Marsipulami
03-01-05, 09:38
De angst als broertje
Van onze medewerkster
Al Galidi: ,,Wie één dag een andere wereld dan Irak heeft gezien, kan niet meer terug.''
© Wim Daneels
Al bijna zeven jaar verblijft de Irakees Al Galidi in Nederland, en nu zit hij al enkele maanden op een schrijversflat in Antwerpen. Zelfs nu zijn vijfde boek verschijnt, wuift hij de titel schrijver weg. ,,Zeg maar dat ik een uitgeprocedeerde ben, dat is een eer.''
Een kamer uit kunnen, maar niet gaan, is moeilijker dan eruit willen, maar niet kunnen. (Al Galidi)
DAT is een zin uit mijn roman Mijn opa, de president en de andere dieren. Ik vind dit treffend voor mijn leven. In een kamer waar je niet uit gaat, blijf je gevangen. Maar als je niet naar buiten kúnt, ben je buiten de kamer, zelfs als je erin bent.
Ik heb erover gedacht dit gesprek af te bellen. Ik heb geen leven om zin voor leven te hebben. Ik ben in de oorlog geboren, ben opgegroeid in een andere oorlog en gevlucht van nog een andere. Toen ik hier was, brak er weer een los. Mijn land en ik kennen niets dan oorlog en dood. Er is geen plaats voor intellectuelen in Irak. Ooit werd ik opgepakt omdat ik te veel boeken op mijn studentenkamer had. Er zijn misschien 200.000 Irakezen die gestudeerd hebben, de rest zijn schapen die een harde leider nodig hebben. Elk jaar trekt een massa intellectuelen het land uit.
Ik wilde kunnen schrijven. Asiel aanvragen was niet mijn eerste keuze. Ik had al te veel over het Westen gelezen en ik besefte dat het Westen enkel veilig is voor rijken en machtigen. Dus ging ik naar Thailand, waar ik al snel met een vals paspoort in de gevangenis belandde. Na een paar dagen besloot ik geld te geven, weg te gaan en in Nederland asiel aan te vragen. Terug naar Irak gaan wilde ik niet. Wie één dag een andere wereld dan Irak heeft gezien, kan niet meer terug.
Ik heb het moeilijk gehad. Ik heb twaalf broers en zussen en ik was dus gewend aan lange tafels. Plots at ik alleen. Werken mocht ik niet, vanwege het foute statuut. Ik wou zelfs vrijwillig werken om mijn kennis als bouwkundig ingenieur niet te verliezen. Ook dat mocht niet. Toen ik dan wilde studeren, bleek ook daar mijn statuut een probleem. Juist statuut of betalen, zeiden ze. Dus begon ik met zwartwerk, in boerderijtjes en in tuinen. Ik kocht me een woordenboek en heb zelf Nederlands geleerd.
Leven is nu een soort gewoonte geworden. Je bent in het donker en iemand geeft je iets in de hand dat je moet opeten om verder te kunnen. Je weet niet of het vlees is of brood. Het smaakt raar, maar je eet het. Zo is het leven voor mij. Ik ben gelukkig omdat ik niet weet waar ik ben. Ik ben opgegroeid zonder tijd, zonder agenda of afspraken. Geen toekomst hebben, is de beste toekomst.
Het Westen heeft me harder gemaakt. Saddam gebruikte stomme schapen als soldaten, maar hier kom ik geestelijke soldaten tegen. Ze hebben gestudeerd, ze zitten als ambtenaar achter hun machtige computer en tikken met hun magische vinger in twee seconden je toekomst uit. Toen ik iets schreef voor de radio kreeg ik mijn geld niet. Een nummer van je paspoort, een nummer voor je ogen, de kleur van je haar, je ziel; ik had duizend nummers nodig voor die vijfenzestig euro. In een centrum voor asielzoekers zag ik vierhonderd vijftig collega's, die er soms al zestien jaar zaten. Mensen zijn tegen veel bestand, behalve tegen wachten. Stel dat je in het station op je vriendje wacht, dan zijn zeven minuten lang en zeven uren heel lang. Zeven jaar wachten maakt je psychisch ziek. Het is een soort professionele manier van aan terreur doen. Ik ken twaalf asielzoekers die zelfmoord hebben gepleegd.
Vluchten naar andere landen kan niet, vanwege je vingerafdrukken. Nu ik in België ben, zie ik nochtans meer mogelijkheden. Ik krijg hier een pasje van de bibliotheek, kan les volgen als ik wil, kan zelfs naar het ziekenhuis gaan. Illegaal in België is beter dan autochtoon met uitkering in Nederland.
