echnaton
29-06-04, 08:30
Hof in VS stelt Bush in ongelijk
Reuters, AP, NYT
WASHINGTON - Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft maandag president Bush een zware beperking opgelegd in de strijd tegen terreur. In twee uitspraken bepaalde het hoogste rechtscollege dat alle 'vijandige strijders' het recht hebben hun gevangenschap aan te vechten bij een Amerikaanse federale rechtbank.
De Amerikaanse regering heeft sinds 11 september 2001 honderden strijders voor onbepaalde tijd, zonder aanklacht en zonder recht op beroep laten vastzetten. De uitspraak van het Hof is de belangrijkste in tientallen jaren wat betreft de balans tussen nationale veiligheid en burgerrechten, over de macht die een Amerikaanse president in oorlogstijd heeft. Het Hof oordeelt: 'Een staat van oorlog is geen blanco cheque voor de president wanneer het aankomt op de rechten van de burgers van de natie.'
Tot nog toe hadden lagere rechtbanken het Witte Huis gesteund in zijn opvatting dat 'vijandige strijders' op grond van de nationale veiligheid geen recht hadden hun detentie aan te vechten. Bijna zeshonderd gevangenen in het kamp op de marinebasis Guantánamo Bay en enkele strijders in Amerikaanse cellen raakten zo uitgesloten van de normale rechtsgang.
Maar het Hooggerechtshof oordeelt dat 'vreemdelingen op de legerbasis, net als Amerikaanse staatsburgers, een beroep kunnen doen op de autoriteit van de federale rechtbanken'. Cruciaal voor die uitspraak is dat het Hof de legerbasis op Cuba als Amerikaans grondgebied beschouwt.
Ook meent het Hof dat 'een burger die in de Verenigde Staten wordt vastgehouden als vijandige strijder een betekenisvolle gelegenheid krijgt om de feitelijke basis voor de detentie voor een neutrale besluitvormer aan te vechten'. De rechters wijzen zo een fundamenteel onderdeel van het beleid van het Witte Huis van de hand. Wél zegt het Hof dat de VS 'vijandige strijders' zonder aanklacht mogen vasthouden.
De uitspraken zijn gedaan in de zaken van Yaser Esam Hamdi - een Amerikaans staatsburger die in 2001 in Afghanistan is opgepakt en zonder aanklacht in de staat South Carolina gevangen wordt gehouden - en Guantánamo Bay-gevangenen, van wie de meesten sinds januari 2002 zonder proces vastzitten.
Het Hof verwierp de derde voorliggende zaak, die van de Amerikaan José Padilla, op technisch-juridische gronden.
De Volkskrant
Reuters, AP, NYT
WASHINGTON - Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft maandag president Bush een zware beperking opgelegd in de strijd tegen terreur. In twee uitspraken bepaalde het hoogste rechtscollege dat alle 'vijandige strijders' het recht hebben hun gevangenschap aan te vechten bij een Amerikaanse federale rechtbank.
De Amerikaanse regering heeft sinds 11 september 2001 honderden strijders voor onbepaalde tijd, zonder aanklacht en zonder recht op beroep laten vastzetten. De uitspraak van het Hof is de belangrijkste in tientallen jaren wat betreft de balans tussen nationale veiligheid en burgerrechten, over de macht die een Amerikaanse president in oorlogstijd heeft. Het Hof oordeelt: 'Een staat van oorlog is geen blanco cheque voor de president wanneer het aankomt op de rechten van de burgers van de natie.'
Tot nog toe hadden lagere rechtbanken het Witte Huis gesteund in zijn opvatting dat 'vijandige strijders' op grond van de nationale veiligheid geen recht hadden hun detentie aan te vechten. Bijna zeshonderd gevangenen in het kamp op de marinebasis Guantánamo Bay en enkele strijders in Amerikaanse cellen raakten zo uitgesloten van de normale rechtsgang.
Maar het Hooggerechtshof oordeelt dat 'vreemdelingen op de legerbasis, net als Amerikaanse staatsburgers, een beroep kunnen doen op de autoriteit van de federale rechtbanken'. Cruciaal voor die uitspraak is dat het Hof de legerbasis op Cuba als Amerikaans grondgebied beschouwt.
Ook meent het Hof dat 'een burger die in de Verenigde Staten wordt vastgehouden als vijandige strijder een betekenisvolle gelegenheid krijgt om de feitelijke basis voor de detentie voor een neutrale besluitvormer aan te vechten'. De rechters wijzen zo een fundamenteel onderdeel van het beleid van het Witte Huis van de hand. Wél zegt het Hof dat de VS 'vijandige strijders' zonder aanklacht mogen vasthouden.
De uitspraken zijn gedaan in de zaken van Yaser Esam Hamdi - een Amerikaans staatsburger die in 2001 in Afghanistan is opgepakt en zonder aanklacht in de staat South Carolina gevangen wordt gehouden - en Guantánamo Bay-gevangenen, van wie de meesten sinds januari 2002 zonder proces vastzitten.
Het Hof verwierp de derde voorliggende zaak, die van de Amerikaan José Padilla, op technisch-juridische gronden.
De Volkskrant