Marsipulami
20-02-05, 09:32
SP.A-voorzitter Stevaert schrijft boek over geloof
,,We moeten die idiote trend omkeren om het geloof onzichtbaar te maken.''
SP.A-voorzitter Steve Stevaert opent het debat over het samenleven van mensen met een verschillende geloofsovertuiging. ,,Wie zegt dat religie niets met politiek te maken heeft, kent niets van politiek.''
Maanden geleden kondigde Steve Stevaert een boek aan over geloof. Het is er nu en wat blijkt? Dit boek gaat niet over het geloof, maar wel over de manier waarop mensen met een verschillend geloof kunnen samenleven, over diversiteit dus. ,,Vroeger was het eenvoudig'', zegt Stevaert. ,,Je had de katholieken aan de ene kant en de vrijzinnigen aan de andere, maar dat stadium zijn we al lang voorbij, door de komst van migranten met een heel andere overtuiging. Nu is de grote vraag hoe we met die verschillen omgaan.''
Actief pluralisme
We moeten tolerant zijn.
,,Dat is de stelling die tot nu toe altijd is gehuldigd. Maar tolerantie vertrekt vanuit een meerderheid die tolerant is tegenover een minderheid. We moeten er nu rekening mee houden dat er straks geen meerderheid meer zal zijn, alleen nog minderheden. Tolerantie alleen zal dan niet volstaan, dan moet je ook een oprechte interesse hebben voor mensen met een ander geloof. Je kracht uit je overtuiging putten om het gesprek met die anderen aan te gaan. Dat is actief pluralisme.''
Zoiets is voor progressieve intellectuelen. Komt het er ook niet op aan de gewone man te overtuigen?
,,Ik kan alleen maar het signaal geven dat er niets mis is met mensen die een ander geloof hebben, of ze nu islamiet, katholiek of hindoe zijn. Het is inderdaad waar dat vele mensen vragen van migranten dat ze identiek aan henzelf worden, vaak omdat ze zelf worstelen met hun identiteit. Dat is een oud zeer in Vlaanderen.''
,,Maar zo pessimistisch ben ik nu ook weer niet. Wie had ooit gedacht dat aan de KU Leuven een opleiding voor imams zou worden gestart? Wie enkele jaren geleden voorspeld had dat de SP.A-voorzitter een boek over geloof ging schrijven, zou zijn uitgelachen. Ik wil niets bruuskeren, maar het ondenkbare wordt nu toch denkbaar.''
Vele mensen geloven niet meer. Ze zijn onverschillig geworden.
,,Je hebt altijd iets nodig om in te geloven. Ik geloof bijvoorbeeld in de maakbaarheid van de samenleving. Het probleem is dat we de voorbije decennia hebben geprobeerd om godsdienst onzichtbaar te maken, naar de privé-sfeer te duwen. Maar een groot deel van de nieuwkomers in Europa bouwen hun identiteit wel op hun geloof en komen ermee naar buiten.''
,,We moeten dus die idiote trend stopzetten om de geloofsovertuiging van de mensen onzichtbaar te maken. Ik denk dat we op een keerpunt staan, de komst van migranten zal de terugkeer van levensbeschouwingen alleen versnellen. Maar je gaat straks niet meer het geloof hebben, maar meer dan één geloof. Wij socialisten willen daar open voor staan.''
Politici moeten niet alleen dromen, ze moeten ook oplossingen aanreiken.
,,Ik heb geen pasklare oplossingen voor het samenwonen van mensen met verschillende religies. Ik had aanvankelijk een besluit geschreven voor dit boek. Uiteindelijk heb ik het verscheurd. Het zou ongepast zijn als ik vanuit de politiek zou zeggen wat er moet gebeuren. Dat moet van onderuit gebeuren.''
,,Toch vind ik dat er vanuit het onderwijs bijvoorbeeld meer aandacht kan gaan naar actief pluralisme. Er bestaat te veel onwetendheid over andere levensbeschouwingen en die onwetendheid leidt tot problemen en tot absurde situaties. Zoals in vrijzinnige gezinnen die wel een kerstboom plaatst maar geen kerststalletje.''
