Marsipulami
22-11-04, 18:06
Extremisme, mannen weten waarom
Angstige mannen, afvallige vrouwen en het voorbeeld van de profeet - een gevaarlijke combinatie
Hafid Bouazza 20/11/2004
Verklaringen en oorzaken te over bij de moord op Theo van Gogh. De Nederlandse samenleving zou verruwd en verhard zijn. Maar dat is niet de echte reden voor het extremisme, schrijft Hafid Bouazza. Die schuilt in een strijd om het herwinnen van de mannelijkheid.
KUNT u zich Al-Sahaf nog herinneren? Hij was de minister van Informatie van Irak toen Amerika dat land binnenviel. Hoewel de helikopters en ontploffingen duidelijk hoorbaar waren vanaf de plaats waar hij zijn persconferenties in Bagdad gaf, bleef hij volhouden dat de Amerikanen de stad nog niet hadden veroverd. Nee, sprak hij: ,, They are lost in the desert .''
Ik moet veel aan hem denken de laatste dagen. Het moslimfundamentalisme heeft al in de jaren '80 van de vorige eeuw wortel geschoten in Nederland. Uitspraken van een imam (die in eigen land een preekverbod had gekregen) over de positie van Europeanen binnen de hiërarchie van de veestapel, weergalmden in televisiestudio's en waren te lezen in vertaalde preken. De radicalisering onder jonge Marokkaanse moslims werd zichtbaar, de woede om uitspraken en standpunten van Ayaan Hirsi Ali veranderde in regelrechte bloeddorst. En nu is regisseur Theo van Gogh vermoord. Niet alleen omdat hij de kortfilm Submission Part I regisseerde, naar een scenario van Ayaan Hirsi Ali, maar ook omdat hij te ver zou zijn doorgeschoten in zijn beledigingen van moslims. Die omschreef hij consequent als ,,caprafutuanten'', dat wil zeggen: mannen die geslachtsverkeer hebben met het herkauwende zoogdier dat tot de familie van het hoornvee behoort en gekenmerkt wordt door naar achter gekromde horens en dat als tam huisdier over de gehele wereld verspreid is.
De reacties van verschillende autochtone intellectuelen waren te voorzien. Want zo onmogelijk zelfbevraging en introspectie lijken voor veel moslims, zo exhibitionistisch bleek de bereidheid tot zelfbevraging en zelfkastijding van Nederlandse kant. Er werd onder meer gezegd dat in andere Europese landen zoiets niet is voorgekomen. Zijn we Salman Rushdie vergeten? En de aanslag in Madrid? De doelen die Samir A., een vriend van Mohammed B., voor ogen had, waren geen individuen, maar gebouwen. Een moord op een prominente is weliswaar heel intiem, maar hij doet niets af aan de beginselen op grond waarvan de daad gepleegd is.
De vrijheid van meningsuiting werd bevraagd. Dat was niets nieuws. Toen de opvoering van de opera Aïsja (over de laatste en piepjonge bruid van de profeet Mohammed) in Nederland werd tegengehouden, sprak een PvdA-raadslid - ik geloof dat het Fatima Elatik was, maar alle behoofddoekte vrouwen lijken op elkaar - dat de vrijheid van meningsuiting in Nederland ,,te ver was doorgeschoten''. Maar niet te ver blijkbaar om zo'n uitspraak te doen.
De vrijheid waar het hier echter om gaat is niet de vrijheid van meningsuiting in het algemeen (waaronder ook de vrijheid van bespotting valt), maar de specifieke vrijheid om een specifieke godsdienst te bekritiseren en/of te schofferen. Gezien de reacties van verschillende moslimorganisaties die de daad hebben veroordeeld en andere islamitische groeperingen (onder andere die van de moslimsite alqalem.nl ) die deze veroordeling als lafheid hebben afgedaan, bestaan 'de' islam en 'de' moslim dus niet: het zijn abstracties en het is onmogelijk om abstracties te kwetsen of te beledigen.
