De Autochtoon
27-07-04, 15:09
Moslims ontkerkelijken, aldus een recent rapport. In de Rotterdamse Mevlana-moskee geloven ze het niet.
Door onze redacteur Froukje Santing
ROTTERDAM, 27 JULI. ,,Je moet het geloof op een speelse manier brengen'', zegt Abdulkadir Ozalp (32). Sportevenementen, huiswerkklassen, computerlessen - de Mevlana-moskee in Rotterdam organiseert veel om jonge, veelal Turkse moslims te interesseren voor de islam. ,,Je leert ze op die manier om samen te werken, zich ergens voor in te zetten. Met als doel'', zegt hij, ,,goede burgers van hen te maken.''
Na de vakantie wordt Ozalp, die een hbo-diploma heeft, naar verwachting gekozen tot voorzitter van de jongerenafdeling van de Mevlana-moskee in Rotterdam. ,,Van ontkerkelijking onder de tweede generatie moslims merk ik niets'', zegt hij. ,,En zeker niet onder de beter opgeleiden''. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) meldde vorige week het tegendeel, in het rapport Moslim in Nederland, een onderzoek naar de religieuze beleving van Turken en Marokkanen. Hoger opgeleiden, is Ozalps ervaring, zijn vaak juist geïnteresseerder in de islam ,,omdat ze meer kennis hebben over hun religie dan laagopgeleiden''.
Ozalp hoorde het nieuws over de ontkerkelijking onder zijn geloofsgenoten in Nederland op het NOS-Journaal. Waarom groeit onze jongerenafdeling dan, vroeg hij zich onmiddellijk af. ,,We hebben nu 80 leden en zo'n 35 anderen hebben de afgelopen tijd te kennen gegeven ook lid te willen worden.'' Onder jongeren worden bij de Mevlana-moskee mannen en vrouwen tot 30 jaar verstaan. Pas daarna kunnen ze gewoon lid worden. ,,Je bereikt hen niet door in moeilijke woorden alleen maar over het geloof te praten'', meent Ozalp. ,,De moskee is niet alleen een plek om te bidden en onderricht te krijgen in de koran, het heilige boek van de moslims. Het is vooral ook een centrum waar gelovigen elkaar ontmoeten en waar hun sociale leven zich voor een belangrijk deel afspeelt.''
Ibo Balses (16, havo) en Ali Talisoz (17, mbo) ervaren dat ook zo. Ze komen, als hun schoolwerk het toelaat, naar de moskee om te biljarten, om hun huiswerk te maken en af en toe om te internetten. Ali gaat dit jaar niet op vakantie naar Turkije. Hij was de afgelopen weken in Spanje. Ibo vertrekt volgende week wel naar het geboorteland van zijn Turkse ouders.
Ondanks hun jeugdige leeftijd zitten ze in de ontmoetingszaal van de oudere mannen. Het derde gebed van die dag, om 18.07 uur, hebben ze laten schieten. In totaal bidden gelovige moslims vijf keer per dag, in de moskee of thuis. Vrouwen gaan veelal alleen naar de moskee op religieuze feestdagen en gedurende de vastenmaand ramadan. Ali en Ibo zijn geen lid van de jongerenafdeling. Ze hebben de gang naar de moskee door hun vaders gevonden, die er geregeld zijn te vinden. ,,De islam krijg je vanaf je geboorte mee'', zeggen ze. Je groeit ermee op en je raakt het volgens hen niet meer kwijt.
Ook het SCP meldde dat een lossere band met de islam minder moskeebezoek en minder participeren in andere godsdienstige activiteiten als bijvoorbeeld het vasten tijdens de ramadan niet leidt tot geringere identificatie met de islam. Ook de tweede generatie Turkse en Marokkaanse Nederlanders ziet zich onverminderd sterk als moslim, aldus het onderzoeksrapport.
Ibo en Ali voelen zich ,,vaak schuldig'', zeggen ze, als ze lang niet in de moskee zijn geweest. Ze zeggen meer vrienden te hebben die geregeld naar de moskee gaan dan vrienden die de moskee links laten liggen. Ze merken dat er een grote groep jongeren is die nooit naar een moskee gaat. ,,Het is een beetje zwart-wit'', meent Ali. ,,Of je gaat, of je gaat niet.''
