Orakel
14-07-04, 20:29
Vrijheid van artistieke expressie – de “Hirsi Ali Diss”
7 juli 2004 | Mr. C. de Fey (Juridisch beleidsadviseur bij het LBR)
Onlangs is de nodige ophef ontstaan over een rap geschreven door de Haagse groep DHC (Den Haag Connection) over VVD-Kamerlid Ayaan Hirsi Ali. In het rapnummer van DHC dat op internet circuleert, wordt Hirsi Ali op grove wijze beledigd en bedreigd. DHC rapt in het nummer onder meer dat ze haar nek willen breken, dat een liquidatie van en bomaanslag op het kamerlid in voorbereiding zijn en ze haar in tweeën willen snijden. Naast bedreigingen met grof geweld en de dood worden allerlei scheldwoorden en beledigingen zoals onder meer ‘kankerhuis neger’ en ‘zwarte aids-patiënt’ gebezigd.
De bedreigende en beledigende tekst van het nummer doet de vraag rijzen of de grens van het toelaatbare niet is overschreden.
De rap van DHC is niet de eerste tekst die vragen en reacties oproept over de toelaatbaarheid van de inhoud. Bekend is dat enkele extreem-rechtse bands racistische en antisemitische teksten gebruiken. Dit heeft eind vorig jaar nog aanleiding gegeven tot Kamervragen. [1] In 2003 is aangifte gedaan tegen de Turks-Nederlandse rapgroep NAG (Nieuwe Allochtoonse Generatie) naar aanleiding van hun nummer ‘Kankerjoden’ dat op het internet circuleerde. Dit nummer leidde ook tot Kamervragen. [2] Tevens is recentelijk aangifte gedaan wegens antisemitisme tegen de groep Sluipschutters die in een tekst spreken over ‘alle joden moeten dood’.
Het is gebruikelijk dat muziek wordt gebruikt om gevoelens te uiten, ook over ongenoegens in de samenleving. De hiphopcultuur staat er om bekend dat harde taal doorgaans niet geschuwd wordt. Maar de vrijheid om door middel van muziek gevoelens te uiten kent ter bescherming van de rechten van anderen zijn grenzen.
Vrijheid van meningsuiting is een groot goed en wordt als een wezenlijk kenmerk van een democratische samenleving beschouwd. Het geeft een ieder het recht om gedachten en gevoelens te koesteren en te openbaren.[3] Een mening hoeft daarbij niet altijd in goede aarde te vallen. Naar vaste jurisprudentie van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) betekent vrijheid van meningsuiting tevens dat bescherming wordt geboden aan ideeën ‘that offend, shock and disturb the State or any sector of the population’. Op grond van artikel 19 IVBPR en jurisprudentie van het EHRM[4] wordt onder vrijheid van meningsuiting ook uitingen van kunst (artistieke expressie) begrepen zoals bijvoorbeeld popmuziek, maar ook rap.
Het recht van vrijheid van meningsuiting en daarmee vrijheid van artistieke expressie is echter niet grenzeloos. Het wordt onder meer beperkt door wettelijke verboden die strekken ter bescherming van derden, zoals bijvoorbeeld het verbod een groep mensen in het openbaar te beledigen wegens hun ras. De vraag wanneer de grens van vrijheid van meningsuiting is overschreden, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval en vergt een zorgvuldige afweging door de rechter. In jurisprudentie is bepaald dat deze grens in ieder geval wordt overschreden wanneer de kunstenaar het recht van artistieke expressie kennelijk misbruikt om beledigingen van personen of groepen te uiten.[5]
Als individu hoef je het inhoudelijk niet eens te zijn met hetgeen in een maatschappelijk debat wordt gezegd. Het valt echter te betreuren dat sommige mensen zich genoodzaakt voelen, in plaats van inhoudelijke argumenten, gebruik te maken van racistisch taalgebruik, bedreiging, of zelfs geweld. De vrijheid van meningsuiting reikt ver, maar in een samenleving dient ook rekening gehouden te worden met de gerechtvaardigde belangen en gevoelens van anderen. Zo'n belang is bijvoorbeeld dat de menselijke waardigheid van individuen niet wordt aangetast en mensen gevrijwaard blijven van discriminatie.
Het Openbaar Ministerie neemt de in de raptekst van DHC geuite bedreigingen en beledigingen hoog op en is voornemens de leden van DHC te vervolgen op grond van bedreiging (artikel 285 Sr.) en mogelijk zelfs verhindering van een lid van de Tweede Kamer om vrij en onbelemmerd diens plicht te vervullen (artikel 121 Sr.). Op het laatste delict staat een levenslange gevangenisstraf. Het is een voor een dergelijke zaak ongekend zware en niet eerder gebruikte aanklacht. De rechter-commissaris heeft inmiddels aangegeven de leden van DHC alleen voor bedreiging in voorlopige hechtenis te houden. De afweging in hoeverre de grenzen van de vrijheid van meningsuiting zijn overschreden is aan de rechter.
