Marsipulami
15-11-04, 01:01
TARIQ RAMADAN, VEELBESPROKEN ZWITSERSE ISLAMOLOOG, NA DE MOORD OP THEO VAN GOGH
Op handen gedragen door jonge moslims en andersglobalisten, uitgespuwd als een charmante, maar net daarom levensgevaarlijke fundi door liberaal rechts. De Zwitserse hoogleraar Tariq Ramadan en zijn pleidooi voor een Europese islam roepen heftige, maar tegenstrijdige gevoelens op. In de VS mag hij, net als Cat Stevens, voorlopig niet binnen. Kardinaal Danneels nodigde de veelbesproken islamoloog wel uit op zijn interreligieuze Europese top, afgelopen week in Leuven. De Morgensprak met de man die meer dan honderdduizend hits oplevert via Google. Met grote ogen en mij bij de arm nemend: ‘Pas maar op. Straks pakken ze je nog op omdat je met mij hebt gepraat.’
We ontmoeten de innemende Tariq Ramadan in de Faculty Club in Leuven waar tientallen Europese religieuze leiders bijeen zijn op uitnodiging van kardinaal Danneels. Het is een feest voor het oog: joden met keppeltjes, orthodoxe priesters met lange grijze baarden, grote zegelringen en zwarte vierkante hoedjes op, katholieken met zware kruisen op de borst, boeddhisten met kleurrijke gewaden en sikhs met oranje tulbanden om.
Het hoeft niet te verwonderen dat de groep zich na de bijeenkomst uitspreekt tegen het verbod op het dragen van islamitische hoofddoeken of andere religieuze symbolen in het openbaar, zoals dat in Frankrijk of sommige Duitse deelstaten is ingevoerd.
De 41-jarige Tariq Ramadan ziet er in vergelijking met zijn Leuvense gezelschap opvallend sober uit.
Geen hoofddeksel, geen speciale kleren. De Zwitserse hoogleraar met Egyptische roots is strikt genomen ook geen religieus leider: hij is imam noch moefti. Toch is zijn moreel gezag groot. Time Magazineriep de moslimintellectueel zelfs uit tot een van de honderd belangrijkste vernieuwers van de 21ste eeuw.
Die symbolische eretitel heeft hij wellicht te danken aan zijn voortdurend pleidooi om een Europese islam te creëren. Dat veronderstelt een eigentijdse interpretatie van de grondteksten, aangepast aan de Europese context en culturele tradities.
Europa leidt daarom best ook eigen imams op. “Ten volle moslim én Europeaan zijn. Het kan”, zegt Ramadan. Hij wil meer interactie, meer dialoog, meer diversiteit.
Maar ook meer creativiteit om westers geïnspireerde moskeeën te bouwen en het islamonderwijs uit zijn isolement te halen.
De Zwitser reist het Europese continent af met die boodschap, neergeschreven in enkele boeken, die enorm aanslaat bij jonge moslims.
Tariq Ramadan is tevens een graag geziene gast bij internationale debatten, lezingen en conferenties.
Het liefst mengt hij zich onder lokale groepen aan de basis.
Wat hij vertelt, wordt in geen tijd vertaald en doorverteld, van commentaar voorzien en via internet duizenden keren vermenigvuldigd en elders weer opgepikt. Niet zelden is Tariq Ramadan verbaasd als hij onder ogen krijgt wat hij gezegd zou hebben.
Op de dag van het interview wordt de vermoorde Theo van Gogh gecremeerd en zal er ’s avonds opnieuw brand worden gesticht in een islamitische school.
Tariq Ramadan is er niet gerust op: “We leven in een staat van angst.” Hij was in oktober nog in Nederland en werd door Nederlandse journalisten op de hoogte gebracht van het schokkende nieuws.
Wat was uw eerste reactie toen u hoorde dat Theo van Gogh werd vermoord door een Nederlander van Marokkaanse afkomst?
Tariq Ramadan: “Ik was geschokt.
Ik keur deze moord heel sterk af.
Onder geen enkel beding valt dit goed te praten. Ook al vertelde Theo van Gogh de meest gortige zaken over moslims. Weet je wat ik het ergste vind? Door deze daad is jaren werk van dialoog en pogingen tot wederzijds begrip tenietgedaan.” Is er volgens u een probleem met moslimfundamentalisten in Europa? “Ja. Het heeft geen zin om dat te ontkennen. Er zijn groeperingen die alles wat in de geschriften staat heel letterlijk opnemen en zo tot radicale acties worden geïnspireerd.
Al blijf ik herhalen dat het om een heel kleine minderheid gaat. Ik wil de publieke opinie vragen om de zaken in perspectief te zien. De overgrote meerderheid van de moslims is niet zo. Alleen is die heel kleine minderheid heel zichtbaar door hun manier van optreden en hun radicale verklaringen.
