PDA

Bekijk Volledige Versie : Etnolect



Orakel
05-12-04, 23:27
Algemeen Nederlands wordt boekentaal
Prof. Frans Hinskens, Meertens Instituut en Vrije Universiteit Amsterdam - 21/11/04

Het dialect verdwijnt, het etnolect verschijnt, het Standaardnederlands valt uit elkaar in regionale variëteiten, zoals Verkavelingsvlaams en Poldernederlands. Taal beweegt, zoveel is duidelijk. Maar waar gaan we naartoe? Volgens prof. Frans Hinskens is één evolutie duidelijk: binnenkort bestaat Standaardnederlands enkel nog op papier.

Een eeuw geleden was Nederland nog dun bevolkt. De verbindingen bestonden voornamelijk uit paden en onverharde wegen en de economie was grotendeels op landbouw gericht. Niet alleen in Nederland, maar in heel West-Europa sprak bijna iedereen bijna altijd dialect; de standaardtaal werd door de meesten uitsluitend geschreven (vgl. de Duitse aanduiding 'Schriftsprache'). De standaardtaal spreken stond voor geletterdheid en beschaving.

Terwijl in 1849 bijna de helft van de Nederlandse bevolking leefde van de landbouw, was dit 1950 nog een vijfde en in 1995 zelfs minder dan twee procent. De (betrekkelijk gesloten) dorpsgemeenschappen maakten plaats voor verstedelijkte gebieden; de dialecten verloren zodoende hun biotoop. Transport, massamedia en de spreiding van het onderwijs maakten de wereld kleiner. Ook dialecten die gesproken werden in dorpen die niet aan elkaar grenzen kwamen in contact met elkaar. Het dialectgebruik werd gaandeweg beperkt tot domeinen als 'buren', 'vrienden', en ´gezin' (met uitzondering van de opvoeding, waardoor het dialect niet langer vanzelfsprekend wordt overgedragen op de jongste generaties) en tot de lagere sociale klassen. Dialectgebruik werd hoe langer hoe meer gezien als teken van een gebrekkige ontwikkeling. Door dit alles slaagde de standaardtaal erin het dialect te verdringen als spreektaal.

Er ontwikkelden zich gaandeweg 'regiolecten', voortzettingen van de oude dialecten waaruit díe kenmerken verdwenen zijn die beperkt waren tot een plaats of een klein gebied. Doordat dialect en standaardtaal naar elkaar toegroeiden, ontstonden er naast deze ‘grootste gemene deler’-dialecten tegelijkertijd regionale variëteiten van de standaardtaal. Vandaag vullen regiolecten en regionale standaardvariëteiten een deel van de ruimte tussen traditionele dialecten en standaardtaal.

De groeiende industriële bedrijvigheid en de overgang naar de diensteneconomie zogen 'gastarbeiders' aan. Daarnaast kwamen inwoners van de voormalige koloniën naar West-Europa. Veel van deze allochtonen spreken etnolecten. Etnolecten bevatten elementen van de oorspronkelijke moedertaal (bv. het Turks of het Marokkaans Arabisch) en verschijnselen die kenmerkend zijn voor tweedetaalverwerving, naast kenmerken van omringende dialecten van de dominante taal (bv. het Nederlands).

Over de Nederlandse etnolecten is nog weinig bekend, al is het duidelijk dat de meer opvallende kenmerken liggen op het gebied van de uitspraak (de stereotypische Surinaamse 'oewee'), het weglaten van lidwoorden en er, en het afwijkende gebruik van het woordgeslacht (de boek, Turkse restaurant, het plein die je daar ziet).

De buitenwereld associeert etnolecten met sociale achterstand, maar voor veel sprekers ontwikkelen ze zich tot dragers van de etnische identiteiten. Bovendien genieten etnolecten onder Nederlandse jongeren groeiend prestige.

Etnolecten ontwikkelen zich vooral in steden (43 % van de bevolking van de vier grote steden in Nederland bestaat uit allochtonen), regiolecten en regionale standaardvariëteiten ook buiten de steden. De regiolecten en regionale standaardvariëteiten bevinden zich in de verschillende delen van ons taalgebied in uiteenlopende ontwikkelingsstadia. In sommige regio's laten ze zich niet meer van elkaar onderscheiden.

