mark61
09-02-05, 03:35
Opleidingen voor leerkrachten basisonderwijs moeten meer diepgang krijgen
Door onze redacteur Mark Duursma
Ouders klagen over de kwaliteit van leerkrachten op basis-scholen. Ook toezichthouders maken zich zorgen. Veel pabo's passen hun lesaanbod aan. Meer weten van minder.
BREDA, 5 FEBR. De ouders van Anja Koekkoek hebben het over de 'knip- en plakschool'. En toen Maartje van den Kieboom laatst thuiskwam met een zelfgemaakt masker van karton, vroegen haar ouders wat voor opleiding ze nou eigenlijk aan het volgen is.
Anja en Maartje, 19 en 17 jaar, zijn eerstejaarsstudent aan de pabo van Avans Hogeschool in Breda. Boven de deur van het voormalige klooster staat de vorige naam: 'Kweekschool St. Franciscus'. Studenten aan deze lerarenopleiding basisonderwijs krijgen zes uur per week 'tehatex': tekenen, handvaardigheid en textiele werkvormen. Ook hebben ze 'vocale training'. Maartje: ,,Daar leren we kinderliedjes.''
De kritiek op het niveau van de onderwijzers op basisscholen zwelt aan. Ouders klagen: 'Ze kunnen zelf niet eens spellen en rekenen, dus hoe moeten ze dat aan onze kinderen leren?' Of, zoals een oudere leraar het vorige week in een ingezonden brief aan Trouw verwoordde: ,,Er is nauwelijks verschil in intellectuele bagage tussen leraar en leerling. De intelligente, geïnteresseerde leerling is zelfs menige jonge leerkracht de baas.''
Dat de pabo te makkelijk zou zijn, is volgens de studenten in Breda een misverstand. Ze moeten veel werkstukken maken, en krijgen ook flink wat theorie te verstouwen. Niet in vakken, maar in thema's. Het thema dat ze nu volgen heet 'Kinderen leren ontdekken en ik zelf ook'. Pepijn Booij: ,,Ontwikkelingspsychologie is pittige kost. Mensen vergeten dat wij straks pedagoog zijn.''
Nederlands en rekenen zijn de moeilijkste vakken, zeggen de eerstejaars van de pabo Breda. Van de 27 studenten uit de groep van Anja Koekkoek waren er maar twee die de toets in één keer haalden. Gelukkig zijn er drie herkansingen. Deze vorm van rekenen is niet te vergelijken met wiskunde op de havo, zegt Wouter van der Vaart. ,,Nu moet je sommen op allerlei manieren kunnen uitleggen. En je mag geen rekenmachine gebruiken.''
Het zijn niet alleen de ouders die klagen over het niveau van de leerkrachten van hun kinderen. De Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO), verantwoordelijk voor de kwaliteitstoetsing van het hoger onderwijs, liet vorige maand weten zich zorgen te maken over het niveau van de pabo's. Maar liefst 18 van de 39 pabo's zouden op dit moment waarschijnlijk niet worden geaccrediteerd, een voorwaarde voor overheidsbekostiging. De NVAO gaat de komende tijd praten met de opleidingen over verbeteringen. Het gaat ondermeer om de samenhang in het lesprogramma, het toetsbeleid en de bewaking van het hbo-niveau.
Ook de Onderwijsraad, het belangrijkste adviesorgaan voor onderwijs van de regering, toont zich kritisch over zowel de pabo's als de lerarenopleidingen voor het voortgezet onderwijs. .... De raad wijst er ook op dat niet de beste leerlingen voor het onderwijs kiezen. Kortom: ,,De kwaliteit van de lerarenopleidingen baart zorgen.''
De nieuwe meesters - een bescheiden minderheid, zie kader - en juffen zijn niet meer de intellectuele reuzen van weleer. ...,,Maar de laatste twintig jaar is de kwaliteit van de opleidingen ook echt gedaald.''
Net als elders in het onderwijs zijn de pabo's bezig met een transformatie. Achter de modewoorden 'vraaggestuurd' en 'competentiegericht' gaat de overgang schuil van het oude leren naar het nieuwe leren, van de leraar die vakkennis aanbiedt naar de leerling die om vaardigheden vraagt.
De drie pabo's van de Hogeschool Drenthe, waarvan er twee in 2003 zeer slecht werden beoordeeld door een visitatiecommissie van deskundigen, starten komend studiejaar met een heel nieuw curriculum. Directeur Geiske Tol: ,,Na die slechte beoordeling volgde een explosie van vernieuwing. We kantelen het hele onderwijs van docentgestuurd naar studentgestuurd. Doceren wordt begeleiden.''
