Orakel
22-08-04, 22:49
Naar een islamitische renaissance
Hieronder volgen delen uit de toespraak die Abdelwahed Belkeziz, de Marokkaanse secretaris-generaal van de Islamitische Conferentie Organisatie, maandag hield op een ICO-vergadering in Istanbul.
Volledige Engelstalige tekst van toespraak Abdelwahed Belkeziz (http://www.oic-oci.org/press/english/june%202004/SG-istanbul.htm)
Terwijl wij gisteren nog sterk en ongenaakbaar triomfeerden en ons koesterden in wetenschappelijke vooruitgang, pionierswerk en een bloeiende renaissance, zijn wij vandaag verscheurd, verdeeld, verzwakt en vernederd zozeer zijn wij allen overstelpt door een slopend gevoel van onmacht, omdat wij erbij staan als toeschouwer, hoopvol, maar niet bij machte veranderingen in onszelf of onze omstandigheden teweeg te brengen.
Door deze chronische crisis van onmacht [...] zijn wij op een punt gekomen dat wij moeten meemaken dat we worden vernederd, onze rechten geschonden, onze heiligdommen bezoedeld en dat onze onze gerechtvaardigde zaak wordt gedwarsboomd.
De islamitische wereld staat hierdoor nu onmiskenbaar op een tweesprong. Hij moet zijn beschaving aan een zelfonderzoek onderwerpen een systematische en evenwichtige, rationele beoordeling van zijn huidige realiteit. Doel is te komen tot interne hervorming door de negatieve kanten van die realiteit te veranderen, zijn democratische, politieke, sociale en economische instellingen te vernieuwen, en zijn externe betrekkingen en interactie met de buitenwereld te versterken [...].
Het is inmiddels overduidelijk dat de islamitische wereld met betrekking tot bepaalde standpunten niet kan blijven vasthouden aan een defensieve, excuserende houding, en evenmin als paria van de geschiedenis kan leven buiten de grenzen van zijn eigen tijd, veroordeeld tot de achterbanken van de beschaving [...]. Integendeel, hij is het aan zichzelf verplicht een van de pioniers en vormgevers van deze tijd te zijn, door ernaar te streven de grondbeginselen te beheersen van autonome efficiëntie, competentie en het vermogen pro-actief en concurrerend te opereren. [...]
(De islamitische wereld) kan zich niet langer verschuilen achter begrippen als 'eigenheid' en 'identiteit' te midden van de stroomversnellingen en snelwegen van de
informatierevolutie. Deze revolutie heeft geleid tot een reusachtige vooruitgang in informatie en techniek, alle afstanden verminderd en een wereld geschapen met overlappende elementen en verweven belangen, waarin 'de ander' eenvoudig niet kan worden uitgesloten. [...]
Een vluchtige blik op op onze politieke, economische, ideologische [...] positie in de hedendaagse wereld is voldoende om bij sommigen een overweldigend gevoel van bitterheid op te wekken. Voor de islamitische wereld is het de hoogste tijd om een definitieve positie in te nemen ten aanzien van democratie [...]. Vooral als we niet langer de passieve objecten van andermans invloed willen zijn en actief een positieve invloed willen uitoefenen op internationale kwesties.
Als we de middelen willen veroveren die nodig zijn voor modernisering [...], betekent dit nog niet dat we daarmee onze waarden of identiteit noeten verliezen. Het betekent ook niet dat we hervormingen moeten doorvoeren die anderen hebben bedacht of die zij ons met geweld opdringen. We hebben immers in het verleden een beschaving ontwikkeld waarin spiritualiteit en secularisme goed samengaan [...]. Deze rijke erfenis heeft, door de eeuwen heen, bewezen dat er een islamitische dialoog gevoerd kan worden die zeker kan wedijveren met de belangrijkste moderne seculiere systemen. Daarom wil onze hedendaagse islamitische wereld geen ideologische interpretatie van de islam die de moderniteit volledig omarmt. We willen wel dat onze specialisten kunnen putten uit een islamitische erfenis en een islamitisch systeem dat zijn wortels heeft in de onveranderbare regels van de gematigde en tolerante school van de Hanafieten (Dit is een van de vier hoofdscholen in het (soennitische) islamitische recht, die minder de nadruk legt op traditie en meer ruimte laat voor het eigen oordeel, red.). Deze stroming staat voor gematigheid en gebalanceerde rationaliteit in haar afwijzing van het fanatisme en extremisme en kunnen we beschouwen als [...] het begin van wat we vandaag zien als moderniteit.[...]