Daarom roep ik de gematigde moslims op om zichtbaarder te worden: kom naar buiten, leg verklaringen af, roep op tot dialoog en partnerschap. Tot nu toe zijn ze stil geweest. Té stil.” Is er geen gebrek aan centrale autoriteit? Waar zitten de nationale of Europese moslimleiders? “Het is geen kwestie van autoriteit.
Er zijn genoeg lokale leiders die zich kunnen uitspreken. Elk op hun niveau: islam is diversiteit.
Het is een kwestie van platformen te creëren. Ik vraag ook aan de journalisten dat ze meer aandacht zouden hebben om de gematigde krachten in de moslimwereld aan het woord te laten. Dat is hun burgerlijke plicht.” Hebt u begrip voor de Nederlandse en Belgische overheden nu ze verscherpte maatregelen nemen om het extremisme in te dijken? “Ja. Er is iemand vermoord. Ik begrijp dat ze in de huidige situatie iets moeten doen om het vertrouwen van de publieke opinie terug te winnen. De preken in de moskeeën monitoren? Geen probleem.
Iedereen weet dat dit al jaren gebeurt.
Websites checken? Ook goed. Gerichte acties om potentiële terroristen op te pakken? Geen probleem. De vraag is: wat daarna?
Wat na die tijdelijke toestand van wantrouwen? Het kan niet dat de hele moslimgemeenschap voortdurend gecontroleerd wordt. Dat ze niet vertrouwd wordt. Dat lijkt me een koloniale houding te zijn.
Beter is samen met de gematigde krachten binnen de moslimgemeenschap te zoeken naar oplossingen.
En gerichte acties te ondernemen.
Mét de moslims. Niet tegen de moslims.” Hoe kan dat verlopen? “Door voortdurend de dialoog op te zoeken. Op lokaal vlak te praten, te discussiëren en te zoeken naar strategieën die extremisme kunnen voorkomen. Gezamenlijke acties die ondersteund worden door de lokale moslimgemeenschap, die, nogmaals, meer haar verantwoordelijkheden moet opnemen.
Ik zeg dit niet om de overheden te plezieren, maar wel omdat ik vind dat ze daar tekortschieten.
Ook de overheden hebben hun rol te spelen. Niet vergeten dat extremisme ook te maken heeft met sociale en economische achteruitstelling. Daar moet aan gewerkt worden.” Wat moet een moslim doen als hij ziet dat een vriend van hem de extremistische toer opgaat? “Het moslimgeloof is heel duidelijk daarover. Wie iets kwaads wil doen, moet verhinderd worden dat te doen. Praten is de eerste stap. Wie de dialoog aangaat, zorgt er tenminste tijdelijk voor dat er geen acties worden ondernomen.
Als dat niet helpt: naar de politie stappen en de overheden inlichten.” Blijkbaar bent u zelf ook op de zwarte lijst beland. Uw visum voor de Verenigde Staten werd afgelopen zomer plots ingetrokken.
Wat was er aan de hand? “Een vreemd verhaal. Ik zou aan de Notre-Dame universiteit, in de buurt van Chicago, gaan doceren.
Mijn visum was in orde, ik had een huis voor mijn gezin en een school voor de kinderen gevonden. Negen dagen voor ons vertrek kreeg ik bericht dat ik het land niet binnen mocht. Zonder commentaar. Ik deed navraag bij het ministerie van Binnenlandse en Buitenlandse Zaken, maar niemand wist mij te vertellen wat er aan de hand was. Patriot Act, dat was het enige dat ik te horen kreeg. Wat zoveel betekende als: ik zou ‘een risico voor de nationale veiligheid’ zijn.
Colin Powell, de minister van Buitenlandse Zaken, heeft wel verteld dat er onderzoek zou komen naar de reden van de weigering. Ik heb ondertussen een nieuwe aanvraag ingediend. Ik hoop dat ik alsnog naar de VS kan vertrekken. Kijk, ik kan begrijpen dat men er na 9/11 niet gerust op is, maar het is de manier waarop. Ik voel dit aan als een onrechtvaardigheid.” Hoe komt het dat uw persoon zoveel controverse oproept? U bent fel besproken in tal van discussiefora op internet. De intellectuele leider van de Europese jihadstrijders is een van uw koosnaampjes op het net. “Dat heeft veel te maken met mijn uitgesproken standpunt dat ik in Frankrijk heb ingenomen tegen het verbod op het dragen van de hoofddoek. Vanaf het moment dat je dat doet, ben je plots een fundamentalist.