Is het wel aan een politicus om uitspraken te doen over geloof? Is er geen scheiding van kerk en staat?
,,Ik doe geen uitspraken over de geloofsovertuigingen zelf. Dan zit je snel fout. Dan begin je te zeggen dat er Nederlands gesproken moet worden in de moskee. Toch erger ik me aan dat gezeur over de scheiding tussen kerk en staat. Die geldt voor instellingen, maar niet voor mensen. Mahatma Gandhi verkondigde dat wie zegt dat politiek niets met religie te maken heeft, niets van religie kent. Wel, ik ken niets van religie, maar wel van politiek. Ik zeg: wie zegt dat politiek niets met religie te maken heeft, kent niets van politiek.''
Charles en Camilla
Dus het publieke debat over de hoofddoek is terecht.
,,Het is volledig verkeerd om heel het debat over geloof en diversiteit te verengen tot een hoofddoekenkwestie. Maar de hoofddoeken, de weigering om de Dalai Lama naar hier te laten komen of het huwelijk van prins Charles met Camilla bewijzen wel dat politiek en religie met elkaar te maken hebben. Mijn boek is bedoeld om de discussie te verruimen tot het samenleven met migranten. Het is zelfs niet eens mijn boek. Het is het boek van mensen die geloven in actief pluralisme. Het maakt dus zeker geen onderdeel uit van een operatie om de katholieken te overtuigen voor de socialisten te stemmen.''
Op de cover van uw boek staat een pluim. Waarom?
,,Ik zou graag hebben dat een onafhankelijke jury straks organisaties een pluim geeft die zich voor het actief pluralisme inzetten. Tussen al het je m'en foutisme in de samenleving is het goed dat er nog mensen met een overtuiging zijn.''
Steve Stevaert, Andergeloof. Naar een actief pluralisme in Vlaanderen, Davidsfonds, Luven. 246 bladzijden, 15,95 euro.
door Wim WINCKELMANS18/02/2005
,,We moeten die idiote trend omkeren om het geloof onzichtbaar te maken.''
SP.A-voorzitter Steve Stevaert opent het debat over het samenleven van mensen met een verschillende geloofsovertuiging. ,,Wie zegt dat religie niets met politiek te maken heeft, kent niets van politiek.''
Maanden geleden kondigde Steve Stevaert een boek aan over geloof. Het is er nu en wat blijkt? Dit boek gaat niet over het geloof, maar wel over de manier waarop mensen met een verschillend geloof kunnen samenleven, over diversiteit dus. ,,Vroeger was het eenvoudig'', zegt Stevaert. ,,Je had de katholieken aan de ene kant en de vrijzinnigen aan de andere, maar dat stadium zijn we al lang voorbij, door de komst van migranten met een heel andere overtuiging. Nu is de grote vraag hoe we met die verschillen omgaan.''
Actief pluralisme
We moeten tolerant zijn.
,,Dat is de stelling die tot nu toe altijd is gehuldigd. Maar tolerantie vertrekt vanuit een meerderheid die tolerant is tegenover een minderheid. We moeten er nu rekening mee houden dat er straks geen meerderheid meer zal zijn, alleen nog minderheden. Tolerantie alleen zal dan niet volstaan, dan moet je ook een oprechte interesse hebben voor mensen met een ander geloof. Je kracht uit je overtuiging putten om het gesprek met die anderen aan te gaan. Dat is actief pluralisme.''
Zoiets is voor progressieve intellectuelen. Komt het er ook niet op aan de gewone man te overtuigen?
,,Ik kan alleen maar het signaal geven dat er niets mis is met mensen die een ander geloof hebben, of ze nu islamiet, katholiek of hindoe zijn. Het is inderdaad waar dat vele mensen vragen van migranten dat ze identiek aan henzelf worden, vaak omdat ze zelf worstelen met hun identiteit. Dat is een oud zeer in Vlaanderen.''
