PDA

Bekijk Volledige Versie : Ook al ben ik geen moslim



Goodnight
23-09-04, 10:39
Cyntha Gonzalez-Kabil
Dit verscheen in Ode nummer: 70



Nu de ramadan bijna aanbreekt, kan dit een uitnodiging zijn aan iedereen die behoefte heeft aan ‘diepgaand gewetensonderzoek’. Ervaringen van een vrouw die het experiment aanging.


Vanaf 15 oktober vieren moslims over de hele wereld de ramadan. Dit jaarlijkse vastenritueel betekent voor hen een spirituele verdieping – en dat is niet is voorbehouden aan moslims alléén. Volgens Cyntha Gonzalez-Kabil kan de ramadan een uitnodiging zijn aan iedereen die behoefte heeft aan ‘diepgaand gewetensonderzoek’.

Enkele geleden kwam ik voor het eerst persoonlijk in aanraking met de ramadan. Ik werd uitgenodigd door vrienden om in het betoverende Marokko deel te nemen aan de vasten en de bijbehorende sociale rituelen in de negende maand van de islamitische kalender.
Op de eerste dag – toen mijn energie in de uren voor zonsondergang begon af te nemen – moedigde de hele familie, oudgedienden in de jaarlijkse vasten, mij aan vol te houden. Nog maar twee uurtjes, spraken ze mij moed in, dan zou de beproeving van die dag voorbij zijn. De harira, een gebonden linzensoep die volgens een oud familierecept was bereid, stond al klaar, samen met de gebruikelijke dadels, warme melk, hardgekookte eieren die door komijnpoeder moesten worden gewenteld en een uiteenlopende reeks traditionele Marokkaanse zoetigheden die speciaal voor deze gedenkwaardige maand waren bereid.
Ik was gewaarschuwd niet al te veel te eten als de vasten werden gebroken. De wijsheid ligt niet alleen in de vasten zelf, werd mij verteld, maar ook in de wijze waarop de vasten worden gebroken. De profeet Mohammed brak de vasten met enkel een kopje melk en één dadel.

Sinds die inwijding in de ramadan – hoe moeizaam soms ook – heb ik meegedaan aan elke vastenperiode van de islam. Daar koester ik dierbare herinneringen aan. En nu een nieuwe ramadanperiode aanbreekt, zie ik ernaar uit mij te houden aan de plechtige belofte die ik mijzelf heb gedaan: om elk jaar mee te doen aan dit vastenritueel – ook al ben ik geen moslim.

Onlangs verhuisde ik met mijn gezin naar de Verenigde Arabische Emiraten, waar tijdens de ramadan de restaurants tot mijn vreugde overdag zijn gesloten. Hier ervoer ik voor het eerst wat het betekende om tijdens de vasten volledige steun te krijgen van de hele gemeenschap. Die ervaring heeft mij geholpen om het effect van de ramadan te leren doorgronden. En ik ben tot de conclusie gekomen: bij geen van de spirituele paden die ik eerder heb onderzocht, vond ik iets dat hele gemeenschappen zo diep en wezenlijk in aanraking bracht met hun spirituele natuur.
Voor mijn komst naar de Verenigde Arabische Emiraten luisterde ik vaak in mijn eentje in mijn Parijse flat naar de lokale Arabische zender. In het afnemende, zwakke licht van de winterse dagen, wachtte ik in mijn steeds donker wordende flat op het gezang uit de koran dat via de Franse radio naar binnen golfde. Kalm en gelaten aanvaardde ik de honger en de plechtige stilte van binnen. Langzaam drong het tot mij door dat moslims in Algiers in Algerije, Bamako in Mali, Brussel in België, Bagdad in Irak, en in mijn directe omgeving allemaal min of meer in dezelfde omstandigheden verkeerden. Ik opende mijn hart en in de vertrouwde aanwezigheid van God verdwenen de angst, het onbegrip en de spanning met betrekking tot moslims als sneeuw voor de zon.
Een hele dag doorbrengen – van zonsopgang tot zonsondergang – zonder ook maar een klein hapje eten, een slokje drinken of een enkele seksuele ervaring, is ronduit een beproeving. Als je daarbij geen onvertogen woord over je lippen laat komen, geen enkel negatief oordeel uitspreekt en je weerhoudt van elke gedachte die je afleidt van God, heb je een verbazingwekkende prestatie geleverd.

Het besef dat je dit slechts één maand hoeft vol te houden, geeft je het gevoel dat deze moeilijke opgave niet zo onmogelijk is als je vooraf misschien denkt. En de steun van de hele gemeenschap is erg bemoedigend. Toch is het vreselijk moeilijk om je in te houden als je om drie uur ‘s middags hongerig, verzwakt en prikkelbaar de eerste de beste die iets verkeerds zegt, wilt afsnauwen. Om deze verleiding te weerstaan, put ik uit een innerlijke kracht die ik dag na dag tijdens de hele ramadanmaand opbouw. Later in het jaar kan ik mij nog steeds op deze kracht beroepen.

