Italiaanse premier Renzi kondigt aftreden aan na referendum

04-12-16, 23.08u - Bron: Belga

De Italianen hebben tijdens het referendum massaal tegen de grondwetswijziging gestemd die door premier Matteo Renzi werd voorgesteld. Dat blijkt uit exitpolls. Sociaaldemocraat Renzi (41)*kondigde zijn vertrek zondagavond aan, hij had vooraf zijn politieke lot aan de uitkomst van de stembusgang verbonden.*De euro doet het na de bekendmaking van het nieuws niet goed op de Aziatische beurzen.


Volgens de peiling voor publieke omroep RAI stemde tussen de 42 en 46 procent voor de plannen en 54 tot 58 procent tegen. Twee andere exitpolls bevestigden de indruk dat het nee-kamp met een ruime marge heeft gewonnen. Sociaaldemocraat Renzi heeft rond middernacht bevestigd dat hij zal aftreden. Op Twitter heeft hij zijn aanhangers bedankt. "Viva Italia", schreef Renzi nog.

Volgens de voorlopige cijfers bracht 64 procent van de 51 miljoen kiesgerechtigden zijn stem uit.

Dalende euro

De euro zakte na de bekendmaking van de exitpolls in de vroege Aziatische handel tot 1,0584 dollar. De Zwitserse frank steeg dan weer met een halve procent tegenover de euro.

Reactie extreemrechts

De leider van de extreemrechtse Lega Nord Matteo Salvini verklaarde kort zondagavond al dat Renzi "binnen enkele minuten" na het verlies van het referendum ontslag moet nemen, indien de exitpolls correct blijken te zijn. "Dit resultaat zou een grote overwinning zijn voor het volk", aldus Salvini, die blij is met de hoge opkomst bij de verkiezing. Hij noemt het resultaat ook nog een duidelijke overwinning voor de figuren uit het Italiaanse en buitenlandse establishment die Renzi hebben gesteund, en pleit meteen voor nieuwe verkiezingen, zonder dat er eerst een interim-regering op poten wordt gezet. Voor de rechtse Forza Italia is het "fundamenteel dat Renzi nu naar huis gaat. Game over", aldus Renato Brunetta.

Simone Peter, de leidster van de groene partij, verklaarde dan weer dat Renzi mede verantwoordelijk is voor de "neen"-overwinning. "Door ermee te dreigen op te stappen bij een nederlaag, zette hij zijn tegenstanders voor een onmogelijke keuze", schreef ze op Twitter.

Hervorming grondwet

De Italianen spraken zich uit over een grondwetshervorming die onder meer het wetgevende proces moet versnellen en de macht van de Senaat beperkt. De facto zou Italië in belangrijke mate vervellen tot een éénkamersysteem. Het referendum wordt echter vooral gezien als een test voor premier Renzi, die aankondigde af te treden indien zijn kamp zou verliezen. Daardoor zou een regeringscrisis dreigen in Italië, dat kampt met een torenhoge staatsschuld en grote problemen in de bankensector. Zo'n politieke crisis dreigt nieuwe turbulentie op de financiële markten te veroorzaken.

De opkomst voor het referendum bedroeg volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken ongeveer 70 procent.*De stembussen voor het referendum sloten om 23.00 uur. De deadline voor de stemming via brief door de zowat 4 miljoen Italianen in het buitenland liep al donderdagavond af.

"Nieuwe eurocrisis is mogelijk"

De problemen in Italië zouden wel eens gevolgen kunnen hebben in de rest van Europa. "Als er één bank in de problemen komt, kunnen andere banken volgen. De problemen bij de Italiaanse banken kunnen ook nefast zijn voor de overheidsschuld in Italië. Toch geloof ik dat het nog wel zal meevallen, maar goed ziet het er alvast niet uit", aldus financieel expert Paul D'Hoore.

Italiaanse banken in slechte papieren

Uit stresstesten die sinds 2008 worden uitgevoerd bij Europese banken blijkt dat de Italiaanse banken niet bestand zijn tegen een nieuwe financiële schok. "Na de laatste financiële crisis heeft de Italiaanse overheid te weinig gedaan. Er bestaat een reddingsplan van de Italiaanse overheid. In dat plan wil de overheid waarborgen bieden aan banken die in problemen zitten. Op dit moment staat premier Renzi achter dat plan, maar als die zou aftreden na het referendum is het niet duidelijk dat zijn opvolger het plan nog zou doorvoeren", aldus D'Hoore.