Mijn stelling is: er staat niets in de koran dat vrou
‘Wat na die tijdelijke toestand van wantrouwen? Het kan niet dat de hele moslimgemeenschap voortdurend gecontroleerd wordt’
Bron De Morgen
Op handen gedragen door jonge moslims en andersglobalisten, uitgespuwd als een charmante, maar net daarom levensgevaarlijke fundi door liberaal rechts. De Zwitserse hoogleraar Tariq Ramadan en zijn pleidooi voor een Europese islam roepen heftige, maar tegenstrijdige gevoelens op. In de VS mag hij, net als Cat Stevens, voorlopig niet binnen. Kardinaal Danneels nodigde de veelbesproken islamoloog wel uit op zijn interreligieuze Europese top, afgelopen week in Leuven. De Morgensprak met de man die meer dan honderdduizend hits oplevert via Google. Met grote ogen en mij bij de arm nemend: ‘Pas maar op. Straks pakken ze je nog op omdat je met mij hebt gepraat.’
We ontmoeten de innemende Tariq Ramadan in de Faculty Club in Leuven waar tientallen Europese religieuze leiders bijeen zijn op uitnodiging van kardinaal Danneels. Het is een feest voor het oog: joden met keppeltjes, orthodoxe priesters met lange grijze baarden, grote zegelringen en zwarte vierkante hoedjes op, katholieken met zware kruisen op de borst, boeddhisten met kleurrijke gewaden en sikhs met oranje tulbanden om.
Het hoeft niet te verwonderen dat de groep zich na de bijeenkomst uitspreekt tegen het verbod op het dragen van islamitische hoofddoeken of andere religieuze symbolen in het openbaar, zoals dat in Frankrijk of sommige Duitse deelstaten is ingevoerd.
De 41-jarige Tariq Ramadan ziet er in vergelijking met zijn Leuvense gezelschap opvallend sober uit.
Geen hoofddeksel, geen speciale kleren. De Zwitserse hoogleraar met Egyptische roots is strikt genomen ook geen religieus leider: hij is imam noch moefti. Toch is zijn moreel gezag groot. Time Magazineriep de moslimintellectueel zelfs uit tot een van de honderd belangrijkste vernieuwers van de 21ste eeuw.
Die symbolische eretitel heeft hij wellicht te danken aan zijn voortdurend pleidooi om een Europese islam te creëren. Dat veronderstelt een eigentijdse interpretatie van de grondteksten, aangepast aan de Europese context en culturele tradities.
Europa leidt daarom best ook eigen imams op. “Ten volle moslim én Europeaan zijn. Het kan”, zegt Ramadan. Hij wil meer interactie, meer dialoog, meer diversiteit.
Maar ook meer creativiteit om westers geïnspireerde moskeeën te bouwen en het islamonderwijs uit zijn isolement te halen.
De Zwitser reist het Europese continent af met die boodschap, neergeschreven in enkele boeken, die enorm aanslaat bij jonge moslims.
Tariq Ramadan is tevens een graag geziene gast bij internationale debatten, lezingen en conferenties.
Het liefst mengt hij zich onder lokale groepen aan de basis.
Wat hij vertelt, wordt in geen tijd vertaald en doorverteld, van commentaar voorzien en via internet duizenden keren vermenigvuldigd en elders weer opgepikt. Niet zelden is Tariq Ramadan verbaasd als hij onder ogen krijgt wat hij gezegd zou hebben.
Op de dag van het interview wordt de vermoorde Theo van Gogh gecremeerd en zal er ’s avonds opnieuw brand worden gesticht in een islamitische school.
Tariq Ramadan is er niet gerust op: “We leven in een staat van angst.” Hij was in oktober nog in Nederland en werd door Nederlandse journalisten op de hoogte gebracht van het schokkende nieuws.
Wat was uw eerste reactie toen u hoorde dat Theo van Gogh werd vermoord door een Nederlander van Marokkaanse afkomst?
Tariq Ramadan: “Ik was geschokt.
Ik keur deze moord heel sterk af.
Onder geen enkel beding valt dit goed te praten. Ook al vertelde Theo van Gogh de meest gortige zaken over moslims. Weet je wat ik het ergste vind? Door deze daad is jaren werk van dialoog en pogingen tot wederzijds begrip tenietgedaan.” Is er volgens u een probleem met moslimfundamentalisten in Europa? “Ja. Het heeft geen zin om dat te ontkennen. Er zijn groeperingen die alles wat in de geschriften staat heel letterlijk opnemen en zo tot radicale acties worden geïnspireerd.
Al blijf ik herhalen dat het om een heel kleine minderheid gaat. Ik wil de publieke opinie vragen om de zaken in perspectief te zien. De overgrote meerderheid van de moslims is niet zo. Alleen is die heel kleine minderheid heel zichtbaar door hun manier van optreden en hun radicale verklaringen.
