Seif
11-10-04, 12:01
door Cees van der Laan
2004-10-11
Alleen onder dwang lukt het om immigranten in te burgeren in de Nederlandse samenleving en ze uit hun achterstandssituatie te krijgen, stelt minister van vreemdelingenbeleid en integratie Rita Verdonk. Haar werkbezoek aan Turkije, vorige week, heeft haar in die mening gesterkt. Verslaggever Cees van der Laan reisde met Verdonk mee.
Zoals in elk huis, café, huis en overheidsgebouw in Turkije kijkt ook in het dorpshuis in het stoffige en armzalige dorpje Serefligökgözü Kemal Atatürk op de aanwezigen neer. Rita Verdonk zit onder zijn portret.
Het is toeval maar wellicht ook symbolisch voor de situatie. De Nederlandse minister, die door critici herhaaldelijk is beschuldigd van een harde, liefdeloze toon in het integratiedebat en soms ook van een rigide aanpak van allochtonen, lijkt ogenschijnlijk een pact te vormen met de grondlegger van de moderne seculiere Turkse staat. Hij voerde die meedogenloos in.
Aan de andere kant van de tafel in het dorpshuis staan de boeren en Turkse emigranten uit Nederland die hier op familiebezoek zijn. In het verleden is de helft van de dorpsbevolking naar Nederland getrokken. Op het oog is er weinig verschil. Verweerde koppen, grijze baarden, afgedragen jasjes, gebogen ruggen en handen die een leven van hard werken symboliseren. Hoewel Serefligökgözü slechts zeventig kilometer van de moderne, zeer Europese hoofdstad Ankara ligt, waar vier miljoen mensen wonen en de bewierookte en gevreesde Kemal Atatürk in een mausoleum is bijgezet, lijkt het seculiere Turkije nauwelijks vat te hebben gekregen op het conservatisme en oude ingesleten tradities en zeden van het dorp.
Het dorpshoofd vertelde Verdonk dat hij er drie vrouwen op na houdt, hoewel de wet al decennia slechts het trouwen met één vrouw toestaat. Een andere dorpsbewoner maakte zich een beetje zorgen of zijn ouder wordende vrouw hem nog wel kon verzorgen, dus hij heeft er nog maar eentje bij genomen. Zijn tweede vrouw klaagde bij Verdonk haar nood dat één van hun dochters in Nederland in een blijf-van-mijn-lijfhuis verbleef. Alle vrouwen in het dorp, als ze al het huis verlaten, dragen hoofddoeken, hoewel die bij de overheid, en op scholen en universiteiten niet zijn toegestaan. Uithuwelijken op 15- of 16-jarige leeftijd is de praktijk in het dorp en dan nog bij voorkeur met een neef of nicht. Meisjes hebben doorgaans niet meer dan lagere school. Ankara, waar de meiden met naveltruitjes door de straten flaneren en jonge stellen op bankjes in het park vrijen, lijkt lichtjaren verwijderd.
Als het gaat om zeden en gewoonten blijkt ook de Nederlandse samenleving nauwelijks invloed te hebben gehad op de Turkse emigranten uit het dorp. Minister Verdonk hoorde naar zij zelf zei met 'afgrijzen' aan dat de vrouw van de eerste emigrant uit het dorp na dertig jaar verblijf in Amsterdam-Oost geen woord Nederlands sprak. De 19-jarige Turkse Nederlander Ahmed Cinar vertelde haar dat hij zijn 17-jarige vrouw en kind kwam ophalen. Hij had geen diploma en lummelde al vier maanden in het dorp rond om de verblijfspapieren van zijn vrouw te regelen. ,,Waar gaat hij in de toekomst van leven? Wat voor soort leven gaan zij beiden in Nederland tegemoet. Maar vooral wat is haar toekomst in Nederland?'' vroeg Verdonk zich enigszins geschokt af.