Er werd de vraag gesteld of de schimpscheuten van Theo van Gogh wel constructief waren voor het openbaar debat en of ze wel iets bijdroegen tot de dialoog. Moet ik daaruit afleiden dat, wanneer men de islam gebruikt als onderwerp van kritiek of spot, dat alleen mag gebeuren op voorwaarde dat het de dialoog bevordert? Wat als iemand kiest voor een monoloog? En beschimpen is iets anders dan dreigen en moorden - en dreigementen en moord waren de echo's die Van Goghs spotternij opriep.
Er werd nadruk gelegd op het feit dat de dader zowel de Marokkaanse als Nederlandse nationaliteit heeft. Dat verbaasde mij, omdat een Marokkaan die een Nederlands paspoort aanvraagt, niet in staat is zijn Marokkaans paspoort in te leveren. Marokko staat zijn vroegere onderdanen en hun nakomelingen niet toe hun Marokkaanse nationaliteit op te geven en Nederland heeft daarmee lang geleden ingestemd.
Dorien Pessers, publiciste en juriste, verkondigde de stelling dat mensen die zo hechten aan eer, op een eerbiedige manier bejegend of toegesproken dienen te worden. Pardon? Sinds wanneer bepaalt één partij de toon van het discours? Waar blijft dan het recht van de eerloze? Ze ging nog verder en sprak dat ze al twintig jaar islamitische studenten heeft en dat 'wij' nog veel kunnen leren van hun inzet en vitaliteit. Gossie, het zijn schatjes. Ik huiver en intussen betreurt Theo van Gogh zijn inertie en mortaliteit. Hij had beter moeten opletten.
Verklaringen en oorzaken te over: de Nederlandse samenleving is verruwd en verhard. Maar de islam had Nederland niet nodig om te verruwen en te verharden, er is geen sprake van een causaal verband. Alleen heeft de verruwde en verharde islam in Nederland een vrijplaats gevonden, die hij in veel Arabische landen lange tijd nauwelijks kon vinden. Het is een gotspe te denken dat Nederland, of Ayaan Hirsi Ali, of Theo van Gogh verantwoordelijk is voor de radicalisering van de islam. Het is niet de schuld van vruchtbare grond dat hij onkruid voortbrengt. Of, zoals een Marokkaans spreekwoord luidt: ,,Een roos brengt doorns voort.''
Kritische geesten worden in islamitische landen altijd bestraft en zulke landen hebben daar geen Theo ibn Khokh voor nodig. En in de banlieus van Parijs waar de Noord-Afrikaanse jeugd radicaliseert, hebben ze ook geen Irsi Ali.
MAAR waarom denk ik aan Al-Sahaf? Terwijl een islamitische school, kerken en moskeeën doelwit zijn van al dan niet ernstige aanslagen, terwijl islamitische websites de Nederlandse samenleving bedreigen met aanslagen en zich distantiëren van laffe moslims die een 'hemelsbrede knieval' doen naar de ongelovigen en ontkennen dat terrorisme een essentieel onderdeel vormt van de islam, twisten onze politici over woordgebruik. Vice-premier Gerrit Zalm verklaarde de oorlog aan het moslimextremisme. Jan-Peter Balkenende opteerde voor het gebruik van het woord 'strijd' en niet 'oorlog'. Het gebruik van le mot juste schijnt een heus schisma in de politiek te hebben veroorzaakt.
They are lost in the desert. En buigen het hoofd voor religieuze criminaliteit.
Alles is blijkbaar beter dan onder ogen te zien dat het islamitisch extremisme vaste voet aan de grond heeft gekregen in Nederland en dat dat niet de schuld van Nederland is, maar een bewijs van de kracht en macht van dit wereldwijd verbreide fenomeen. Wil Nederland tot de wereld behoren of niet?
Is er wel sprake van extremisme wanneer een bespotter van de islam en een afvallige respectievelijk vermoord en bedreigd worden? Het lijdt voor mij geen twijfel dat de moord een signaal was aan Hirsi Ali. De brief op Van Goghs lichaam geprikt was geen toespeling op de film Submission Part I , waarin halfnaakte vrouwen de littekens droegen van zweepslagen en koranteksten over vrouwen hun lichaam decoreerden, waaronder het vers dat handelt over de onreinheid van de menstruerende vrouw. De brief was gericht aan Hirsi Ali, maar de werkelijke boodschap aan haar was het lijk van Van Gogh. Het bloed vormde de tekst - de brief was een toelichting.