Daarom roep ik de gematigde moslims op om zichtbaarder te worden: kom naar buiten, leg verklaringen af, roep op tot dialoog en partnerschap. Tot nu toe zijn ze stil geweest. Té stil.” Is er geen gebrek aan centrale autoriteit? Waar zitten de nationale of Europese moslimleiders? “Het is geen kwestie van autoriteit.
Er zijn genoeg lokale leiders die zich kunnen uitspreken. Elk op hun niveau: islam is diversiteit.
Het is een kwestie van platformen te creëren. Ik vraag ook aan de journalisten dat ze meer aandacht zouden hebben om de gematigde krachten in de moslimwereld aan het woord te laten. Dat is hun burgerlijke plicht.” Hebt u begrip voor de Nederlandse en Belgische overheden nu ze verscherpte maatregelen nemen om het extremisme in te dijken? “Ja. Er is iemand vermoord. Ik begrijp dat ze in de huidige situatie iets moeten doen om het vertrouwen van de publieke opinie terug te winnen. De preken in de moskeeën monitoren? Geen probleem.
Iedereen weet dat dit al jaren gebeurt.
Websites checken? Ook goed. Gerichte acties om potentiële terroristen op te pakken? Geen probleem. De vraag is: wat daarna?
Wat na die tijdelijke toestand van wantrouwen? Het kan niet dat de hele moslimgemeenschap voortdurend gecontroleerd wordt. Dat ze niet vertrouwd wordt. Dat lijkt me een koloniale houding te zijn.
Beter is samen met de gematigde krachten binnen de moslimgemeenschap te zoeken naar oplossingen.
En gerichte acties te ondernemen.
Mét de moslims. Niet tegen de moslims.” Hoe kan dat verlopen? “Door voortdurend de dialoog op te zoeken. Op lokaal vlak te praten, te discussiëren en te zoeken naar strategieën die extremisme kunnen voorkomen. Gezamenlijke acties die ondersteund worden door de lokale moslimgemeenschap, die, nogmaals, meer haar verantwoordelijkheden moet opnemen.
Ik zeg dit niet om de overheden te plezieren, maar wel omdat ik vind dat ze daar tekortschieten.
Ook de overheden hebben hun rol te spelen. Niet vergeten dat extremisme ook te maken heeft met sociale en economische achteruitstelling. Daar moet aan gewerkt worden.” Wat moet een moslim doen als hij ziet dat een vriend van hem de extremistische toer opgaat? “Het moslimgeloof is heel duidelijk daarover. Wie iets kwaads wil doen, moet verhinderd worden dat te doen. Praten is de eerste stap. Wie de dialoog aangaat, zorgt er tenminste tijdelijk voor dat er geen acties worden ondernomen.
Als dat niet helpt: naar de politie stappen en de overheden inlichten.” Blijkbaar bent u zelf ook op de zwarte lijst beland. Uw visum voor de Verenigde Staten werd afgelopen zomer plots ingetrokken.
Wat was er aan de hand? “Een vreemd verhaal. Ik zou aan de Notre-Dame universiteit, in de buurt van Chicago, gaan doceren.
Mijn visum was in orde, ik had een huis voor mijn gezin en een school voor de kinderen gevonden. Negen dagen voor ons vertrek kreeg ik bericht dat ik het land niet binnen mocht. Zonder commentaar. Ik deed navraag bij het ministerie van Binnenlandse en Buitenlandse Zaken, maar niemand wist mij te vertellen wat er aan de hand was. Patriot Act, dat was het enige dat ik te horen kreeg. Wat zoveel betekende als: ik zou ‘een risico voor de nationale veiligheid’ zijn.
Colin Powell, de minister van Buitenlandse Zaken, heeft wel verteld dat er onderzoek zou komen naar de reden van de weigering. Ik heb ondertussen een nieuwe aanvraag ingediend. Ik hoop dat ik alsnog naar de VS kan vertrekken. Kijk, ik kan begrijpen dat men er na 9/11 niet gerust op is, maar het is de manier waarop. Ik voel dit aan als een onrechtvaardigheid.” Hoe komt het dat uw persoon zoveel controverse oproept? U bent fel besproken in tal van discussiefora op internet. De intellectuele leider van de Europese jihadstrijders is een van uw koosnaampjes op het net. “Dat heeft veel te maken met mijn uitgesproken standpunt dat ik in Frankrijk heb ingenomen tegen het verbod op het dragen van de hoofddoek. Vanaf het moment dat je dat doet, ben je plots een fundamentalist.
Mijn stelling is: er staat niets in de koran dat vrou
‘Wat na die tijdelijke toestand van wantrouwen? Het kan niet dat de hele moslimgemeenschap voortdurend gecontroleerd wordt’
Bron De Morgen