PDA

Bekijk Volledige Versie : Uithuwelijken jonge meisjes vooral om economische reden



Seif
27-12-04, 18:20
Uithuwelijken jonge meisjes vooral om economische reden

door Arthur Blok

BEIROET - De waarden en normen in het Midden-Oosten verschillen sterk van die in het Westen, vooral als het gaat om de positie en de rol van de vrouw. In de Arabische wereld is haar leven pas succesvol zodra zij gehuwd is. Sterker nog, is een vrouw vóór haar dertigste nog niet getrouwd, dan wordt haar hele familie daarop aangekeken. De angst om ongehuwd te blijven is zo groot dat men soms wel heel erg ver gaat.

Het is een warme najaarsdag in oktober. Op het campusterrein van de Amerikaanse Universiteit van Beiroet (AUB) begint in een van de collegezalen een symposium over tienerbruidjes. Dit zogenoemde 'uithuwelijken' zorgt al jaren voor een felle discussie. De in het Westen overheersende gedachte dat het uitsluitend voorkomt in de islamitische gemeenschap is onjuist. Het uithuwelijken van jonge meisjes komt onder christenen net zo vaak voor als onder moslims; het is de economische situatie die doorslaggevend is.

,,Ik was 14 jaar oud'', vertelt de nu 17-jarige Sarah. Haar grote bruine ogen en haar gezicht zijn die van een kind, maar haar opgezwollen buik verraadt dat ze in verwachting is. Net als vele andere Arabische meisjes werd Sarah gedwongen op heel jonge leeftijd te trouwen: ,,Ik ben nu zwanger van mijn tweede baby.''

,,Op een dag kwam mijn moeder naar me toe met de mededeling dat een vriend van de familie een aanzoek had gedaan'', vertelt Sarah. In de weken die volgden, probeerde haar moeder haar te overreden ermee in te stemmen. ,,Mijn moeder zei dat ik blij moest zijn met deze kans op een eigen huis en een eigen leven.''

Met een brede glimlach op het gezicht legt Sarah uit dat het idee van een huwelijk haar aansprak, al helemaal omdat ze moeite had 'mee te komen' op school. Daar komt nog bij dat haar familie op dat moment in een ernstige financiële crisis verkeerde. Over haar man - maar liefst vijftien jaar ouder - niets dan lof. Aan opmerkingen over het leeftijdsverschil stoort Sarah zich nauwelijks. ,,Hij is een begrijpend persoon'', zegt ze op zachte en bedeesde toon.

,,Ik voel geen groot verschil tussen ons'', lacht Sarah verlegen. Snel voegt eraan ze toe dat haar man ook nog eens erg gul is voor haar familie: ,,Waar kan een meisje nu meer om vragen?''

Nog niet klaar

Sarahs geluk is helaas geen regel. De ervaringen van de 16-jarige Racha zijn totaal tegenovergesteld. Ondanks haar jeugdige leeftijd is Racha al getrouwd én gescheiden. Racha: ,,Nooit trouw ik opnieuw.''

Racha's verhaal is triest. Haar vader overleed toen ze nog maar tien jaar oud was, met als gevolg dat haar moeder twaalf uur per dag moest werken als dienstmeisje. Het leven was zwaar en haar moeder kon nauwelijks in haar levensonderhoud en in dat van haar twee broertjes voorzien.

Twee weken na Racha's veertiende verjaardag gebeurde het. Een vriend van haar overleden vader deed een aanzoek. De armoede dwong haar moeder zonder overleg akkoord te gaan. Met een kil gezicht vertelt Racha over haar ervaringen. ,,Hij was drie keer mijn leeftijd en ik was nog helemaal niet klaar voor zo'n grote stap.''

,,Het enige waar ik aan dacht was: hoe kan ik mijn familie het beste helpen'', zucht de nu 16-jarige. Van de belofte dat hij, als ze met een huwelijk zou instemmen, goed voor haar twee jongere broertjes zou zorgen kwam uiteindelijk niets terecht. Na een paar weken huwelijk werd het haar zelfs onmogelijk gemaakt haar familie te zien.