Meer dan 30 procent van onze mensen leeft nog beneden de armoedegrens, terwijl het verzamelde bruto nationaal product (bnp) van de islamitische wereld, die een zesde van het aardoppervlak beslaat en meer dan een vijfde van zijn bevolking telt, nog geen 4,5 procent van het wereldwijde bnp bereikt en daarbij is de olieproductie meegeteld. Ongeveer de helft van de armste landen behoort tot de ICO (de islamitische Conferentie Organisatie), terwijl 22 ICO-landen zuchten onder een zware schuldenlast. Daarnaast is 70 procent van de vluchtelingen in de wereld moslim. Het volstaat om te zeggen dat het verzamelde bnp van al onze lidstaten lager blijft dan dat van één enkel geavanceerd land, zoals Frankrijk of Groot-Brittannië, hoewel het aantal van onze inwoners zeker twintig keer groter is dan hun bevolking.
Ook de andere ontwikkelingsindicatoren, zoals de scholingsgraad, gezondheid en sociale diensten, levensverwachting, toereikend onderdak, werkloosheid, armoede en beroeps-, digitaal en computeranalfabetisme, laten een somber beeld zien.
Gegeven deze treurige realiteit en de sombere vooruitzichten kunnen we niet hopen op een individuele weg uit de crisis van onze lidstaten. De ervaring heeft laten zien dat zelfs voor de geavanceerde supermachten de oplossing ligt in collectieve actie. Dit vraagt om een gezamenlijke, weloverwogen en geïntegreerde actie om onze economische omstandigheden aan te pakken en economische infrastructuren te bouwen om de armoede te verlichten, menselijk kapitaal te ontwikkelen, duurzame ontwikkeling tot stand te brengen en de negatieve gevolgen van globalisering het hoofd te bieden. [...]
De islamitische cultuur die ongeveer een kwart van de wereldbevolking verenigt in hun gevoelens, opvattingen, spiritualiteit en waarden is de grootste en meest wijdverbreide bestendige cultuur in de wereld. Zij is diepgeworteld in de lange ontwikkeling van de geschiedenis en weerstaat de test des tijds met kracht [...] ondanks de zwakte die haar is gaan bezoedelen door de alles doordringende inertie van de islamitische wereld in de afgelopen decennia.
Als een gevolg daarvan loopt de islamitische cultuur achter; de moslimvolken zijn verstoken gebleven in het algemeen van een bevredigend niveau van voordelen van de moderne kennis; en onze cultuur is door haar verminderde positie op kennisgebied opzijgezet en naar de zijlijn verdrongen door de enorme wetenschappelijke en conceptuele vernieuwingen van de moderne tijd. Toch moeten islamitische cultuur en islamitisch gedachtegoed [...] leven in een constant proces van aanpassing aan de feiten van de snelle wereldwijde ideologische en culturele ontwikkelingen. [...] We moeten [...] een nieuwe renaissance beginnen, die is gebaseerd op contemporaine waarden en wetenschap. [...]
Veel van de problemen van moslims komen voort uit de marginalisering van vrouwen. Die is het gevolg van het overleven van ondoordachte denkpatronen die zijn versteend door verouderde en uitstervende gewoonten en tradities. Het is van het hoogste belang dat we grote prioriteit geven aan dit onderwerp, dat de helft van onze samenleving raakt en negatieve invloed heeft op de toekomst van komende generaties, die worden opgevoed door vrouwen. Daarom zou ons doel moeten zijn vrouwen volledige intellectuele en materiële rechten te bieden om ze in staat te stellen toe te treden tot de staande reserve van de islam op basis van volledige gelijkwaardigheid aan mannen.
