PDA

Bekijk Volledige Versie : Marokko zoekt investeerders



Marsipulami
23-09-04, 00:22
Marokko zoekt investeerders
Belgische bedrijven bekijken Marokkaans investeringsklimaat nog met wantrouwen
Van onze redactrice in Marokko


Een beetje handwerk kunnen is leuk, maar om vooruit te geraken hebben Marokkaanse vrouwen kennis van informatica nodig.
© L'Economiste-Maroc
Marokko heeft de komende jaren een economische groei nodig van 6 procent wil het aan zijn schoolverlaters een baan kunnen geven. En die groei is niet haalbaar met landbouw en fosfaten alleen. In het opbouwen van een moderne economie kan koning Mohammed VI dan ook best wat buitenlandse investeringen gebruiken. Maar de Belgische bedrijven bekijken het investeringsklimaat nog wat wantrouwig. Toch is er langs Marokkaanse zijde interesse voor de Belgische producten. ,,De markt is daar, je moet ze alleen structureren, organiseren'', zegt Quentin Loontjens, voorzitter van de Belgisch-Luxemburgse kamer van koophandel in Marokko.



Grafieken








DE Marokkaanse economie kende de laatste tien jaar een groeiritme van rond de drie procent en maakte verleden jaar een sprong van 5,2 procent, die het bruto binnenlands product (bbp) op 397 miljard dirham (39 miljard euro) bracht. Maar leg je de curve van de regenval op die van het bbp, dan zie je hoe afhankelijk het land is van het klimaat. De landbouw heeft een prioritaire plaats in de economie en stelt nog bijna 50 procent van de actieve bevolking tewerk. En ook al is er massaal geïnvesteerd in de constructie van watervoorzieningen, de afhankelijkheid van de hoeveelheid regen blijft groot.

Ook de hoge werkloosheid, vooral die van de jongeren, weegt zwaar. Eind 2003 bedroeg de werkloosheidsgraad 12,8 procent, die van jonge gediplomeerden 27,5 procent. Vooral het grote aantal jongeren dat werkloos is in de steden (35,7%), is problematisch, evenals de werkloosheid onder vrouwen (26,8%).

,,Het land heeft geen nood aan geld dat het wordt toegeschoven, wel aan langdurige investeringen die kunnen helpen om op lange termijn efficiënter te zijn. Meer industrie, de verwerking van grondstoffen tot afgewerkte producten. Dat zal bij de export meer opbrengen,'' zegt Loontjes. Marokko wil ook graag ,,kennis'' invoeren om zo zelf zijn productieprocessen te verbeteren en zijn export te stimuleren.

De export kende in 2003 een daling van 3,6 procent, met wel een stabiele uitvoer van fosfaten, die goed zijn voor 15 procent van het totaal. De invoer steeg in 2003 met 4 procent en is vooral gericht op brandstoffen, machines en machineonderdelen en consumptiegoederen.

In 2003 bedroeg de Belgische uitvoer naar Marokko net geen 300 miljoen euro, waarvan Vlaanderen 195 miljoen euro voor zijn rekening nam. België voert halfafgewerkte producten uit zoals machineonderdelen, kunststoffen en chemische en farmaceutische producten. Je vindt in Marokko onder meer producten van het chemische bedrijf Eurokemik, brouwer Interbrew, softwarebedrijf Cosmos en Barco.

,,Er is opnieuw meer interesse van Vlaamse bedrijven om te exporteren. Dit jaar organiseren we de vijfde prospectiereis, wat goed is. In 2001 hebben we geen enkele aanvraag gehad'', zegt Sabine Reynvoet, handelssecretaris van Export Vlaanderen in Casabalanca.

Omgekeerd voert België ongeveer voor 300 miljoen euro per jaar in uit Marokko. Het gaat vooral om mineralen en fosfaten, textiel en landbouwproducten. Tijdens het ,,Salon Belgica'', dat loopt van 4 tot 7 oktober in Casablanca en de afsluiting vormt van het ,,Belgisch jaar'' in Marokko, zal getracht worden om de handel tussen beide landen een extra duwtje te geven. ,,Het is een multisectorieel salon, maar met de nadruk op de bouw en agro-voeding. Dat zijn de sectoren die het meest in ontwikkeling zijn. Er is een echte bouw boom , zowel residentieel als administratief en in het toerisme'', zegt Reynvoet.

