'Zwijgen over Israël'

[Orakel]

Nu op Ned 3

Zaterdag 21 augustus om 11.23 uur op Nederland 3


'Zwijgen over Israël'

De documentaire werd eerder uitgezonden op 23 oktober 2003

De documentaire is te bekijken in:
Realplayer High| Low
Windows Media High | Low

'We accepteren dingen van Israël die we van geen enkel ander land zouden accepteren.' Dat zegt H. van Mierlo, voormalig minister van Buitenlandse Zaken in de Zembla-aflevering 'Zwijgen over Israël'. 'Dat heeft te maken met de oorlog. Er zijn wel heel erg veel joden uit Nederland weggehaald. Ik heb het gevoel dat er vanuit verborgen schuldgevoelens anders naar Israël wordt gekeken.'

Zembla schetst een beeld van de vriendschap tussen Nederland en Israël, die altijd erg hecht is geweest. In de jaren '70 steunde toenmalig minister van Defensie Vredeling Israël met wapenleveranties, zonder zelfs zijn eigen premier Den Uyl daarover in te lichten: 'Staatsrechtelijk hoort het niet, maar ik heb altijd zeker geweten dat ik handelde uit naam van het Nederlandse volk.' Nederland heeft de politiek van Israël altijd gesteund, maar daarin lijkt sinds kort enige kentering te komen. Oud-minister van Buitenlandse Zaken H. van den Broek: 'Ik vind dat ook Israël ter verantwoording moet worden geroepen over datgene wat het land nalaat om een voedingsbodem van verzet en weerstand te breken.'


Bedreigende telefoontjes
Veel joden zien Israël nog steeds als een veilige vluchthaven en dat verklaart waarom zij emotioneel reageren op verwijten aan Israël. 'Wij vinden dat de schuld eenzijdig bij Israël gelegd wordt en aangezien wij ons identificeren met Israël, ervaren wij dat als anti-joods', aldus de orthodoxe rabbijn Evers.

Kritiek op Israël wordt daarom nogal eens gezien als antisemitisme. In Zembla komen niet alleen politici, maar ook journalisten en columnisten aan het woord die daar ervaringen mee hebben. RTL-correspondent C. Mus zegt dat hij na een kritische uitzending over Israëlische acties in bezet gebied regelmatig bedreigende telefoontjes krijgt: 'We weten je te vinden als je terug in Amsterdam bent.' H. Meyer, lid van Een Ander Joods Geluid, is voor verrader uitgemaakt. In Zembla zegt hij: 'Op het moment dat je kritiek hebt op die onmenselijke daden, zoals het vernietigen van huizen, dan ben je antisemiet. Israël is dus boven alle kritiek verheven.'

In Zembla leggen E. Margalit, de Israëlische ambassadeur in Nederland, en R. Naftaniel, directeur van het Centrum voor Informatie en Documentatie Israël (CIDI), uit waarom zij altijd alert reageren op kritiek.

Samenstelling & Regie: Kees Schaap
Research: Marcel van Silfhout

[Beëlzebub]

Beste O., goed dat je hierop de aandacht vestigt. Ik heb die uitzending destijds al gezien en vond hem zeer de moeite waard. Ook nu -alweer een stuk verder in de tijd- is er nog steeds niets verandert. Nog steeds zwijgen de media over Israël.

[Orakel]

Beste B.
Graag gedaan.

Kritiek op Israël geen antisemitisme' - Hajo Meyer laakt reacties op EU-enquête


Israël is volgens 74 procent van de Nederlanders een gevaar voor de wereldvrede. ,,Een discussie is onmogelijk want kritiek op Israël wordt gelijk gesteld aan antisemitisme'', zegt Hajo Meyer, secretaris van `Een ander Joods geluid'.

De reacties uit Israël op de uitslag van de enquête van de Europese Commissie vond hij een ,,deceptie''. ,,Direct de reflex van antisemitisme, in plaats van een poging tot zelfonderzoek'', verzucht de bijna 80-jarige Hajo Meyer.


In opdracht van de Europese Commissie peilde een onderzoeksbureau de mening van de Europeanen over de gevaren voor de wereldvrede. Van de ondervraagde Europeanen noemde deze week 59 procent Israël een gevaar. Onder de Nederlanders is dat 74 procent. ,,Ik behoor daar ook toe'', bekent Meyer. ,,Op het moment dat de oorlogsmisdadiger Slobodan Milosevic terecht staat voor het Joegoslavië-tribunaal, kiezen de Israëliers een oorlogsmisdadiger als Ariel Sharon tot premier. Dan moet je niet raar opkijken van dergelijke enquêteresultaten.''


