PDA

Bekijk Volledige Versie : Shoppen op zaterdag verenigt Joden en Arabieren



Juliette
22-02-05, 13:17
Sabbat

Jetteke Van Wijk
21/02/2005

DE heilige sabbat is een serieuze aangelegenheid. Wie joods is en godvrezend, dient op vrijdag rond zonsondergang de dagelijkse beslommeringen te laten voor wat ze zijn en zich de daaropvolgende vijfentwintig uur louter nog te wijden aan hogere zaken. Profaniteiten als werk en het maken van vuur zijn dan bijvoorbeeld verboden, zodat tot zaterdagavond geen auto wordt gereden, geen huishoudelijke taken worden verricht, niet wordt gekookt, geen elektriciteitsschakelaar nog wordt omgezet en de telefoon onbeantwoord blijft. Tijdens de sjabbat verzinken de vrome wijken dan ook in diepe rust.

Omdat Israël een joodse staat is, maakt deze religieuze rustdag als vanzelfsprekend intrinsiek deel uit van het weefsel van de maatschappij. Zo stoppen op vrijdag enige tijd voor zonsondergang de treinen en bussen. Cafés en restaurants sluiten de deuren en de bioscoop kan pas op zaterdagavond weer worden bezocht. En dat in de vrome stadsdelen op sabbat alle verkeer met dranghekken wordt geweerd, is algemeen aanvaard als een fact of life .

De heilige sabbat is daarmee echter ook de inzet van een - bij tijd en wijle felle - strijd tussen seculier en religieus. Want ofschoon het de gelovige landgenoten vrij staat hun godsvrucht naar eigen believen in te vullen, willen ook niet-belijdende Israëli's op hun beurt het weekend naar wens kunnen besteden. Op een terrasje koffie drinken met vrienden dus, met op z'n tijd een film of een romantisch diner. Of even aankeren in een andere stad zonder dat daar voor de autoarme burger meteen een hele logeerpartij uit volgen moet.

Natuurlijk zijn er oplossingen. Een aantal grote steden is bijvoorbeeld niet alleen middels buslijnen met elkaar verbonden, maar ook door particulier beheerde groepstaxi's. Een Jeruzalemmer die naar het opstappunt in het centrum komen kan, heeft daardoor ook op zaterdag de optie in Tel Aviv te bakken op het strand.

Ook gelden de sabbatswetten alleen voor het joodse segment van de samenleving. In de Arabische steden zijn alle winkels en eetgelegenheden op zaterdag gewoon open, zodat Abu Gosh (nabij Jeruzalem), Jaffo (naast Tel Aviv) en Daliath el-Carmel (onder Haifa) op die dag uit de voegen barsten met schransende en shoppende Israëli's.

Maar dat is voor velen niet genoeg. Eind jaren negentig werden daarom in heel het land sjabbesoorlogen gevoerd. In Jeruzalem opende midden in het centrum een niet-koosjere McDonalds, die niet alleen met de joodse spijswetten brak door een gemengd melk- en vleesproduct als de cheeseburger op het menu te zetten, maar die hem ook nog eens doodleuk op zaterdag serveerde. Iets verderop in de straat vestigde zich een 24-uurswinkel, die eveneens zeven dagen in de week de klanten verwelkomde.

Enkele cafés en bij wereldlijke steden gelegen winkelcentra sloten zich prompt bij de trend aan. De opgelegde boetes en het wegnemen van het predikaat ,,koosjer'' deerde de eigenaren maar weinig, want hun kassa's konden de exorbitante zaterdagse omzet nauwelijks aan.

Dat leidde tot woedende protesten bij de desbetreffende bedrijven, waar vanaf vrijdagavond groepjes ultraorthodoxen voor de ingang ,,Sjabbes! Sjabbes!'' scandeerden. Gelijktijdig vonden iedere week weer heftige confrontaties plaats tussen religieuzen en seculieren over, bijvoorbeeld, het al dan niet op zaterdag afsluiten van een belangrijke Jeruzalemse verkeersader die door een ultraorthodoxe stadswijk snijdt.

De Intifada bracht in september 2000 de partijen tot bezinning, en de strijd ebde weg van de krantenpagina's. Maar met het kalmeren van de politieke situatie lijkt ook de sjabbesoorlog weer terug van weggeweest - zij het in een nieuwe vorm.

Zo hield de ultraorthodoxe gemeenschap onlangs een conferentie in Tel Aviv, draaiend om een de facto boycot van winkels die de sabbat niet betrachten. Hiertoe zijn ingenieuze initiatieven ontplooid. Een speciale deursticker bijvoorbeeld, waardoor de religieuze shopper weet dat het desbetreffende bedrijf zich houdt aan de sabbat en ook geen banden heeft met sjabbesbrekers. Of een nieuwe creditcard, die niet functioneert op de rustdag en toonder aanzienlijke korting geeft bij de winkels met de sjabbessticker.

Slaagt de boycot, dan gaan vele honderdduizenden klanten voor de andere zaken verloren.

Het opmerkelijkst was evenwel de plaats waar de conferentie plaatsvond: een voetbalstadion dat regelmatig open is op sabbat. Desgevraagd zei de congresorganisator de garantie te hebben dat dit verandert zodra de nog uitstaande contracten van het sportpaleis zijn vervuld.

Vreemd genoeg weet het voetbalstadion zelf echter niets van een dergelijke belofte.

Copyright De Standaard

Spoetnik
22-02-05, 13:24
:haha:

Maffe ultraorthodoxen, alsof demonstreren op vrijdagavond ook geen sjabbes schending is :)

Juliette
22-02-05, 16:27
Geplaatst door Spoetnik
:haha:

Maffe ultraorthodoxen, alsof demonstreren op vrijdagavond ook geen sjabbes schending is :)

Kunnen de nog extremere ultras daartegen gaan demonstreren. :handbang:

marlies255
22-02-05, 20:29
mooi voorbeeld van radicalen met macht. Als hier op de veluzw zoiets geroepen wordt, heeft dat gelukkig geen invloed op onze samenleving. We nemen het immers niet serieus.