Als Kemal Atatürk en zijn opvolgers vanaf 1923, toen de moderne Turkse staat werd gevormd, er niet in geslaagd zijn in het dorp de moderne samenleving te introduceren, waarom zou het Rita Verdonk dan wel lukken met de emigranten uit het dorp? ,,Wat we zien is dat mensen, vooral vrouwen, op jonge leeftijd naar Nederland komen en daar niet een beter maar juist een slechter leven krijgen'', luidt haar eerste reactie. Want in Nederland moeten ze ook nog eens beschermd worden tegen de uitwassen van de Nederlandse samenleving. Een van de oudere emigranten vertelde dat al zijn kinderen met iemand uit het dorp zijn getrouwd, behalve een die in Nederland trouwde. Juist dat huwelijk was op de klippen gelopen.
Verdonk is niet geschrokken van wat ze heeft gezien in het dorp -waar ze volgens de Turkse traditie gastvrij werd ontvangen- en van wat ze van de bewoners en emigranten op vakantie te horen kreeg. ,,Het komt precies overeen met wat in talloze rapporten is beschreven. De in Nederland beschreven problematiek past als een sjabloon op dit dorp.''
Om terug te komen op de eerder opgeworpen vraag: zal Verdonk slagen waar de opvolgers van Atatürk slechts in beperkte mate (vooral gedwongen) het moderne leven de dorpen in konden laten sijpelen? Het verschil is wellicht dat de Turken zich concentreerden op de grote steden. Het Turkse succes (een toekomstig lidmaatschap van de Europese Unie) is vooral een succes van de stedelijke agglomeraties rond Istanbul, Ankara en Izmir, alsmede de toeristische zuidwestkust. In deze centra leiden meer dan twintig miljoen Turken een leven dat zich nauwelijks onderscheidt van burgers in Oost-Europese steden. Wie in Turkije wil ruiken aan het moderne leven trekt naar de stad. Het platteland wordt vanuit de steden met veel minachting bekeken. Vandaar dat de moderne juf op de lagere school in Serefligökgözü daar voor vijf jaar door de staat naar toe is gestuurd in ruil voor een opleiding. Na die periode neemt ze de eerste beste bus naar de stad voor meer vrijheid en een goedbetaalde baan.
Turkse emigranten in Nederland trokken weliswaar ook naar de stad, maar behielden in den vreemde hun plattelandscultuur en mentaliteit, of versterkten die zelfs uit angst zich te verliezen in het moderne leven. Taalcursussen en integratietrajecten boden in hun vrijblijvendheid geen soelaas. Van de 350000 Turken in Nederland spreken er volgens Verdonk 200000 niet of nauwelijks de Nederlandse taal en ze hebben geen opleiding; het zijn met name vrouwen. Het merendeel van de Turkse Nederlanders, ook van de derde generatie, trouwt met een bruid of bruidegom uit het dorp of regio van herkomst. Dertig procent van de populatie in blijf-van-mijn-lijfhuizen bestaat volgens de minister uit vrouwen van Turkse origine. Dit vanwege de mishandelingen door hun echtgenoten of familieleden.
Om op de vraag terug te komen, voor Verdonk staat vast dat alleen dwang zal werken om de allochtonen uit hun achterstandssituatie te krijgen. Onbedoeld wellicht, maar in dit verband komt toch weer de geest van de omstreden ziener Kemal Atatürk bovendrijven die begin vorige eeuw al tot de conclusie kwam dat alleen met de knuppel het volk tot ontwikkeling kon worden gebracht.
Of dwang voor Nederland zal werken valt op dit moment niet te zeggen, maar er is geen alternatief, meent de bewindsvrouwe. En het moet snel. In de grote steden maken allochtonen binnen enkele jaren gemiddeld vijftig procent van de bevolking uit. Vandaar haar blitzkrieg om wetten, maatregelen en plannen door het parlement te loodsen en steun te krijgen van gemeenten en belangenorganisaties. Alleen al tijdens haar bezoek in Turkije kondigde ze zeven nieuwe voornemens aan die uitgewerkt moeten worden.
