Zieltje zonder zorg..
Er staan wereld ongeveer 400.000 ton hoog radio-aktief afval boven de grond ; jaarlijks komen er ca 12.000 ton bij. Dat materiaal is volstrekt onhanteerbaar en onbenaderbaar; wie onbeschermd in de buurt komt is dood. Het dient grondig afgeschermd en om te beginnen 20 of 30 jaar lang zorgvuldig gekoeld (en niet te vergeten bewaakt).
De ramp van Kyschtym die in 1957 in een klap een gebied van 20.000 km2 ontoegankelijk maakte wird veroorzaakt door defekte koeling van de afvalopslag.
Daarna komt het echte probleem: de eindopslag. Het duurt 1.000.000 jaar tot het natuurlijke niveau van radio-aktiviteit weer bereikt is, waarmee het materiaal definitief onschadelijk gemaakt is. Zolang moet dan ook volgens de, zoals altijd grondige , Duitse voorschriften een eindopslagplaats het uithouden. Geologen zijn dus naarstig op zoek naar stukjes aardkorst waar zolang mogelijk maar op zijn allerminst de komende 100.000 jaar rust zal heersen: geen inbraak van grondwaterstromen, aardbevingen, rotsverschuivingen, stroomonthoofdingen, omhoogstrevend magma of andere geologische onrust. Linguisten proberen een tekentaal te bedenken om ons verre nageslacht, waarvan niemand kan weten wat voor taal ze zullen spreken, van in steen gebeitelde waarschuwingsbordjes te voorzien. Chemici breken zich het hoofd over vraag hoe te testen of een verpakkingsmateriaal het 100.000 jaar uithoudt in een niet geheel voorspelbare chemische omgeving.
Dit is natuurlijk alles futiel. Alleen al de afgelopen 20.000 jaar zijn we er getuige van geweest dat in een oud rivierdal de Oostzee is ontstaan, de Doggersbank is ondergelopen, de gletschers in Schotland, Denemarken (en Drente) zijn verdwenen en hebben we rijen van incidenten gezien zoals b.v de Flimser Bergsturz of de doorbraak van de Bosporus.
Er is geen enkele reden te bedenken waarom de komende 100.000 jaar minder levendig zullen verlopen. Eerder het tegendeel; menselijk ingrijpen is intussen een complicerende factor geworden.
Het soort stabiliteit waar hier naar gezocht wordt is onder de zon niet te krijgen; een planningshorizon van 100.000 jaar of zelfs nog meer ligt definitief buiten bereik van wat Salomon Kroonenburg 'De menselijke maat' heeft genoemd.
IJzer roest en beton verpulvert; er is in ieder geval iets beters vereist.Bij mijn weten bestaat het afval gewoon uit wat splijtstaven. Die kun je toch in ijzer of beton gieten en ergens diep in de grond begraven of ergens in een berg in Zwitserland ?
De Zwitserse ondergrond is tektonisch nogal onrustig. Een bovengronds teken daarvan zijn die bergen. Je zou kunnen denken, dat een gebergte een ding is dat er ligt maar die schijn bedriegt; het is een stormachtig proces dat in wat langere tijdspannen afloopt als waarin wij gewend zijn te denken.
Onze NAGRA heeft 40 jaar research bedreven om een geschikt 'Endlager' te vinden.
Er ligt nu een voorstel. In 2026 zou het operationeel moeten zijn. (Referendum voorbehouden.) Voor onze eigen rotzooi wel te verstaan; geen haar op een Zwitsers hoofd zal er aan denken buitenlands afval te importeren. Hoe duur het wordt is nog niet duidelijk; een financieel succes kunnen we gevoegelijk uitsluiten. De NAGRA ervaringen zijn mede een reden waarom Zwitserland uit kernenergie uitstapt.
Dat is laag radio-aktief afval, dwz de stralingsintensiteit ligt een factor 10.000 tot 100.000 lager als die van reactor afval. Koelen en afschermen zijn overbodig; hier volstaat inderdaad verzamelen in een daartoe bestemde kliko. Radio-isotopen voor medisch gebruik hebben in de regel halfwaarde- tijden in de grootte-orde van dagen of maanden; de grootste lastpost is Caesium 137 met 30 jaar. Geen 24.000 jaar zoals Plutonium.Nucleair afval van ziekenhuizen en andere centra zullen in dit ruimschoots in volume overtreffen
Het afval bestaat voor het grootste deel uit papier, textiel en kunststof (tissues, verbandmiddelen, handschoenen,ampullen, etc) en kan in een geschikte oven probleemloos verbrand worden wat het volume om 95 % vermindert. De as wordt degelijk ingepakt en begraven. Na 10 tot 100 jaar (al naar gelang de preciese inhoud) is het probleem opgelost.
Kortom om, de vergelijking met reactor-afval raakt kant nog wal.
Die vergelijking gaat niet op. De risico's en kosten van de actuele kernenergie op uranium-basis zijn uiteindelijk oncalculeerbaar (en overigens ook onverzekerbaar) dus hoe zou je willen vergelijken. Los daarvan moeten we natuurlijk wel van kolencentrales af. Dat begrijpt, even afgezien van Donald Trump, elk kind.Het afvalprobleem van traditionele centrales is vele malen groter en levert veel meer schade aan de gezondheid op
Bladwijzers