Over ongeloof en beschimping van de islam is de koran op verschillende plaatsen duidelijk. Er staat geen doodstraf op. Enkele citaten: ,,Het is jullie geopenbaard in het boek dat wanneer jullie horen dat de verzen van Allah verloochend of bespot worden, jullie niet tussen die mensen moeten zitten, totdat zij een ander gesprek beginnen, anders zijn jullie zoals zij. Allah zal de huichelaars en de ongelovigen allen verenigen in gehenna.''[4:140]
,,Wees niet bedroefd door degenen die al te voortvarend zijn in hun ongeloof, want zij schaden Allah geenszins. Allah wil hen geen voorspoed geven in het hiernamaals, maar een machtige straf.''[3:176]
De ongelovige en de spotter zullen dus alleen in het hiernamaals gestraft worden. Ik haal deze fragmenten niet aan om te bewijzen dat extremisten de koran fout interpreteren, in mijn optie zijn deze verzen slechts woorden die Mohammed sprak om zich te sterken in zijn strijd (of moet ik zeggen oorlog?). Waar het om gaat, is dat men niet in de koran op zoek moet gaan naar antwoorden of verklaringen, indien men die zoekt. De islam is meer dan dit boek alleen.
In de islamitische jurisprudentie bestaat er wel unanimiteit wat betreft de doodstraf voor afvalligheid, wanneer het gaat om een mannelijke, volwassen, wilsbekwame apostaat die niet onder dwang heeft gehandeld. Over de vrouw is het recht verdeeld. Een minderheid opteert voor gevangenschap tot zij zich weer tot de islam bekeert, de meerderheid is voor de doodstraf.
In de hadith (de overgeleverde uitspraken en handelingen van de profeet) wordt melding gemaakt van de doodstraf voor spotters met de profeet en natuurlijk voor afvalligen. Mohammed zou hebben gezegd: ,,Vermoord al wie van religie verandert.'' Een andere overlevering vermeldt dat het volgens hem geoorloofd was het bloed te vergieten van iemand die ,,zijn religie verlaat en zich afsnijdt van zijn gemeenschap''. En zelf heeft hij, toen hij de zege in Mekka al had behaald, een afvallige man vermoord, plus een van zijn twee zangslavinnen die hem in hun liederen bespotten. De andere wist te ontsnappen. Dat is allemaal te vinden in de oudste biografie over Mohammed onder het hoofdstuk: ,,De personen die op bevel van Mohammed ter dood werden gebracht.''
ZO bekeken was de moord geen extremistische, maar een orthodoxe daad. Het extremisme zit hem in de toepassing van het islamitisch recht in een niet-islamitisch land. Een vorm van religieuze bezetting. Als we zouden inbinden en de raad van Pessers zouden opvolgen om 'eerbiedig' om te gaan met eergevoelige mensen, dan zouden wij een verwerpelijk onderdeel van het islamitisch recht in Nederland erkennen. Dat leidt tot totalitair fatsoen, maar er bestaat geen fatsoen zonder oneerbiedigheid.
En Ayaan Hirsi Ali belichaamt die oneerbiedigheid in de meest perverse vorm: niet alleen is ze afvallig, maar, erger nog, zij is een vrouw. Het islamitisch extremisme is een agressief masculiene beweging. Het zoekt de patriarchale samenleving weer te installeren in het Westen. In het televisieprogramma Tegenlicht benadrukte Mansour Jachimczyk, kompaan van de Tsjetsjeense moslimextremist Kozh-Ahmed Noukhaev (door Tsjetsjenen als een vrijheidsstrijder beschouwd), het belang van de patriarchale samenleving.
