Marsipulami
02-10-04, 17:58
"Niemand weet hoeveel Tsjetsjenen er nog zijn''
BRUSSEL - De minister van Buitenlandse Zaken, Karel De Gucht (VLD), zegt dat Europa inzake Tsjetsjenië meer begrip moet hebben voor de ,,Russische territoriale integriteit''. Voor een mensenrechtenactiviste die haar leven riskeert in Grozny, klinkt zo'n uitspraak nogal hol. ,,Ik ben niet tegen territoriale integriteit'', zegt Natalja Estemirova. ,,Maar Rusland wil ons grondgebied zonder de Tsjetsjenen.''
NATALJA Estemirova, een tengere dame van 46, verhuisde pas als volwassene vanuit Rusland naar het ,,land'' van haar vader, Tsjetsjenië. Daar maakte ze in tien jaar twee oorlogen mee. Ze werkt voor Memorial , een mensenrechtenorganisatie die ooit door Sovjet-dissident Andrej Sacharov is opgericht. Mensenrechten in Tsjetsjenië? Estemirova praat er deze week over op de vredesweek van Pax Christi.
,,De meeste Tsjetsjenen weten niet eens dat ze rechten hebben'', zegt ze. ,,Zo veel verdwijningen, zo veel zuiveringsacties van het Russische leger.''
,,Neem het dorp Tevzeni. Op een dag wordt het omsingeld door het leger. Zestig jongemannen worden meegenomen, zo maar. Voor een normaal mens is zoiets moeilijk te begrijpen. Huis na huis is alles stukgeslagen: deuren, ramen, meubels. Wat los zit, wordt gestolen, van tv's tot keukengerei. Ik ben met de vrouwen van het dorp naar Grozny getrokken om de overheid te vragen waar hun zonen waren gebleven. De politie begon ons te slaan.'' Memorial klaagt de wreedheden onder meer via juridische weg aan. Zonder veel resultaat, zegt Estemirova. ,,Op een dag loopt een jongen van 22, Zelimchan Moerdalov, door Grozny. Hij wordt door gendarmes meegepakt, half dood geslagen en dan meegenomen door een Russische politieagent, Sergej Lapin. Moerdalov is nooit teruggezien. We hebben Lapin aangeklaagd. Bij de eerste zitting daagde hij niet op, daarna vroeg hij uitstel om een nieuwe advocaat te zoeken. Sindsdien gebeurt er niets meer.''
Hoeveel mensen verdwijnen in Tsjetsjenië, weet ook Memorial niet. ,,Alleen vorige week al minstens zes, onder wie een moeder van vier kinderen'', zegt Estemirova. ,,Maar we weten zelfs niet hoeveel inwoners Tsjetsjenië nog telt. Een miljoen, een half miljoen? Hoeveel burgers werden gedood? Niemand weet het.''
Vladimir Poetin zegt dat er een ,,politiek proces'' en een ,,normalisering'' gaande is in Tsjetsjenië. Estemirova glimlacht. ,,De verkiezingen vorige maand waren een farce. De nieuwe Tsjetsjeense regering zeg dat alles beter wordt, maar ze zegt niets over de verdwijningen of de verminkte lijken. En de rebellen? Onlangs zijn ze 's nachts Grozny nog eens binnengevallen. Ze zochten politieagenten, maar ze hadden blijkbaar niet goed leren schieten: er sneuvelden burgers. Enkele van die rebellen waren maar zestien jaar oud.''
,,Waar was het Russische leger toen? Ze zijn met zo velen in Tsjetsjenië, overdag kun je als burger de checkpoints niet voorbij. Maar 's nachts komen de rebellen er zo door. De burgers zijn het grootste slachtoffer. Dat geldt ook voor die zestienjarigen: het is de uitzichtloze situatie die hen naar de wapens doet grijpen. Rusland zaait met zijn 'anti-terroristische actie' alleen meer terrorisme.''
Zoals in Beslan? Estemirova barst los. ,,Wij beseffen precies hoe die horror voelt. Ik heb met mijn dochtertje tijdens bombardementen in een schuilkelder gezeten, wachtend op de dood. Toen de gijzeling in Beslan begon, werd ik bijna hysterisch. Ik wist hoe het zou aflopen voor die kinderen. Bij ons loopt het altijd zo af. En nu zijn alle Tsjetsjenen onmensen. Een Tsjetsjeen die in België woont, zei me dat zijn Belgische buren hem nu mijden.''
De toekomst ziet Estemirova evenmin rooskleurig. ,,De soldaten geloven niet meer in een militaire zege. En in politici gelooft niemand meer: de mensen plooien zich terug op hun eigen leven, proberen te overleven, veilig te blijven.''