Nieuwkomers moeten in het land van herkomst verplicht Nederlands gaan leren en kennis van de Nederlandse samenleving opdoen. In totaal 450000 oudkomers met achterstand krijgen te maken met vergelijkbare verplichtingen. Alleen als er sancties op staan (niet toegelaten worden tot Nederland, boetes en eventuele korting op uitkeringen) zullen allochtonen bereid zijn inburgeringscursussen te volgen, is de overtuiging van Verdonk: ,,Ik ben zeer gemotiveerd om door te gaan op de ingeslagen weg. Deze reis bevestigt dat alleen maar. Een weg die misschien hard overkomt, maar die wel erg belangrijk is voor de allochtonen, met name voor de vrouwen. Ik wil vooral jonge vrouwen, voordat ze naar Nederland vertrekken, bewust maken van de stap die ze zetten. Zodat ze vervolgens zoveel mogelijk hun eigen leven kunnen inrichten.''
Eenvoudig zal dat niet zijn voor de mensen op het platteland, die vaak niet meer hebben dan lagere school, niet gewend zijn te leren, laat staan zich zelfstandig voor te bereiden op een taal- en inburgeringsexamen op de Nederlandse ambassade in Ankara. 500 woorden Nederlands moet de kandidaat spreken en hij of zij moet over kennis beschikken van de Nederlandse samenleving.
Op de nieuwe visumafdeling zijn vier kamers gebouwd voor de examens. Die worden vanuit zo'n ruimte per telefoon afgelegd in Nederland. Als medio volgend jaar de examens van start gaan verwacht de ambassade 15 examens per dag te organiseren die circa 1,5 uur per examen duren. Als iemand slaagt moet in Nederland het tweede gedeelte van het inburgeringstraject worden afgelegd. Indien iemand niet slaagt voor het eerste examen in het buitenland -er zijn drie herkansingen- dan gaat de deur naar Nederland niet open, zo wil het plan. Daarnaast zal iemand die een bruid of bruidegom wil laten overkomen binnenkort hem of haar niet meer in een slaapkamertje bij de schoonfamilie kunnen stallen. Men dient over 'adequate' huisvesting te beschikken en een ziektenkostenverzekering, kondigde Verdonk in Turkije aan.
Hoe zou de 17-jarige vrouw van de eerdergenoemde ongediplomeerde 19-jarige Ahmed Cinar zich in het dorp kunnen voorbereiden op het examen? De helft van de bevolking doet nog de was bij de dorpspomp, kookt op gedroogde mest en maakt gebruik van een gemeenschappelijk toilet. Verdonk, getrouw aan de liberale tradities van keuzevrijheid, individuele verantwoordelijkheid en de vrije markt, vindt dat de kandidaat zelf maar moet zien hoe hij of zij zich voorbereidt op het examen. De ambassade verstrekt alleen een lijst eindtermen die een kandidaat moet weten. Cursussen moeten op de vrije markt worden ingekocht bij onderwijsaanbieders. Ook kan de schoonfamilie in Nederland een handje helpen door cursussen, boeken, bandjes, video's te sturen of desnoods een satellietschotel te financieren waarmee naar de Nederlandse tv kan worden gekeken, suggereert Verdonk.
Cinar kijkt schuldbewust als Verdonk vraagt of hij lesmateriaal voor zijn vrouw uit Nederland heeft meegenomen. ,,Vergeten'', is zijn antwoord.
Serefligökgözü ligt maar 70 kilometer van Ankara, maar er zijn dorpen in afgelegen bergstreken in Turkije die op duizend kilometer afstand van de ambassade liggen. Zullen de bruiden en bruidegommen daar ook cursusmateriaal kunnen bemachtigen en bij wie? Verdonk zit er niet zo mee. Zij vindt dat er eisen gesteld mogen worden aan nieuwkomers die vrijwillig naar Nederland komen. Een zeer grote meerderheid in de Tweede Kamer is het met haar eens, ook de PvdA.