De Mevlana-moskee, die in oktober 2001 werd geopend en plaats biedt aan duizend gelovigen, is de eerste nieuwbouwmoskee in Rotterdam. Twintig jaar spaarden de Turken in Rotterdam voordat ze dit in opvallende zuurstokkleuren geschilderde gebedshuis annex ontmoetingscentrum konden neerzetten. Er zijn in Nederland 304 moskeeën verspreid over het land, 206 daarvan zijn van de Turks-Nederlandse gemeenschap (circa 350.000 mensen). Nederland telt inmiddels zo'n 900.000 moslims, en hun aantal groeit nog steeds sterk.
De congreszaal van de Mevlana-moskee wordt ook gebruikt voor andere activiteiten. De deelgemeente Delfshaven vergadert er zo nu en dan, aldus voorzitter Ömer Altay van het moskeebestuur. Het ministerie van Defensie hield er in april vorig jaar een bijeenkomst om Turkse jongeren te werven voor de Landmacht.
Behalve de gebedsruimten zijn er verder aparte ontmoetingsruimten voor jongeren, ouderen en vrouwen, een biljartzaal, een kapper en een buffet waar thee, frisdrank en versnaperingen worden verkocht. ,,Ik eet er na het vrijdaggebed ook graag een broodje döner'', zegt Murat (43) uit het nabijgelegen Schiedam. Vaak gaat hij ook daar naar de moskee, maar hij bezoekt ook geregeld dit gebedshuis. ,,Ik voel me niet thuis in een koffiehuis'', verklaart hij. ,,Ik ga vooral ook naar de moskee voor mijn sociale contacten. Ik lees er de krant, praat met anderen en drink thee.''
Hij hoopt dat de trend die het SCP-rapport signaleert dat moslims in Nederland een lossere band krijgen met hun geloof niet doorzet. ,,Islamitische jongeren die niet naar de moskee gaan, belanden sneller in de criminaliteit.''
De van origine Marokkaanse Abdelmalik Toumi (21) is het met hem eens. ,,De moskee motiveert je om beter je best te doen op school of op je werk'', zegt hij. Hij werkt als brandwacht en brengt een belangrijk deel van zijn vrije tijd in de moskee door. ,,Niet alleen in deze, maar ook in andere moskeeën in Rotterdam. Maar hier voel ik me het beste thuis. Dit zijn gematigde moslims.'' Mevlana was een dertiende eeuwse mysticus, die in het huidige Turkije leefde. Hij predikte tolerantie, vooral ten opzichte van andersdenkenden.
Voorzitter Altay van het bestuur van de Mevlana-moskee wil dat gedachtegoed graag in ere houden. ,,Al die drukte om de radicale uitwassen van de islam in Nederland ergeren me behoorlijk'', zegt hij. Altay vindt het fout om de terroristische daden van enkelen op de gehele moslimgemeenschap af te wentelen. Het heeft hem geërgerd dat het SCP, in opdracht van de Tweede Kamer, alleen de religieuze beleving van moslims heeft onderzocht. ,,Waarom ook niet die van de joden in Nederland?'' Ook hij betwijfelt of de conclusie over de dominante trend van ontkerkelijking onder de Nederlandse moslims juist is. ,,De Turken in Nederland gaan meer naar de moskee dan de Turken in Turkije. Het land moderniseert in rap tempo. Dat brengt wel degelijk een zekere ontkerkelijking met zich mee, met name in de steden. Maar ik ervaar dat de Turken in Nederland juist grote behoefte voelen om naar de moskee te gaan. Ze zijn hier immers een minderheid en hebben angst om van hun religie te vervreemden.''
Altay gelooft bovendien niet, zoals het SCP-rapport meldde, dat hoogopgeleide jongeren met banen met maatschappelijk aanzien minder belang hechten aan de islam in hun dagelijks leven. ,,Het heeft weinig met opleiding te maken, al zie je vaak dat hoger opgeleiden meer geïnteresseerd zijn in de islam omdat ze vaak over meer kennis beschikken'', meent hij. ,,Alle begeleiders van onze jongerenactiviteiten hebben ten minste een hbo-opleiding.'' Volgens hem is het vooral van belang of ze het praktiseren van hun geloof van huis uit hebben meegekregen.
,,De ontkerkelijking onder moslims slaat pas toe'', meent moskeevoorzitter Altay, ,,als de hang naar materialistische zaken toeneemt. Dat zie je zowel in Nederland als in Turkije.''
