PDA

Bekijk Volledige Versie : Hallo hallo, wie heb ik aan de lijn? Ah, Bin Laden



Marsipulami
28-09-04, 21:19
Wie heb ik aan de lijn, hallo hallo?

door Anne de Graaf


Ah, Bin Laden

Zeven nummers en elf aparte gsm's gebruikte de Irakees Mohammed Saber voor zijn intieme babbels met de Al-Qaeda-top, lang voor de aanslagen van 11 september. Zijn geheime telefooncentrale bevond zich naast het politiekantoor in het hartje van de Antwerpse Seefhoek.

Anne de Graaf


Wanneer Mohammed Saber (28) eind 2001 van zijn stoffige rijhuisje in Puurs verhuist naar de Antwerpse Handelsstraat, waant de Iraakse vluchteling zich in het walhalla. De flat, op de derde verdieping van nummer 89, is op zich niet veel soeps maar voor een gsm-freak als Saber speelt het feest zich buiten af: de Handelsstraat is het mekka van de telefoonwinkels, er zijn er maar liefst zes. Een rondvraag leert dat ze er - bijna - alles kunnen met een gsm: deksels verwisselen, sim-kaarten vervangen, geheugens wissen, nummers aanmaken en - op aanvraag - gebruikers 'vervangen'.

Voor buurman Saber moet het een ware uitkomst geweest zijn. Op de tweede dag van het (tweede) Al-Qaeda-proces in de Brusselse correctionele rechtbank bleek dat de schichtige Irakees maar liefst elf gsm's bezigde met daaraan gekoppeld zeven nummers. Op zich natuurlijk geen misdrijf, ware het niet dat Saber op een van die nummers drie maanden voor 11 september werd opgebeld door niemand minder dan Khalid Sjeik Mohammed, de nummer drie van Al-Qaeda, ook wel 'de hersens' of de 'executive director' van de aanslagen in New York genoemd. De directeur werd op 1 maart 2003 in Pakistan opgepakt en wordt op een geheime plaats vastgehouden.

Het was de enige vraag die zich maandag opdrong in de rechtbank: opereerde de Irakees Mohammed Saber als telefonist van Bin Laden in Europa?

"Nee", schamperde de vluchteling. "Nee, Khalid Sjeik Mohammed heeft me niet gebeld. Ik heb vijf telefoons in de vuilnisbakken gevonden, toen ik als vuilnisophaler werkte."

Voorzitster Claire De Gryse: "Dat zijn me daar nogal vuilnisbakken, daar bij u in Antwerpen..."

"En die nummers dan, hebt u die abonnementen betaald met toelagen van het OCMW? Van uw loon als vuilnisophaler? Volgens de gegevens van Belgacom staan ze wel degelijk op uw naam."

Saber: "Mijn gezin en ik leven zuinig."

De Gryse: "Ik zie dat Khalid Sjeik Mohammed u 350 seconden heeft gebeld... op 2 juni 2001, drie maanden voor 11 september."

Saber staarde paniekerig om zich heen, maar geen van de negen andere verdachten bood hulp. De vorig jaar tot zeven jaar cel veroordeelde Tarek Maaroufi lachte; hij had weinig te verliezen. De anderen keken hol voor zich uit. "Ze verschuilen zich achter de taria", verduidelijkte een Algerijnse journalist de spanning. "Die sjiitische ongeschreven regel rechtvaardigt het liegen om religieuze redenen. Saber moet blijven liegen tot het bittere einde. Dat doen de anderen ook."

Maar Saber is niet zoals de anderen: dinsdag, nauwelijks 24 uur na zijn eerste verklaringen, verkondigde de Irakees wel degelijk voor Al-Qaeda te hebben gewerkt. "Ik was het doorgeefluik van de Marokkanen Driss Elatellah en Ahmed Zemmouri (de broer van de Belg die op de Amerikaanse basis in Cuba wordt vastgehouden). Ik ontving ook telefoontjes van Essid Sami Ben Khemais (baas van de Milanese tak van Al-Qaeda). Ze praatten de hele dag over de islam. Ze hadden de pest aan het Westen. Ze misbruikten me. Dit is een instinker."

"Hij moest wel", berichtte zijn advocate, Fernande Motte de Raedt niet zonder trots na de zitting. "Ze hadden de Belgacom-uittreksels met zijn naam erop. "Mijn cliënt zat zo vast als een huis."

Binnen het uur haalde Mohammed Saber met zijn revelaties de telexen en zelfs het CNN-nieuws, verder dan de Tunesische voetballer Nizar Trabelsi met zijn vermetel plan over het opblazen van Kleine Brogel ooit geraakt was.

