PDA

Bekijk Volledige Versie : Gerolf Annemans (Vlaams Blok) over de grote schoonmaak van de partij



Marsipulami
06-11-04, 14:48
INTERVIEW. Gerolf Annemans (Vlaams Blok) over de grote schoonmaak van de partij

We blijven vuil genoeg en voor het volk

,,Stilaan groeit de politieke beweging die ik al twintig jaar belichaam. Maar ik zie dit niet als een persoonlijke overwinning. Ik voel me alleen gelukkiger dan vijftien jaar geleden.'' Het kamerlid Gerolf Annemans (Vlaams Blok) heeft op papier de inhoud van het Vlaams Blok met de elementaire wetten van het fatsoen verzoend. ,,Onze tanker is gedraaid. Nu stomen we op in een richting die ons in staat stelt om de PS van Vlaanderen te worden.''


DINSDAG spreekt het Hof van Cassatie zich uit over het arrest van het Gentse hof van beroep dat het Vlaams Blok als racistisch brandmerkte. Wat de uitspraak ook wordt, de partij waarborgt de 'continuïteit'. Achter de schermen werkte het boegbeeld Gerolf Annemans hard aan de inhoudelijke schoonmaak van Vlaanderens grootste partij. En als de formatie met een nieuwe naam verder zal moeten, dan lijkt de breuk met de uitspattingen uit het verleden compleet.

Gerolf Annemans: ,,Een opportuniteit? Ik had die processen liever niet gehad. Ik zou onmiddellijk tekenen om ervan verlost te zijn. Trouwens, die zogeheten breuk hebben we al gehad. Ze was het zichtbaarst met de schrapping van het 70-puntenplan, drie jaar geleden. Ik heb altijd gezegd dat de partij in vierde versnelling moest, om zo weliswaar plankgas, maar toch rustiger te kunnen rijden. ,,Inderdaad, stilaan groeit er een politieke beweging die ik al twintig jaar bepleit en belichaam. Maar ik zie dit niet als een overwinning. Ik voel me alleen gelukkiger bij het Blok dan vijftien jaar geleden.''

Dat 70-puntenplan zat u altijd dwars.

,,In de politiek moet je soms provoceren. Het plan was nuttig om ons vreemdelingenstandpunt te accentueren en het probleem met de islam aan te kaarten. De spanning met het regime en de media verscherpte ons profiel. Maar als politiek document was het niet praktisch. De tegenstander sloeg het debat met twee woorden dood. Zo kwam ook het Blok in de verdrukking.''

Wat wilt u? Zo'n horrorplan.

,,Zo erg was het nu ook weer niet. Maar case closed . Uit camaraderie was het voor mij nooit aangenaam om het 70-puntenplan te 'relativeren'. Nu goed? Ik heb geen zin om te polemiseren. Het plan is geschiedenis.''

Filip Dewinter bergt het alleen maar op voor later, zegt hij.

(schatert het uit) ,,Om het later uit nostalgie nog eens te bekijken, neem ik aan. Want geef toe, dat 70-puntenplan, it was a great show . Dat moet ik Dewinter toegeven. We hadden de journalisten goed bij hun kloten. Iedereen kende plots ons vreemdelingenstandpunt.''

,,De nieuwe Beginselverklaring (die de partij vandaag goedkeurt, red.) bekrachtigt de verdwijning van het 70-puntenplan. Vroeger vertrok de partij van de uitwijzing van alle niet-Europese vreemdelingen. Nu mogen vreemdelingen blijven op voorwaarde dat ze zich assimileren en/of integreren en/of onze wetten naleven. Anders wacht een terugkeerbeleid.''

,,We blijven de marktleiders in dit dossier, met een radicaal standpunt. Maar het verschil is fundamenteel. Met ons huidige standpunt kunnen we de boer op. Zowat tachtig procent van de Vlaamse bevolking, zowel links als rechts, vindt zich daarin terug. Dat vormt de basis om uit te groeien tot een heel grote partij. Zeker als het vreemdelingenprobleem de agenda blijft overheersen. Met een standpunt à la 'ze moeten allemaal naar huis' kun je dat niet. Dat was een groeipijn van het Vlaams Blok.''