De bekendste van oorsprong regionale standaardvariëteit is het Poldernederlands. De Poldernederlandse uitspraak van 'ei' of 'ij' als 'ai' maakt deel uit van traditionele Hollandse en Utrechtse dialecten. Het Belgische equivalent, aangeduid als Verkavelingsvlaams of Tussentaal ("G'ebt ook g'oord wat de minister zei. Wa zegde gij daarop?"), wordt vooral in de lagere standen gesproken.

Poldernederlands en Verkavelingsvlaams hebben allebei een informeel karakter. De standaardtaal die sommigen ook voor de Nederlandse radio en TV hanteren, wordt gekenmerkt door verschijnselen als 'groter als', 'hun hebben' en 'het boek wat ik lees'. Deze normversoepeling hangt ongetwijfeld samen met het verbleken van de burgelijke idealen van beschaving en 'Bildung'. De standaardtaal zal echter niet in alle regio's en sociale groepen tegelijkertijd meebuigen.

Het verschijnen van de Statenbijbel in 1637 was de eerste belangrijke manifestatie van het taalkundige eenwordingsproces. Dat eenwordingsproces lijkt nu tot stilstand te komen; het Standaardnederlands lijkt gefragmenteerd te raken. Daarbij spelen, behalve het Randstedelijke Poldernederlands, ook nakomelingen van de traditionele dialecten als regiolecten en etnolecten een rol. De huidige standaardtaalnorm zal teruggedrongen worden tot zijn vroegere rol van schrijftaalnorm.

http://taalschrift.org/discussie/000680.html

TonH
06-12-04, 01:22
Geplaatst door Orakel
Dialectgebruik werd hoe langer hoe meer gezien als teken van een gebrekkige ontwikkeling. Door dit alles slaagde de standaardtaal erin het dialect te verdringen als spreektaal.

En nog altijd maken die taalwetenschappers dezelfde denkfout. Hij zegt het tenslotte zelf: "Transport, massamedia en de spreiding van het onderwijs maakten de wereld kleiner."

M.a.w. je loopt met je zware dialect er voortdurend tegenaan dat allerlei mensen je met geen mogelijkheid verstaan. Dan is de keuze voor een meegaan in een standarisatie snel gemaakt.

Volgens mij is deze beroepsgroep nog steeds blijven hangen in het Marxistische denkkader van de dialectische sprongen of viert Chomsky nog steeds triomfen in die wereld. :moe:

Bofko
06-12-04, 01:31
Geplaatst door TonH
En nog altijd maken die taalwetenschappers dezelfde denkfout. Hij zegt het tenslotte zelf: "Transport, massamedia en de spreiding van het onderwijs maakten de wereld kleiner."

M.a.w. je loopt met je zware dialect er voortdurend tegenaan dat allerlei mensen je met geen mogelijkheid verstaan. Dan is de keuze voor een meegaan in een standarisatie snel gemaakt.

Volgens mij is deze beroepsgroep nog steeds blijven hangen in het Marxistische denkkader van de dialectische sprongen of viert Chomsky nog steeds triomfen in die wereld. :moe:

Het Meertens-instituut, waar bovengenoemd auteur werkt staat model voor het magistrale 7-delig epos ´Het Bureau´van Voskuil. Voskuil heeft gewerkt op dit instituut van 1957 tot 1987. Zeer waarschijnlijk werken op dit instituut daar nog steeds mensen die uitgebreid als romanfiguur beschreven zijn in dat boek. De grote klacht van Voskuil was dat daar op kosten van de gemeenschap en onder het mom van wetenschap onderzoekjes gedaan werden waar niemand op zat te wachten. Dit leidde tot publicaties ,als bijv. bovengenoemde, die -uitgedrukt in manuren- tonnen gekost hebben.

TonH
06-12-04, 01:34
Geplaatst door Bofko
Het Meertens-instituut, waar bovengenoemd auteur werkt staat model voor het magistrale 7-delig epos ´Het Bureau´van Voskuil. Voskuil heeft gewerkt op dit instituut van 1957 tot 1987. Zeer waarschijnlijk werken op dit instituut daar nog steeds mensen die uitgebreid als romanfiguur beschreven zijn in dat boek. De grote klacht van Voskuil was dat daar op kosten van de gemeenschap en onder het mom van wetenschap onderzoekjes gedaan werden waar niemand op zat te wachten. Boekwerken die -uitgedrukt in manuren- tonnen gekost hebben.