NRC, 17 juni 2004
Hieronder volgen delen uit de toespraak die Abdelwahed Belkeziz, de Marokkaanse secretaris-generaal van de Islamitische Conferentie Organisatie, maandag hield op een ICO-vergadering in Istanbul.
Volledige Engelstalige tekst van toespraak Abdelwahed Belkeziz (http://www.oic-oci.org/press/english/june%202004/SG-istanbul.htm)
Terwijl wij gisteren nog sterk en ongenaakbaar triomfeerden en ons koesterden in wetenschappelijke vooruitgang, pionierswerk en een bloeiende renaissance, zijn wij vandaag verscheurd, verdeeld, verzwakt en vernederd zozeer zijn wij allen overstelpt door een slopend gevoel van onmacht, omdat wij erbij staan als toeschouwer, hoopvol, maar niet bij machte veranderingen in onszelf of onze omstandigheden teweeg te brengen.
Door deze chronische crisis van onmacht [...] zijn wij op een punt gekomen dat wij moeten meemaken dat we worden vernederd, onze rechten geschonden, onze heiligdommen bezoedeld en dat onze onze gerechtvaardigde zaak wordt gedwarsboomd.
De islamitische wereld staat hierdoor nu onmiskenbaar op een tweesprong. Hij moet zijn beschaving aan een zelfonderzoek onderwerpen een systematische en evenwichtige, rationele beoordeling van zijn huidige realiteit. Doel is te komen tot interne hervorming door de negatieve kanten van die realiteit te veranderen, zijn democratische, politieke, sociale en economische instellingen te vernieuwen, en zijn externe betrekkingen en interactie met de buitenwereld te versterken [...].
Het is inmiddels overduidelijk dat de islamitische wereld met betrekking tot bepaalde standpunten niet kan blijven vasthouden aan een defensieve, excuserende houding, en evenmin als paria van de geschiedenis kan leven buiten de grenzen van zijn eigen tijd, veroordeeld tot de achterbanken van de beschaving [...]. Integendeel, hij is het aan zichzelf verplicht een van de pioniers en vormgevers van deze tijd te zijn, door ernaar te streven de grondbeginselen te beheersen van autonome efficiëntie, competentie en het vermogen pro-actief en concurrerend te opereren. [...]
(De islamitische wereld) kan zich niet langer verschuilen achter begrippen als 'eigenheid' en 'identiteit' te midden van de stroomversnellingen en snelwegen van de
informatierevolutie. Deze revolutie heeft geleid tot een reusachtige vooruitgang in informatie en techniek, alle afstanden verminderd en een wereld geschapen met overlappende elementen en verweven belangen, waarin 'de ander' eenvoudig niet kan worden uitgesloten. [...]
Een vluchtige blik op op onze politieke, economische, ideologische [...] positie in de hedendaagse wereld is voldoende om bij sommigen een overweldigend gevoel van bitterheid op te wekken. Voor de islamitische wereld is het de hoogste tijd om een definitieve positie in te nemen ten aanzien van democratie [...]. Vooral als we niet langer de passieve objecten van andermans invloed willen zijn en actief een positieve invloed willen uitoefenen op internationale kwesties.
Als we de middelen willen veroveren die nodig zijn voor modernisering [...], betekent dit nog niet dat we daarmee onze waarden of identiteit noeten verliezen. Het betekent ook niet dat we hervormingen moeten doorvoeren die anderen hebben bedacht of die zij ons met geweld opdringen. We hebben immers in het verleden een beschaving ontwikkeld waarin spiritualiteit en secularisme goed samengaan [...]. Deze rijke erfenis heeft, door de eeuwen heen, bewezen dat er een islamitische dialoog gevoerd kan worden die zeker kan wedijveren met de belangrijkste moderne seculiere systemen. Daarom wil onze hedendaagse islamitische wereld geen ideologische interpretatie van de islam die de moderniteit volledig omarmt. We willen wel dat onze specialisten kunnen putten uit een islamitische erfenis en een islamitisch systeem dat zijn wortels heeft in de onveranderbare regels van de gematigde en tolerante school van de Hanafieten (Dit is een van de vier hoofdscholen in het (soennitische) islamitische recht, die minder de nadruk legt op traditie en meer ruimte laat voor het eigen oordeel, red.). Deze stroming staat voor gematigheid en gebalanceerde rationaliteit in haar afwijzing van het fanatisme en extremisme en kunnen we beschouwen als [...] het begin van wat we vandaag zien als moderniteit.[...]