De nieuwe Beginselverklaring, die de Grondbeginselen uit 1977 vervangt, past in de grote schoonmaak van het programma.

,,O, maar het blijft vuil genoeg om aantrekkelijk te zijn voor het volk. De vraag is wat Cassatie er dinsdag van vindt. We hebben alle maatregelen genomen om de continuïteit te waarborgen, wat de rechter ook moge beslissen.''

,,Ik heb de Beginselverklaring geschreven. Meer dan een geactualiseerde versie van een document uit 1977 is het niet geworden.''

Is dat zo? U hebt het onderdeel over het solidarisme geschrapt.

(uitgestreken) ,,Ik ga u geen ongelijk geven. Dat solidarisme was eigen aan het Vlaams-nationalisme. Maar ook iemand als Leo Tindemans dweepte met de gedachte. Het was de bedoeling om een soort ideologie te verzinnen die al dansend tussen het liberalisme en het socialisme kon standhouden. Maar eerlijk, zelf heb ik nooit echt begrepen wat daarmee werd bedoeld.''

Het solidarisme was een ideologische pijler van het Verdinaso van Joris Van Severen of van het Italiaans fascisme van Benito Mussolini.

,,Dat zal best. Ik wilde in de Beginselverklaring alleen heldere begrippen, die geen aanleiding geven tot controverse. In zijn begindagen zocht het Vlaams Blok een ideologie om zich een plaats te veroveren tussen het liberalisme, het socialisme en de christen-democratie. Maar de behoefte om te ideologiseren is weg. Ook het nationalisme is voor mij geen ideologie.''

,,Tegenwoordig staan we als enige lijnrecht tegenover partijen met wortels in de 19de eeuw, die hun ideologie als een cementzak torsen. Juist omdat het Blok geen echte ideologie heeft, kaapt het bij al die andere partijen stemmen weg. De feiten geven ons toch gelijk? Het is voor ons veel makkelijker om over de hedendaagse uitdagingen zoals vreemdelingen of veiligheid duidelijke stellingen in te nemen. Overal in Europa nestelen vergelijkbare rechtse groeperingen zich tegenover de traditionele ideologieën.''

Ook de partijstatuten worden 'gedemocratiseerd'. De rechtstreekse verkiezing van de partijvoorzitter komt er niet.

,,Nee. Wij waarderen onze leden. Maar uiteindelijk is zo'n lidmaatschap anoniem en vrijblijvend. Daarom geven we alleen onze echt geëngageerde leden, mensen die een bestuursfunctie hebben of op de lijst staan, het recht om de voorzitter aan te wijzen.''

,,Bij de andere partijen kiezen de leden de voorzitter. Maar dat creëert erg ondemocratische mechanismen zoals de aanwezigheid van Teletubbies (bij de SP.A, red.) of de putsch van de 'partijleider' tegen de voorzitter (bij de VLD, red.) . Bovendien kan zo'n rechtstreekse verkiezing de partij helemaal aan stukken scheuren.'' Het partijbestuur, met daarin het trio Annemans-Dewinter-Vanhecke, blijft de lakens uitdelen. (grijnst) ,,Dat ga ik natuurlijk niet relativeren. Toch wil ik erop wijzen dat het partijbestuur heel collegiaal te werk gaat. Het mag dan strak geleid zijn, alle beslissingen worden eendrachtig voorbereid en doorgepraat. Ons partijbestuur is geen praat- of een goedkeuringsclub, zoals dat van de VLD.''

,,Ik heb niet het gevoel dat het Vlaams Blok minder democratisch is dan andere Vlaamse partijen. Trouwens, de echte democratische legitimatie gebeurt tijdens de verkiezingen. (fijntjes) En op dat punt hoeft niemand ons de les te spellen.''

