‘Nooit zal ik mijn ouders naar het rusthuis sturen’

[Marsipulami]

‘Nooit zal ik mijn ouders naar het rusthuis sturen’

Vandaag om 09:19 door Maxie Eckert


Moslims met Marokkaanse roots zijn bereid voor hun oude ouders te zorgen, ook als dat zwaar wordt. Professionele hulp is vandaag nog te weinig afgestemd op de behoeften van de gemeenschap.

In weken dat ze het druk heeft met haar werk als zorgkundige en met haar vier kinderen, gaat Fatima Ajouaou (44) ‘maar’ twee keer langs bij haar moeder. In minder drukke weken ziet ze haar moeder veel vaker. De 74-jarige weduwe kan zich goed alleen redden. ‘Maar ik en ook mijn broers en zussen willen niet dat ze zich eenzaam voelt. Als ik samen met mijn moeder ontbijt of haar met de auto naar de Arabische les breng, zodat ze de tram niet hoeft te nemen, is dat quality time voor ons twee.’

De vraag wie voor bejaarde moslims met Turkse en Marokkaanse roots zorgt, dus wie er regelmatig langsgaat – wie ze naar afspraken bij artsen begeleidt (ook om te tolken), wie ze wast en maakt dat ze voldoende en gevarieerd eten – is prangend. De eerste generatie moslimmigranten in België is volop aan het vergrijzen. Er zijn veel aanwijzingen dat de gemeenschap de zorg heel anders invult dan families zonder migratieachtergrond. Zo zijn er weinig moslims te vinden in woon-zorgcentra.

Sterke familieband

Net als Fatima Ajouaou vinden veel moslimvrouwen van Marokkaanse origine dat het de plicht is van de kinderen om de zorg voor hun bejaarde ouders op zich te nemen. Ze zijn bereid er ver in te gaan. De sterke verbondenheid in Marokkaanse families blijft belangrijk voor de tweede generatie, dus bij de mannen en vrouwen die hier geboren zijn en in een westerse, meer individualistische context zijn opgegroeid. Al ligt de combinatie met hun moderne levensstijl en werk buitenshuis niet steeds voor de hand. Dat blijkt uit het doctoraat van Chaïma Ahaddour *(Faculteit Theologie en Religiewetenschappen, KU Leuven), dat ze vandaag verdedigt. Het kadert in een ruimer onderzoeksprogramma onder leiding van professor Bert Broeckaert rond hoe diverse religies omgaan met sterven en dood.

Ahaddour bracht de noden van de Marokkaanse gemeenschap rond ziekte, ouderenzorg en het levenseinde in kaart door meer dan veertig diepte-interviews te voeren. In Antwerpen, waar de grootste moslimgemeenschap in Vlaanderen gevestigd is, sprak ze met vrouwen van Marokkaanse origine uit de eerste (zestigplussers) en tweede generatie (veertigers en vijftigers) en met experts die dicht bij de gemeenschap staan, waaronder artsen, verpleegkundigen en imams.

Ahaddour: ‘De Koran is voor de moslims hét referentiepunt, zowel voor de eerste als de tweede generatie. Daarin staat dat je je ouders moet respecteren en goed behandelen. Ouders verwachten ook dat hun kinderen voor hen zullen zorgen, omdat zij er indertijd voor hen waren.’

Voor Fatima Ajouaou en haar familie is het precies om die reden geen optie dat hun moeder naar het rusthuis zou gaan. ‘Ook als ze dement of bedlegerig zou worden, we zullen er zijn en haar verzorgen. Zonder te morren’, zegt ze. ‘Ik ben er wel trots op dat we er willen zijn voor elkaar. Hopelijk doen mijn kinderen dat ook ooit voor mij.’

Varkensvlees

Voor de eerste generatie moslimvrouwen blijkt professionele ondersteuning bij de zorg niet aanvaardbaar. ‘Hun kinderen dringen die ook niet op, uit respect’, aldus Ahaddour. ‘Bovendien staat de taal vaak in de weg. Veel moslims uit de eerste generatie spreken en begrijpen niet goed Nederlands. Daarnaast hebben ze schrik dat de professionele zorg onvoldoende rekening houdt met de religieuze en culturele achtergrond van de bejaarden.’
Zo haalde een vrouw uit de tweede generatie in de studie aan dat rusthuizen demente moslims mogelijk tegen de afspraak in varkensvlees zouden serveren, omdat de oudere het toch niet zou doorhebben dat het eten niet halal is. Een andere vrouw vertelde dat ze een demente moslimvrouw kende die in haar rusthuis soms door mannen gewassen wordt, hoewel de religie dat verbiedt.

Liever dood dan rusthuis

Sommige oudere moslimvrouwen beseffen overigens dat ze met hun hoge verwachtingen de jongere generatie onder druk zetten. Tegenover Ahaddour zeiden sommige bejaarden te hopen dat ze overlijden vooraleer ze echt zorgbehoevend worden.

Er moeten oplossingen komen voor families die de zorg niet volledig zelf kunnen dragen, vindt de onderzoekster. ‘Het zou de vooroordelen wegnemen als thuiszorgdiensten hun teamleden trainen op de religieuze en culturele gevoeligheden van de moslimgemeenschap én helpen dat ze dat ruim kenbaar maken, via middenveldorganisaties en de moskeeën. Hetzelfde geldt voor de woon-zorgcentra. Sommige ouderen moeten uiteindelijk toch naar het rusthuis. Denk aan bejaarden zonder kinderen.’

[Marsipulami]

Nog geen reactie op deze topic.

[saritaa]

Het is inderdaad een feit, dat moslims over het algemeen van mening zijn, om voor hun ouders horen te zorgen.
Ik heb het zelf ook gedaan. Het was zwaar, maar ik heb het met alle liefde gedaan. Ik zou er ook niet aan moeten denken om ze in een bejaardenhuis te stoppen. Ik zou daar niet mee kunnen leven nee.
Misschien wordt het voor ons derde generatie wat anders tegen die tijd.
Er zullen vast meer islamitische verzorgingshuizen en verzorgers zijn.