Je kan ook niet naast het toerisme kijken. Toeristische trekpleisters als Marrakech lijken een bouwwerf. Die bouwactiviteit past in het plan van de regering om tegen 2010 tien miljoen toeristen aan te trekken. En die moeten natuurlijk een slaapplaats vinden. Het toerisme is voor Marokko een van de veelbelovende sectoren en draagt voor 7,8 procent bij tot het bbp, of rond de 2,9 miljard euro. In 2003 is het aantal toeristen met 6 procent gestegen tot 4,55 miljoen, het merendeel zijn Spanjaarden en Fransen.

Om elk risico bij de export te vermijden raadt Export Vlaanderen de Belgische bedrijven wel aan om van hun Marokkaanse partners een ,,documentair krediet'' te vragen. Dit betekent dat de bank garandeert dat de goederen betaald worden op het moment van aflevering in Marokko. Want ook al heeft de overheid de laatste jaren al heel wat inspanningen gedaan om het handelsklimaat te bevorderen, er kan volgens het Agence Nationale pour la Promotion de la Petite et Moyenne Entreprise , ANPME, toch nog wel wat verbeteren op het gebied van professioneel ondernemerschap.

En dat heeft zijn invloed op het aantrekken van investeringen. De regering kan dan wel volop bezig zijn met de hervorming van justitie, arbeidswetgeving, privatiseringen, kapitaalontsluiting en versoepeling van de administratie, het wantrouwen tegenover vooral de ,, informele economie'' blijft. Naar schatting zou 46,8 procent van de actieve bevolking - de landbouwsector niet meegerekend - werken in het informele circuit, waar begrippen als belastingen en sociale zekerheid niet in thuishoren. Die activiteiten zouden een waarde hebben gelijk aan 17 procent van het bbp.

,,Wij zijn gewoon om alles zwart op wit te hebben, en dat werkt hier niet. 'Maak u geen zorgen' is het meest gebruikte antwoord, maar dat zijn wij niet gewoon'', zegt Loontjens. ,,Het is vooral dat gevoel van onzekerheid dat de Belgische bedrijven ervan weerhoudt om in Marokko te investeren.''

Didier Malherbe, directeur Communicatie van het Verbond van Belgische ondernemingen (VB0) ziet in de ontwikkeling van Marokko mogelijkheden voor de Belgische bedrijven, maar ,,Marokko moet een sereen, beveiligd en juridisch stabiel investeringsklimaat kunnen bieden.'' Het VBO heeft in 1987 al een samenwerkingsakkoord ondertekend met zijn Marokkaanse tegenhanger, de Confédération Générale des Entreprises du Maroc , CGEM, om te helpen bij de opleiding van Marokkaanse kaderleden. Op 6 oktober komen ze op het Belgisch-Marokkaans sociaal economisch forum in Casabalanca nog eens samen om de relaties te versterken.

,,We willen een model van bedrijfsorganisatie, een relatie tussen werknemers en werkgevers die aansluiten bij de Europese vorm van management. België is een goed voorbeeld, want daar zijn de relaties gebaseerd op de dialoog'', zegt Hassan Chami, voorzitter van de CGEM.

Ondertussen hebben wel enkele kleine Belgische ondernemers zich gewaagd aan een directe investering in Marokko. Zo heeft het confectiebedrijf Robbens uit Oudenaarde een eigen filiaal in Rabat. Leoni uit Hasselt, dat elektrische snoeren en kabels produceert, heeft een afdeling in Casablanca. Ook Hesse-Noord Natie is bezig met het oprichten van een filiaal in Agadir.

,,Je moet investeringen in Marokko op drie jaar tijd zien'', legt Loontjens uit. ,,Het eerste jaar dat je hier bent, zullen ze je bestuderen, tijdens het tweede jaar zullen ze je testen, een paar producten uitproberen. Het derde jaar zal je echt kunnen beginnen te werken.''

Volgens Loontjens vallen er, nu Marokko bezig is met de uitbouw van de haven van Tanger, zeker mooie kansen te rapen voor Belgische haven- en baggerbedrijven. Tot nu toe heeft alleen de haven van Gent geïnvesteerd.

Ondertussen spant het ANPME zich in om met de financiële hulp van Europa de kmo's op een hoger professioneel niveau te tillen. Zo gaf de Europese Unie 13 miljoen euro voor het nieuwe programma Meda II dat het werk moet verder zetten van Euro Maroc Entreprise, afgesloten eind juni dit jaar.

Die programma's dienen om de concurrentiepositie van de kmo's te verbeteren, zodat ze kunnen standhouden in de toekomstige vrijhandel met onder meer de Europese Unie, de Verenigde Staten en Turkije. ,,80 procent van de Marokkaanse bedrijven zijn kmo's maar ze dragen maar voor 20 procent bij tot het bruto nationaal product (bnp)'', zegt Chami van de CGEM. ,,Hun efficiëntie moet omhoog, zodat ze minstens de helft van het bnp op zich kunnen nemen.''

