Juliette
27-03-05, 20:02
,,Vrijblijvendheid werkt niet''
Van onze redactrice
Anja Otte
25/03/2005
BRUSSEL - ,,Na veertig jaar migratie is er nog altijd geen evenredige arbeidsparticipatie. De Belgische overheid en de sociale partners moeten hier een collectieve schuld aflossen'', zegt senator Fatma Pehlivan (SP.A). Ze vraagt een minder vrijblijvend beleid tegen discriminatie op de arbeidsmarkt.
RECENT onderzoek van de Katholieke Universiteit Brussel en de Université Libre de Bruxelles toont aan dat een op de twee werkzoekende allochtonen te maken krijgt met discriminatie bij sollicitaties. Ook hogeropgeleide allochtonen ontsnappen daar niet aan. Het inspireerde VLD-senator Jean-Marie Dedecker tot een voorstel van resolutie: een gedragscode voor bedrijven om zoveel mogelijk gebruik te maken van anonieme sollicitatieprocedures. ,,Dat is veel te vrijblijvend'', vindt Pehlivan.
,,Ik ben opgetogen dat de VLD daar ook over nadenkt, maar uit het verleden is gebleken dat dergelijke charters tot niets leiden. In 2000 hebben 280 bedrijven het charter Ondernemers tegen Racisme getekend. Een paar jaar later bleek dat een van hen aan het uitzendbureau Adecco vroeg om geen allochtone uitzendkrachten te sturen.''
,,De vorige Vlaamse minister van Werk, Renaat Landuyt (SP.A), heeft ondernemingen heel wat ondersteuning geboden om meer diversiteit op de werkvloer te krijgen. Met weinig resultaat, zo blijkt uit recente studies. Sinds 2000 is het niet verbeterd, maar verergerd. Hoe komt dat? De maatregelen waren te vrijblijvend. We hebben te veel gerekend op de goodwill van de bedrijven. Het is te laat voor zachte of halfzachte maatregelen. Als we dit echt willen aanpakken, dan moet dat via wetgevend werk, niet via charters. We moeten een aantal aspecten verplichten aan de werkgevers - zowel de privé-sector als de overheid, die ook niet vrijuit gaat.''
- Wat wilt u verplichten? Een eerste stap is de anonieme sollicitatie. Die moet een eerste discriminatie van bepaalde doelgroepen - selectie op basis van de naam - voorkomen.
Aan de wet die de cao uit 1983 over de selectie van werknemers omzet, kun je een bepaling toevoegen die wetgevers wettelijk verplicht om anonieme sollicitatieprocedures te aanvaarden in het eerste contact met sollicitanten. Als dat op het federale niveau gebeurd is, kan dit op gemeenschapsniveau vertaald kan worden naar Vlaanderen: aan het decreet over evenredige arbeidsparticipatie voegen we een artikel toe, zodat de sollicitatie via de VDAB kan verlopen.
- Een verplichting vindt Dedecker vast betuttelend. Hij zou geen charter voorstellen als hij niet besefte dat er discriminatie is. Of je nu liberaal, socialist of christen-democraat bent, je kunt niet meer naast de problemen kijken. Er zijn onderzoeken genoeg.
Na veertig jaar migratie is er nog altijd geen evenredige arbeidsparticipatie. De Belgische overheid en de sociale partners waren in de jaren zestig vragende partij om die arbeiders naar hier te halen. Ze mogen zich nu niet discriminerend opstellen tegenover hun kleinkinderen. Dit is een collectieve schuld. Men heeft het probleem altijd maar laten sudderen: ze zullen zich wel integreren, ze zullen zich wel hoger scholen, ze zullen wel terecht kunnen op de arbeidsmarkt, klonk het, maar de hoge werkloosheid bij jonge allochtonen is het gevolg.
Ik zou de lijn willen doortrekken naar de politieke participatie van vrouwen. De partijen ondertekenden ook altijd charters, waarbij ze zichzelf quota oplegden, maar het was pas wanneer de wetgeving aangepast werd, dat de aanwezigheid van vrouwen werd opgekrikt. - Pleit u nu voor quota voor allochtonen in bedrijven?