Wat bedreigt de verdere groei van het Blok?

,,Het Vlaams Blok zelf. Persoonlijke aversies of conflicten - dat hebben Frankrijk en Oostenrijk bewezen - zijn rampzalig. Wij moeten goed in het oog houden dat al onze mensen fatsoenlijk met elkaar omgaan.''

,,Verder moeten we financieel-economisch sterker uit de hoek komen. We hebben de liberale partij sterk gehavend. Hun gewezen kiezers verwachten van ons een ordentelijke financieel-economische visie.''

,,Ten slotte mogen we ons niet opsluiten in de discussie of we een beleidspartij moeten worden. Machtsdeelname kan geen doel zijn, alleen een plicht. Als we die plicht te vervullen krijgen, moeten we klaarstaan.''

Hebt u daarbij zicht op een timing?

,,Nee. 2006? Zou kunnen. Maar het is geen ramp als we na de gemeenteraadsverkiezingen niet in het Antwerpse bestuur terechtkomen. Ook niet voor Filip Dewinter. Hij is realistisch genoeg om te beseffen dat het erg moeilijk wordt. Het is wel een ramp als we ons presenteren als valabel alternatief en die rol dan niet kunnen waarmaken. Ik geef grif toe dat we inzake financieel- economische vraagstukken nog een flink stuk te gaan hebben. Op dat vlak zijn we niet klaar.''

De knappe koppen lopen elkaar niet voor de voeten om lid te worden.

,,Dat ga ik niet ontkennen. Maar alles evolueert. We staan al verder dan vijf jaar geleden. En over vijf jaar zullen we opnieuw vooruit zijn gegaan. We moeten bijvoorbeeld iemand vinden die kabinetschef op Begroting kan worden.''

,,U kunt ons niet verwijten dat we op alle slakken zout leggen en nooit eens een constructief voorstel doen. Het is een opdracht voor de oppositie om zo negatief mogelijk te zijn en de meerderheid op alle mogelijke terreinen te pesten. Ik vind wel dat iedere mandataris zijn interventie moet beëindigen met het partij-alternatief. (uitdagend) Laat ik uw verwijt als een uitdaging opvatten.

,,De kritiek op de kwaliteit van onze parlementsleden slaat nergens op. Het gaat niet om een ratjetoe. Iemand als Jurgen Verstrepen biedt een grote meerwaarde omdat hij mensen uit alle richtingen aantrekt en zo het idee van een volkspartij gestalte geeft. Hij is geen nationalist met een stamboom. En dan? Wij leven niet alleen in het verleden, we werken ook aan de toekomst. Maar geef hem de tijd om zijn plaats in de fractie te vinden.''

Marsipulami
06-11-04, 14:49
Het Vlaams Blok grossiert soms in simplismen. Vragen over de betaalbaarheid van bepaalde voorstellen krijgen maar één antwoord: dat betalen we met de opbrengst van de splitsing van de sociale zekerheid.

,,Dat klopt. Toch moet u een onderscheid maken tussen ons programma en de twintig seconden die we dikwijls maar krijgen om ons punt hard te maken. Afgezien daarvan moeten we weg uit die 20-secondensfeer. We moeten fundamenteler over bepaalde alternatieven nadenken.''

,,Op dit ogenblik is het Vlaams Blok niet bezig met beleid, wel met politiek. De jongste jaren hebben we een prachtig parcours afgelegd. Beleid was nooit een einddoel, dus kan het ook geen bron van frustratie zijn. Alleen een electorale terugval zullen we als een mislukking opvatten. Zonder waarborgen om te doen wat we onze kiezer hebben beloofd, stappen we nooit in een coalitie. Wij gaan niet over een brug lopen als er tien meter beton ontbreekt. Dan vallen we in de diepte.''