In Turkije zien ze dat een slag anders. Zij verdenken Verdonk ervan Turken te dwingen tot assimilatie. ,,Onze plannen hebben daar niets mee te maken'', zei ze tot haar toehoorders in Ankara bij de plechtige viering van het veertigjarig bestaan van het wervingsverdrag tussen Nederland en Turkije, op basis waarvan gastarbeiders naar Nederland konden komen. ,,Wij willen ze niet omturnen tot Nederlanders. Wel verwachten wij dat emigranten de taal spreken, dat ze weten wat onze waarden en normen zijn. En dat ze meedoen aan onze samenleving.''
Ze erkende eerder wel dat de verplichte inburgering waarschijnlijk leidt tot een beperking van het aantal nieuwkomers. Onder andere haar eigen partij, de VVD, en de LPF zien dat als een wenselijke ontwikkeling. In Turkije hebben diverse ministers en wetenschappers haar erop gewezen dat Nederland met deze maatregel de deur dichtdoet voor laagopgeleide emigranten. Een journaliste van de Turkse afdeling van CNN verweet haar in Ankara racisme en schending van de mensenrechten. ,,Waarom mogen mensen niet met elkaar trouwen als ze verliefd op elkaar zijn?''
Verdonk bleek nauwelijks uit haar evenwicht gebracht. ,,Ons beleid is niet tegen de mensenrechten, volgens de internationale verdragen mag het. Wij bieden aan in het land van herkomst examens af te leggen. Je moet bereid zijn een investering te doen in de inburgering. Als je dat niet wilt doen dan heb je niet de mentaliteit om naar Nederland te komen. Dan moet je maar hier blijven.''
Na een bezoek van drie dagen aan Turkije vraagt Verdonk zich hardop af waarom in Turkije de belangstelling nog steeds zo groot is naar Nederland te komen. ,,Is het hier in Turkije nou zo slecht? Het land is volop in ontwikkeling. Kijk bijvoorbeeld naar Ankara of Istanbul, de economische motoren van het land. Met een eventueel lidmaatschap van de EU wordt het alleen maar beter. Waarom is Nederland het beloofde land?''
2004-10-11
Alleen onder dwang lukt het om immigranten in te burgeren in de Nederlandse samenleving en ze uit hun achterstandssituatie te krijgen, stelt minister van vreemdelingenbeleid en integratie Rita Verdonk. Haar werkbezoek aan Turkije, vorige week, heeft haar in die mening gesterkt. Verslaggever Cees van der Laan reisde met Verdonk mee.
Zoals in elk huis, café, huis en overheidsgebouw in Turkije kijkt ook in het dorpshuis in het stoffige en armzalige dorpje Serefligökgözü Kemal Atatürk op de aanwezigen neer. Rita Verdonk zit onder zijn portret.
Het is toeval maar wellicht ook symbolisch voor de situatie. De Nederlandse minister, die door critici herhaaldelijk is beschuldigd van een harde, liefdeloze toon in het integratiedebat en soms ook van een rigide aanpak van allochtonen, lijkt ogenschijnlijk een pact te vormen met de grondlegger van de moderne seculiere Turkse staat. Hij voerde die meedogenloos in.
Aan de andere kant van de tafel in het dorpshuis staan de boeren en Turkse emigranten uit Nederland die hier op familiebezoek zijn. In het verleden is de helft van de dorpsbevolking naar Nederland getrokken. Op het oog is er weinig verschil. Verweerde koppen, grijze baarden, afgedragen jasjes, gebogen ruggen en handen die een leven van hard werken symboliseren. Hoewel Serefligökgözü slechts zeventig kilometer van de moderne, zeer Europese hoofdstad Ankara ligt, waar vier miljoen mensen wonen en de bewierookte en gevreesde Kemal Atatürk in een mausoleum is bijgezet, lijkt het seculiere Turkije nauwelijks vat te hebben gekregen op het conservatisme en oude ingesleten tradities en zeden van het dorp.