Enige optie

,,Ik zei steeds tegen mezelf het is haar naseeb (lot, red.)'', vertelt moeder Amina met enige schaamte. Met gebroken stem voegt ze toe dat het veel pijn deed haar dochter 'op zo jonge leeftijd' te laten gaan. ,,We hadden de financiële steun nodig en hij was de enige optie.''

Het huwelijk van Racha bleek van korte duur, binnen een jaar werd ze door haar man verlaten. Volgens hem omdat ze 'te onvolwassen' zou zijn om een goede vrouw te zijn. ,,Wat had hij dan verwacht'', roept Racha verontwaardigd. ,,Ik was pas veertien!''

Op opgeluchte toon vertelt Racha dat ze dankbaar is dat ze geen kinderen heeft gekregen: ,,Ik wil niets hebben wat me aan hem zou kunnen herinneren. De maanden met hem waren de ergste van mijn leven.''

Op de vraag hoe haar toekomst er uitziet weet Racha zo één, twee, drie geen antwoord. Welke Arabische man zal een dergelijk verleden accepteren? Ze staart een paar minuten bedenkelijk voor zich uit en zegt: ,,Alles is beter dan leven in een nachtmerrie.''

Het jong uithuwelijken van meisjes heeft volgens basisschoollerares Hanan Ramadan vaak rampzalige gevolgen voor de ontwikkeling van de jonge bruid. Ramadan geeft les in een arme volksbuurt en wordt dagelijks geconfronteerd met het verschijnsel: ,,Het is te belachelijk voor woorden dat meisjes op deze leeftijden tot een huwelijk gedwongen kunnen worden.''

Het woord 'dwingen' kiest de lerares bewust. ,,Ik kan me niet voorstellen dat een 14- of 15-jarig kind met zoiets vrijwillig akkoord gaat'', zegt ze. Ze benadrukt dat, zelfs al zou een meisje 'ja' zeggen, dat niet wil zeggen dat ze dat ook echt bedoelt. ,,Ze is immers nog veel te jong is voor zo'n grote beslissing.''

Familiebudget

Walid Hamayeh - hoogleraar sociologie aan de AUB. - deelt de mening van Ramadan, maar wijst op het feit dat het uithuwen van jonge meisjes in de afgelopen twintig jaar enorm is afgenomen. Toch dwingt de slechte economische situatie ouders soms hiertoe: ,,Het is een probleem dat we niet langer mogen negeren.''

De jonge partner - volgens de professor negen van de tien keer het meisje - is altijd de zwakkere partij; toch ontbreken harde cijfers. Hamayeh: ,,Het komt vaak voor in arme families in zowel de christen- als moslimgemeenschap. Zij dwingen hun dochters tot een huwelijk, zodat ze niet meer op het budget van de familie drukken.''

Vooral in agrarische en andere arme gebieden van het Midden-Oosten komen deze huwelijken nog regelmatig voor. ,,Daar is men er van overtuigd dat de plaats van een vrouw in huis is'', aldus de professor. ,,Het sociale en intellectuele gat is gapend groot in deze situaties.''

Toch is niet iedereen het hiermee eens, een conservatieve stroming in het Midden-Oosten - onder alle religies - vindt een huwelijk op jonge leeftijd juist een goede zaak. Dat blijkt uit het antwoord van bijvoorbeeld rechtenstudent Ali Harakeh. ,,Elk meisje moet toch een keer trouwen'', benadrukt hij. Voor het feit dat de meisjes zelf geen invloed hebben op de beslissing en dat ze eigenlijk nog te jong zijn voor een goed huwelijk heeft hij weinig begrip. ,,Hoe jonger, des te beter'', zegt hij. ,,Dan hebben ze meer de tijd om zich goed aan te passen.''

Bron: Nederlands Dagblad (http://www.nd.nl/newsite/artikel.asp?id=53592)