Nee. Wij willen stapsgewijs gaan. De vrijblijvend maatregelen gaven, zelfs met subsidies van de overheid, weinig resultaat. Daarom is de tweede stap om de bedrijven wettelijk te verplichten om voor zichzelf eens na te denken hoe ze met doelgroepen omgaan. We willen de werkgevers verplichten een lijst op te maken met hun werknemers, op basis waarvan de overheid kan nagaan in hoeverre ze rekening houden met de aanwezigheid van verschillende doelgroepen: allochtonen, vrouwen, vijftigplussers.
Als het bedrijf te weinig divers blijkt, dan moet het een diversiteitplan opstellen. Wie werkt er op welk niveau? Hoeveel vrouwen zijn daar bij, hoeveel mensen van een andere origine? Hoe wil het bedrijf de doelgroepen beter bereiken? Zo zet je bedrijven aan om ook voor zichzelf na te denken.
Dit is geen theoretische oefening. Ik kan me inbeelden dat in een uithoek van West-Vlaanderen geen allochtonen wonen. Met die omgevingsfactoren houden we rekening. Maar in Gent zou ik toch wel eens de cijfers van bepaalde doelgroepen bij Volvo Car Trucks bekijken.
- De werkgeversorganisaties zullen dat graag horen.
Ik hoop dat, op een moment dat zelfs de VLD signalen geeft, de bedrijven eindelijk een stuk meegaan met de politiek, zodat quota nooit nodig zullen zijn. Ze hebben ook een verantwoordelijkheid op te nemen. We zijn ook realistisch: het gaat om bedrijven vanaf vijftig werknemers. Bedrijven die werken met allochtonen melden totnogtoe weinig negatieve ervaringen. Daarom moeten we andere bedrijven over de streep kunnen halen. De koudwatervrees is nog veel te groot.
- Is het probleem niet vooral de lage scholingsgraad bij allochtonen?
Discriminatie is er op alle niveaus: bij de laaggeschoolde allochtonen, maar ook bij de hooggeschoolde.
Wat de lage scholing betreft, je zou bijna het hele onderwijssysteem moeten doorlichten. Het gelijkekansendecreet heeft ook niet het effect wat men ervan verwachtte. In de opleiding van leerkrachten moet meer aandacht gaan naar omgaan met diversiteit. Leerkrachten komen vaak uit de middenklasse, waardoor ze zich niet kunnen inleven in de leefwereld van kinderen in wijken met een laaggeschoolde bevolking - niet alleen allochtonen trouwens. Zonder dat ze het beseffen, schieten ze daardoor te kort.
Mijn partij stelt voor om de leerplicht te verlagen tot vijf jaar, om zo weinig mogelijk leerachterstand op te lopen. Persoonlijk zou ik haar op drie jaar brengen. We moeten denken aan streefcijfers die onderwijsinstellingen zichzelf kunnen opleggen als ze eenmaal zicht hebben op de slaagkansen van allochtonen.
Ook in het onderwijs hoopt men nog te veel op het heilzame effect van allerlei projecten, taalklasjes... maar in de praktijk laten we te veel talenten liggen. Dat is een maatschappelijk verlies. Investeren in onderwijs kost veel, maar op termijn kun je dat op economisch vlak recupereren. Maar dan kom je bij de vraag: wat voor Vlaanderen willen we? In welke mate zijn we bereid te investeren in een Vlaanderen waar alle kinderen, van welke origine ook, het maximum aan hun talenten kunnen realiseren? Ik pleit voor een Marshallplan, niet alleen voor onderwijs maar op alle beleidsniveau, met strikt controleerbare streefcijfers.
- Een van de werkgroepen voor het ideologisch congres van SP.A buigt zich over migratie. Wat verwacht u daarvan?
Over asiel is iedereen het eens dat de aanvragen veel sneller behandeld moeten worden - wat de uitkomst ook is.
Een andere discussie is of we een nieuwe migratie zullen nodig hebben om het effect van de vergrijzing op de sociale zekerheid op te vangen. Binnen de partij is er een consensus dat we in de eerste plaats moeten investeren op de mensen die hier aanwezig zijn. Tegelijk houden we het achterhoofd dat we binnen tien of vijftien jaar mogelijk nieuwe migranten nodig hebben. Ik hoop dat we dan die groep beter onthalen en dat we niet meer de fout maken van veertig jaar geleden.