http://www.lbr.nl/wetgeving/hirsi-ali_diss.html
7 juli 2004 | Mr. C. de Fey (Juridisch beleidsadviseur bij het LBR)
Onlangs is de nodige ophef ontstaan over een rap geschreven door de Haagse groep DHC (Den Haag Connection) over VVD-Kamerlid Ayaan Hirsi Ali. In het rapnummer van DHC dat op internet circuleert, wordt Hirsi Ali op grove wijze beledigd en bedreigd. DHC rapt in het nummer onder meer dat ze haar nek willen breken, dat een liquidatie van en bomaanslag op het kamerlid in voorbereiding zijn en ze haar in tweeën willen snijden. Naast bedreigingen met grof geweld en de dood worden allerlei scheldwoorden en beledigingen zoals onder meer ‘kankerhuis neger’ en ‘zwarte aids-patiënt’ gebezigd.
De bedreigende en beledigende tekst van het nummer doet de vraag rijzen of de grens van het toelaatbare niet is overschreden.
De rap van DHC is niet de eerste tekst die vragen en reacties oproept over de toelaatbaarheid van de inhoud. Bekend is dat enkele extreem-rechtse bands racistische en antisemitische teksten gebruiken. Dit heeft eind vorig jaar nog aanleiding gegeven tot Kamervragen. [1] In 2003 is aangifte gedaan tegen de Turks-Nederlandse rapgroep NAG (Nieuwe Allochtoonse Generatie) naar aanleiding van hun nummer ‘Kankerjoden’ dat op het internet circuleerde. Dit nummer leidde ook tot Kamervragen. [2] Tevens is recentelijk aangifte gedaan wegens antisemitisme tegen de groep Sluipschutters die in een tekst spreken over ‘alle joden moeten dood’.
Het is gebruikelijk dat muziek wordt gebruikt om gevoelens te uiten, ook over ongenoegens in de samenleving. De hiphopcultuur staat er om bekend dat harde taal doorgaans niet geschuwd wordt. Maar de vrijheid om door middel van muziek gevoelens te uiten kent ter bescherming van de rechten van anderen zijn grenzen.
Vrijheid van meningsuiting is een groot goed en wordt als een wezenlijk kenmerk van een democratische samenleving beschouwd. Het geeft een ieder het recht om gedachten en gevoelens te koesteren en te openbaren.[3] Een mening hoeft daarbij niet altijd in goede aarde te vallen. Naar vaste jurisprudentie van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) betekent vrijheid van meningsuiting tevens dat bescherming wordt geboden aan ideeën ‘that offend, shock and disturb the State or any sector of the population’. Op grond van artikel 19 IVBPR en jurisprudentie van het EHRM[4] wordt onder vrijheid van meningsuiting ook uitingen van kunst (artistieke expressie) begrepen zoals bijvoorbeeld popmuziek, maar ook rap.
Het recht van vrijheid van meningsuiting en daarmee vrijheid van artistieke expressie is echter niet grenzeloos. Het wordt onder meer beperkt door wettelijke verboden die strekken ter bescherming van derden, zoals bijvoorbeeld het verbod een groep mensen in het openbaar te beledigen wegens hun ras. De vraag wanneer de grens van vrijheid van meningsuiting is overschreden, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval en vergt een zorgvuldige afweging door de rechter. In jurisprudentie is bepaald dat deze grens in ieder geval wordt overschreden wanneer de kunstenaar het recht van artistieke expressie kennelijk misbruikt om beledigingen van personen of groepen te uiten.[5]
Als individu hoef je het inhoudelijk niet eens te zijn met hetgeen in een maatschappelijk debat wordt gezegd. Het valt echter te betreuren dat sommige mensen zich genoodzaakt voelen, in plaats van inhoudelijke argumenten, gebruik te maken van racistisch taalgebruik, bedreiging, of zelfs geweld. De vrijheid van meningsuiting reikt ver, maar in een samenleving dient ook rekening gehouden te worden met de gerechtvaardigde belangen en gevoelens van anderen. Zo'n belang is bijvoorbeeld dat de menselijke waardigheid van individuen niet wordt aangetast en mensen gevrijwaard blijven van discriminatie.
Het Openbaar Ministerie neemt de in de raptekst van DHC geuite bedreigingen en beledigingen hoog op en is voornemens de leden van DHC te vervolgen op grond van bedreiging (artikel 285 Sr.) en mogelijk zelfs verhindering van een lid van de Tweede Kamer om vrij en onbelemmerd diens plicht te vervullen (artikel 121 Sr.). Op het laatste delict staat een levenslange gevangenisstraf. Het is een voor een dergelijke zaak ongekend zware en niet eerder gebruikte aanklacht. De rechter-commissaris heeft inmiddels aangegeven de leden van DHC alleen voor bedreiging in voorlopige hechtenis te houden. De afweging in hoeverre de grenzen van de vrijheid van meningsuiting zijn overschreden is aan de rechter.
http://www.lbr.nl/wetgeving/hirsi-ali_diss.html