Het dorpshoofd vertelde Verdonk dat hij er drie vrouwen op na houdt, hoewel de wet al decennia slechts het trouwen met één vrouw toestaat. Een andere dorpsbewoner maakte zich een beetje zorgen of zijn ouder wordende vrouw hem nog wel kon verzorgen, dus hij heeft er nog maar eentje bij genomen. Zijn tweede vrouw klaagde bij Verdonk haar nood dat één van hun dochters in Nederland in een blijf-van-mijn-lijfhuis verbleef. Alle vrouwen in het dorp, als ze al het huis verlaten, dragen hoofddoeken, hoewel die bij de overheid, en op scholen en universiteiten niet zijn toegestaan. Uithuwelijken op 15- of 16-jarige leeftijd is de praktijk in het dorp en dan nog bij voorkeur met een neef of nicht. Meisjes hebben doorgaans niet meer dan lagere school. Ankara, waar de meiden met naveltruitjes door de straten flaneren en jonge stellen op bankjes in het park vrijen, lijkt lichtjaren verwijderd.
Als het gaat om zeden en gewoonten blijkt ook de Nederlandse samenleving nauwelijks invloed te hebben gehad op de Turkse emigranten uit het dorp. Minister Verdonk hoorde naar zij zelf zei met 'afgrijzen' aan dat de vrouw van de eerste emigrant uit het dorp na dertig jaar verblijf in Amsterdam-Oost geen woord Nederlands sprak. De 19-jarige Turkse Nederlander Ahmed Cinar vertelde haar dat hij zijn 17-jarige vrouw en kind kwam ophalen. Hij had geen diploma en lummelde al vier maanden in het dorp rond om de verblijfspapieren van zijn vrouw te regelen. ,,Waar gaat hij in de toekomst van leven? Wat voor soort leven gaan zij beiden in Nederland tegemoet. Maar vooral wat is haar toekomst in Nederland?'' vroeg Verdonk zich enigszins geschokt af.
Als Kemal Atatürk en zijn opvolgers vanaf 1923, toen de moderne Turkse staat werd gevormd, er niet in geslaagd zijn in het dorp de moderne samenleving te introduceren, waarom zou het Rita Verdonk dan wel lukken met de emigranten uit het dorp? ,,Wat we zien is dat mensen, vooral vrouwen, op jonge leeftijd naar Nederland komen en daar niet een beter maar juist een slechter leven krijgen'', luidt haar eerste reactie. Want in Nederland moeten ze ook nog eens beschermd worden tegen de uitwassen van de Nederlandse samenleving. Een van de oudere emigranten vertelde dat al zijn kinderen met iemand uit het dorp zijn getrouwd, behalve een die in Nederland trouwde. Juist dat huwelijk was op de klippen gelopen.
Verdonk is niet geschrokken van wat ze heeft gezien in het dorp -waar ze volgens de Turkse traditie gastvrij werd ontvangen- en van wat ze van de bewoners en emigranten op vakantie te horen kreeg. ,,Het komt precies overeen met wat in talloze rapporten is beschreven. De in Nederland beschreven problematiek past als een sjabloon op dit dorp.''
Om terug te komen op de eerder opgeworpen vraag: zal Verdonk slagen waar de opvolgers van Atatürk slechts in beperkte mate (vooral gedwongen) het moderne leven de dorpen in konden laten sijpelen? Het verschil is wellicht dat de Turken zich concentreerden op de grote steden. Het Turkse succes (een toekomstig lidmaatschap van de Europese Unie) is vooral een succes van de stedelijke agglomeraties rond Istanbul, Ankara en Izmir, alsmede de toeristische zuidwestkust. In deze centra leiden meer dan twintig miljoen Turken een leven dat zich nauwelijks onderscheidt van burgers in Oost-Europese steden. Wie in Turkije wil ruiken aan het moderne leven trekt naar de stad. Het platteland wordt vanuit de steden met veel minachting bekeken. Vandaar dat de moderne juf op de lagere school in Serefligökgözü daar voor vijf jaar door de staat naar toe is gestuurd in ruil voor een opleiding. Na die periode neemt ze de eerste beste bus naar de stad voor meer vrijheid en een goedbetaalde baan.