Nu Saddam weg is, zou ik terug moeten? Andere mensen gaan toch ook waar ze willen? Ik schrijf in een uitgeprocedeerde taal. Ik moet dus wel in dit taalgebied blijven. Ondertussen leef ik voor mijn familie in Irak. In onze cultuur wordt je oude moeder je dochter. Ik bel haar elke dag omdat ik weet dat ze daar rustig van wordt. Ze begrijpt mijn situatie niet, ze denkt dat ik in de gevangenis zit. Drie jaar geleden werd mijn vader ziek en mocht ik geen afscheid van hem gaan nemen, tenzij ik daar bleef. Nu is mijn moeder ziek en kan ik weer niet op bezoek gaan. Saddam is weg, maar er zijn zoveel andere Saddams; geen werk, geen geld, geen brood en geen vrijheid. De elektriciteit brandt enkel in de grote gebouwen van de Amerikanen. En er heerst een dubbele haat voor Saddam: de haat voor hem en de haat voor de Amerikanen die door hem gekomen zijn.
Wij zijn bang geboren. De kinderen houden van de angst omdat ze die van hun moeder gekregen hebben. We zijn bang en niet bang. Het is ons tweelingbroertje. We zorgen voor hem, want hij is nodig. Onze angst is wat chocolade is voor de Belgen en kaas voor de Nederlanders.
Mijn boek is een vreemde biografie van het leven in Zuid-Irak. Angst is er een deel van het leven. Ze maakt mensen hard en warm tegelijk. Ellende brengt wijsheid mee, en woede rust. In mijn boek valt alles, ook Irak is een eindeloze weg naar beneden. Toch is mijn boek poëtisch. Ik hoop dat het traag gelezen wordt, want het is de zin van mijn leven. En dat mensen beseffen dat een boek dat negatief is over de president en de politiek nooit bij een Arabische uitgeverij kan worden uitgegeven.
Ik ben opgevoed tussen een vrije vader en een godvrezende moeder, en dat houdt me recht. Ik geloof in het leven zoals mijn vader dat leefde en kan op donkere dagen terecht in de koran en het geloof van mijn moeder. Zonder die levenslessen was ik allang dood geweest. Ondertussen denk ik niet aan een toekomst. Ik zal wel uitgeprocedeerde blijven; ook hier is angst. Ik zie hoe iedereen zich veilig stelt met alle soorten verzekeringen. Ik kom enkel met wat gedichten en een verhaal. Ooit zal ik weggaan, maar misschien blijven mijn woorden achter.''
Al Galidi, ,,Mijn opa, de president en de andere dieren'', De Arbeiderspers, 17,95 euro.
De Verloren Zoon brengt verhalen uit de brede zingevingswereld.
03/01/2005 Gretel Van den Broek
©Copyright De Standaard
Van onze medewerkster
Al Galidi: ,,Wie één dag een andere wereld dan Irak heeft gezien, kan niet meer terug.''
© Wim Daneels
Al bijna zeven jaar verblijft de Irakees Al Galidi in Nederland, en nu zit hij al enkele maanden op een schrijversflat in Antwerpen. Zelfs nu zijn vijfde boek verschijnt, wuift hij de titel schrijver weg. ,,Zeg maar dat ik een uitgeprocedeerde ben, dat is een eer.''
Een kamer uit kunnen, maar niet gaan, is moeilijker dan eruit willen, maar niet kunnen. (Al Galidi)
DAT is een zin uit mijn roman Mijn opa, de president en de andere dieren. Ik vind dit treffend voor mijn leven. In een kamer waar je niet uit gaat, blijf je gevangen. Maar als je niet naar buiten kúnt, ben je buiten de kamer, zelfs als je erin bent.
Ik heb erover gedacht dit gesprek af te bellen. Ik heb geen leven om zin voor leven te hebben. Ik ben in de oorlog geboren, ben opgegroeid in een andere oorlog en gevlucht van nog een andere. Toen ik hier was, brak er weer een los. Mijn land en ik kennen niets dan oorlog en dood. Er is geen plaats voor intellectuelen in Irak. Ooit werd ik opgepakt omdat ik te veel boeken op mijn studentenkamer had. Er zijn misschien 200.000 Irakezen die gestudeerd hebben, de rest zijn schapen die een harde leider nodig hebben. Elk jaar trekt een massa intellectuelen het land uit.
Ik wilde kunnen schrijven. Asiel aanvragen was niet mijn eerste keuze. Ik had al te veel over het Westen gelezen en ik besefte dat het Westen enkel veilig is voor rijken en machtigen. Dus ging ik naar Thailand, waar ik al snel met een vals paspoort in de gevangenis belandde. Na een paar dagen besloot ik geld te geven, weg te gaan en in Nederland asiel aan te vragen. Terug naar Irak gaan wilde ik niet. Wie één dag een andere wereld dan Irak heeft gezien, kan niet meer terug.