Een conservatieve volkspartij moet toch de ambitie hebben om te besturen?

,,Juist. Maar ik sluit me niet op in een tijdpad. Met de Vlaamse verkiezingen in 2009 volgt een nieuwe uitdaging. De vraag is wat er op dat moment van België overschiet.

Zonder als een naïeve optimist te willen klinken, denk ik dat de open brief van Frank Vandenbroucke onderschat wordt. Ideologisch heeft hij gebroken met zijn federale vriendje, Johan Vande Lanotte. Ook hij voelt nu die onderstroom die ons onomkeerbaar naar de Vlaamse onafhankelijkheid voert.''

,,Wij willen de PS van Vlaanderen worden. Wij willen uitgroeien tot de tegenpool van de Waalse socialisten en op een even heldere manier ons programma opdringen. De Vlaming heeft de manier waarop Guy Verhofstadt het migrantenstemrecht heeft doorgedrukt, niet getolereerd. Daarom gaat hij op zoek naar een machtspartij met voldoende ruggengraat die de PS kan intomen, een partij die met de vuist op tafel slaat en niet wegduikt als minister Laurette Onkelinx (PS) begint te gillen.''

U moet Verhofstadt en de VLD toch heel dankbaar zijn. Ze bouwden een roetsjbaan naar uw verkiezingsoverwinning. (genietend)

,,Absoluut. De manier waarop Verhofstadt samen met de PS het migrantenstemrecht doordrukte en daarbij zijn eigen partijvoorzitter de nek omwrong, was du jamais vu . Samen met zijn reactie op onze veroordeling wegens racisme waarborgde dat onze overwinning. De Vlaming lust geen onrecht.

Dat is al zo sinds de Boerenkrijg. Die tamme, brave Vlaming, die iedere dag hard werkt om zijn brood te verdienen, haalde de zeis of het pikhouweel boven om te zeggen: het is genoeg geweest.''

En zeggen dat de man u twaalf jaar geleden bij de VLD wilde inlijven.

(kamerbrede grijns) ,,Ik vertrouwde hem toen al niet. Hij wilde gewoon aan de macht komen. Maar ik wist waarmee ik bezig was. Ik had van Karel Dillen carte blanche gekregen om een droom uit mijn studententijd te realiseren: een conservatief reveil en de Vlaamse onafhankelijkheid onderbrengen in een echte volkspartij. Het Vlaams Blok dat we in handen kregen, zat als een handschoen om mijn eigen overtuiging heen.

We voelden dat het regime op zijn laatste benen liep, dat de Vlaamse partijen de eigen kiezers wegjoegen. De onderstroom naar Vlaamse onafhankelijkheid, aangewakkerd door een PS die bij momenten onzinnige eisen stelde, was al tastbaar.''

,,Guy Verhofstadt beloofde me het ministerschap. Maar voor een politicus met ideeën - ik zal niet zeggen een idealist - is zo'n proces toch duizend keer interessanter dan als een soort Marino Keulen minister van dakgoten te spelen? Toch wil ik niet ontkennen dat de manier waarop ik als pestlijder werd behandeld, me heeft gegriefd.''

Tja, met zo'n geweldcultuur in de partij. In Dag Allemaal toonde Dewinter zich vorige week erg fier over zijn losse handen.

,,Nu gaat u wat kort door de bocht. De partij wijst elk gebruik van geweld af. In geen geval kan het als politieke methode worden geduld. (genereus) Maar als jonge gasten in de opbouw van hun loopbaan slaande argument hebben gebruikt, dan wil ik best amnestie verlenen. Het Vlaams Blok stamt uit een militante traditie met de nodige betogingen en gespierd rijkswachtoptreden. Maar in geen geval wil ik bijvoorbeeld de houding van Rob Verreycken (die zijn vrouw in elkaar ramde, red.) goedpraten. Hij moet leren zijn emoties in bedwang te houden.''

U bent vooral veroordeeld wegens ranzige propaganda. Mogen we beterschap verwachten?