Turkse emigranten in Nederland trokken weliswaar ook naar de stad, maar behielden in den vreemde hun plattelandscultuur en mentaliteit, of versterkten die zelfs uit angst zich te verliezen in het moderne leven. Taalcursussen en integratietrajecten boden in hun vrijblijvendheid geen soelaas. Van de 350000 Turken in Nederland spreken er volgens Verdonk 200000 niet of nauwelijks de Nederlandse taal en ze hebben geen opleiding; het zijn met name vrouwen. Het merendeel van de Turkse Nederlanders, ook van de derde generatie, trouwt met een bruid of bruidegom uit het dorp of regio van herkomst. Dertig procent van de populatie in blijf-van-mijn-lijfhuizen bestaat volgens de minister uit vrouwen van Turkse origine. Dit vanwege de mishandelingen door hun echtgenoten of familieleden.
Om op de vraag terug te komen, voor Verdonk staat vast dat alleen dwang zal werken om de allochtonen uit hun achterstandssituatie te krijgen. Onbedoeld wellicht, maar in dit verband komt toch weer de geest van de omstreden ziener Kemal Atatürk bovendrijven die begin vorige eeuw al tot de conclusie kwam dat alleen met de knuppel het volk tot ontwikkeling kon worden gebracht.
Of dwang voor Nederland zal werken valt op dit moment niet te zeggen, maar er is geen alternatief, meent de bewindsvrouwe. En het moet snel. In de grote steden maken allochtonen binnen enkele jaren gemiddeld vijftig procent van de bevolking uit. Vandaar haar blitzkrieg om wetten, maatregelen en plannen door het parlement te loodsen en steun te krijgen van gemeenten en belangenorganisaties. Alleen al tijdens haar bezoek in Turkije kondigde ze zeven nieuwe voornemens aan die uitgewerkt moeten worden.
Nieuwkomers moeten in het land van herkomst verplicht Nederlands gaan leren en kennis van de Nederlandse samenleving opdoen. In totaal 450000 oudkomers met achterstand krijgen te maken met vergelijkbare verplichtingen. Alleen als er sancties op staan (niet toegelaten worden tot Nederland, boetes en eventuele korting op uitkeringen) zullen allochtonen bereid zijn inburgeringscursussen te volgen, is de overtuiging van Verdonk: ,,Ik ben zeer gemotiveerd om door te gaan op de ingeslagen weg. Deze reis bevestigt dat alleen maar. Een weg die misschien hard overkomt, maar die wel erg belangrijk is voor de allochtonen, met name voor de vrouwen. Ik wil vooral jonge vrouwen, voordat ze naar Nederland vertrekken, bewust maken van de stap die ze zetten. Zodat ze vervolgens zoveel mogelijk hun eigen leven kunnen inrichten.''
Eenvoudig zal dat niet zijn voor de mensen op het platteland, die vaak niet meer hebben dan lagere school, niet gewend zijn te leren, laat staan zich zelfstandig voor te bereiden op een taal- en inburgeringsexamen op de Nederlandse ambassade in Ankara. 500 woorden Nederlands moet de kandidaat spreken en hij of zij moet over kennis beschikken van de Nederlandse samenleving.
Op de nieuwe visumafdeling zijn vier kamers gebouwd voor de examens. Die worden vanuit zo'n ruimte per telefoon afgelegd in Nederland. Als medio volgend jaar de examens van start gaan verwacht de ambassade 15 examens per dag te organiseren die circa 1,5 uur per examen duren. Als iemand slaagt moet in Nederland het tweede gedeelte van het inburgeringstraject worden afgelegd. Indien iemand niet slaagt voor het eerste examen in het buitenland -er zijn drie herkansingen- dan gaat de deur naar Nederland niet open, zo wil het plan. Daarnaast zal iemand die een bruid of bruidegom wil laten overkomen binnenkort hem of haar niet meer in een slaapkamertje bij de schoonfamilie kunnen stallen. Men dient over 'adequate' huisvesting te beschikken en een ziektenkostenverzekering, kondigde Verdonk in Turkije aan.