Momenteel hebben al 363 kmo's en meer dan een tiental professionele organisaties een beroep kunnen doen op een strategische diagnose en hulp bij het opstellen van een zakelijk plan. ,,De Marokkanen zijn niet bang. Ze beseffen ze dat het noodzakelijk is dat de economie moet groeien en gaan ervoor'', zegt Sean Doyle, ambassadeur van de Europese Commissie in Rabat.

Marokko kijkt vol hoop naar Europa en vecht voor een speciaal statuut, iets meer dan een geassocieerd land en iets minder dan een land op weg naar toetreding. In maart 2003 heeft de Commissie nog een nieuw plan voorgesteld dat de relaties van Europa met zijn belangrijkste buurlanden uittekent.

Maar ondertussen zijn het vooral de drie miljoen Marokkanen die in het buitenland leven die bijdragen tot de ontwikkeling van het land via investeringen, vooral in bouwprojecten, en de transfer van valuta. In 2003 bedroeg hun bijdrage rond de 3,7 miljard euro. 83 procent hiervan ging naar de aankoop van gronden en woningen en 12 procent naar de handel.

Toch doen ook zij weinig duurzame investeringen in ondernemingen die werkgelegenheid creëren en op lange termijn de economische groei kunnen stimuleren. Het gaat vaak nog om de eerste en tweede generatie immigranten die geld sturen naar Marokko.

Het is nu aan de overheid om in de toekomst ook de volgende generaties aan te trekken. Blijkt dat de derde generatie al klaagt over de administratieve logheid en het gebrek aan informatie over geldtransfers en investeringen. Ook bij hen heerst er een gebrek aan vertrouwen. Via een eigen ministerie voor de Marokkanen die in het buitenland leven wil de regering daar verandering in brengen.

(Dit artikel kwam tot stand met de hulp van de Koning Boudewijnstichting)

www.ccbim.co.ma www.anpme.ma


23/09/2004 Nancy Nackaerts

©Copyright De Standaard

deleted user
23-09-04, 00:40
Sjow, die mensen bij De Standaard werken zelfs 's nachts :p

mark61
23-09-04, 02:49
Geplaatst door Marsipulami
Maar de Belgische bedrijven bekijken het investeringsklimaat nog wat wantrouwig. Toch is er langs Marokkaanse zijde interesse voor de Belgische producten. ,,De markt is daar, je moet ze alleen structureren, organiseren'', zegt Quentin Loontjens, voorzitter van de Belgisch-Luxemburgse kamer van koophandel in Marokko.

Investeren in Marokko en een afzetmarkt vinden voor je produkten zijn twee tegengestelde activiteiten. Aan het een heeft Marokko wel wat, aan het ander niets.


Maar leg je de curve van de regenval op die van het bbp, dan zie je hoe afhankelijk het land is van het klimaat. De landbouw heeft een prioritaire plaats in de economie en stelt nog bijna 50 procent van de actieve bevolking tewerk. En ook al is er massaal geïnvesteerd in de constructie van watervoorzieningen, de afhankelijkheid van de hoeveelheid regen blijft groot.

Als er niet zo gesmeten werd met water (het aanleggen van golflinks bijvoorbeeld) zou dat een stuk minder zijn.

Ook de hoge werkloosheid, vooral die van de jongeren, weegt zwaar. Eind 2003 bedroeg de werkloosheidsgraad 12,8 procent, die van jonge gediplomeerden 27,5 procent. Vooral het grote aantal jongeren dat werkloos is in de steden (35,7%), is problematisch, evenals de werkloosheid onder vrouwen (26,8%).


Meer industrie, de verwerking van grondstoffen tot afgewerkte producten. Dat zal bij de export meer opbrengen,'' zegt Loontjes. Marokko wil ook graag ,,kennis'' invoeren om zo zelf zijn productieprocessen te verbeteren en zijn export te stimuleren.

Aangezien de EU grotendeels dicht zit voor import uit niet-westerse landen, schiet dat niet op. WTO?


De export kende in 2003 een daling van 3,6 procent, met wel een stabiele uitvoer van fosfaten, die goed zijn voor 15 procent van het totaal.

De fosfaatproduktie is verliesgevend.


Je vindt in Marokko onder meer producten van het chemische bedrijf Eurokemik, brouwer Interbrew, softwarebedrijf Cosmos en Barco.

Daar heeft Marokko dus geen klap aan. Bierbrouwen kunnen ze zelf wel.