Meer dan 30 procent van onze mensen leeft nog beneden de armoedegrens, terwijl het verzamelde bruto nationaal product (bnp) van de islamitische wereld, die een zesde van het aardoppervlak beslaat en meer dan een vijfde van zijn bevolking telt, nog geen 4,5 procent van het wereldwijde bnp bereikt en daarbij is de olieproductie meegeteld. Ongeveer de helft van de armste landen behoort tot de ICO (de islamitische Conferentie Organisatie), terwijl 22 ICO-landen zuchten onder een zware schuldenlast. Daarnaast is 70 procent van de vluchtelingen in de wereld moslim. Het volstaat om te zeggen dat het verzamelde bnp van al onze lidstaten lager blijft dan dat van één enkel geavanceerd land, zoals Frankrijk of Groot-Brittannië, hoewel het aantal van onze inwoners zeker twintig keer groter is dan hun bevolking.
Ook de andere ontwikkelingsindicatoren, zoals de scholingsgraad, gezondheid en sociale diensten, levensverwachting, toereikend onderdak, werkloosheid, armoede en beroeps-, digitaal en computeranalfabetisme, laten een somber beeld zien.
Gegeven deze treurige realiteit en de sombere vooruitzichten kunnen we niet hopen op een individuele weg uit de crisis van onze lidstaten. De ervaring heeft laten zien dat zelfs voor de geavanceerde supermachten de oplossing ligt in collectieve actie. Dit vraagt om een gezamenlijke, weloverwogen en geïntegreerde actie om onze economische omstandigheden aan te pakken en economische infrastructuren te bouwen om de armoede te verlichten, menselijk kapitaal te ontwikkelen, duurzame ontwikkeling tot stand te brengen en de negatieve gevolgen van globalisering het hoofd te bieden. [...]
De islamitische cultuur die ongeveer een kwart van de wereldbevolking verenigt in hun gevoelens, opvattingen, spiritualiteit en waarden is de grootste en meest wijdverbreide bestendige cultuur in de wereld. Zij is diepgeworteld in de lange ontwikkeling van de geschiedenis en weerstaat de test des tijds met kracht [...] ondanks de zwakte die haar is gaan bezoedelen door de alles doordringende inertie van de islamitische wereld in de afgelopen decennia.
Als een gevolg daarvan loopt de islamitische cultuur achter; de moslimvolken zijn verstoken gebleven in het algemeen van een bevredigend niveau van voordelen van de moderne kennis; en onze cultuur is door haar verminderde positie op kennisgebied opzijgezet en naar de zijlijn verdrongen door de enorme wetenschappelijke en conceptuele vernieuwingen van de moderne tijd. Toch moeten islamitische cultuur en islamitisch gedachtegoed [...] leven in een constant proces van aanpassing aan de feiten van de snelle wereldwijde ideologische en culturele ontwikkelingen. [...] We moeten [...] een nieuwe renaissance beginnen, die is gebaseerd op contemporaine waarden en wetenschap. [...]
Veel van de problemen van moslims komen voort uit de marginalisering van vrouwen. Die is het gevolg van het overleven van ondoordachte denkpatronen die zijn versteend door verouderde en uitstervende gewoonten en tradities. Het is van het hoogste belang dat we grote prioriteit geven aan dit onderwerp, dat de helft van onze samenleving raakt en negatieve invloed heeft op de toekomst van komende generaties, die worden opgevoed door vrouwen. Daarom zou ons doel moeten zijn vrouwen volledige intellectuele en materiële rechten te bieden om ze in staat te stellen toe te treden tot de staande reserve van de islam op basis van volledige gelijkwaardigheid aan mannen.
NRC, 17 juni 2004