Marsipulami
13-11-04, 19:01
REPORTAGE Een Spiraal van geweld en angst bezorgt Nederlanders identiteitscrisis
'Was onze tolerantie dan echt alleen maar onverschilligheid?'
door Liesbeth Van Impe
publicatiedatum : 12-11-2004
Binnenland
'Dit is godverdomme Holland'
Een fout gelopen nachtelijke bestorming van een huis waar vermoedelijke terroristen zich schuilhielden en de daaropvolgende belegering hielden woensdag de Haagse Laakwijk de hele dag in de ban. Het Nederlandse leger en de politie zorgden voor een ware machtsontplooiing, niet alleen om het verdachte huis in het vizier te houden, maar ook om de emoties van de talrijke toeschouwers onder controle te houden. Achter de dranghekken stond heel Nederland verenigd: bang voor de ontsporing van de crisis, kwaad op de ander, verdeeld tussen 'wij' en 'zij', maar wel schouder aan schouder op de eerste rij.
Den Haag
Van onze verslaggeefster
Liesbeth Van Impe
Laagbouw, voortuintjes, plastic bloemen voor het raam en de fiets tegen de gevel, op normale dagen heeft de Haagse Laakwijk niets van de oorlogszone die ze woensdag een eindeloze, bange dag lang was. Verderop staan de grauwe appartementsblokken: "Daar is altijd wel wat. Maar hier?" Niet dat de Laak zo'n "typisch oer-Hollandse wijk is waar gezellig veel gekletst wordt". Het is een gemengde wijk, niet straatarm, niet steenrijk, met talloze kleuren en nationaliteiten. "Eigenlijk kennen we elkaar niet. Of er in dat huis een gezin woonde, of ze de bewoners kennen? Nee, we praten hier niet echt met elkaar. Als ze mij met rust laten, laat ik hen met rust", zegt een oude bewoonster. "Ach, misschien is dat toch wel typisch Hollands."
Driehonderd meter verder wordt duidelijk dat er voor een keer echt wel iets aan de hand is. Plots valt het lawaai van de laag rondcirkelende helikopter op. Het Haagse luchtruim is dan al uren afgesloten. Op de daken lopen scherpschutters in gevechtstenue. Overal staan versperringen, agenten en politiecombi's. Russische, Spaanse en Italiaanse tv-reporters maken zich op voor hun liveverslag van het weinige dat ze weten en vooral van alles wat ze niet weten. En achter de dranghekken staan de toeschouwers. "Er is wel niets te zien, maar je weet maar nooit." Ze staan er al uren in de kou en de druilregen. En veel wijzer zijn ze niet geworden. 's Nachts heeft de politie een inval geprobeerd in een huis waarvan ze vermoedde dat het een schuilplaats voor terroristen is. Een handgranaat heeft vier agenten verwond en sindsdien is de wijk in staat van beleg.
De karige officiële informatie staat in schril contrast met wat de geruchtenmolen produceert. Er zouden zich tien tot vijftien terroristen in het huis verschansen. De twee mannen die uiteindelijk uit het huis gehaald worden, blijken broers te zijn die de Nederlandse nationaliteit hebben. Ze zorgen bijna voor een anticlimax. Het gebouw zou tjokvol explosieven zitten. De bestorming is dan weer "net begonnen", "allang voorbij" of "niet meer voor vandaag". Berichten over arrestaties in andere steden, vier in Amsterdam en een in Amersfoort blijkt achteraf, roepen het schrikbeeld op van een land waar achter elke hoek een terrorist met een bom kan zitten. En niemand gelooft dat de actie niets te maken heeft met de moord op publicist en filmmaker Theo van Gogh. "Dat is wel een heel toevallig toeval", monkelt er een.
Plots slaat de sfeer om. Er wordt geduwd, getrokken, geschreeuwd. De aanstokers zouden wat extreem-rechtse jongeren zijn, maar niemand weet het zeker. Een roodaangelopen man bijt een groepje allochtonen toe: "Dit is godverdomme Holland. Jullie horen hier niet. Dit is Holland!" Er vallen wat klappen, een Noord-Afrikaanse man met een bloedende wenkbrauw roept verwensingen terug. Agenten komen aangestormd, politiehonden trekken jankend aan hun lijn.
In geen tijd worden de vechtjassen uit elkaar gehaald, maar de sfeer blijft grimmig. "Ze hebben toch gelijk, wat motten die teringlijders hier eigenlijk?", schokschoudert een Hollandse man, type familie Flodder. De rest van zijn commentaar bestaat uit krachttermen. Zijn vrouw, geblondeerd, zware make-up, knikt enthousiast mee. "Er staan hier verdomme meer blauwen dan bij de terroristen", klinkt het bitter. Ook de verwensing "geitenneukers", copyright Van Gogh, blijkt intussen ingeburgerd in het Haagse scheldproza, dat toch al bekend was om zijn kleurrijk karakter en eindeloze variaties.