Alweer taria, alweer leugens? Of eindelijk dan toch een stukje van de Al-Qaeda-puzzel? Volgens een bron bij de Antwerpse federale recherche was het veeleer het juiste stukje, op de verkeerde plaats. "Saber was als Iraakse Koerd overal een vreemde eend in de bijt. En dus per definitie een zwakke schakel in het systeem. Hij viel niet alleen uit de boot in de Handelsstraat in Antwerpen, waar de Marokkanen de Irakezen verfoeien. Maar ook het fundamentalistische milieu gebruikte Saber alleen waarvoor hij deugde. Ik begrijp niet dat ze hem gekozen hebben. Hij is niet solide genoeg voor de delicate taak van telefonist voor Bin Laden. Bovendien was Saber ook psychisch aangetast door wat hij in Irak had meegemaakt. Zijn vader, een leraar, werd in 1994 vermoord door aanhangers van het Baath-regime. Ook Saber junior werd gemarteld, zijn ondervragers hebben hem ondersteboven gehangen en geëlektrokuteerd, omdat hij deserteerde bij het Iraakse leger, ook vanwege zijn Koerdische roots natuurlijk. Hij liep een schedelbreuk op; het litteken is zichtbaar. Ook lijdt hij aan disartrie, verlamming van de spraakspieren. Nu ja, dat zegt hij."


Het verhaal blijkt in 2001 in elk geval geloofwaardig genoeg voor het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen dat Saber begin 2001 erkent als kandidaat-politieke vluchteling en hem een tijdelijke werkvergunning uitreikt. Saber trekt eerst OCMW-steun, maar vindt al snel een baantje. Eerst in een bakkerij in zijn woonplaats in Ronse, later op de pmd-sorteerinstallatie van het afvalverwerkingsbedrijf Indaver in Willebroek. Met de verdienste kan hij zich zelfs een autootje aanschaffen. Wanneer zijn zwangere vrouw en twee kinderen arriveren, staat een tweedehands Fiat Uno voor de deur van het huis in Ronse te fonkelen.

"Saber heeft inderdaad bij ons gewerkt", zegt Indaver-woordvoerder Jos Artois enigszins verveeld. "Van juli 2002 tot en met mei 2003, tot hij in voorlopige hechtenis is genomen. Ik doe geen uitspraak over de kwaliteit van zijn werk, maar wij hebben ons er van vergewist dat hij het statuut van kandidaat-politiek vluchteling genoot. Inmiddels is mijnheer Saber wel ontslagen."

Saber loopt in afwachting van zijn gezin helaas de verkeerde vrienden tegen het lijf. "Dat gebeurde de beruchte Al-Qalila-moskee in Sint-Jans-Molenbeek", zegt zijn Arabisch sprekende advocaat Mehdi Abbes. "Saber is nochtans een gematigde moslim maar blijkbaar moest mijn cliënt door duistere krachten door dat gebedshuis worden aangetrokken. Nu ja, op zich stelt dat niks voor. Hij was geen radicaal (wijst naar beklaagdenbox). Wie van hen is daar niet geweest? Gelukkig is het daar nu opgekuist."

Het kwaad is echter geschied: 'de vrienden van Al-Qalila' blijven Saber en zijn gezin volgen. "Hij wilde er niks meer mee te maken hebben", gelooft zijn advocate Fernande Motte de Raedt. "Maar hij werd continu onder druk gezet. Saber leefde in permanente angst dat ze met hem zouden afrekenen, intussen was hij ook met de gsm's bezig. Zo gaat dat: ze bieden eerst hulp aan de vluchtelingen, wijzen hen de weg naar de 'juiste' moskee, en dan laten ze niet meer los. Hij geraakte er niet meer van af."

Onder impuls van een gematigde iman verhuist Saber uiteindelijk naar Ronse maar ook daar heeft hij geen rust. Hij krijgt onmiddellijk bezoek van de dan nog vrij rond lopende Europese headhunter van Bin Laden, Tarek Maaroufi, gevolgd door Driss Elatellah en Ahmed Zemmouri. Het zijn bekenden van de Al-Qalila-moskee; alleen heeft de staatsveiligheid nu uitgevist dat zij een aanslag beramen op de Philips-toren op het De Brouckère-plein. Alles wijst erop dat het deze keer wel ernstig is: bij huiszoekingen ontdekt men plannen van de toren, granaten, een kalasjnikov, laders, chemische formules en een hele lange afscheidsbrief.

Brussel blijft Saber telefoneren en dat maakt hem voor de staatsveiligheid net zo verdacht. De inlichtingendienst heeft via de telefoons van Maaroufi en de bende nu dé directe link naar Ronse en houdt de Irakees permanent in het vizier. Er is werk aan de winkel: in plaats van een gsm heeft Saber inmiddels acht mobieltjes in zijn beheer.

Is Saber dan zodanig verzwakt dat hij geen nee kan zeggen? Alvast niet volgens het rapport van gerechtspsychiater Walter Poelman, dat De Morgen kon inkijken. "Hij was emotioneel, maar hij had een intelligentie die ver boven het gemiddelde reikte."