,,De rechter heeft ons berecht op basis van het verleden. Met dat verleden heeft het Blok niets meer te maken.

De betrokken passages zijn niet meer actueel. Het is intellectueel onaanvaardbaar dat een partij wordt veroordeeld op basis van pamfletten die haast tien jaar oud zijn. Zelfs pater Johan Leman (de gewezen baas van het centrum voor gelijkheid van kansen, red.) heeft gezegd dat hij het huidige Blok geen proces zou aandoen.''

,,Onze tanker is gedraaid. Heel wat journalisten beweerden dat er niets was veranderd. Maar dat klopte niet. We zijn voorzichtig geweest, maar de tanker is wel gekeerd. Nu stomen we op in de richting die ons in staat stelt om een heel grote partij te worden.''

De mensen die verantwoordelijk zijn voor die pamfletjes, zitten nog wel in de partij. Ze doen het misschien niet meer, maar denken het nog wel.

,,Aan die intentieprocessen doe ik niet mee. Je kunt niemand veroordelen omdat hij van gedachten is veranderd of omdat hij de dingen voortaan wat genuanceerder uitlegt. Zelf verkies ik ook een wat fijnzinniger taalgebruik. Maar er bestaan ergere dingen in de wereld. En ik val de mensen niet af die zich wat hoekiger uitdrukken. Ieder vogeltje zingt zoals hij gebekt is, als het liedje maar hetzelfde is.''

Ondertussen verloopt de omvorming ogenschijnlijk zonder ruzie, op die ene oprisping van kamerlid Filip De Man na.

,,Die we sterk hebben betreurd. Geloof maar niet dat De Man en Dewinter onder een hoedje speelden. Wij wilden de beslissing over de mogelijke naamsverandering veel zorgvuldiger communiceren. Nu blijft er iets hangen van een partijtop die de heilige principes van Karel Dillen of van het Vlaams-nationalisme wilde begraven. Iets wat 'Vlaamse Leeuw' De Man te vuur en te zwaard wilde aanklagen. De man staat niet voor een belangrijke strekking. In die zin ben ik het niet met Dewinter eens. Noteer dat: Annemans is het met Dewinter niet eens. Maar dat De Man alleen voor zich spreekt, wil ik nu ook weer niet gezegd hebben.''

Zelfs uw meningsverschil met Dewinter is bijgelegd.

,,Inderdaad. We hebben tussen de provocatie en het sérieux een synthese gemaakt. Dat heeft de partij deugd gedaan. In die zin zijn we zelfs een goed tweespan geworden. Er is ook een duidelijke taakverdeling. Ik heb geen ambities op het lokale vlak. Nee, ook niet in Mechelen. Dat was een grapje.''

Dewinter en Vanhecke trekken zowat alle media-aandacht. U lijkt er niet meer aan de pas te komen. Terwijl u juist de architect en de morele winnaar van deze koerswijziging kunt worden genoemd.

,,Antwerpen is de kathedraal van het Vlaams Blok. Dan is het logisch dat de pastoor heel wat aandacht krijgt. Frank Vanhecke is dan weer een uitstekende voorzitter. Ik ben altijd op mijn lijn gebleven. Maar u hoort me niet juichen. Evenmin ben ik gefrustreerd. Als team hebben we de nodige overwinningen geboekt. Never change a winning team. ''

Staat u vooraan als het Blok een minister mag leveren?

,,Helemaal niet. (grinnikt) Wie weet ben ik dan al met brugpensioen. Zonder een halve dag beleidsverantwoordelijkheid zal ik toch kunnen terugkijken op een perfecte loopbaan. Er zijn niet veel politici die de laatste twintig jaar van de vorige eeuw en de eerste twintig jaar van deze eeuw zo'n ongelofelijk avontuur hebben beleefd.''


06/11/2004 Bart Brinckman, foto Ivan Put

©Copyright De Standaard