Ik hoef niet te herinneren aan de behandeling van vrouwen onder het Taliban-bewind. Ik hoef niet te herinneren aan de meisjes die men belette een brandende school in Saudi-Arabië te ontvluchten, omdat zij ongesluierd waren. Ik hoef niet te wijzen op het buitenland, want Nederland biedt genoeg voorbeelden. Tijdens de demonstratie van Marokkaanse moslims tegen geweld in Den Haag was geen enkele vrouw te bekennen.
Het is de aanwezigheid van de westerse vrouw in het openbare leven die volgens de filosoof Alain Finkielkraut de belangrijkste reden is voor de woede van radicaliserende moslimjongeren in Franse voorsteden. De Marokkaanse jongerensite elqalem.nl komt met een manifest waarin niet alleen gesteld wordt dat de man een leidende rol heeft en de vrouw een verzorgende, maar waarin ook homo's veroordeeld worden: geen grotere bedreiging van mannelijkheid dan openlijke homoseksualiteit. Alqalem betekent overigens ,,rietpen'' (van het Griekse kalamos , riet) en verwijst naar een soera in de koran; een rietpen is een treffend fallisch symbool. Ik weet dat het onjuist is, maar het klinkt te aantrekkelijk om het ongenoemd te laten: zelfs de minaret is als fallisch symbool geïnterpreteerd (minaret betekent vuurtoren).
De profeet Mohammed zou hebben gezegd dat hij, na zijn dood, geen grotere fitna zou achterlaten voor zijn volgeling dan de vrouw: fitna betekent zowel verleiding als desintegratie, met andere woorden een temptatie en twistpunt dat een gemeenschap uitholt.
Mohammed B. verzette zich in zijn sociale werk tegen gemengde bijeenkomsten van mannen en vrouwen. En hij verzette zich in zijn wijk tegen de verbouwingsplannen waardoor het onmogelijk zou worden om vrouwen binnen het huis totaal af te scheiden van de mannen.
De profeet Mohammed met zijn veelwijverij belichaamt niet alleen mannelijkheid, maar ook krijgsmanschap. De vroege christenen noemden zich de soldaten van God en een heiden was iemand die in de heide verbleef, een achterlijke, een achtergeblevene, waar de steden het christelijk geloof reeds hadden omarmd. Mohammed B. schreef in zijn afscheidsversje over de ,,ridders van de dood'' en omschreef zijn naamgenoot de profeet als ,,de lachende doder''. Hij zette in Nederland de eerste stap naar wat een lange mars gaat worden - een eerste stap hier, maar een van de vele die elders al voortmacheerden.
De angst voor het verlies van en de strijd om het herwinnen van de mannelijkheid lijken mij fenomenen die niet over het hoofd gezien mogen worden om inzicht te krijgen in de psychologische en sociale toestand die bepaalde jongeren ontvankelijk maken voor islamitisch extremisme. Het bastion van geslachtelijke suprematie lijkt op instorten te staan en dat moet voorkomen worden.
Ik ben er zeker van dat als Theo van Gogh Thea had geheten, zij al lang uit de weg was geruimd. Ik wil niet zeggen dat vrije toegang tot nightclub Yab Yum de radicalisering onder moslimjongeren kan tegengaan - als dat zo was, zou ik mij meteen onder hen scharen - noch dat een serviele positie van de vrouw radicalisering kan voorkomen. De radicale islam kan wereldwijd strijders rekruteren, omdat het hier gaat om een totalitaire ideologie die een lange geschiedenis en een vruchtbare toekomst heeft.
MEVROUW Ayaan Hirsi Ali: ontzeg ons uw gezicht en stem niet. Bevredig het verlangen van de cinefiel en kom met het tweede deel van uw film. Uw onzichtbaarheid is de overwinning van geweld. Lang moge u leven, lang leve de vrouw, lang leve het vrije woord, lang leve de spot, lang leve de verbale anarchie.
Het alternatief is wat Gerrit Komrij in 1983 schreef: ,,Op een ochtend zullen we wakker worden en allemaal Ali heten.''