Veel pabo's erkennen dat de huidige opleiding vakkennis en diepgang ontbeert. Om die reden draaien zij een hervorming uit 2000 terug. Studenten worden sinds een paar jaar aan het eind van de opleiding getoetst op meer dan honderd 'startbekwaamheden'. Het leidde tot de kritiek dat de pabo's een overdaad aan oppervlakkige kennis bieden: veel, maar niet moeilijk. Of zoals klas 2D in Breda het samenvat: ,,We moeten veel maken, maar weinig lezen.''
De pabo Breda werd vorig jaar in de Keuzegids Hoger Onderwijs door zowel deskundigen als studenten zeer negatief beoordeeld. Net als in Drenthe gaat in Breda vanaf september het roer om, richting 'vraagsturing'. Daarnaast wil directeur Jef Bückers dat studenten kunnen gaan kiezen uit aan te leren vaardigheden. De een zal zich specialiseren in creatieve vorming, een ander in taalverwerving van allochtone kinderen. Zo moet de opleiding meer diepgang krijgen.
Ook de studenten zijn aan het veranderen. In 1992 had 65 procent van de afgestudeerden aan de pabo's havo als vooropleiding, in 2002 was dat nog maar 43 procent. Het aantal studenten met een mbo-opleiding of al dan niet voltooide andere hbo-opleiding is sterk toegenomen.
Van de tien tweedejaars in de kantine van de pabo Breda hebben er vijf een mbo-opleiding achter de rug: bouwkunde, verpleegkunde, grafische vormgeving en twee keer sociaal-pedagogisch werk. Directeur Bückers noemt als voordeel van mbo'ers dat dat ze ervaring hebben met stages, maar ,,cognitief zijn ze zwakker dan havisten''.
...
Ooit was de kweekschool de universiteit voor de armen, zegt onderwijssocioloog Vermeulen. ,,De lerarenopleiding was bij uitstek de plek waar de arbeidersklasse zich kon emanciperen. Dat waren sociaal gedepriveerde studenten met een goed stel hersens. Die groep staat nu voor de klas en verlaat over een paar jaar massaal het onderwijs. Nu iedereen elke opleiding kan kiezen, kiezen de slimmerds niet meer de lerarenopleiding.''
http://www.nrc.nl/binnenland/artikel/1107497255231.html
:lachu:
Door onze redacteur Mark Duursma
Ouders klagen over de kwaliteit van leerkrachten op basis-scholen. Ook toezichthouders maken zich zorgen. Veel pabo's passen hun lesaanbod aan. Meer weten van minder.
BREDA, 5 FEBR. De ouders van Anja Koekkoek hebben het over de 'knip- en plakschool'. En toen Maartje van den Kieboom laatst thuiskwam met een zelfgemaakt masker van karton, vroegen haar ouders wat voor opleiding ze nou eigenlijk aan het volgen is.
Anja en Maartje, 19 en 17 jaar, zijn eerstejaarsstudent aan de pabo van Avans Hogeschool in Breda. Boven de deur van het voormalige klooster staat de vorige naam: 'Kweekschool St. Franciscus'. Studenten aan deze lerarenopleiding basisonderwijs krijgen zes uur per week 'tehatex': tekenen, handvaardigheid en textiele werkvormen. Ook hebben ze 'vocale training'. Maartje: ,,Daar leren we kinderliedjes.''
De kritiek op het niveau van de onderwijzers op basisscholen zwelt aan. Ouders klagen: 'Ze kunnen zelf niet eens spellen en rekenen, dus hoe moeten ze dat aan onze kinderen leren?' Of, zoals een oudere leraar het vorige week in een ingezonden brief aan Trouw verwoordde: ,,Er is nauwelijks verschil in intellectuele bagage tussen leraar en leerling. De intelligente, geïnteresseerde leerling is zelfs menige jonge leerkracht de baas.''
Dat de pabo te makkelijk zou zijn, is volgens de studenten in Breda een misverstand. Ze moeten veel werkstukken maken, en krijgen ook flink wat theorie te verstouwen. Niet in vakken, maar in thema's. Het thema dat ze nu volgen heet 'Kinderen leren ontdekken en ik zelf ook'. Pepijn Booij: ,,Ontwikkelingspsychologie is pittige kost. Mensen vergeten dat wij straks pedagoog zijn.''
