amadeus
08-10-04, 11:30
Dat is wat de intellectuele elite van Vlaanderen vurig hoopt.
Gazet Van Antwerpen
Pg. 13 & 14
Woensdag 6 oktober 2004
Vice-rector Bea cantillon wil Universiteit Antwerpen allochtoon-vriendelijk maken
ANTWERPEN – Structurele samenwerkingsverbanden met Marokkaanse en Turkse universiteiten, materiële ondersteuning voor allochtone studentenverenigingen en een gebedsruimte voor islamitische studenten. Dit is slechts een greep uit het pakket maatregelen waarmee de Universiteit Antwerpen allochtone studenten betere kansen wil geven.
In tien jaar is het aandeel allochtonen aan de Universiteit Antwerpen bijna verdrievoudigd. Dat blijkt uit een onderzoek dat de voorbije zomer werd uitgevoerd. In 1993 was één op de dertig eerstejaars van allochtone origine. In 2003 was dat al één op de tien. Bijna de helft van hen is van Maghrebijns-Turkse afkomst.
“Dit is veel te weinig”, zegt Bea Cantillon, die als vice-rector ook het gelijkekansenbeleid op de Universiteit Antwerpen onder haar bevoegdheden heeft. “We moeten ervoor zorgen dat die groep internationale studenten toeneemt.”
“Daar zijn diverse redenen voor. In de eerste plaats om de associatie (Associatie Universiteit en Hogescholen Antwerpen) te doen overleven. Het aandeel autochtone studenten wordt, om demografische redenen, elk jaar kleiner. Bovendien kan de samenleving het zich niet veroorloven om, in het licht van de groeiende kosten voor de vergrijzing, een massa talent te laten liggen. We moeten al het potentieel aanboren.”
En dat laatste gebeurt nog lang niet. In de Antwerpse basisscholen is momenteel 35 procent van de leerlingen van allochtone afkomst. In de kernstad loopt dat percentage op tot bijna 60 procent. En toch maken deze allochtonen amper 10 procent uit van de eerstejaarsstudenten aan de universiteit.
Geen verbetering
Bovendien liggen hun slaagkansen veel lager dan die van de autochtone studenten. Uit het pas afgerond onderzoek aan de Universiteit Antwerpen blijkt dat slechts 15 procent van de Maghrebijns-Turkse eerstejaars slaagt. Bij de andere allochtone groepen (Oost-Europeanen, Aziaten…) schommelt het slaagpercentage rond de 30 procent. Bij de autochtone Vlamingen is dat 45 procent.
Verontrustend is ook dat er de laatste tien jaar geen verbetering blijkt te zijn in de slaagkansen van de Maghrebijns-Turkse studenten. Hoewel dit zou mogen worden verwacht gezien de toename van het aandeel allochtonen van de derde generatie. Bij de autochtonen groeit het slaagpercentage wèl, onder meer dankzij de vele inspanningen rond studiebegeleiding. “We moeten dus dringend omstandigheden creëren om deze talenten tot ontwikkeling te brengen”, meent Bea Cantillon. “En dat vergt een hele omschakeling op vele vlakken: onderwijs, onderzoek, public relations, contact met de scholen…”
Het verbeteren van de oriëntering in het secundair onderwijs bijvoorbeeld is ook een heel belangrijk aandachtspunt. Van de Maghrebijns-Turkse studenten komt 23 procent niet uit een ASO-richting. Sommigen hebben zelfs een beroepsopleiding. Hun slaagkansen zijn hier nihil. Belgische studenten weten dat, maar allochtonen blijkbaar nog te weinig.
Maar ook bij de Maghrebijns-Turkse eerstejaars een ASO-vooropleiding liggen de slaagkansen meer dan de helft lager vergeleken met de andere groepen ASO-afgestudeerden. “We kunnen natuurlijk niet rechttrekken wat er in de vorige fases van het onderwijs fout is gegaan”, vindt de vice-rector. “Maar we kunnen wel proberen het topje van de ijsberg dat naar de universiteit doorstroomt, goed te verzorgen.”
Eén van de eerste actiepunten, waarmee de voorbije vakantie al werd gestart, is een schakelprogramma van twee tot drie maanden om de taalachterstand weg te werken.
Een tweede punt is het stimuleren van peter- en meterschap in alle faculteiten. Gehoopt wordt dit systeem, waarbij oudere studenten zich over eerstejaars ontfermen, nog dit academiejaar op te starten.
Een derde actiepunt is het materieel ondersteunen van allochtone studentenverenigingen. Op dit ogenblik bestaan er al enkele organisaties, maar ze zijn niet erkend en geraken niet aan subsidies. Nochtans kunnen zij een belangrijke voorbeeldfunctie zijn om allochtonen over de streep te trekken.