Hafid Bouazza
(De auteur is schrijver. In maart won hij de Gouden Uil 2004 voor zijn roman 'Paravion '.) © NRC Handelsblad
©Copyright De Standaard
Angstige mannen, afvallige vrouwen en het voorbeeld van de profeet - een gevaarlijke combinatie
Hafid Bouazza 20/11/2004
Verklaringen en oorzaken te over bij de moord op Theo van Gogh. De Nederlandse samenleving zou verruwd en verhard zijn. Maar dat is niet de echte reden voor het extremisme, schrijft Hafid Bouazza. Die schuilt in een strijd om het herwinnen van de mannelijkheid.
KUNT u zich Al-Sahaf nog herinneren? Hij was de minister van Informatie van Irak toen Amerika dat land binnenviel. Hoewel de helikopters en ontploffingen duidelijk hoorbaar waren vanaf de plaats waar hij zijn persconferenties in Bagdad gaf, bleef hij volhouden dat de Amerikanen de stad nog niet hadden veroverd. Nee, sprak hij: ,, They are lost in the desert .''
Ik moet veel aan hem denken de laatste dagen. Het moslimfundamentalisme heeft al in de jaren '80 van de vorige eeuw wortel geschoten in Nederland. Uitspraken van een imam (die in eigen land een preekverbod had gekregen) over de positie van Europeanen binnen de hiërarchie van de veestapel, weergalmden in televisiestudio's en waren te lezen in vertaalde preken. De radicalisering onder jonge Marokkaanse moslims werd zichtbaar, de woede om uitspraken en standpunten van Ayaan Hirsi Ali veranderde in regelrechte bloeddorst. En nu is regisseur Theo van Gogh vermoord. Niet alleen omdat hij de kortfilm Submission Part I regisseerde, naar een scenario van Ayaan Hirsi Ali, maar ook omdat hij te ver zou zijn doorgeschoten in zijn beledigingen van moslims. Die omschreef hij consequent als ,,caprafutuanten'', dat wil zeggen: mannen die geslachtsverkeer hebben met het herkauwende zoogdier dat tot de familie van het hoornvee behoort en gekenmerkt wordt door naar achter gekromde horens en dat als tam huisdier over de gehele wereld verspreid is.
De reacties van verschillende autochtone intellectuelen waren te voorzien. Want zo onmogelijk zelfbevraging en introspectie lijken voor veel moslims, zo exhibitionistisch bleek de bereidheid tot zelfbevraging en zelfkastijding van Nederlandse kant. Er werd onder meer gezegd dat in andere Europese landen zoiets niet is voorgekomen. Zijn we Salman Rushdie vergeten? En de aanslag in Madrid? De doelen die Samir A., een vriend van Mohammed B., voor ogen had, waren geen individuen, maar gebouwen. Een moord op een prominente is weliswaar heel intiem, maar hij doet niets af aan de beginselen op grond waarvan de daad gepleegd is.
De vrijheid van meningsuiting werd bevraagd. Dat was niets nieuws. Toen de opvoering van de opera Aïsja (over de laatste en piepjonge bruid van de profeet Mohammed) in Nederland werd tegengehouden, sprak een PvdA-raadslid - ik geloof dat het Fatima Elatik was, maar alle behoofddoekte vrouwen lijken op elkaar - dat de vrijheid van meningsuiting in Nederland ,,te ver was doorgeschoten''. Maar niet te ver blijkbaar om zo'n uitspraak te doen.
De vrijheid waar het hier echter om gaat is niet de vrijheid van meningsuiting in het algemeen (waaronder ook de vrijheid van bespotting valt), maar de specifieke vrijheid om een specifieke godsdienst te bekritiseren en/of te schofferen. Gezien de reacties van verschillende moslimorganisaties die de daad hebben veroordeeld en andere islamitische groeperingen (onder andere die van de moslimsite alqalem.nl ) die deze veroordeling als lafheid hebben afgedaan, bestaan 'de' islam en 'de' moslim dus niet: het zijn abstracties en het is onmogelijk om abstracties te kwetsen of te beledigen.