Nederlands en rekenen zijn de moeilijkste vakken, zeggen de eerstejaars van de pabo Breda. Van de 27 studenten uit de groep van Anja Koekkoek waren er maar twee die de toets in één keer haalden. Gelukkig zijn er drie herkansingen. Deze vorm van rekenen is niet te vergelijken met wiskunde op de havo, zegt Wouter van der Vaart. ,,Nu moet je sommen op allerlei manieren kunnen uitleggen. En je mag geen rekenmachine gebruiken.''
Het zijn niet alleen de ouders die klagen over het niveau van de leerkrachten van hun kinderen. De Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO), verantwoordelijk voor de kwaliteitstoetsing van het hoger onderwijs, liet vorige maand weten zich zorgen te maken over het niveau van de pabo's. Maar liefst 18 van de 39 pabo's zouden op dit moment waarschijnlijk niet worden geaccrediteerd, een voorwaarde voor overheidsbekostiging. De NVAO gaat de komende tijd praten met de opleidingen over verbeteringen. Het gaat ondermeer om de samenhang in het lesprogramma, het toetsbeleid en de bewaking van het hbo-niveau.
Ook de Onderwijsraad, het belangrijkste adviesorgaan voor onderwijs van de regering, toont zich kritisch over zowel de pabo's als de lerarenopleidingen voor het voortgezet onderwijs. .... De raad wijst er ook op dat niet de beste leerlingen voor het onderwijs kiezen. Kortom: ,,De kwaliteit van de lerarenopleidingen baart zorgen.''
De nieuwe meesters - een bescheiden minderheid, zie kader - en juffen zijn niet meer de intellectuele reuzen van weleer. ...,,Maar de laatste twintig jaar is de kwaliteit van de opleidingen ook echt gedaald.''
Net als elders in het onderwijs zijn de pabo's bezig met een transformatie. Achter de modewoorden 'vraaggestuurd' en 'competentiegericht' gaat de overgang schuil van het oude leren naar het nieuwe leren, van de leraar die vakkennis aanbiedt naar de leerling die om vaardigheden vraagt.
De drie pabo's van de Hogeschool Drenthe, waarvan er twee in 2003 zeer slecht werden beoordeeld door een visitatiecommissie van deskundigen, starten komend studiejaar met een heel nieuw curriculum. Directeur Geiske Tol: ,,Na die slechte beoordeling volgde een explosie van vernieuwing. We kantelen het hele onderwijs van docentgestuurd naar studentgestuurd. Doceren wordt begeleiden.''
Veel pabo's erkennen dat de huidige opleiding vakkennis en diepgang ontbeert. Om die reden draaien zij een hervorming uit 2000 terug. Studenten worden sinds een paar jaar aan het eind van de opleiding getoetst op meer dan honderd 'startbekwaamheden'. Het leidde tot de kritiek dat de pabo's een overdaad aan oppervlakkige kennis bieden: veel, maar niet moeilijk. Of zoals klas 2D in Breda het samenvat: ,,We moeten veel maken, maar weinig lezen.''
De pabo Breda werd vorig jaar in de Keuzegids Hoger Onderwijs door zowel deskundigen als studenten zeer negatief beoordeeld. Net als in Drenthe gaat in Breda vanaf september het roer om, richting 'vraagsturing'. Daarnaast wil directeur Jef Bückers dat studenten kunnen gaan kiezen uit aan te leren vaardigheden. De een zal zich specialiseren in creatieve vorming, een ander in taalverwerving van allochtone kinderen. Zo moet de opleiding meer diepgang krijgen.
Ook de studenten zijn aan het veranderen. In 1992 had 65 procent van de afgestudeerden aan de pabo's havo als vooropleiding, in 2002 was dat nog maar 43 procent. Het aantal studenten met een mbo-opleiding of al dan niet voltooide andere hbo-opleiding is sterk toegenomen.
Van de tien tweedejaars in de kantine van de pabo Breda hebben er vijf een mbo-opleiding achter de rug: bouwkunde, verpleegkunde, grafische vormgeving en twee keer sociaal-pedagogisch werk. Directeur Bückers noemt als voordeel van mbo'ers dat dat ze ervaring hebben met stages, maar ,,cognitief zijn ze zwakker dan havisten''.
...
Ooit was de kweekschool de universiteit voor de armen, zegt onderwijssocioloog Vermeulen. ,,De lerarenopleiding was bij uitstek de plek waar de arbeidersklasse zich kon emanciperen. Dat waren sociaal gedepriveerde studenten met een goed stel hersens. Die groep staat nu voor de klas en verlaat over een paar jaar massaal het onderwijs. Nu iedereen elke opleiding kan kiezen, kiezen de slimmerds niet meer de lerarenopleiding.''
http://www.nrc.nl/binnenland/artikel/1107497255231.html
:lachu: