echnaton
18-06-04, 07:14
Als een topmanager dirigeerde Bin Laden '11/9'
Van onze medewerker Diederik van Hoogstraten
NEW YORK - Bin Laden was onmiskenbaar het brein van '11 september'. Het crisismanagement in Washington faalde. De onderzoekscommissie trekt harde conclusies. De dankbare glimlach op het gezicht van Osama bin Laden toen hij hoorde van de ingestorte torens in New York overtuigde niet iedereen van zijn schuld. Voor de twijfelaars is er nu de reconstructie van Bin Ladens leiderschap. De terroristenleider en niemand anders zat aan de knoppen voorafgaand aan en óp 11 september 2001, zo concludeert de onafhankelijke commissie die de aanslagen onderzoekt. Als een ware topmanager bepaalde Bin Laden waar, hoe en door wie de aanslagen gepleegd zouden worden.
Het was een bewogen week in het Congres. Tijdens de laatste openbare hoorzitting luisterden nabestaanden en volksvertegenwoordigers naar bandopnamen van de laatste minuten dat de vier vliegtuigen nog in de lucht waren. Ze hoorden van de chaos in regeringskringen en op militaire bases die bewuste ochtend; het crisis-management was onvoldoende. En ze werden geconfronteerd met de meest gedetailleerde schets van de leider van Al Qa'ida tot nog toe. De commissie had toegang tot topgeheime informatie.
Maar vooral de ondervragingen van twee naaste medewerkers van Bin Laden hebben het scherpe beeld van de terroristenleider opgeleverd. Het plan voor een aanval met passagiersvliegtuigen ontstond in 1999 in Kandahar, de stad in Afghanistan waar het Taliban-regime onderdak bood aan Al Qa'ida. Bin Laden sprak toen met Khalid Sheik Mohammed, een van de twee opgepakte adjudanten die later de details prijsgaven. De ander was Ramzi bin al-Shibh.
De plannen veranderden vaak. Mohammed wilde eerst een grootschalige aanval met tien vliegtuigen. Hij zou zelf het laatste kapen, alle passagiers vermoorden en eenmaal op de grond een anti-Amerikaanse tirade houden. Later was het idee om tegelijk doelen in Amerika en Zuidoost-Azië te treffen. Een laatste plan, pas geschrapt in de zomer van 2001, was gericht op wolkenkrabbers aan de westkust, meteen na de aanslagen aan de oostkust.
Steeds was het Bin Laden die de plannen bijstelde en beslissingen nam. Terwijl een wisselende groep kapers werd klaargestoomd in de Afghaanse trainingskampen, toonde de top van de terreurgroep creativiteit. 'Uiteindelijk was het plan flexibel genoeg om te worden aangepast wanneer de omstandigheden daarom zouden vragen', staat in het tussentijdse rapport. De trainingskampen waren 'erg goed' en 'schiepen een klimaat waar deelnemers de vrijheid hadden om mee te denken over manieren om massamoord te plegen'.
De structuur van Al Qa'ida had veel weg van effectief bedrijfsmanagement, zei terreurexpert Brian Jenkins in The Washington Post. Over Bin Laden als topman: 'Hij is weloverwogen, ambitieus, koelbloedig, bereid om enorme risico's te nemen, maar tegelijkertijd ook bereid gas terug te nemen om zeker te stellen dat hij slaagt.'
Toen naaste adviseurs en Taliban-leider Mullah Omar aanraadden om de aanslagen voorlopig af te blazen, hakte Bin Laden zelf de knoop door: toch doen. Een aanval op de VS zou een grote oogst van nieuwe fondsen en leerlingterroristen opleveren, hoopte hij.