Er werd de vraag gesteld of de schimpscheuten van Theo van Gogh wel constructief waren voor het openbaar debat en of ze wel iets bijdroegen tot de dialoog. Moet ik daaruit afleiden dat, wanneer men de islam gebruikt als onderwerp van kritiek of spot, dat alleen mag gebeuren op voorwaarde dat het de dialoog bevordert? Wat als iemand kiest voor een monoloog? En beschimpen is iets anders dan dreigen en moorden - en dreigementen en moord waren de echo's die Van Goghs spotternij opriep.
Er werd nadruk gelegd op het feit dat de dader zowel de Marokkaanse als Nederlandse nationaliteit heeft. Dat verbaasde mij, omdat een Marokkaan die een Nederlands paspoort aanvraagt, niet in staat is zijn Marokkaans paspoort in te leveren. Marokko staat zijn vroegere onderdanen en hun nakomelingen niet toe hun Marokkaanse nationaliteit op te geven en Nederland heeft daarmee lang geleden ingestemd.
Dorien Pessers, publiciste en juriste, verkondigde de stelling dat mensen die zo hechten aan eer, op een eerbiedige manier bejegend of toegesproken dienen te worden. Pardon? Sinds wanneer bepaalt één partij de toon van het discours? Waar blijft dan het recht van de eerloze? Ze ging nog verder en sprak dat ze al twintig jaar islamitische studenten heeft en dat 'wij' nog veel kunnen leren van hun inzet en vitaliteit. Gossie, het zijn schatjes. Ik huiver en intussen betreurt Theo van Gogh zijn inertie en mortaliteit. Hij had beter moeten opletten.
Verklaringen en oorzaken te over: de Nederlandse samenleving is verruwd en verhard. Maar de islam had Nederland niet nodig om te verruwen en te verharden, er is geen sprake van een causaal verband. Alleen heeft de verruwde en verharde islam in Nederland een vrijplaats gevonden, die hij in veel Arabische landen lange tijd nauwelijks kon vinden. Het is een gotspe te denken dat Nederland, of Ayaan Hirsi Ali, of Theo van Gogh verantwoordelijk is voor de radicalisering van de islam. Het is niet de schuld van vruchtbare grond dat hij onkruid voortbrengt. Of, zoals een Marokkaans spreekwoord luidt: ,,Een roos brengt doorns voort.''
Kritische geesten worden in islamitische landen altijd bestraft en zulke landen hebben daar geen Theo ibn Khokh voor nodig. En in de banlieus van Parijs waar de Noord-Afrikaanse jeugd radicaliseert, hebben ze ook geen Irsi Ali.
MAAR waarom denk ik aan Al-Sahaf? Terwijl een islamitische school, kerken en moskeeën doelwit zijn van al dan niet ernstige aanslagen, terwijl islamitische websites de Nederlandse samenleving bedreigen met aanslagen en zich distantiëren van laffe moslims die een 'hemelsbrede knieval' doen naar de ongelovigen en ontkennen dat terrorisme een essentieel onderdeel vormt van de islam, twisten onze politici over woordgebruik. Vice-premier Gerrit Zalm verklaarde de oorlog aan het moslimextremisme. Jan-Peter Balkenende opteerde voor het gebruik van het woord 'strijd' en niet 'oorlog'. Het gebruik van le mot juste schijnt een heus schisma in de politiek te hebben veroorzaakt.
They are lost in the desert. En buigen het hoofd voor religieuze criminaliteit.
Alles is blijkbaar beter dan onder ogen te zien dat het islamitisch extremisme vaste voet aan de grond heeft gekregen in Nederland en dat dat niet de schuld van Nederland is, maar een bewijs van de kracht en macht van dit wereldwijd verbreide fenomeen. Wil Nederland tot de wereld behoren of niet?
Is er wel sprake van extremisme wanneer een bespotter van de islam en een afvallige respectievelijk vermoord en bedreigd worden? Het lijdt voor mij geen twijfel dat de moord een signaal was aan Hirsi Ali. De brief op Van Goghs lichaam geprikt was geen toespeling op de film Submission Part I , waarin halfnaakte vrouwen de littekens droegen van zweepslagen en koranteksten over vrouwen hun lichaam decoreerden, waaronder het vers dat handelt over de onreinheid van de menstruerende vrouw. De brief was gericht aan Hirsi Ali, maar de werkelijke boodschap aan haar was het lijk van Van Gogh. Het bloed vormde de tekst - de brief was een toelichting.