27 juli 2004
Door onze redacteur Froukje Santing
ROTTERDAM, 27 JULI. ,,Je moet het geloof op een speelse manier brengen'', zegt Abdulkadir Ozalp (32). Sportevenementen, huiswerkklassen, computerlessen - de Mevlana-moskee in Rotterdam organiseert veel om jonge, veelal Turkse moslims te interesseren voor de islam. ,,Je leert ze op die manier om samen te werken, zich ergens voor in te zetten. Met als doel'', zegt hij, ,,goede burgers van hen te maken.''
Na de vakantie wordt Ozalp, die een hbo-diploma heeft, naar verwachting gekozen tot voorzitter van de jongerenafdeling van de Mevlana-moskee in Rotterdam. ,,Van ontkerkelijking onder de tweede generatie moslims merk ik niets'', zegt hij. ,,En zeker niet onder de beter opgeleiden''. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) meldde vorige week het tegendeel, in het rapport Moslim in Nederland, een onderzoek naar de religieuze beleving van Turken en Marokkanen. Hoger opgeleiden, is Ozalps ervaring, zijn vaak juist geïnteresseerder in de islam ,,omdat ze meer kennis hebben over hun religie dan laagopgeleiden''.
Ozalp hoorde het nieuws over de ontkerkelijking onder zijn geloofsgenoten in Nederland op het NOS-Journaal. Waarom groeit onze jongerenafdeling dan, vroeg hij zich onmiddellijk af. ,,We hebben nu 80 leden en zo'n 35 anderen hebben de afgelopen tijd te kennen gegeven ook lid te willen worden.'' Onder jongeren worden bij de Mevlana-moskee mannen en vrouwen tot 30 jaar verstaan. Pas daarna kunnen ze gewoon lid worden. ,,Je bereikt hen niet door in moeilijke woorden alleen maar over het geloof te praten'', meent Ozalp. ,,De moskee is niet alleen een plek om te bidden en onderricht te krijgen in de koran, het heilige boek van de moslims. Het is vooral ook een centrum waar gelovigen elkaar ontmoeten en waar hun sociale leven zich voor een belangrijk deel afspeelt.''
Ibo Balses (16, havo) en Ali Talisoz (17, mbo) ervaren dat ook zo. Ze komen, als hun schoolwerk het toelaat, naar de moskee om te biljarten, om hun huiswerk te maken en af en toe om te internetten. Ali gaat dit jaar niet op vakantie naar Turkije. Hij was de afgelopen weken in Spanje. Ibo vertrekt volgende week wel naar het geboorteland van zijn Turkse ouders.
Ondanks hun jeugdige leeftijd zitten ze in de ontmoetingszaal van de oudere mannen. Het derde gebed van die dag, om 18.07 uur, hebben ze laten schieten. In totaal bidden gelovige moslims vijf keer per dag, in de moskee of thuis. Vrouwen gaan veelal alleen naar de moskee op religieuze feestdagen en gedurende de vastenmaand ramadan. Ali en Ibo zijn geen lid van de jongerenafdeling. Ze hebben de gang naar de moskee door hun vaders gevonden, die er geregeld zijn te vinden. ,,De islam krijg je vanaf je geboorte mee'', zeggen ze. Je groeit ermee op en je raakt het volgens hen niet meer kwijt.
Ook het SCP meldde dat een lossere band met de islam minder moskeebezoek en minder participeren in andere godsdienstige activiteiten als bijvoorbeeld het vasten tijdens de ramadan niet leidt tot geringere identificatie met de islam. Ook de tweede generatie Turkse en Marokkaanse Nederlanders ziet zich onverminderd sterk als moslim, aldus het onderzoeksrapport.
Ibo en Ali voelen zich ,,vaak schuldig'', zeggen ze, als ze lang niet in de moskee zijn geweest. Ze zeggen meer vrienden te hebben die geregeld naar de moskee gaan dan vrienden die de moskee links laten liggen. Ze merken dat er een grote groep jongeren is die nooit naar een moskee gaat. ,,Het is een beetje zwart-wit'', meent Ali. ,,Of je gaat, of je gaat niet.''