,,Maar zo pessimistisch ben ik nu ook weer niet. Wie had ooit gedacht dat aan de KU Leuven een opleiding voor imams zou worden gestart? Wie enkele jaren geleden voorspeld had dat de SP.A-voorzitter een boek over geloof ging schrijven, zou zijn uitgelachen. Ik wil niets bruuskeren, maar het ondenkbare wordt nu toch denkbaar.''
Vele mensen geloven niet meer. Ze zijn onverschillig geworden.
,,Je hebt altijd iets nodig om in te geloven. Ik geloof bijvoorbeeld in de maakbaarheid van de samenleving. Het probleem is dat we de voorbije decennia hebben geprobeerd om godsdienst onzichtbaar te maken, naar de privé-sfeer te duwen. Maar een groot deel van de nieuwkomers in Europa bouwen hun identiteit wel op hun geloof en komen ermee naar buiten.''
,,We moeten dus die idiote trend stopzetten om de geloofsovertuiging van de mensen onzichtbaar te maken. Ik denk dat we op een keerpunt staan, de komst van migranten zal de terugkeer van levensbeschouwingen alleen versnellen. Maar je gaat straks niet meer het geloof hebben, maar meer dan één geloof. Wij socialisten willen daar open voor staan.''
Politici moeten niet alleen dromen, ze moeten ook oplossingen aanreiken.
,,Ik heb geen pasklare oplossingen voor het samenwonen van mensen met verschillende religies. Ik had aanvankelijk een besluit geschreven voor dit boek. Uiteindelijk heb ik het verscheurd. Het zou ongepast zijn als ik vanuit de politiek zou zeggen wat er moet gebeuren. Dat moet van onderuit gebeuren.''
,,Toch vind ik dat er vanuit het onderwijs bijvoorbeeld meer aandacht kan gaan naar actief pluralisme. Er bestaat te veel onwetendheid over andere levensbeschouwingen en die onwetendheid leidt tot problemen en tot absurde situaties. Zoals in vrijzinnige gezinnen die wel een kerstboom plaatst maar geen kerststalletje.''
Is het wel aan een politicus om uitspraken te doen over geloof? Is er geen scheiding van kerk en staat?
,,Ik doe geen uitspraken over de geloofsovertuigingen zelf. Dan zit je snel fout. Dan begin je te zeggen dat er Nederlands gesproken moet worden in de moskee. Toch erger ik me aan dat gezeur over de scheiding tussen kerk en staat. Die geldt voor instellingen, maar niet voor mensen. Mahatma Gandhi verkondigde dat wie zegt dat politiek niets met religie te maken heeft, niets van religie kent. Wel, ik ken niets van religie, maar wel van politiek. Ik zeg: wie zegt dat politiek niets met religie te maken heeft, kent niets van politiek.''
Charles en Camilla
Dus het publieke debat over de hoofddoek is terecht.
,,Het is volledig verkeerd om heel het debat over geloof en diversiteit te verengen tot een hoofddoekenkwestie. Maar de hoofddoeken, de weigering om de Dalai Lama naar hier te laten komen of het huwelijk van prins Charles met Camilla bewijzen wel dat politiek en religie met elkaar te maken hebben. Mijn boek is bedoeld om de discussie te verruimen tot het samenleven met migranten. Het is zelfs niet eens mijn boek. Het is het boek van mensen die geloven in actief pluralisme. Het maakt dus zeker geen onderdeel uit van een operatie om de katholieken te overtuigen voor de socialisten te stemmen.''
Op de cover van uw boek staat een pluim. Waarom?
,,Ik zou graag hebben dat een onafhankelijke jury straks organisaties een pluim geeft die zich voor het actief pluralisme inzetten. Tussen al het je m'en foutisme in de samenleving is het goed dat er nog mensen met een overtuiging zijn.''
Steve Stevaert, Andergeloof. Naar een actief pluralisme in Vlaanderen, Davidsfonds, Luven. 246 bladzijden, 15,95 euro.
door Wim WINCKELMANS18/02/2005