Marsipulami
02-02-05, 01:44
Jezus zou nu ’n beamer pakken
door Emiel Hakkenes
2005-01-25 - lezersreacties op dit artikel (23)
Tien miljoen Nederlanders hebben een internetaansluiting. Kerken kunnen er niet omheen. Toch zijn ze niet allemaal enthousiast voor de nieuwe media. Wat vindt de Bijbel van internet? En wie wil er aan de powerpointpreek?
’Tart God niet! Het geloof is uit het horen!’’ Dat schreef de vrijgemaaktgereformeerde predikant W. G. de Vries veertig jaar geleden. Uitbeelding was vermaak, geen verkondiging. Aan dat verzet is een eind gekomen: het zijn nu de behoudende groeperingen die enthousiast nadenken over nieuwe media.
Bij het Katholiek Documentatiecentrum is weinig bekend over het gebruik van beamers (zie inzet) in parochies, maar het neemt niet toe, zegt een woordvoerster. Bij de protestanten is de projector populairder, al verschilt dat volgens Karel Jungheim van het Protestants Dienstencentrum in NoordHolland nogal per gemeente. Er wordt flink geëxperimenteerd. Dat gebeurt eerst alleen in jongerendiensten. Of in een gewone dienst, om een collectedoel te illustreren. Zo vestigde de oecumenische hulporganisatie Kerkinactie de aandacht op haar campagne ‘Gelooft u ook dat ieder mens telt?’ met een cdrom en een powerpointpresentatie voor aangesloten kerken.
In evangelische gemeenten is de beamer ingeburgerd. Jan Loek Siskens van Evangeliegemeente De Deur in Delft: ,,Wij projecteren de teksten die we in de dienst zingen en tijdens het zingen klappen we mee. Een liedbundel in je handen is dan niet handig.’’ Siskens: ,,God spreekt op allerlei manieren, in de Bijbel zelfs via een ezel, dus waarom niet via dia’s of een film?’’
Omdat het geloof niet uit het zíen maar uit het hóren is, luidt het antwoord in behoudende kring. Vorige week hielden de Nederlands, vrijgemaakten christelijke gereformeerde kerken in Zwolle een congres over nieuwe media.
,,Visualiteit maakt de boodschap indringend’’, zei dagvoorzitter Kor Mollema, hoogleraar accountancy aan de Erasmusuniversiteit in Rotterdam. Van het gesproken woord blijft weinig hangen, maar met audiovisuele ondersteuning beklijft het dubbel zo goed. Toch staat er nog maar in een op de vier orthodoxe kerkenkerken een beamer, schat Bernhard Jonker van de stichting De Luisterpost/Bralectah. Die verspreidt beelden geluidsmateriaal van het gereformeerde leven. ,,Geld is er vaak wel’’, zegt hij. ,,Als het orgel kapot gaat komt er ook wel een nieuwe. Maar een beamer heeft geen prioriteit.’’ Bij de interkerkelijke jongerenorganisatie Youth for Christ (YfC) hoort de projector bij de standaarduitrusting. ,,Beeld en geluid zetten kracht bij. Dat kan helpen de kern echt te laten landen bij jongeren’’, zegt Mirjam de Jager van YfC. ,,Wij zien nieuwe media en audiovisuele hulpmiddelen als kans om jongeren op een creatieve manier het evangelie van Jezus te laten zien en horen.’’
Ook het gebruik van internet is voor YfC vanzelfsprekend. ,,Binnenkort starten we daar samen met de EO een Youth Alpha (kennismaking met het christelijk geloof, red.). Internet is hét middel om jongeren die niets hebben met het christelijk geloof en voor wie een gespreksgroep een te hoge drempel is, toch te bereiken.’’
Het bereiken van jongeren is het meestgehoorde argument om audiovisuele middelen in te zetten in de eredienst. Fout, volgens Kor Mollema: ,,Proberen de preek op te leuken of meer jongeren naar de kerk te trekken, is een verkeerd motief voor het gebruik van de beamer.’’ Een flitsende presentatie kan nooit méér kan zijn dan een hulpmiddel. ,,De boodschap moet centraal blijven staan en daarin moeten we elkaar ondersteunen in gebed.’’ Sommige predikanten hebben geen principiel¨e bezwaren, maar ze hebben geen kaas gegeten van al die nieuwe techniek. Mollema weet een oplossing: ,,Gemeentes zitten vol met whizzkids die liever achter een laptop zitten dan met een collectezak lopen.’’ Jan Loek Siskens van Evangeliegemeente De Deur: ,,Ik heb een ictopleiding gevolgd en ben blij dat ik dat talent kan inzetten voor de gemeente.’’