Hoe veilig is Estemirova zelf in Grozny? ,,Daar wil ik niet over praten'', zegt ze. ,,Alleen over de mensen voor wie ik werk.''
www.standaard.be
BRUSSEL - De minister van Buitenlandse Zaken, Karel De Gucht (VLD), zegt dat Europa inzake Tsjetsjenië meer begrip moet hebben voor de ,,Russische territoriale integriteit''. Voor een mensenrechtenactiviste die haar leven riskeert in Grozny, klinkt zo'n uitspraak nogal hol. ,,Ik ben niet tegen territoriale integriteit'', zegt Natalja Estemirova. ,,Maar Rusland wil ons grondgebied zonder de Tsjetsjenen.''
NATALJA Estemirova, een tengere dame van 46, verhuisde pas als volwassene vanuit Rusland naar het ,,land'' van haar vader, Tsjetsjenië. Daar maakte ze in tien jaar twee oorlogen mee. Ze werkt voor Memorial , een mensenrechtenorganisatie die ooit door Sovjet-dissident Andrej Sacharov is opgericht. Mensenrechten in Tsjetsjenië? Estemirova praat er deze week over op de vredesweek van Pax Christi.
,,De meeste Tsjetsjenen weten niet eens dat ze rechten hebben'', zegt ze. ,,Zo veel verdwijningen, zo veel zuiveringsacties van het Russische leger.''
,,Neem het dorp Tevzeni. Op een dag wordt het omsingeld door het leger. Zestig jongemannen worden meegenomen, zo maar. Voor een normaal mens is zoiets moeilijk te begrijpen. Huis na huis is alles stukgeslagen: deuren, ramen, meubels. Wat los zit, wordt gestolen, van tv's tot keukengerei. Ik ben met de vrouwen van het dorp naar Grozny getrokken om de overheid te vragen waar hun zonen waren gebleven. De politie begon ons te slaan.'' Memorial klaagt de wreedheden onder meer via juridische weg aan. Zonder veel resultaat, zegt Estemirova. ,,Op een dag loopt een jongen van 22, Zelimchan Moerdalov, door Grozny. Hij wordt door gendarmes meegepakt, half dood geslagen en dan meegenomen door een Russische politieagent, Sergej Lapin. Moerdalov is nooit teruggezien. We hebben Lapin aangeklaagd. Bij de eerste zitting daagde hij niet op, daarna vroeg hij uitstel om een nieuwe advocaat te zoeken. Sindsdien gebeurt er niets meer.''
Hoeveel mensen verdwijnen in Tsjetsjenië, weet ook Memorial niet. ,,Alleen vorige week al minstens zes, onder wie een moeder van vier kinderen'', zegt Estemirova. ,,Maar we weten zelfs niet hoeveel inwoners Tsjetsjenië nog telt. Een miljoen, een half miljoen? Hoeveel burgers werden gedood? Niemand weet het.''
Vladimir Poetin zegt dat er een ,,politiek proces'' en een ,,normalisering'' gaande is in Tsjetsjenië. Estemirova glimlacht. ,,De verkiezingen vorige maand waren een farce. De nieuwe Tsjetsjeense regering zeg dat alles beter wordt, maar ze zegt niets over de verdwijningen of de verminkte lijken. En de rebellen? Onlangs zijn ze 's nachts Grozny nog eens binnengevallen. Ze zochten politieagenten, maar ze hadden blijkbaar niet goed leren schieten: er sneuvelden burgers. Enkele van die rebellen waren maar zestien jaar oud.''
,,Waar was het Russische leger toen? Ze zijn met zo velen in Tsjetsjenië, overdag kun je als burger de checkpoints niet voorbij. Maar 's nachts komen de rebellen er zo door. De burgers zijn het grootste slachtoffer. Dat geldt ook voor die zestienjarigen: het is de uitzichtloze situatie die hen naar de wapens doet grijpen. Rusland zaait met zijn 'anti-terroristische actie' alleen meer terrorisme.''
Zoals in Beslan? Estemirova barst los. ,,Wij beseffen precies hoe die horror voelt. Ik heb met mijn dochtertje tijdens bombardementen in een schuilkelder gezeten, wachtend op de dood. Toen de gijzeling in Beslan begon, werd ik bijna hysterisch. Ik wist hoe het zou aflopen voor die kinderen. Bij ons loopt het altijd zo af. En nu zijn alle Tsjetsjenen onmensen. Een Tsjetsjeen die in België woont, zei me dat zijn Belgische buren hem nu mijden.''
De toekomst ziet Estemirova evenmin rooskleurig. ,,De soldaten geloven niet meer in een militaire zege. En in politici gelooft niemand meer: de mensen plooien zich terug op hun eigen leven, proberen te overleven, veilig te blijven.''
Hoe veilig is Estemirova zelf in Grozny? ,,Daar wil ik niet over praten'', zegt ze. ,,Alleen over de mensen voor wie ik werk.''
www.standaard.be