Omgekeerd voert België ongeveer voor 300 miljoen euro per jaar in uit Marokko. Het gaat vooral om mineralen en fosfaten,

Das gek, Marokko exporteert toch zelf fosfaat?


Er is een echte bouw boom , zowel residentieel als administratief en in het toerisme'', zegt Reynvoet.

De bouw ligt grotendeels plat, na 911 en Casa is de onroerendgoedmarkt ingestort. De prijzen waren dan ook absurd.


Je kan ook niet naast het toerisme kijken. Toeristische trekpleisters als Marrakech lijken een bouwwerf.

Dat maakt dan ook meteen dat de voorheen beroemde groene omgeving (Palmeraie, olijfplantages) weggekapt is en vervangen door eindeloze blokken beton.


Die bouwactiviteit past in het plan van de regering om tegen 2010 tien miljoen toeristen aan te trekken. En die moeten natuurlijk een slaapplaats vinden. Het toerisme is voor Marokko een van de veelbelovende sectoren en draagt voor 7,8 procent bij tot het bbp, of rond de 2,9 miljard euro. In 2003 is het aantal toeristen met 6 procent gestegen tot 4,55 miljoen, het merendeel zijn Spanjaarden en Fransen.

Volgens Le Matin waren het er dit jaar 3,5 mio., en ze vragen zich af hoe ze die 10 miljoen moeten aantrekken als de luchtvaartmarkt niet wordt geliberaliseerd, want tickets naar Marokko zijn absurd duur vgl. met die naar Turkije. Hotels in Marokko zijn ook absurd duur en worden alleen door Franse package tours gevuld. Sowieso kan enig initiatief dat niet door de koning en Frankrijk wordt gesteund niet slagen.


Om elk risico bij de export te vermijden raadt Export Vlaanderen ... toch nog wel wat verbeteren op het gebied van professioneel ondernemerschap.

Er moet vooral wat veranderen aan het bespottelijk inefficiënte en bureaucratische bankwezen in Marokko. Het overplaatsen van een rekening van het ene filiaal naar een ander filiaal van dezelfde bank is bijna onmogelijk; geld overmaken vanuit NL duurt weken en weken, Swift of geen Swift.


En dat heeft zijn invloed op het aantrekken van investeringen. De regering kan dan wel volop bezig zijn met de hervorming van justitie, arbeidswetgeving, privatiseringen, kapitaalontsluiting en versoepeling van de administratie, het wantrouwen tegenover vooral de ,, informele economie'' blijft. Naar schatting zou 46,8 procent van de actieve bevolking - de landbouwsector niet meegerekend - werken in het informele circuit, waar begrippen als belastingen en sociale zekerheid niet in thuishoren. Die activiteiten zouden een waarde hebben gelijk aan 17 procent van het bbp.

De wetgeving is volkomen chaotisch, en geen functionaris weet hoe het precies zit. Het informele circuit is door de overheid bedacht, die om de kleine nijverheid te stimuleren die heeft vrijgesteld van premies en BTW.


,,Wij zijn gewoon om alles zwart op wit te hebben, en dat werkt hier niet. 'Maak u geen zorgen' is het meest gebruikte antwoord, maar dat zijn wij niet gewoon'', zegt Loontjens. ,,Het is vooral dat gevoel van onzekerheid dat de Belgische bedrijven ervan weerhoudt om in Marokko te investeren.''

Het is ook het gevoel van onzekerheid dat Marokkanen ertoe drijft zo snel mogelijk het land te verlaten.


Maar ondertussen zijn het vooral de drie miljoen Marokkanen die in het buitenland leven die bijdragen tot de ontwikkeling van het land via investeringen, vooral in bouwprojecten, en de transfer van valuta. In 2003 bedroeg hun bijdrage rond de 3,7 miljard euro. 83 procent hiervan ging naar de aankoop van gronden en woningen en 12 procent naar de handel.

Niet-investeren is het grootste probleem in Marokko. Het geld is er wel, maar iedereen kijkt met zo'n onbetrouwbare overheid wel uit het te investeren in iets anders dan onroerend goed.


Het is nu aan de overheid om in de toekomst ook de volgende generaties aan te trekken. Blijkt dat de derde generatie al klaagt over de administratieve logheid en het gebrek aan informatie over geldtransfers en investeringen. Ook bij hen heerst er een gebrek aan vertrouwen. Via een eigen ministerie voor de Marokkanen die in het buitenland leven wil de regering daar verandering in brengen.

O, kijk, dat zeg ik ook net. Ik hoop dat ze de 38 miljoen burgers niet vergeten die nog in het land wonen.