De Assense predikant Sieds de Jong geldt binnen zijn vrijgemaaktgereformeerde kerk als een powerpointpionier. ,,We zijn heel geleidelijk begonnen’’, zegt De Jong. Eerst kwam er een ’aangepaste dienst voor een doof gemeentelid’. Toen ’visuele presentatiesin diensten voor kinderen en jongeren’. ,,Zo is de hele gemeente ernaartoe gegroeid, hoegenaamd zonder kritiek.’’ Toch kan De Jong zich voorstellen dat preken met behulp van een projector op weerstand stuiten. ,,De angst bestaat dat de aandacht voor visuele elementen de Bijbel tekortdoet. Maar Jezus zelf preekte ook met woord én beeld. Hij riep mensen op te kijken naar de vogels die God geschapen heeft en de kinderen die het belangrijkst zijn in het Koninkrijk.’’
De nieuwe media hebben in de kerk de toekomst, denken de ondervraagden. ,,In nieuwgebouwde kerken is een beamer vrijwel standaard’’, weet Sieds de Jong. Mirjam de Jager van YfC: ,,Wij zien dat jeugdleiders en jongerenwerkers nieuwe media steeds meer gebruiken als middel om, naast daadwerkelijke facetofaceontmoetingen, contact te onderhouden met jongeren; uitnodigingen worden via sms verstuurd en op de chat van msn worden serieuze gesprekken gevoerd.’’ De gereformeerde predikanten gaan van hun congres in Zwolle naar huis met de aansporing dat ze vooral moeten ‘durven’. Elke nieuwe ontwikkeling in de kerk, dus ook het gebruik van powerpoint, begint met een eerste stap. ,,Er liggen grote mogelijkheden voor nieuwe media in de eredienst. Moedig voorwaarts!’’
Powerpointpreek
Een goede geluidsinstallatie hoort bij de standaarduitrusting van een kerkgebouw. Het klankbord boven de kansel is niet voldoende om aan eisen van verstaanbaarheid te voldoen. Voor slechthorenden is vaak een ringleiding aanwezig (slechts bruikbaar in combinatie met hoorapparaat).
Voor een powerpointpreek zijn nog andere technische hoogstandjes nodig. Naast de geluidsinstallatie zijn dat een beamer (projector) met daaraan gekoppeld een computer en een scherm, liefst in een (half) verduisterde ruimte. De kosten kunnen oplopen tot zo'n 8000 euro.
door Emiel Hakkenes
2005-01-25 - lezersreacties op dit artikel (23)
Tien miljoen Nederlanders hebben een internetaansluiting. Kerken kunnen er niet omheen. Toch zijn ze niet allemaal enthousiast voor de nieuwe media. Wat vindt de Bijbel van internet? En wie wil er aan de powerpointpreek?
’Tart God niet! Het geloof is uit het horen!’’ Dat schreef de vrijgemaaktgereformeerde predikant W. G. de Vries veertig jaar geleden. Uitbeelding was vermaak, geen verkondiging. Aan dat verzet is een eind gekomen: het zijn nu de behoudende groeperingen die enthousiast nadenken over nieuwe media.
Bij het Katholiek Documentatiecentrum is weinig bekend over het gebruik van beamers (zie inzet) in parochies, maar het neemt niet toe, zegt een woordvoerster. Bij de protestanten is de projector populairder, al verschilt dat volgens Karel Jungheim van het Protestants Dienstencentrum in NoordHolland nogal per gemeente. Er wordt flink geëxperimenteerd. Dat gebeurt eerst alleen in jongerendiensten. Of in een gewone dienst, om een collectedoel te illustreren. Zo vestigde de oecumenische hulporganisatie Kerkinactie de aandacht op haar campagne ‘Gelooft u ook dat ieder mens telt?’ met een cdrom en een powerpointpresentatie voor aangesloten kerken.
In evangelische gemeenten is de beamer ingeburgerd. Jan Loek Siskens van Evangeliegemeente De Deur in Delft: ,,Wij projecteren de teksten die we in de dienst zingen en tijdens het zingen klappen we mee. Een liedbundel in je handen is dan niet handig.’’ Siskens: ,,God spreekt op allerlei manieren, in de Bijbel zelfs via een ezel, dus waarom niet via dia’s of een film?’’
Omdat het geloof niet uit het zíen maar uit het hóren is, luidt het antwoord in behoudende kring. Vorige week hielden de Nederlands, vrijgemaakten christelijke gereformeerde kerken in Zwolle een congres over nieuwe media.