Ik heb het moeilijk gehad. Ik heb twaalf broers en zussen en ik was dus gewend aan lange tafels. Plots at ik alleen. Werken mocht ik niet, vanwege het foute statuut. Ik wou zelfs vrijwillig werken om mijn kennis als bouwkundig ingenieur niet te verliezen. Ook dat mocht niet. Toen ik dan wilde studeren, bleek ook daar mijn statuut een probleem. Juist statuut of betalen, zeiden ze. Dus begon ik met zwartwerk, in boerderijtjes en in tuinen. Ik kocht me een woordenboek en heb zelf Nederlands geleerd.
Leven is nu een soort gewoonte geworden. Je bent in het donker en iemand geeft je iets in de hand dat je moet opeten om verder te kunnen. Je weet niet of het vlees is of brood. Het smaakt raar, maar je eet het. Zo is het leven voor mij. Ik ben gelukkig omdat ik niet weet waar ik ben. Ik ben opgegroeid zonder tijd, zonder agenda of afspraken. Geen toekomst hebben, is de beste toekomst.
Het Westen heeft me harder gemaakt. Saddam gebruikte stomme schapen als soldaten, maar hier kom ik geestelijke soldaten tegen. Ze hebben gestudeerd, ze zitten als ambtenaar achter hun machtige computer en tikken met hun magische vinger in twee seconden je toekomst uit. Toen ik iets schreef voor de radio kreeg ik mijn geld niet. Een nummer van je paspoort, een nummer voor je ogen, de kleur van je haar, je ziel; ik had duizend nummers nodig voor die vijfenzestig euro. In een centrum voor asielzoekers zag ik vierhonderd vijftig collega's, die er soms al zestien jaar zaten. Mensen zijn tegen veel bestand, behalve tegen wachten. Stel dat je in het station op je vriendje wacht, dan zijn zeven minuten lang en zeven uren heel lang. Zeven jaar wachten maakt je psychisch ziek. Het is een soort professionele manier van aan terreur doen. Ik ken twaalf asielzoekers die zelfmoord hebben gepleegd.
Vluchten naar andere landen kan niet, vanwege je vingerafdrukken. Nu ik in België ben, zie ik nochtans meer mogelijkheden. Ik krijg hier een pasje van de bibliotheek, kan les volgen als ik wil, kan zelfs naar het ziekenhuis gaan. Illegaal in België is beter dan autochtoon met uitkering in Nederland.
Nu Saddam weg is, zou ik terug moeten? Andere mensen gaan toch ook waar ze willen? Ik schrijf in een uitgeprocedeerde taal. Ik moet dus wel in dit taalgebied blijven. Ondertussen leef ik voor mijn familie in Irak. In onze cultuur wordt je oude moeder je dochter. Ik bel haar elke dag omdat ik weet dat ze daar rustig van wordt. Ze begrijpt mijn situatie niet, ze denkt dat ik in de gevangenis zit. Drie jaar geleden werd mijn vader ziek en mocht ik geen afscheid van hem gaan nemen, tenzij ik daar bleef. Nu is mijn moeder ziek en kan ik weer niet op bezoek gaan. Saddam is weg, maar er zijn zoveel andere Saddams; geen werk, geen geld, geen brood en geen vrijheid. De elektriciteit brandt enkel in de grote gebouwen van de Amerikanen. En er heerst een dubbele haat voor Saddam: de haat voor hem en de haat voor de Amerikanen die door hem gekomen zijn.
Wij zijn bang geboren. De kinderen houden van de angst omdat ze die van hun moeder gekregen hebben. We zijn bang en niet bang. Het is ons tweelingbroertje. We zorgen voor hem, want hij is nodig. Onze angst is wat chocolade is voor de Belgen en kaas voor de Nederlanders.
Mijn boek is een vreemde biografie van het leven in Zuid-Irak. Angst is er een deel van het leven. Ze maakt mensen hard en warm tegelijk. Ellende brengt wijsheid mee, en woede rust. In mijn boek valt alles, ook Irak is een eindeloze weg naar beneden. Toch is mijn boek poëtisch. Ik hoop dat het traag gelezen wordt, want het is de zin van mijn leven. En dat mensen beseffen dat een boek dat negatief is over de president en de politiek nooit bij een Arabische uitgeverij kan worden uitgegeven.
Ik ben opgevoed tussen een vrije vader en een godvrezende moeder, en dat houdt me recht. Ik geloof in het leven zoals mijn vader dat leefde en kan op donkere dagen terecht in de koran en het geloof van mijn moeder. Zonder die levenslessen was ik allang dood geweest. Ondertussen denk ik niet aan een toekomst. Ik zal wel uitgeprocedeerde blijven; ook hier is angst. Ik zie hoe iedereen zich veilig stelt met alle soorten verzekeringen. Ik kom enkel met wat gedichten en een verhaal. Ooit zal ik weggaan, maar misschien blijven mijn woorden achter.''
Al Galidi, ,,Mijn opa, de president en de andere dieren'', De Arbeiderspers, 17,95 euro.
De Verloren Zoon brengt verhalen uit de brede zingevingswereld.
03/01/2005 Gretel Van den Broek
©Copyright De Standaard