Deze week werd ook duidelijk dat het vierde vliegtuig honderd procent zeker voor het Capitool of het Witte Huis bedoeld was. De passagiers die de kapers aanvielen, zodat vlucht 93 neerstortte, hebben de hoofdstad behoed voor een nog grotere ramp. Gezien de warrige en tegenstrijdige reacties door ministers en topmilitairen is het waarschijnlijk dat het toestel zijn doel zou hebben bereikt, stelt de commissie. Dat opdracht was gegeven dit vierde vliegtuig tijdig neer te halen, zoals de regering heeft beweerd, betwijfelt de commissie.
Die tegenspraak geeft aan dat de commissie zijn werk onafhankelijk doet - en de regering voor een probleem stelt. Al sinds de oprichting in 2002 trekt de tienkoppige groep vaak andere conclusies dan het Witte Huis. Banden tussen Irak en Al Qa'ida zijn door de commissie '9/11' niet gevonden. De inlichtingendiensten werkten, volgens het tussenrapport, nog slechter samen dan al bekend was. De regering zal pas na de publicatie van het eindrapport reageren.
De commissie benadrukt dat ze geen directe toegang had tot de twee cruciale informanten. Ze was afhankelijk van transcripties en beschijvingen. Dat brengt een probleem met zich mee, gelieerd aan een actueel debat in de VS: zijn de bekentenissen betrouwbaar gezien de omstreden ondervragingsmethoden? Mohammed en Al Shibh werden soms behandeld op een wijze die niet strookt met de Geneefse Conventies. In The New York Times maakten politici zich gisteren niet zozeer zorgen over mogelijke marteling - daar lijkt het niet op - maar wel over de verklaringen, die onder grote fysieke en mentale druk zijn afgelegd.
Over het waarheidsgehalte zijn de meeste experts het eens: die is groot. Bovendien is de informatie door andere bronnen bevestigd. Maar commissielid Fred Fielding zei woensdag wel: 'Onze zorg is dat veel wel kan worden geverifieerd, maar dat er ook gebieden zijn waar het absoluut een bron van misinformatie kan zijn.' De aanslagen waren een koopje voor Bin Laden, stelt de commissie. De kosten van vlucht-cursussen, de reizen naar de VS en levensonderhoud beliepen niet meer dan 500 duizend dollar.
De Volkskrant
Van onze medewerker Diederik van Hoogstraten
NEW YORK - Bin Laden was onmiskenbaar het brein van '11 september'. Het crisismanagement in Washington faalde. De onderzoekscommissie trekt harde conclusies. De dankbare glimlach op het gezicht van Osama bin Laden toen hij hoorde van de ingestorte torens in New York overtuigde niet iedereen van zijn schuld. Voor de twijfelaars is er nu de reconstructie van Bin Ladens leiderschap. De terroristenleider en niemand anders zat aan de knoppen voorafgaand aan en óp 11 september 2001, zo concludeert de onafhankelijke commissie die de aanslagen onderzoekt. Als een ware topmanager bepaalde Bin Laden waar, hoe en door wie de aanslagen gepleegd zouden worden.
Het was een bewogen week in het Congres. Tijdens de laatste openbare hoorzitting luisterden nabestaanden en volksvertegenwoordigers naar bandopnamen van de laatste minuten dat de vier vliegtuigen nog in de lucht waren. Ze hoorden van de chaos in regeringskringen en op militaire bases die bewuste ochtend; het crisis-management was onvoldoende. En ze werden geconfronteerd met de meest gedetailleerde schets van de leider van Al Qa'ida tot nog toe. De commissie had toegang tot topgeheime informatie.
Maar vooral de ondervragingen van twee naaste medewerkers van Bin Laden hebben het scherpe beeld van de terroristenleider opgeleverd. Het plan voor een aanval met passagiersvliegtuigen ontstond in 1999 in Kandahar, de stad in Afghanistan waar het Taliban-regime onderdak bood aan Al Qa'ida. Bin Laden sprak toen met Khalid Sheik Mohammed, een van de twee opgepakte adjudanten die later de details prijsgaven. De ander was Ramzi bin al-Shibh.