,,Visualiteit maakt de boodschap indringend’’, zei dagvoorzitter Kor Mollema, hoogleraar accountancy aan de Erasmusuniversiteit in Rotterdam. Van het gesproken woord blijft weinig hangen, maar met audiovisuele ondersteuning beklijft het dubbel zo goed. Toch staat er nog maar in een op de vier orthodoxe kerkenkerken een beamer, schat Bernhard Jonker van de stichting De Luisterpost/Bralectah. Die verspreidt beelden geluidsmateriaal van het gereformeerde leven. ,,Geld is er vaak wel’’, zegt hij. ,,Als het orgel kapot gaat komt er ook wel een nieuwe. Maar een beamer heeft geen prioriteit.’’ Bij de interkerkelijke jongerenorganisatie Youth for Christ (YfC) hoort de projector bij de standaarduitrusting. ,,Beeld en geluid zetten kracht bij. Dat kan helpen de kern echt te laten landen bij jongeren’’, zegt Mirjam de Jager van YfC. ,,Wij zien nieuwe media en audiovisuele hulpmiddelen als kans om jongeren op een creatieve manier het evangelie van Jezus te laten zien en horen.’’
Ook het gebruik van internet is voor YfC vanzelfsprekend. ,,Binnenkort starten we daar samen met de EO een Youth Alpha (kennismaking met het christelijk geloof, red.). Internet is hét middel om jongeren die niets hebben met het christelijk geloof en voor wie een gespreksgroep een te hoge drempel is, toch te bereiken.’’
Het bereiken van jongeren is het meestgehoorde argument om audiovisuele middelen in te zetten in de eredienst. Fout, volgens Kor Mollema: ,,Proberen de preek op te leuken of meer jongeren naar de kerk te trekken, is een verkeerd motief voor het gebruik van de beamer.’’ Een flitsende presentatie kan nooit méér kan zijn dan een hulpmiddel. ,,De boodschap moet centraal blijven staan en daarin moeten we elkaar ondersteunen in gebed.’’ Sommige predikanten hebben geen principiel¨e bezwaren, maar ze hebben geen kaas gegeten van al die nieuwe techniek. Mollema weet een oplossing: ,,Gemeentes zitten vol met whizzkids die liever achter een laptop zitten dan met een collectezak lopen.’’ Jan Loek Siskens van Evangeliegemeente De Deur: ,,Ik heb een ictopleiding gevolgd en ben blij dat ik dat talent kan inzetten voor de gemeente.’’
De Assense predikant Sieds de Jong geldt binnen zijn vrijgemaaktgereformeerde kerk als een powerpointpionier. ,,We zijn heel geleidelijk begonnen’’, zegt De Jong. Eerst kwam er een ’aangepaste dienst voor een doof gemeentelid’. Toen ’visuele presentatiesin diensten voor kinderen en jongeren’. ,,Zo is de hele gemeente ernaartoe gegroeid, hoegenaamd zonder kritiek.’’ Toch kan De Jong zich voorstellen dat preken met behulp van een projector op weerstand stuiten. ,,De angst bestaat dat de aandacht voor visuele elementen de Bijbel tekortdoet. Maar Jezus zelf preekte ook met woord én beeld. Hij riep mensen op te kijken naar de vogels die God geschapen heeft en de kinderen die het belangrijkst zijn in het Koninkrijk.’’
De nieuwe media hebben in de kerk de toekomst, denken de ondervraagden. ,,In nieuwgebouwde kerken is een beamer vrijwel standaard’’, weet Sieds de Jong. Mirjam de Jager van YfC: ,,Wij zien dat jeugdleiders en jongerenwerkers nieuwe media steeds meer gebruiken als middel om, naast daadwerkelijke facetofaceontmoetingen, contact te onderhouden met jongeren; uitnodigingen worden via sms verstuurd en op de chat van msn worden serieuze gesprekken gevoerd.’’ De gereformeerde predikanten gaan van hun congres in Zwolle naar huis met de aansporing dat ze vooral moeten ‘durven’. Elke nieuwe ontwikkeling in de kerk, dus ook het gebruik van powerpoint, begint met een eerste stap. ,,Er liggen grote mogelijkheden voor nieuwe media in de eredienst. Moedig voorwaarts!’’
Powerpointpreek
Een goede geluidsinstallatie hoort bij de standaarduitrusting van een kerkgebouw. Het klankbord boven de kansel is niet voldoende om aan eisen van verstaanbaarheid te voldoen. Voor slechthorenden is vaak een ringleiding aanwezig (slechts bruikbaar in combinatie met hoorapparaat).
Voor een powerpointpreek zijn nog andere technische hoogstandjes nodig. Naast de geluidsinstallatie zijn dat een beamer (projector) met daaraan gekoppeld een computer en een scherm, liefst in een (half) verduisterde ruimte. De kosten kunnen oplopen tot zo'n 8000 euro.