:fpetaf: Dank voor de info. Heb Het Bureau nooit gelezen. Ben expres nooit op een bureau gaan werken en het trok me dan ook niks om het in boekvorm dan wel te beleven :D

sjaen
06-12-04, 01:44
Wij (de Limburgers) spreken het mooiste ABN :ego:

Maarten
06-12-04, 05:38
Geplaatst door sjaen
Wij (de Limburgers) spreken het mooiste ABN :ego:

Precies, dat is tenminste nog beschaafd! Bij die noorderlingen is dat allemaal veel te scherp.
Maar kijk, dat land van ons, dat ís er ook al duizenden jaren he? Bij ons hebben de dingen wat kunnen rijpen. Maar Holland enzo, dat was 150 jaar geleden vooral drek en vis.

Maarten
06-12-04, 05:53
Ik krijg hier drie locale Limburgse zenders, en op alle drie wordt geen Limburgs maar ABN gesproken. En op alle NL-zeders natuurlijk ook. Hoezo verdwijnt die taal dan als spreektaal?

Onze stomme Griek heeft natuurlijk weer gelijk! Voldoende Ouzo werpt zijn vruchten natuurlijk weer af. (of zijn het de wijven daar?)

Maar vooral die pasage over de Statenbijbel.. Het eenwordingsproces zou nu tot stilstand zijn gekomen, terwijl half Nederland voortdurend voor de buis het ABN zit in te ademen..

TonH
06-12-04, 12:27
Geplaatst door Maarten
Onze stomme Griek heeft natuurlijk weer gelijk!

Fysicá! :ego:

En Limbo's zijn nauwelijks te vertaan... :p

Bofko
06-12-04, 12:35
Geplaatst door TonH
Fysicá! :ego:

En Limbo's zijn nauwelijks te vertaan... :p

Precies, bovendien hebben we het hier over etnolecten en niet over dialekten.
Zijn Limburgers van een andere ethniciteit ?

Herkenbaar aan hun bronsgroene kleur en 1 korter been waardoor ze rechtop tegen een helling kunnen staan. :roker:

mark61
06-12-04, 13:31
Geplaatst door Bofko
Precies, bovendien hebben we het hier over etnolecten en niet over dialekten.
Zijn Limburgers van een andere ethniciteit ?

Herkenbaar aan hun bronsgroene kleur en 1 korter been waardoor ze rechtop tegen een helling kunnen staan. :roker:

Lelijke wildplasser. Zo mag je niet over je medeburgers praten hooorr!

Orakel
06-12-04, 21:28
ff kijkuh, was de gemiddelde leeftijd van die gasten die hier in dit topic zwaar lopen te stressen? Tegen de 50?
Tazzz a sahbi, ik ga je zeggen, dat ouwtjes van tegenswoordigs....

sjaen
06-12-04, 21:36
Geplaatst door TonH
Fysicá! :ego:

En Limbo's zijn nauwelijks te vertaan... :p


:D Ons ABN schat! :ego:

sjaen
06-12-04, 21:41
Geplaatst door Orakel
ff kijkuh, was de gemiddelde leeftijd van die gasten die hier in dit topic zwaar lopen te stressen? Tegen de 50?
Tazzz a sahbi, ik ga je zeggen, dat ouwtjes van tegenswoordigs....

Make Love no War
Make Love No War Make Love No War



Peace Man :blowen:

~Panthera~
06-12-04, 21:50
Geplaatst door Orakel
ff kijkuh, was de gemiddelde leeftijd van die gasten die hier in dit topic zwaar lopen te stressen? Tegen de 50?
Tazzz a sahbi, ik ga je zeggen, dat ouwtjes van tegenswoordigs....
-------------------

Pfffffffffffffffffffff. :ego:

Look here, zo oud als jij er uitziet, wordt je toch nooit. :hihi: :gniffel:

TonH
07-12-04, 00:56
Geplaatst door Orakel
ff kijkuh, was de gemiddelde leeftijd van die gasten die hier in dit topic zwaar lopen te stressen? Tegen de 50?
Tazzz a sahbi, ik ga je zeggen, dat ouwtjes van tegenswoordigs....

