PDA

Bekijk Volledige Versie : 'Joodse families vaak te klein voor mantelzorg'



ZbaqZbaq
03-12-04, 20:45
'Joodse families vaak te klein voor mantelzorg'

door onze redacteur Jan Willem Veenhof

AMSTERDAM - Sasja Martel, een van de initiatiefnemers voor een Joods hospice in ons land, is overtuigd van het nut van zo'n instelling. ,,Neem trauma's, bewust of onbewust aanwezig. Vaak kunnen die juist aan het eind van het leven opspelen. En in gewone instellingen worden ze vaak niet eens herkend.''


De gevolgen van een niet-herkend trauma kunnen pijnlijk zijn. Martel: ,,Ik sprak laatst iemand van het Sinai-centrum, het Joods psychiatrisch ziekenhuis in Amersfoort. Iemand, waarschijnlijk een niet-Joodse verpleegkundige, had bij een onrustige patiënt een hek rond z'n bed opgetrokken. Daar werd die patiënt alleen maar onrustiger van. 'Geen wonder', zei een Joodse hulpverlener die toen te hulp werd geroepen. 'Zo'n hek doet deze man aan de kampen denken'. De voorbeelden zijn aan te vullen: streepjespyjama's liggen ook gevoelig.''


Deze week zijn de voorbereidingen gestart voor de oprichting van het Joods Hospice Immanuel (JHI). Over anderhalf jaar worden de eerste bewoners verwacht. Het initiatief is een primeur voor Nederland en Europa. Het JHI komt te liggen aan de Amstelveenseweg te Amsterdam. De initiatiefnemers van het JHI zijn Sasja Martel en Ruben van Coevorden. Deze week verscheen van de hand van Sasja Martel tevens het boek Sterk als de dood. Sterven en rouw in Joods perspectief. 'Sterk als de Dood' is een naslagwerk voor zowel een Joods als niet-Joods publiek, dat belangstelling heeft voor vragen rond leven en dood, sterven en rouw en stervensbegeleiding.

Ruben van Coevorden is huisarts en consulent palliatieve zorg. Sasja Martel (1954) studeerde judaica in Amsterdam en Jeruzalem. Zij studeerde in 1983 af op de betekenis van de gemeenschap in het rouwproces van de enkeling. Martel heeft daarover ook eerder gepubliceerd.

Zowel binnen de Joodse gemeenschap (de drie 'kerkgenootschappen' en het Joods zorgcircuit) als onder niet-Joodse betrokkenen, zoals het algemene, regionale palliatieve netwerk, blijkt draagvlak te bestaan voor dit initiatief. In het Comité van Aanbeveling hebben onder anderen zitting ex-minister van Volksgezondheid Els Borst, rabbijn Frank Lewis, rabbijn Menno Ten Brink, Hans Vuijsje (directeur Joods Maatschappelijk Werk) en bisschop Van Luyn.

Joods hospice

Waarom een apart Joods hospice? Dat heeft te maken met de eigen geschiedenis én de demografische samenstelling van de Joodse bevolkingsgroep in ons land. Het door de Tweede Wereldoorlog veroorzaakte leed en trauma's vragen (ook) aan het einde van iemands leven speciale zorg en aandacht. Maar Joodse families zijn door de verliezen die geleden zijn nog steeds klein.

In Nederland sterven de meeste mensen thuis. Of dat kan, hangt echter niet alleen af van de vraag of er professionele hulp beschikbaar is, bijvoorbeeld van de thuiszorg. Maar ook, simpelweg, van de vraag of er genoeg familie is om, buiten die professionele zorg om, steun te verlenen. Die mantelzorg kan in de knel komen, als families klein zijn. Daarnaast speelt een rol dat directe familieleden veelal verspreid over de wereld wonen - Israël, Amerika - of geconcentreerd in Amsterdam, waar de meeste Joodse voorzieningen zijn. Ook dat maakt mantelzorg problematisch, als moeder-in-Groningen stervende is.

'Zoekers'

Specifieke aandacht, in de ruimste zin van het woord, voor de Joodse identiteit van de individuele bewoners staat in het Joodse hospice voorop, zegt Martel. Tegelijkertijd wil het JHI ,,midden in de samenleving'' staan. Vanuit die optiek zal iedereen die in het JHI zijn levenseinde wil doorbrengen welkom zijn.


Waaraan moeten we denken, als het gaat om die 'specifieke aandacht'?

Martel: ,,De Joodse sfeer, zoals die vooral tot uiting komt in de cyclus van de feestdagen. De sabbat houden, bijvoorbeeld, met alle rituelen die daarbij horen. Of het koosjer eten. Maar ook zoiets als de gevoeligheid voor specifiek Joodse trauma's - de oorlog - die je in een algemeen hospice niet vanzelfsprekend tegenkomt.''


Is het nieuwe hospice ook (joods-)religieus van aard?

Martel: ,,Het jodendom is geen religie. Het is een traditie, een leefwijze. Daarbij kun je een religieuze tak onderscheiden en een culturele tak. Maar er zijn veel soorten jodendom, variërend van zeer orthodox, tot mensen die alleen hechten aan de Joodse sfeer. Maar we willen toegankelijk zijn voor iederéén die hecht aan zo'n Joodse sfeer. Dus ook toegankelijk voor niet-Joden. Ik geef veel cursussen, en kom die laatste categorie vooral tegen onder mensen van christelijke huize die het een beetje gehad hebben met de kerk maar nog wel hechten aan bijbelse tradities. Zij willen soms bewust voor een Joodse identiteit kiezen. Het is de categorie van de 'zoekers', zeg ik wel eens.''


Er zijn ook hospices die vanuit een christelijke motivatie zijn opgericht, zowel van katholieke en protestants-christelijke signatuur. Ziet u dwarsverbanden en mogelijkheden tot samenwerking of uitwisselen van ervaringen?

Martel: ,,We werken samen in een regionaal palliatief netwerk. En als een hospice vol is, bellen we elkaar ook om te kijken of elders een plaatsje beschikbaar is. Maar in principe werken we gewoon apart. We spreken elkaar wel in het periodiek overleg over 'hospices voor bijzondere doelgroepen'. Die komen er steeds meer. In de toekomst kun je ook hospices voor moslims verwachten.''
------------------------------------------------------------------------------


Goede zaak allemaal.... maar wel vreemd dat Nederland op haar achterste poten staat als het gaat om Islamitische scholen, peuterspeelzalen, thuiszorg enz.

Blaataap
03-12-04, 20:47
Geplaatst door ZbaqZbaq
Goede zaak allemaal.... maar wel vreemd dat Nederland op haar achterste poten staat als het gaat om Islamitische scholen, peuterspeelzalen, thuiszorg enz.

Niet wat betreft Islamitische bejaardenhuizen hoor.

ZbaqZbaq
03-12-04, 20:53
Geplaatst door Blaataap
Niet wat betreft Islamitische bejaardenhuizen hoor.

o gut wat aardig

Blaataap
03-12-04, 20:54
Geplaatst door ZbaqZbaq
o gut wat aardig

Zolang je maar weet dat er in dit geval geen sprake is van discriminatie.