Maar niet iedereen roept 'Dit is Holland' met dezelfde haat en woede. Bij velen klinken vraagtekens in de stem. Hoe kon dit in Holland gebeuren? Wat is er in godsnaam fout gelopen? Was onze tolerantie dan echt alleen maar onverschilligheid? En wat nu?
Intussen voert aan een andere kant van de wijk een ambulance een van de bezetters af. De andere is gearresteerd. De belegering is over, het huis wordt grondig gecontroleerd op explosieven. Voor de geëvacueerden in de Haagse Hogeschool, veilig afgeschermd van de pers, is het verlossende woord nog niet gekomen. Het kan nog uren duren voor ze weer naar huis mogen, laat op de avond pas komt het bericht dat ze dan toch tot de volgende morgen moeten wachten. Dat weten Priscilla (16) en Albert (13) nog niet als we hen aanspreken. Eigenlijk willen ze op tv komen, maar een buitenlandse krant, dat is toch ook al wat. Ze vervelen zich, maar hun moeder is wel bezorgd. "Vader is nog thuis. Hij wilde niet vertrekken", zeggen ze. Wie dat niet wilde, kon thuis blijven, maar eenmaal vertrokken, kun je niet meer terug. Zelf zijn ze ook wel wat bang. "Liggen er in Nederland nu echt overal bommen?" Op school voelen ze de spanningen in de maatschappij ook al. "Ze pesten ons wel, maar je mag niets terugzeggen. Dat maakt het erger." Wij, dat zijn 'de Nederlanders', blank of zwart zoals zijzelf. Zij, dat zijn de moslims.
In zijn Turks café ziet eigenaar Hüseyin de journalisten die zich de hele dag door aan koffie kwamen verwarmen, langzaam vertrekken. Hij is er niet gerust op. "Vroeger was hier ook al racisme, maar nu zal het wel erger worden. Als ze al scholen aanvallen, wat is dan de volgende stap?", vraagt hij zich af. Hij is allawi-moslim, "geen ramadan, geen hoofddoeken, geen moskee". Maar de problemen heeft hij in 25 jaar alleen maar zien groeien. "We moeten weer met elkaar praten, er is geen contact." Voor het eerst 'wij', iedereen samen, geen 'zij'. Maar hij blijft wel zorgelijk uit het raam staren.
De Morgen
'Was onze tolerantie dan echt alleen maar onverschilligheid?'
door Liesbeth Van Impe
publicatiedatum : 12-11-2004
Binnenland
'Dit is godverdomme Holland'
Een fout gelopen nachtelijke bestorming van een huis waar vermoedelijke terroristen zich schuilhielden en de daaropvolgende belegering hielden woensdag de Haagse Laakwijk de hele dag in de ban. Het Nederlandse leger en de politie zorgden voor een ware machtsontplooiing, niet alleen om het verdachte huis in het vizier te houden, maar ook om de emoties van de talrijke toeschouwers onder controle te houden. Achter de dranghekken stond heel Nederland verenigd: bang voor de ontsporing van de crisis, kwaad op de ander, verdeeld tussen 'wij' en 'zij', maar wel schouder aan schouder op de eerste rij.
Den Haag
Van onze verslaggeefster
Liesbeth Van Impe
Laagbouw, voortuintjes, plastic bloemen voor het raam en de fiets tegen de gevel, op normale dagen heeft de Haagse Laakwijk niets van de oorlogszone die ze woensdag een eindeloze, bange dag lang was. Verderop staan de grauwe appartementsblokken: "Daar is altijd wel wat. Maar hier?" Niet dat de Laak zo'n "typisch oer-Hollandse wijk is waar gezellig veel gekletst wordt". Het is een gemengde wijk, niet straatarm, niet steenrijk, met talloze kleuren en nationaliteiten. "Eigenlijk kennen we elkaar niet. Of er in dat huis een gezin woonde, of ze de bewoners kennen? Nee, we praten hier niet echt met elkaar. Als ze mij met rust laten, laat ik hen met rust", zegt een oude bewoonster. "Ach, misschien is dat toch wel typisch Hollands."
Driehonderd meter verder wordt duidelijk dat er voor een keer echt wel iets aan de hand is. Plots valt het lawaai van de laag rondcirkelende helikopter op. Het Haagse luchtruim is dan al uren afgesloten. Op de daken lopen scherpschutters in gevechtstenue. Overal staan versperringen, agenten en politiecombi's. Russische, Spaanse en Italiaanse tv-reporters maken zich op voor hun liveverslag van het weinige dat ze weten en vooral van alles wat ze niet weten. En achter de dranghekken staan de toeschouwers. "Er is wel niets te zien, maar je weet maar nooit." Ze staan er al uren in de kou en de druilregen. En veel wijzer zijn ze niet geworden. 's Nachts heeft de politie een inval geprobeerd in een huis waarvan ze vermoedde dat het een schuilplaats voor terroristen is. Een handgranaat heeft vier agenten verwond en sindsdien is de wijk in staat van beleg.