Ik hoop het nog eens te worden :ego:

TonH
07-12-04, 00:57
Geplaatst door sjaen
:D Ons ABN schat! :ego:

Wablief, agápi mou? :confused:

sjaen
07-12-04, 01:16
Geplaatst door TonH
Wablief, agápi mou? :confused:

Vertaling in ABN aub

:lekpuh:

TonH
07-12-04, 01:17
Geplaatst door sjaen
Vertaling in ABN aub

:lekpuh:

Ik zit bij de Postbank RRRRAAAAAAAAAAAUWWW!

sjaen
07-12-04, 01:24
Geplaatst door TonH
Ik zit bij de Postbank RRRRAAAAAAAAAAAUWWW!

Algemeen Beschaafd Nederlands.

(of mis ik de clou?)

TonH
07-12-04, 01:28
Geplaatst door sjaen
Algemeen Beschaafd Nederlands.

(of mis ik de clou?)

Oh, ik dacht dat het de voorletters waren van meneer AMRO. :D

Nou goed dan.









Daar komtie hoor.














Hou je je vast?














Ging het nu om 'fysicá'?











Of om 'Wablief, agápi mou?'









http://www.cosgan.net/images/midi/konfus/e045.gif

sjaen
07-12-04, 01:31
Deze:

om 'Wablief, agápi mou?'

TonH
07-12-04, 01:46
Geplaatst door sjaen
Deze:

om 'Wablief, agápi mou?'

Oh ja, sorry... :nerveus:

'Wablief' is dialect voor 'Wat bedoel je' :roken:

sjaen
07-12-04, 01:52
Geplaatst door TonH
Oh ja, sorry... :nerveus:

'Wablief' is dialect voor 'Wat bedoel je' :roken:

en de rest!?

TonH
07-12-04, 01:55
Geplaatst door sjaen
en de rest!?

"Mijn liefste" Of "Mijn lief"

http://www.cosgan.de/images/more/bigs/a090.gif

sjaen
07-12-04, 02:07
Geplaatst door TonH
"Mijn liefste" Of "Mijn lief"

http://www.cosgan.de/images/more/bigs/a090.gif



Uh, o, uh


:giechel:



:hihi:



truste



:wink:


:zwaai:

mark61
07-12-04, 10:40
Geplaatst door Orakel
ff kijkuh, was de gemiddelde leeftijd van die gasten die hier in dit topic zwaar lopen te stressen? Tegen de 50?
Tazzz a sahbi, ik ga je zeggen, dat ouwtjes van tegenswoordigs....

Ja mijn kuikentje, dit is wat jou te wachten staat. Ik zeg je jongoeh.

mark61
07-12-04, 10:43
Geplaatst door TonH
"Mijn liefste" Of "Mijn lief"

http://www.cosgan.de/images/more/bigs/a090.gif

Nu je toch bezig bent, weet jij van wie de kraker 'M'agapas? S'agapo polí!' is? Mijn cassette wordt sleets, istie ergens te downloaden?

TonH
07-12-04, 11:51
Geplaatst door mark61
Nu je toch bezig bent, weet jij van wie de kraker 'M'agapas? S'agapo polí!' is? Mijn cassette wordt sleets, istie ergens te downloaden?

Is het van Lefteris Pantazis? http://www.lefteris-pantazis.gr/ Maar da's geen beste site. Ik kan het nummer me niet voor de geest houden, maar mocht ik wat vinden dan meldt ik me :fpetaf:

mark61
07-12-04, 12:01
Geplaatst door TonH
Is het van Lefteris Pantazis? http://www.lefteris-pantazis.gr/ Maar da's geen beste site. Ik kan het nummer me niet voor de geest houden, maar mocht ik wat vinden dan meldt ik me :fpetaf:

Zo te horen is hij het, dank je wel. Alleen is de 'diskography' nog niet compleet, en worden de nummers sowieso niet vermeld. Sjo die draait al lang mee zeg.

TonH
07-12-04, 12:16
Geplaatst door mark61
Zo te horen is hij het, dank je wel. Alleen is de 'diskography' nog niet compleet, en worden de nummers sowieso niet vermeld. Sjo die draait al lang mee zeg.

Ik héb um!!!! :D

mark61
07-12-04, 12:31
Geplaatst door TonH
Ik héb um!!!! :D

Hij wel. Hier met dat ding.

TonH
07-12-04, 12:36
Geplaatst door mark61
Hij wel. Hier met dat ding.

Ik PM je de link even... :)

mark61
07-12-04, 12:54
Geplaatst door TonH
Ik PM je de link even... :)

Een heer. Waar vind je ze nog? Op maroc.nl natuurlijk!