Monocultureel
Dat vele van deze actiepunten in hogescholen reeds gerealiseerd zijn, geeft Bea Cantillon grif toe. “De reden is dat hogescholen al veel eerder met de komst van allochtone studenten werden geconfronteerd. De laatste dijkbreuk zal wellicht aan de universiteit plaatsvinden. Wij hebben hier de voorbije tien jaar weinig of geen aandacht aan besteed. We zijn een monoculturele, Vlaamse universiteit die lesgeeft in het Nederlands, hoewel Engels de voertaal is in het wetenschapsbedrijf”. “Oudere Vlamingen zullen dit allemaal niet graag horen, omdat zij destijds hebben moeten vechten voor het Vlaams. Maar hun strijd is gestreden, net als de strijd voor de rechten van de vrouw (bijna) gestreden is. Nu begint een nieuwe strijd: de strijd voor een multiculturele samenleving.”
Volgens vice-rector Cantillon is dit een grote uitdaging voor het actief pluralisme waarvoor de Universiteit Antwerpen bij haar eenmaking heeft gekozen. Elke student moet zijn levensbeschouwing ook op de universiteit een plaats kunnen geven.
“Daarom zullen we wellicht ook ingaan op de vraag van een afgestudeerde allochtoon om aan de universiteit een speciale gebedsruimte in te richten. Over twee jaar - in het laatste bachelorjaar - willen we ook een ‘ethisch reflectievak’ invoeren dat verplicht wordt voor alle faculteiten.”
“Ik volg kardinaal Danneels als hij zegt: ‘We moeten de Europese islam omarmen, niet de fundamentalistische islam.’ Dat kan alleen via het onderwijs. Wij hebben de sleutel in handen om die volgende generatie om te vormen in een geest van verdraagzaamheid. Dat is een héél grote verantwoordelijkheid. Toch ben erg optimistisch. Over 10 jaar zullen onze aula’s er helemaal anders uitzien. Nu vallen vrouwen met een hoofddoek nog op. Dan zal het aandeel hopelijk 25 to 30 procent bedragen.”
Sabine Deman
redactrice onderwijs
_________________________________________
Bea Cantillon is vice-rector van de Universiteit Antwerpen en ex CD&V-senator
Gazet Van Antwerpen
Pg. 13 & 14
Woensdag 6 oktober 2004
Vice-rector Bea cantillon wil Universiteit Antwerpen allochtoon-vriendelijk maken
ANTWERPEN – Structurele samenwerkingsverbanden met Marokkaanse en Turkse universiteiten, materiële ondersteuning voor allochtone studentenverenigingen en een gebedsruimte voor islamitische studenten. Dit is slechts een greep uit het pakket maatregelen waarmee de Universiteit Antwerpen allochtone studenten betere kansen wil geven.
In tien jaar is het aandeel allochtonen aan de Universiteit Antwerpen bijna verdrievoudigd. Dat blijkt uit een onderzoek dat de voorbije zomer werd uitgevoerd. In 1993 was één op de dertig eerstejaars van allochtone origine. In 2003 was dat al één op de tien. Bijna de helft van hen is van Maghrebijns-Turkse afkomst.
“Dit is veel te weinig”, zegt Bea Cantillon, die als vice-rector ook het gelijkekansenbeleid op de Universiteit Antwerpen onder haar bevoegdheden heeft. “We moeten ervoor zorgen dat die groep internationale studenten toeneemt.”
“Daar zijn diverse redenen voor. In de eerste plaats om de associatie (Associatie Universiteit en Hogescholen Antwerpen) te doen overleven. Het aandeel autochtone studenten wordt, om demografische redenen, elk jaar kleiner. Bovendien kan de samenleving het zich niet veroorloven om, in het licht van de groeiende kosten voor de vergrijzing, een massa talent te laten liggen. We moeten al het potentieel aanboren.”
En dat laatste gebeurt nog lang niet. In de Antwerpse basisscholen is momenteel 35 procent van de leerlingen van allochtone afkomst. In de kernstad loopt dat percentage op tot bijna 60 procent. En toch maken deze allochtonen amper 10 procent uit van de eerstejaarsstudenten aan de universiteit.
Geen verbetering
Bovendien liggen hun slaagkansen veel lager dan die van de autochtone studenten. Uit het pas afgerond onderzoek aan de Universiteit Antwerpen blijkt dat slechts 15 procent van de Maghrebijns-Turkse eerstejaars slaagt. Bij de andere allochtone groepen (Oost-Europeanen, Aziaten…) schommelt het slaagpercentage rond de 30 procent. Bij de autochtone Vlamingen is dat 45 procent.
