Zwarte Schaap
09-12-04, 20:15
'Jeugdzedenzaken uit juridische sfeer'
Van onze verslaggever Ron Meerhof
ROTTERDAM - Een zwakbegaafd 12-jarig meisje belaagt een 17-jarige jongen eindeloos met obscene e-mails. Ze wil dat hij 'het' met haar doet. Bij het zwembad verdwijnen ze de bosjes in. Hij haalt nog even een handdoek omdat ze zo hard ligt en dan gebeurt het. Het meisje vertelt het haar moeder. Die wordt woest en doet aangifte.
'Dan gaat in Nederland de molen draaien', zegt de Amsterdamse hoogleraar psychiatrie Doreleijers. 'Ik was nummer vijftien in een reeks van mensen van negen instellingen die zich met die jongen bemoeiden, maar ik weet niet of we kinderen daar werkelijk recht mee doen.'
'We moeten het systeem saneren', zegt Doreleijers tegen vertegenwoordigers uit alle lagen van datzelfde systeem, die deze woensdag naar Rotterdam zijn gekomen voor een congres over jeugdige zedendelinquenten.
Jeugdzedenzaken moeten weer zo veel mogelijk uit de juridische sfeer worden getrokken en de inzichten in de achtergronden van zedenplegers zijn dringend aan modernisering toe, krijgen de professionals te horen.
De Leidse hoogleraar Moerings: 'Voor 1980 wisten we nog helemaal niets. De Eerste Kamer, aangevoerd door senator Brongersma, was toen vooral bezig pedofilie aanvaard te krijgen. De tweede feministische golf zorgde voor een omslag van 180 graden. Alles werd een zedendelict en we onderzochten rijp, groen en geel. '
Recent ontstond commotie over een nieuw fenomeen : groepen minderjarigen die andere minderjarigen aanranden en verkrachten. Gesproken wordt over een oprukkende 'MTV-cultuur', waarbij jongeren zich spiegelen aan het beeld dat door vrouwonvriendelijke hiphop-clips wordt uitgedragen. Sommigen vrezen de opkomst van een generatie verkrachters en aanranders.
Mogelijk is die vrees onterecht, zo suggereert onderzoek van bijna achthonderd politiedossiers van jonge zedendelinquenten. De bevindingen van de onderzoekers van de Erasmus Universiteit en de Politieacademie zijn een voorproefje van een rapport dat pas volgend jaar uitkomt.
Zedendelicten door jongeren zijn vooral een puberprobleem, blijkt eruit. Het overgrote deel van de onderzochte jongeren liep rond zijn vijftiende tegen de lamp met een ontuchtzaak. Maar daar houden ze dan vrijwel meteen mee op. Degenen die op het criminele pad blijven, leggen zich vooral toe op 'gewone' criminaliteit.
'Het lijkt erop dat aanranding en verkrachting bij zulke jongens niet meer is dan een onderdeel van een algemenere, antisociale levenshouding', zegt onderzoeker Anton van Wijk. Mogelijk spelen de relatief hoge straffen een rol bij de keuze voor andere vormen van criminaliteit. Van Wijk: 'Verkrachting levert niets op. Drugshandel en diefstal wel, en de straffen zijn lager.'
Van Wijk constateerde tevens een stevige oververtegenwoordiging van allochtone daders bij verkrachtingen en aanrandingen. Naar de reden daarvan blijft het voorlopig gissen. Wel stuitte hij op Canadees onderzoek dat uitwees dat immigranten minder moeite hebben met de notie van gedwongen seks dan autochtonen. Die 'tolerantie' echter neemt weer af zodra immigranten langer in het ontvangende land wonen.
Dat soort noties moet verder onderzocht worden, maar intussen valt ook al wel een en ander aan te pakken. Hoogleraar jeugdpsychologie Bullens: 'Eigen slachtofferschap, ook zo'n heikel onderwerp', zegt hij. Het is nog steeds een belangrijke vraag op alle lijstjes, maar dat is onterecht.
'In een Amerikaanse gevangenis zei 72 procent van de zedendelinquenten zelf slachtoffer te zijn geweest. Toen ze aan de leugendetector hingen, zakte dat tot onder de 30 procent. Het heeft gewoon een strategische functie om dat te zeggen; het maakt je zielig, een minder groot beest.'