De karige officiële informatie staat in schril contrast met wat de geruchtenmolen produceert. Er zouden zich tien tot vijftien terroristen in het huis verschansen. De twee mannen die uiteindelijk uit het huis gehaald worden, blijken broers te zijn die de Nederlandse nationaliteit hebben. Ze zorgen bijna voor een anticlimax. Het gebouw zou tjokvol explosieven zitten. De bestorming is dan weer "net begonnen", "allang voorbij" of "niet meer voor vandaag". Berichten over arrestaties in andere steden, vier in Amsterdam en een in Amersfoort blijkt achteraf, roepen het schrikbeeld op van een land waar achter elke hoek een terrorist met een bom kan zitten. En niemand gelooft dat de actie niets te maken heeft met de moord op publicist en filmmaker Theo van Gogh. "Dat is wel een heel toevallig toeval", monkelt er een.
Plots slaat de sfeer om. Er wordt geduwd, getrokken, geschreeuwd. De aanstokers zouden wat extreem-rechtse jongeren zijn, maar niemand weet het zeker. Een roodaangelopen man bijt een groepje allochtonen toe: "Dit is godverdomme Holland. Jullie horen hier niet. Dit is Holland!" Er vallen wat klappen, een Noord-Afrikaanse man met een bloedende wenkbrauw roept verwensingen terug. Agenten komen aangestormd, politiehonden trekken jankend aan hun lijn.
In geen tijd worden de vechtjassen uit elkaar gehaald, maar de sfeer blijft grimmig. "Ze hebben toch gelijk, wat motten die teringlijders hier eigenlijk?", schokschoudert een Hollandse man, type familie Flodder. De rest van zijn commentaar bestaat uit krachttermen. Zijn vrouw, geblondeerd, zware make-up, knikt enthousiast mee. "Er staan hier verdomme meer blauwen dan bij de terroristen", klinkt het bitter. Ook de verwensing "geitenneukers", copyright Van Gogh, blijkt intussen ingeburgerd in het Haagse scheldproza, dat toch al bekend was om zijn kleurrijk karakter en eindeloze variaties.
Maar niet iedereen roept 'Dit is Holland' met dezelfde haat en woede. Bij velen klinken vraagtekens in de stem. Hoe kon dit in Holland gebeuren? Wat is er in godsnaam fout gelopen? Was onze tolerantie dan echt alleen maar onverschilligheid? En wat nu?
Intussen voert aan een andere kant van de wijk een ambulance een van de bezetters af. De andere is gearresteerd. De belegering is over, het huis wordt grondig gecontroleerd op explosieven. Voor de geëvacueerden in de Haagse Hogeschool, veilig afgeschermd van de pers, is het verlossende woord nog niet gekomen. Het kan nog uren duren voor ze weer naar huis mogen, laat op de avond pas komt het bericht dat ze dan toch tot de volgende morgen moeten wachten. Dat weten Priscilla (16) en Albert (13) nog niet als we hen aanspreken. Eigenlijk willen ze op tv komen, maar een buitenlandse krant, dat is toch ook al wat. Ze vervelen zich, maar hun moeder is wel bezorgd. "Vader is nog thuis. Hij wilde niet vertrekken", zeggen ze. Wie dat niet wilde, kon thuis blijven, maar eenmaal vertrokken, kun je niet meer terug. Zelf zijn ze ook wel wat bang. "Liggen er in Nederland nu echt overal bommen?" Op school voelen ze de spanningen in de maatschappij ook al. "Ze pesten ons wel, maar je mag niets terugzeggen. Dat maakt het erger." Wij, dat zijn 'de Nederlanders', blank of zwart zoals zijzelf. Zij, dat zijn de moslims.
In zijn Turks café ziet eigenaar Hüseyin de journalisten die zich de hele dag door aan koffie kwamen verwarmen, langzaam vertrekken. Hij is er niet gerust op. "Vroeger was hier ook al racisme, maar nu zal het wel erger worden. Als ze al scholen aanvallen, wat is dan de volgende stap?", vraagt hij zich af. Hij is allawi-moslim, "geen ramadan, geen hoofddoeken, geen moskee". Maar de problemen heeft hij in 25 jaar alleen maar zien groeien. "We moeten weer met elkaar praten, er is geen contact." Voor het eerst 'wij', iedereen samen, geen 'zij'. Maar hij blijft wel zorgelijk uit het raam staren.
De Morgen