De plannen veranderden vaak. Mohammed wilde eerst een grootschalige aanval met tien vliegtuigen. Hij zou zelf het laatste kapen, alle passagiers vermoorden en eenmaal op de grond een anti-Amerikaanse tirade houden. Later was het idee om tegelijk doelen in Amerika en Zuidoost-Azië te treffen. Een laatste plan, pas geschrapt in de zomer van 2001, was gericht op wolkenkrabbers aan de westkust, meteen na de aanslagen aan de oostkust.
Steeds was het Bin Laden die de plannen bijstelde en beslissingen nam. Terwijl een wisselende groep kapers werd klaargestoomd in de Afghaanse trainingskampen, toonde de top van de terreurgroep creativiteit. 'Uiteindelijk was het plan flexibel genoeg om te worden aangepast wanneer de omstandigheden daarom zouden vragen', staat in het tussentijdse rapport. De trainingskampen waren 'erg goed' en 'schiepen een klimaat waar deelnemers de vrijheid hadden om mee te denken over manieren om massamoord te plegen'.
De structuur van Al Qa'ida had veel weg van effectief bedrijfsmanagement, zei terreurexpert Brian Jenkins in The Washington Post. Over Bin Laden als topman: 'Hij is weloverwogen, ambitieus, koelbloedig, bereid om enorme risico's te nemen, maar tegelijkertijd ook bereid gas terug te nemen om zeker te stellen dat hij slaagt.'
Toen naaste adviseurs en Taliban-leider Mullah Omar aanraadden om de aanslagen voorlopig af te blazen, hakte Bin Laden zelf de knoop door: toch doen. Een aanval op de VS zou een grote oogst van nieuwe fondsen en leerlingterroristen opleveren, hoopte hij.
Deze week werd ook duidelijk dat het vierde vliegtuig honderd procent zeker voor het Capitool of het Witte Huis bedoeld was. De passagiers die de kapers aanvielen, zodat vlucht 93 neerstortte, hebben de hoofdstad behoed voor een nog grotere ramp. Gezien de warrige en tegenstrijdige reacties door ministers en topmilitairen is het waarschijnlijk dat het toestel zijn doel zou hebben bereikt, stelt de commissie. Dat opdracht was gegeven dit vierde vliegtuig tijdig neer te halen, zoals de regering heeft beweerd, betwijfelt de commissie.
Die tegenspraak geeft aan dat de commissie zijn werk onafhankelijk doet - en de regering voor een probleem stelt. Al sinds de oprichting in 2002 trekt de tienkoppige groep vaak andere conclusies dan het Witte Huis. Banden tussen Irak en Al Qa'ida zijn door de commissie '9/11' niet gevonden. De inlichtingendiensten werkten, volgens het tussenrapport, nog slechter samen dan al bekend was. De regering zal pas na de publicatie van het eindrapport reageren.
De commissie benadrukt dat ze geen directe toegang had tot de twee cruciale informanten. Ze was afhankelijk van transcripties en beschijvingen. Dat brengt een probleem met zich mee, gelieerd aan een actueel debat in de VS: zijn de bekentenissen betrouwbaar gezien de omstreden ondervragingsmethoden? Mohammed en Al Shibh werden soms behandeld op een wijze die niet strookt met de Geneefse Conventies. In The New York Times maakten politici zich gisteren niet zozeer zorgen over mogelijke marteling - daar lijkt het niet op - maar wel over de verklaringen, die onder grote fysieke en mentale druk zijn afgelegd.
Over het waarheidsgehalte zijn de meeste experts het eens: die is groot. Bovendien is de informatie door andere bronnen bevestigd. Maar commissielid Fred Fielding zei woensdag wel: 'Onze zorg is dat veel wel kan worden geverifieerd, maar dat er ook gebieden zijn waar het absoluut een bron van misinformatie kan zijn.' De aanslagen waren een koopje voor Bin Laden, stelt de commissie. De kosten van vlucht-cursussen, de reizen naar de VS en levensonderhoud beliepen niet meer dan 500 duizend dollar.
De Volkskrant