Bron: De Volkskrant 09/12/04
Van onze verslaggever Ron Meerhof
ROTTERDAM - Een zwakbegaafd 12-jarig meisje belaagt een 17-jarige jongen eindeloos met obscene e-mails. Ze wil dat hij 'het' met haar doet. Bij het zwembad verdwijnen ze de bosjes in. Hij haalt nog even een handdoek omdat ze zo hard ligt en dan gebeurt het. Het meisje vertelt het haar moeder. Die wordt woest en doet aangifte.
'Dan gaat in Nederland de molen draaien', zegt de Amsterdamse hoogleraar psychiatrie Doreleijers. 'Ik was nummer vijftien in een reeks van mensen van negen instellingen die zich met die jongen bemoeiden, maar ik weet niet of we kinderen daar werkelijk recht mee doen.'
'We moeten het systeem saneren', zegt Doreleijers tegen vertegenwoordigers uit alle lagen van datzelfde systeem, die deze woensdag naar Rotterdam zijn gekomen voor een congres over jeugdige zedendelinquenten.
Jeugdzedenzaken moeten weer zo veel mogelijk uit de juridische sfeer worden getrokken en de inzichten in de achtergronden van zedenplegers zijn dringend aan modernisering toe, krijgen de professionals te horen.
De Leidse hoogleraar Moerings: 'Voor 1980 wisten we nog helemaal niets. De Eerste Kamer, aangevoerd door senator Brongersma, was toen vooral bezig pedofilie aanvaard te krijgen. De tweede feministische golf zorgde voor een omslag van 180 graden. Alles werd een zedendelict en we onderzochten rijp, groen en geel. '
Recent ontstond commotie over een nieuw fenomeen : groepen minderjarigen die andere minderjarigen aanranden en verkrachten. Gesproken wordt over een oprukkende 'MTV-cultuur', waarbij jongeren zich spiegelen aan het beeld dat door vrouwonvriendelijke hiphop-clips wordt uitgedragen. Sommigen vrezen de opkomst van een generatie verkrachters en aanranders.
Mogelijk is die vrees onterecht, zo suggereert onderzoek van bijna achthonderd politiedossiers van jonge zedendelinquenten. De bevindingen van de onderzoekers van de Erasmus Universiteit en de Politieacademie zijn een voorproefje van een rapport dat pas volgend jaar uitkomt.
Zedendelicten door jongeren zijn vooral een puberprobleem, blijkt eruit. Het overgrote deel van de onderzochte jongeren liep rond zijn vijftiende tegen de lamp met een ontuchtzaak. Maar daar houden ze dan vrijwel meteen mee op. Degenen die op het criminele pad blijven, leggen zich vooral toe op 'gewone' criminaliteit.
'Het lijkt erop dat aanranding en verkrachting bij zulke jongens niet meer is dan een onderdeel van een algemenere, antisociale levenshouding', zegt onderzoeker Anton van Wijk. Mogelijk spelen de relatief hoge straffen een rol bij de keuze voor andere vormen van criminaliteit. Van Wijk: 'Verkrachting levert niets op. Drugshandel en diefstal wel, en de straffen zijn lager.'
Van Wijk constateerde tevens een stevige oververtegenwoordiging van allochtone daders bij verkrachtingen en aanrandingen. Naar de reden daarvan blijft het voorlopig gissen. Wel stuitte hij op Canadees onderzoek dat uitwees dat immigranten minder moeite hebben met de notie van gedwongen seks dan autochtonen. Die 'tolerantie' echter neemt weer af zodra immigranten langer in het ontvangende land wonen.
Dat soort noties moet verder onderzocht worden, maar intussen valt ook al wel een en ander aan te pakken. Hoogleraar jeugdpsychologie Bullens: 'Eigen slachtofferschap, ook zo'n heikel onderwerp', zegt hij. Het is nog steeds een belangrijke vraag op alle lijstjes, maar dat is onterecht.
'In een Amerikaanse gevangenis zei 72 procent van de zedendelinquenten zelf slachtoffer te zijn geweest. Toen ze aan de leugendetector hingen, zakte dat tot onder de 30 procent. Het heeft gewoon een strategische functie om dat te zeggen; het maakt je zielig, een minder groot beest.'
Bron: De Volkskrant 09/12/04