De Mevlana-moskee, die in oktober 2001 werd geopend en plaats biedt aan duizend gelovigen, is de eerste nieuwbouwmoskee in Rotterdam. Twintig jaar spaarden de Turken in Rotterdam voordat ze dit in opvallende zuurstokkleuren geschilderde gebedshuis annex ontmoetingscentrum konden neerzetten. Er zijn in Nederland 304 moskeeën verspreid over het land, 206 daarvan zijn van de Turks-Nederlandse gemeenschap (circa 350.000 mensen). Nederland telt inmiddels zo'n 900.000 moslims, en hun aantal groeit nog steeds sterk.
De congreszaal van de Mevlana-moskee wordt ook gebruikt voor andere activiteiten. De deelgemeente Delfshaven vergadert er zo nu en dan, aldus voorzitter Ömer Altay van het moskeebestuur. Het ministerie van Defensie hield er in april vorig jaar een bijeenkomst om Turkse jongeren te werven voor de Landmacht.
Behalve de gebedsruimten zijn er verder aparte ontmoetingsruimten voor jongeren, ouderen en vrouwen, een biljartzaal, een kapper en een buffet waar thee, frisdrank en versnaperingen worden verkocht. ,,Ik eet er na het vrijdaggebed ook graag een broodje döner'', zegt Murat (43) uit het nabijgelegen Schiedam. Vaak gaat hij ook daar naar de moskee, maar hij bezoekt ook geregeld dit gebedshuis. ,,Ik voel me niet thuis in een koffiehuis'', verklaart hij. ,,Ik ga vooral ook naar de moskee voor mijn sociale contacten. Ik lees er de krant, praat met anderen en drink thee.''
Hij hoopt dat de trend die het SCP-rapport signaleert dat moslims in Nederland een lossere band krijgen met hun geloof niet doorzet. ,,Islamitische jongeren die niet naar de moskee gaan, belanden sneller in de criminaliteit.''
De van origine Marokkaanse Abdelmalik Toumi (21) is het met hem eens. ,,De moskee motiveert je om beter je best te doen op school of op je werk'', zegt hij. Hij werkt als brandwacht en brengt een belangrijk deel van zijn vrije tijd in de moskee door. ,,Niet alleen in deze, maar ook in andere moskeeën in Rotterdam. Maar hier voel ik me het beste thuis. Dit zijn gematigde moslims.'' Mevlana was een dertiende eeuwse mysticus, die in het huidige Turkije leefde. Hij predikte tolerantie, vooral ten opzichte van andersdenkenden.
Voorzitter Altay van het bestuur van de Mevlana-moskee wil dat gedachtegoed graag in ere houden. ,,Al die drukte om de radicale uitwassen van de islam in Nederland ergeren me behoorlijk'', zegt hij. Altay vindt het fout om de terroristische daden van enkelen op de gehele moslimgemeenschap af te wentelen. Het heeft hem geërgerd dat het SCP, in opdracht van de Tweede Kamer, alleen de religieuze beleving van moslims heeft onderzocht. ,,Waarom ook niet die van de joden in Nederland?'' Ook hij betwijfelt of de conclusie over de dominante trend van ontkerkelijking onder de Nederlandse moslims juist is. ,,De Turken in Nederland gaan meer naar de moskee dan de Turken in Turkije. Het land moderniseert in rap tempo. Dat brengt wel degelijk een zekere ontkerkelijking met zich mee, met name in de steden. Maar ik ervaar dat de Turken in Nederland juist grote behoefte voelen om naar de moskee te gaan. Ze zijn hier immers een minderheid en hebben angst om van hun religie te vervreemden.''
Altay gelooft bovendien niet, zoals het SCP-rapport meldde, dat hoogopgeleide jongeren met banen met maatschappelijk aanzien minder belang hechten aan de islam in hun dagelijks leven. ,,Het heeft weinig met opleiding te maken, al zie je vaak dat hoger opgeleiden meer geïnteresseerd zijn in de islam omdat ze vaak over meer kennis beschikken'', meent hij. ,,Alle begeleiders van onze jongerenactiviteiten hebben ten minste een hbo-opleiding.'' Volgens hem is het vooral van belang of ze het praktiseren van hun geloof van huis uit hebben meegekregen.
,,De ontkerkelijking onder moslims slaat pas toe'', meent moskeevoorzitter Altay, ,,als de hang naar materialistische zaken toeneemt. Dat zie je zowel in Nederland als in Turkije.''
27 juli 2004