Hoe zou de 17-jarige vrouw van de eerdergenoemde ongediplomeerde 19-jarige Ahmed Cinar zich in het dorp kunnen voorbereiden op het examen? De helft van de bevolking doet nog de was bij de dorpspomp, kookt op gedroogde mest en maakt gebruik van een gemeenschappelijk toilet. Verdonk, getrouw aan de liberale tradities van keuzevrijheid, individuele verantwoordelijkheid en de vrije markt, vindt dat de kandidaat zelf maar moet zien hoe hij of zij zich voorbereidt op het examen. De ambassade verstrekt alleen een lijst eindtermen die een kandidaat moet weten. Cursussen moeten op de vrije markt worden ingekocht bij onderwijsaanbieders. Ook kan de schoonfamilie in Nederland een handje helpen door cursussen, boeken, bandjes, video's te sturen of desnoods een satellietschotel te financieren waarmee naar de Nederlandse tv kan worden gekeken, suggereert Verdonk.
Cinar kijkt schuldbewust als Verdonk vraagt of hij lesmateriaal voor zijn vrouw uit Nederland heeft meegenomen. ,,Vergeten'', is zijn antwoord.
Serefligökgözü ligt maar 70 kilometer van Ankara, maar er zijn dorpen in afgelegen bergstreken in Turkije die op duizend kilometer afstand van de ambassade liggen. Zullen de bruiden en bruidegommen daar ook cursusmateriaal kunnen bemachtigen en bij wie? Verdonk zit er niet zo mee. Zij vindt dat er eisen gesteld mogen worden aan nieuwkomers die vrijwillig naar Nederland komen. Een zeer grote meerderheid in de Tweede Kamer is het met haar eens, ook de PvdA.
In Turkije zien ze dat een slag anders. Zij verdenken Verdonk ervan Turken te dwingen tot assimilatie. ,,Onze plannen hebben daar niets mee te maken'', zei ze tot haar toehoorders in Ankara bij de plechtige viering van het veertigjarig bestaan van het wervingsverdrag tussen Nederland en Turkije, op basis waarvan gastarbeiders naar Nederland konden komen. ,,Wij willen ze niet omturnen tot Nederlanders. Wel verwachten wij dat emigranten de taal spreken, dat ze weten wat onze waarden en normen zijn. En dat ze meedoen aan onze samenleving.''
Ze erkende eerder wel dat de verplichte inburgering waarschijnlijk leidt tot een beperking van het aantal nieuwkomers. Onder andere haar eigen partij, de VVD, en de LPF zien dat als een wenselijke ontwikkeling. In Turkije hebben diverse ministers en wetenschappers haar erop gewezen dat Nederland met deze maatregel de deur dichtdoet voor laagopgeleide emigranten. Een journaliste van de Turkse afdeling van CNN verweet haar in Ankara racisme en schending van de mensenrechten. ,,Waarom mogen mensen niet met elkaar trouwen als ze verliefd op elkaar zijn?''
Verdonk bleek nauwelijks uit haar evenwicht gebracht. ,,Ons beleid is niet tegen de mensenrechten, volgens de internationale verdragen mag het. Wij bieden aan in het land van herkomst examens af te leggen. Je moet bereid zijn een investering te doen in de inburgering. Als je dat niet wilt doen dan heb je niet de mentaliteit om naar Nederland te komen. Dan moet je maar hier blijven.''
Na een bezoek van drie dagen aan Turkije vraagt Verdonk zich hardop af waarom in Turkije de belangstelling nog steeds zo groot is naar Nederland te komen. ,,Is het hier in Turkije nou zo slecht? Het land is volop in ontwikkeling. Kijk bijvoorbeeld naar Ankara of Istanbul, de economische motoren van het land. Met een eventueel lidmaatschap van de EU wordt het alleen maar beter. Waarom is Nederland het beloofde land?''