Over ongeloof en beschimping van de islam is de koran op verschillende plaatsen duidelijk. Er staat geen doodstraf op. Enkele citaten: ,,Het is jullie geopenbaard in het boek dat wanneer jullie horen dat de verzen van Allah verloochend of bespot worden, jullie niet tussen die mensen moeten zitten, totdat zij een ander gesprek beginnen, anders zijn jullie zoals zij. Allah zal de huichelaars en de ongelovigen allen verenigen in gehenna.''[4:140]
,,Wees niet bedroefd door degenen die al te voortvarend zijn in hun ongeloof, want zij schaden Allah geenszins. Allah wil hen geen voorspoed geven in het hiernamaals, maar een machtige straf.''[3:176]
De ongelovige en de spotter zullen dus alleen in het hiernamaals gestraft worden. Ik haal deze fragmenten niet aan om te bewijzen dat extremisten de koran fout interpreteren, in mijn optie zijn deze verzen slechts woorden die Mohammed sprak om zich te sterken in zijn strijd (of moet ik zeggen oorlog?). Waar het om gaat, is dat men niet in de koran op zoek moet gaan naar antwoorden of verklaringen, indien men die zoekt. De islam is meer dan dit boek alleen.
In de islamitische jurisprudentie bestaat er wel unanimiteit wat betreft de doodstraf voor afvalligheid, wanneer het gaat om een mannelijke, volwassen, wilsbekwame apostaat die niet onder dwang heeft gehandeld. Over de vrouw is het recht verdeeld. Een minderheid opteert voor gevangenschap tot zij zich weer tot de islam bekeert, de meerderheid is voor de doodstraf.
In de hadith (de overgeleverde uitspraken en handelingen van de profeet) wordt melding gemaakt van de doodstraf voor spotters met de profeet en natuurlijk voor afvalligen. Mohammed zou hebben gezegd: ,,Vermoord al wie van religie verandert.'' Een andere overlevering vermeldt dat het volgens hem geoorloofd was het bloed te vergieten van iemand die ,,zijn religie verlaat en zich afsnijdt van zijn gemeenschap''. En zelf heeft hij, toen hij de zege in Mekka al had behaald, een afvallige man vermoord, plus een van zijn twee zangslavinnen die hem in hun liederen bespotten. De andere wist te ontsnappen. Dat is allemaal te vinden in de oudste biografie over Mohammed onder het hoofdstuk: ,,De personen die op bevel van Mohammed ter dood werden gebracht.''
ZO bekeken was de moord geen extremistische, maar een orthodoxe daad. Het extremisme zit hem in de toepassing van het islamitisch recht in een niet-islamitisch land. Een vorm van religieuze bezetting. Als we zouden inbinden en de raad van Pessers zouden opvolgen om 'eerbiedig' om te gaan met eergevoelige mensen, dan zouden wij een verwerpelijk onderdeel van het islamitisch recht in Nederland erkennen. Dat leidt tot totalitair fatsoen, maar er bestaat geen fatsoen zonder oneerbiedigheid.
En Ayaan Hirsi Ali belichaamt die oneerbiedigheid in de meest perverse vorm: niet alleen is ze afvallig, maar, erger nog, zij is een vrouw. Het islamitisch extremisme is een agressief masculiene beweging. Het zoekt de patriarchale samenleving weer te installeren in het Westen. In het televisieprogramma Tegenlicht benadrukte Mansour Jachimczyk, kompaan van de Tsjetsjeense moslimextremist Kozh-Ahmed Noukhaev (door Tsjetsjenen als een vrijheidsstrijder beschouwd), het belang van de patriarchale samenleving.