Meyer (1924) is een uit Duitsland afkomstige jood die in 1939 naar Nederland vluchtte. Hij ziet duidelijke parallellen tussen het Duitsland tussen 1928 en 1939 en Israël onder leiding van Sharon. ,,Landen met een omsingelingscomplex, dus ga je land inpikken. De Israëliers zoeken het in oostelijk richting en gebruiken een historisch religieuze rechtvaardiging.'' En in zowel het vooroorlogse Duitsland als in Israël wordt een deel van de bevolking als paria behandeld. ,,Ik ben een ervaringsdeskundige, ik weet wat een Palestijn doormaakt als tweederangsburger. De vernederingen die ik tijdens het nazi-regime moest ondergaan zal ik nooit vergeten. Maar des te meer pijn doet het besef dat mijn volk nu de Palestijnen op volkomen soortgelijke wijze onnodig en met averechtse uitwerking keer op keer vernedert.''


Het gesprek vindt plaats in de woonkamer van Meyer in Heiloo. Op de salontafel liggen de drukproeven van zijn boek Het einde van het jodendom dat over twee weken uitkomt. Ruim driehonderd pagina's over jodendom, holocaust en Israël. Het boek geeft een pessimistisch beeld van de toekomst van het jodendom. Meyer is teleurgesteld over de wijze waarop het jodendom als drager van een cultuur en moraal zich de afgelopen decennia heeft ontwikkeld.


Meyer: ,,Ik vind het onwaarschijnlijk dat het door hoopvolle en idealistische pioniers opgebouwde Israël kan worden gered. Er moet een wonder gebeuren opdat Israëli's en Palestijnen op basis van wederzijds vertrouwen een duurzame vrede zullen sluiten.''
De negatieve krachten die volgens hem sinds de uitroeping van Israël in 1948 aanwezig waren, en met name de minachting voor de Palestijnen, hebben de overhand gekregen op het humanistische idealisme en de sociale ethiek. Meyer meent dat de Palestijnen medeverantwoordelijk zijn voor de huidige _ voor beide volken _ uitzichtloze situatie, maar gegeven het enorme verschil in militaire en economische macht tussen beide partijen ,,kan de vicieuze cirkel alleen op initiatief van de sterkere partij _ Israël _ worden doorbroken.''


,,Theoretisch'' is het mogelijk dat er in Israël een charismatische leider opstaat die het typisch joodse concept tesjoeva (terugkeer naar het goede pad, red.) nieuw leven in zou moeten blazen. Het streven naar een duurzame vrede zou, volgens Meyer, moeten beginnen met een excuus aan de Palestijnen waarop ze de afgelopen zesendertig jaar zijn behandeld. ,,Zesendertig jaar'', zegt Meyer een paar keer hoofdschuddend. ,,Ik kon de oorlog en Auschwitz overleven, want ik zag licht aan het eind van de tunnel.''


Meyer staat op, loopt naar zijn kantoor, en komt terug met een grafiek over de periode 1993-2002. Op de tijdlijn staan de verschillende premiers en het aantal zelfmoord- en bomaanslagen. Premier Sharon `scoort' het hoogst. ,,Kijk dan'', zegt Meyer met overslaande stem. ,,Dat is toch het bewijs dat geweld geweld uitlokt.''
Hij is teleurgesteld dat de internationale gemeenschap zich niet mengt in het conflict. ,,Alleen een derde partij kan de vechtende honden uit elkaar halen.'' De pro-Israëllobby in de Verenigde Staten is volgens Meyer zo invloedrijk dat ze tot gevolg heeft dat Israël met ,,fluwelen handschoenen'' door de VS wordt behandeld. En Europa zwijgt omdat iedere kritische opstelling tegenover Israël afgedaan wordt als antisemitisme. Meyer: ,,Neem de enquête van de Europese Unie. Het is schofferend dat de Israëlische regering de resultaten bagatelliseert door direct, bij monde van minister Sharanski, te zeggen dat de uitkomst wordt veroorzaakt door het Europees antisemitisme.''


Meyer is secretaris van `Een ander Joods geluid' een beweging die bijna drie jaar geleden is ontstaan uit onvrede over de wijze waarop debat en meningsvorming over Israël in joodse kring plaatsvinden. Kritiek op Israël wordt volgens Meyer vertaald als: tegen Israël. En elke vorm van begrip voor de Palestijnen betekent per definitie: tegen Israël. ,,Wij willen het taboe doorbreken dat kritiek op Israël gelijk wordt gesteld aan antisemitisme. Want ook anno 2003 wordt iedere discussie in de kiem gesmoord met het verwijt: antisemitisme. De reactie op zo'n Europa-enquête is daarvan een voorbeeld.''
Copyright: NRC Handelsblad



Bestelinfo:
Paperback 175 blz.
ISBN 90 5000 515 2
NUR 301


Uitgeverij Vassallucci
Herengracht 505
1017 BV Amsterdam
tel. 020 521 83 22 / fax. 020 623 67 61
[email protected]