In het begin van de ramadan wordt iedereen – ondanks het vooruitzicht van de vreugdevolle ontmoetingen met familie en vrienden die allemaal de uitdaging van de vasten zijn aangegaan – geplaagd door de kenmerkende hoofdpijn die gepaard gaat met afkickverschijnselen. De eerste drie dagen zijn het moeilijkst. De in de lever opgeslagen giftige stoffen komen vrij en worden via het bloed door het lichaam verspreid tot ze een paar dagen later worden uitgescheiden. Aangezien giftige stoffen niet langer worden opgenomen, kan het lichaam tot rust komen en met de uitscheiding beginnen. Je voelt dat je lichaam energieker en schoner wordt. Je geest wordt helder en scherp. Hetzelfde gebeurt met je emoties. Het is een heerlijke gewaarwording.
In de afgelopen jaren heb ik de strikte routine van de ramadan leren beschouwen als een vorm van geestelijke discipline en een emotionele confrontatie. Inmiddels zie ik dat de ramadan niet alleen op mij een stimulerend effect heeft. Als je je dagen doorbrengt in gebed, bezinning en rust, ben je wel verplicht de sluimerende conflicten met anderen onder ogen te zien. Emoties die anders kunnen worden bedwongen door voedsel, cafeïne, drank en sigaretten kunnen in alle hevigheid naar buiten komen. Het is mijn ervaring dat alleen vergeving deze stroom van emoties uiteindelijk kan stoppen.

Niet alleen onthouden mannen en vrouwen zich tussen zonsopgang en zonsondergang van elke vorm van seksualiteit, ze gedragen zich ook bescheidener en kleden zich veel eenvoudiger. In Escape From Intimacy werpt Anne Wilson Schaef licht op onze milde en ernstige vormen van seksverslaving en onze afhankelijkheid van voedsel, alcohol, sigaretten en verleiding om onze problemen te ontvluchten. Tijdens de ramadan word je met deze behoeften en vormen van verslaving geconfronteerd, hoe subtiel ze ook zijn. De ramadan plaatst de functie van voedsel en seks in het juiste perspectief. Als je de regels van de ramadan in acht neemt, kun je niet je toevlucht zoeken in vormen van vermaak die je – ook al is het maar tijdelijk – afleiden van je angsten.
Je wordt gedwongen je angsten onder ogen te zien. Bidden helpt daarbij. Daarom kent de ramadan ook meer gebeden – zoals het Salat Al-Taraweeh (het nachtgebed) na het isha-gebed, het vijfde en laatste gebed van de dag.

De essentie van de ramadan is de ervaring dat je je lichaam anders kan voeden dan met eten. Bidden en mediteren brengen je in contact met God en in dat contact ligt wezenlijke voldoening. Voor mij – zeker nu ik als moeder minder tijd en gelegenheid vind voor bezinning – is de ramadan een uitstekende manier voor zelfonderzoek. Ik besef telkens opnieuw dat ik deze verdieping nodig heb om een redelijk geconcentreerd en geduldig mens te blijven. De ramadan is een uitstekende gelegenheid om macht uit te oefenen over mijn geestelijke en emotionele gevoelens, waardoor mijn spirituele zelfvertrouwen enorm in kracht toeneemt.
Maatschappelijk gezien is de ramadan een gelegenheid geworden voor vrienden en familieleden om bij elkaar te komen en te vieren dat ze weer een dag zijn doorgekomen zonder de vasten te breken. En de ramadan brengt compassie. Iedereen die heet effect van de ontbering en de honger in zijn lichaam voelt, heeft een diepgaande compassie met de armen die honger lijden zonder dat ze de geruststelling hebben dat er een uitgebreide maaltijd op hen wacht. Samen honger voelen, versterkt ook de behoefte om samen te delen. Als je voedsel deelt met anderen, terwijl je zelf honger hebt, onderwerp je je aan iets dat groter is dan jezelf: het vertrouwen dat je noden zullen worden gelenigd.

Binnenkort begin ik aan mijn volgende ramadan. De vasten zijn voor mij een jaarlijkse periode van rust en een innerlijke zoektocht naar mijn diepste wezen. Mijn bewustzijn wordt helderder en die helderheid houdt aan in de daaropvolgende maanden. Toeval of niet, ieder jaar schijnt de maand van de ramadan aan te breken op het moment dat ik behoefte heb aan een diepgaand gewetensonderzoek. Ik verheug me dan ook op de naderende bekoringen van de ramadan. Elk jaar heb ik er zoveel baat bij, dat ik het bijna jammer vind wanneer de vasten weer voorbij zijn.