Verontrustend is ook dat er de laatste tien jaar geen verbetering blijkt te zijn in de slaagkansen van de Maghrebijns-Turkse studenten. Hoewel dit zou mogen worden verwacht gezien de toename van het aandeel allochtonen van de derde generatie. Bij de autochtonen groeit het slaagpercentage wèl, onder meer dankzij de vele inspanningen rond studiebegeleiding. “We moeten dus dringend omstandigheden creëren om deze talenten tot ontwikkeling te brengen”, meent Bea Cantillon. “En dat vergt een hele omschakeling op vele vlakken: onderwijs, onderzoek, public relations, contact met de scholen…”
Het verbeteren van de oriëntering in het secundair onderwijs bijvoorbeeld is ook een heel belangrijk aandachtspunt. Van de Maghrebijns-Turkse studenten komt 23 procent niet uit een ASO-richting. Sommigen hebben zelfs een beroepsopleiding. Hun slaagkansen zijn hier nihil. Belgische studenten weten dat, maar allochtonen blijkbaar nog te weinig.
Maar ook bij de Maghrebijns-Turkse eerstejaars een ASO-vooropleiding liggen de slaagkansen meer dan de helft lager vergeleken met de andere groepen ASO-afgestudeerden. “We kunnen natuurlijk niet rechttrekken wat er in de vorige fases van het onderwijs fout is gegaan”, vindt de vice-rector. “Maar we kunnen wel proberen het topje van de ijsberg dat naar de universiteit doorstroomt, goed te verzorgen.”
Eén van de eerste actiepunten, waarmee de voorbije vakantie al werd gestart, is een schakelprogramma van twee tot drie maanden om de taalachterstand weg te werken.
Een tweede punt is het stimuleren van peter- en meterschap in alle faculteiten. Gehoopt wordt dit systeem, waarbij oudere studenten zich over eerstejaars ontfermen, nog dit academiejaar op te starten.
Een derde actiepunt is het materieel ondersteunen van allochtone studentenverenigingen. Op dit ogenblik bestaan er al enkele organisaties, maar ze zijn niet erkend en geraken niet aan subsidies. Nochtans kunnen zij een belangrijke voorbeeldfunctie zijn om allochtonen over de streep te trekken.
Monocultureel
Dat vele van deze actiepunten in hogescholen reeds gerealiseerd zijn, geeft Bea Cantillon grif toe. “De reden is dat hogescholen al veel eerder met de komst van allochtone studenten werden geconfronteerd. De laatste dijkbreuk zal wellicht aan de universiteit plaatsvinden. Wij hebben hier de voorbije tien jaar weinig of geen aandacht aan besteed. We zijn een monoculturele, Vlaamse universiteit die lesgeeft in het Nederlands, hoewel Engels de voertaal is in het wetenschapsbedrijf”. “Oudere Vlamingen zullen dit allemaal niet graag horen, omdat zij destijds hebben moeten vechten voor het Vlaams. Maar hun strijd is gestreden, net als de strijd voor de rechten van de vrouw (bijna) gestreden is. Nu begint een nieuwe strijd: de strijd voor een multiculturele samenleving.”
Volgens vice-rector Cantillon is dit een grote uitdaging voor het actief pluralisme waarvoor de Universiteit Antwerpen bij haar eenmaking heeft gekozen. Elke student moet zijn levensbeschouwing ook op de universiteit een plaats kunnen geven.
“Daarom zullen we wellicht ook ingaan op de vraag van een afgestudeerde allochtoon om aan de universiteit een speciale gebedsruimte in te richten. Over twee jaar - in het laatste bachelorjaar - willen we ook een ‘ethisch reflectievak’ invoeren dat verplicht wordt voor alle faculteiten.”
“Ik volg kardinaal Danneels als hij zegt: ‘We moeten de Europese islam omarmen, niet de fundamentalistische islam.’ Dat kan alleen via het onderwijs. Wij hebben de sleutel in handen om die volgende generatie om te vormen in een geest van verdraagzaamheid. Dat is een héél grote verantwoordelijkheid. Toch ben erg optimistisch. Over 10 jaar zullen onze aula’s er helemaal anders uitzien. Nu vallen vrouwen met een hoofddoek nog op. Dan zal het aandeel hopelijk 25 to 30 procent bedragen.”
Sabine Deman
redactrice onderwijs
_________________________________________
Bea Cantillon is vice-rector van de Universiteit Antwerpen en ex CD&V-senator