Motte de Raedt: "Saber was geen radicaal. Hij ging nooit naar de koranschool, hij speelde voetbal en hij ging graag dansen. Hij was echt een gematigde moslim, een zoon van een zeer milde leraar, maar die bende was als 'contactlijm'. Je kwam er even mee in aanraking en je raakte er niet meer van af. Elke gelegenheid was goed voor een nieuwe samenkomst. Dat bleek andermaal toen Sabers jongste dochter in 2001 overleed. Heel droef: agenten van staatsveiligheid zagen toen zowel Tarek Maaroufi als de twee mannen van de Philips-toren snotteren op de begraafplaats in Doornik. Wat hadden die te zoeken op zo'n privé-bijeenkomst? De foto's van die observatie hebben Saber genekt, plus natuurlijk het 'lege boek' bij hem thuis met daarin enkele valse stempels. Volgens wat hij ons zegt, diende dat om zijn rijbewijs te vervalsen."

Maar helaas zijn er ook de telefoonnummers - zeven maar liefst - waarmee Saber zijn elf telefoons op verschillende beltonen doet rinkelen. Dinsdag verkondigde de Irakees dat hij die gsm's alleen maar uitleende, en dat de 'ze' alleen maar berichten bij hem kwamen beluisteren in zijn huis.

Ze, "dat waren de mensen van Al-Qaeda", hoorde de wereld toen voor het eerst klaar en duidelijk uit Sabers mond. Waarom greep de Irakees dan niet in toen hij hoorde wat het hoge bezoek uitvrat met de abonnementen op zijn naam? Volgens de Antwerpse politieman fungeerde het adres in de Handelsstraat permanent als doorgeefluik van informatie, ongeacht de onmiddellijke nabijheid van het kantoor van de lokale politie, tien meter verder. Het stoorde blijkbaar niemand, zo weinig zelfs dat een van de mannen met 'een gsm-leenabonnement' bij Saber, Driss Elatellah, zich gemakshalve ook een adres in de Handelsstraat aanmat. De speurder: "Ik moet er niet aan denken wat daar allemaal werd bekokstoofd." Buurman-kruidenier Rachid: "Saber kreeg vaak bezoek. Maar wisten wij veel. Het was een komen en gaan. Zijn vrouw is nog even gebleven, maar toen was er ineens een andere huurder."

Zolang niet bekend is wat op de elf gsm's werd gezegd, kan Saber inderdaad volhouden dat hij door anderen werd misbruikt als ordinaire telefonist. De staatsveiligheid baseerde zich immers op de Zoller-gegevens, die alleen aangeven welke gesprekken vertrokken en/of aankwamen op zijn elf gsm's. Maar dan nog blijft de vraag waarom een afvalsorteerder elf van die gsm's nodig had.

Ook ziet het ernaar uit dat ook de Belgische rechters niet vergeten zijn wat de Milanese onderzoeksrechter Stefano Dambruso wel op band registreerde in januari 2001. De opnames, daterend van negen maanden voor 11 september, vonden plaats toen de Italiaanse magistraat een zelfmoordaanslag vermoedde tegen de Amerikaanse ambassade in Rome en/of een chemische aanval in Frankrijk.

De leider van de Milanese Al-Qaeda-cel, Esssid Ben Khemais, sprak over een vloeibare stof die mensen bewusteloos maakt, en ziedaar... in zijn kantoor weerklonk plots de stem van niemand minder dan Mohammed Saber, in conversatie met Tarek Maaroufi. Saber laat zich op de cassette dapper aanspreken met codenaam Abou Saïd. Toeval misschien, maar een zoekopdracht op het internet leert dat Abou Saïd Al Kurdi de (Koerdische) leider was van 'de universiteit van de terreur', een van de trainingskampen van Osama bin Laden. De aanklacht tegen Saber vermeldt onder meer dat hij voor kampen moest ronselen, maar dat blijft hij ontkennen.

Verstrikt in zijn leugens gaf Saber Mohammed dinsdag uiteindelijk wel toe dat hij inderdaad met Italië belde destijds, vanuit zijn eerste verblijfplaats in Ronse. "Ik betreur wel dat de tape verkeerd is vertaald. Ik sprak in het Koerdisch dialect, maar ik ben zeker niet de Abou Saïd voor wie men mij wil laten doorgaan." Opnieuw taria, zijn Tunesische gesprekspartner had dat Koerdisch ook nooit kunnen begrijpen. Maar iets van het verhaal moet wel juist zijn: toen Saber niet zo lang geleden soortgelijke verklaringen aflegde bij het Brusselse gerecht stond een uur later zijn flat in de Handelsstraat in lichterlaaie. Het bleek brandstichting. Zijn vrouw en twee kinderen zijn toen in allerijl verhuisd naar een onbekend adres in Antwerpen.