Ik hoef niet te herinneren aan de behandeling van vrouwen onder het Taliban-bewind. Ik hoef niet te herinneren aan de meisjes die men belette een brandende school in Saudi-Arabië te ontvluchten, omdat zij ongesluierd waren. Ik hoef niet te wijzen op het buitenland, want Nederland biedt genoeg voorbeelden. Tijdens de demonstratie van Marokkaanse moslims tegen geweld in Den Haag was geen enkele vrouw te bekennen.
Het is de aanwezigheid van de westerse vrouw in het openbare leven die volgens de filosoof Alain Finkielkraut de belangrijkste reden is voor de woede van radicaliserende moslimjongeren in Franse voorsteden. De Marokkaanse jongerensite elqalem.nl komt met een manifest waarin niet alleen gesteld wordt dat de man een leidende rol heeft en de vrouw een verzorgende, maar waarin ook homo's veroordeeld worden: geen grotere bedreiging van mannelijkheid dan openlijke homoseksualiteit. Alqalem betekent overigens ,,rietpen'' (van het Griekse kalamos , riet) en verwijst naar een soera in de koran; een rietpen is een treffend fallisch symbool. Ik weet dat het onjuist is, maar het klinkt te aantrekkelijk om het ongenoemd te laten: zelfs de minaret is als fallisch symbool geïnterpreteerd (minaret betekent vuurtoren).
De profeet Mohammed zou hebben gezegd dat hij, na zijn dood, geen grotere fitna zou achterlaten voor zijn volgeling dan de vrouw: fitna betekent zowel verleiding als desintegratie, met andere woorden een temptatie en twistpunt dat een gemeenschap uitholt.
Mohammed B. verzette zich in zijn sociale werk tegen gemengde bijeenkomsten van mannen en vrouwen. En hij verzette zich in zijn wijk tegen de verbouwingsplannen waardoor het onmogelijk zou worden om vrouwen binnen het huis totaal af te scheiden van de mannen.
De profeet Mohammed met zijn veelwijverij belichaamt niet alleen mannelijkheid, maar ook krijgsmanschap. De vroege christenen noemden zich de soldaten van God en een heiden was iemand die in de heide verbleef, een achterlijke, een achtergeblevene, waar de steden het christelijk geloof reeds hadden omarmd. Mohammed B. schreef in zijn afscheidsversje over de ,,ridders van de dood'' en omschreef zijn naamgenoot de profeet als ,,de lachende doder''. Hij zette in Nederland de eerste stap naar wat een lange mars gaat worden - een eerste stap hier, maar een van de vele die elders al voortmacheerden.
De angst voor het verlies van en de strijd om het herwinnen van de mannelijkheid lijken mij fenomenen die niet over het hoofd gezien mogen worden om inzicht te krijgen in de psychologische en sociale toestand die bepaalde jongeren ontvankelijk maken voor islamitisch extremisme. Het bastion van geslachtelijke suprematie lijkt op instorten te staan en dat moet voorkomen worden.
Ik ben er zeker van dat als Theo van Gogh Thea had geheten, zij al lang uit de weg was geruimd. Ik wil niet zeggen dat vrije toegang tot nightclub Yab Yum de radicalisering onder moslimjongeren kan tegengaan - als dat zo was, zou ik mij meteen onder hen scharen - noch dat een serviele positie van de vrouw radicalisering kan voorkomen. De radicale islam kan wereldwijd strijders rekruteren, omdat het hier gaat om een totalitaire ideologie die een lange geschiedenis en een vruchtbare toekomst heeft.
MEVROUW Ayaan Hirsi Ali: ontzeg ons uw gezicht en stem niet. Bevredig het verlangen van de cinefiel en kom met het tweede deel van uw film. Uw onzichtbaarheid is de overwinning van geweld. Lang moge u leven, lang leve de vrouw, lang leve het vrije woord, lang leve de spot, lang leve de verbale anarchie.
Het alternatief is wat Gerrit Komrij in 1983 schreef: ,,Op een ochtend zullen we wakker worden en allemaal Ali heten.''
Hafid Bouazza
(De auteur is schrijver. In maart won hij de Gouden Uil 2004 voor zijn roman 'Paravion '.) © NRC Handelsblad
©Copyright De Standaard