Australië, Nieuw-Zeeland, Canada en zelfs Amerika slagen in een migratiebeleid, dat mensen met verschillende etnische achtergronden opneemt en hen toch bijvoorbeeld Amerikaan te laten voelen. ,,Wat leuk'', is de reactie in de Verenigde Staten als ze horen dat hun landgenoten uit Turkije afkomstig zijn. Dat gevoel ken ik, als kind van een gastarbeider, niet. Mijn kinderen hebben ook vreemde namen. Ik hoop dat ze dat gevoel als Vlamingen wel zullen kennen.
Copyright | De Standaard Online 2005
Van onze redactrice
Anja Otte
25/03/2005
BRUSSEL - ,,Na veertig jaar migratie is er nog altijd geen evenredige arbeidsparticipatie. De Belgische overheid en de sociale partners moeten hier een collectieve schuld aflossen'', zegt senator Fatma Pehlivan (SP.A). Ze vraagt een minder vrijblijvend beleid tegen discriminatie op de arbeidsmarkt.
RECENT onderzoek van de Katholieke Universiteit Brussel en de Université Libre de Bruxelles toont aan dat een op de twee werkzoekende allochtonen te maken krijgt met discriminatie bij sollicitaties. Ook hogeropgeleide allochtonen ontsnappen daar niet aan. Het inspireerde VLD-senator Jean-Marie Dedecker tot een voorstel van resolutie: een gedragscode voor bedrijven om zoveel mogelijk gebruik te maken van anonieme sollicitatieprocedures. ,,Dat is veel te vrijblijvend'', vindt Pehlivan.
,,Ik ben opgetogen dat de VLD daar ook over nadenkt, maar uit het verleden is gebleken dat dergelijke charters tot niets leiden. In 2000 hebben 280 bedrijven het charter Ondernemers tegen Racisme getekend. Een paar jaar later bleek dat een van hen aan het uitzendbureau Adecco vroeg om geen allochtone uitzendkrachten te sturen.''
,,De vorige Vlaamse minister van Werk, Renaat Landuyt (SP.A), heeft ondernemingen heel wat ondersteuning geboden om meer diversiteit op de werkvloer te krijgen. Met weinig resultaat, zo blijkt uit recente studies. Sinds 2000 is het niet verbeterd, maar verergerd. Hoe komt dat? De maatregelen waren te vrijblijvend. We hebben te veel gerekend op de goodwill van de bedrijven. Het is te laat voor zachte of halfzachte maatregelen. Als we dit echt willen aanpakken, dan moet dat via wetgevend werk, niet via charters. We moeten een aantal aspecten verplichten aan de werkgevers - zowel de privé-sector als de overheid, die ook niet vrijuit gaat.''
- Wat wilt u verplichten? Een eerste stap is de anonieme sollicitatie. Die moet een eerste discriminatie van bepaalde doelgroepen - selectie op basis van de naam - voorkomen.
Aan de wet die de cao uit 1983 over de selectie van werknemers omzet, kun je een bepaling toevoegen die wetgevers wettelijk verplicht om anonieme sollicitatieprocedures te aanvaarden in het eerste contact met sollicitanten. Als dat op het federale niveau gebeurd is, kan dit op gemeenschapsniveau vertaald kan worden naar Vlaanderen: aan het decreet over evenredige arbeidsparticipatie voegen we een artikel toe, zodat de sollicitatie via de VDAB kan verlopen.
- Een verplichting vindt Dedecker vast betuttelend. Hij zou geen charter voorstellen als hij niet besefte dat er discriminatie is. Of je nu liberaal, socialist of christen-democraat bent, je kunt niet meer naast de problemen kijken. Er zijn onderzoeken genoeg.
Na veertig jaar migratie is er nog altijd geen evenredige arbeidsparticipatie. De Belgische overheid en de sociale partners waren in de jaren zestig vragende partij om die arbeiders naar hier te halen. Ze mogen zich nu niet discriminerend opstellen tegenover hun kleinkinderen. Dit is een collectieve schuld. Men heeft het probleem altijd maar laten sudderen: ze zullen zich wel integreren, ze zullen zich wel hoger scholen, ze zullen wel terecht kunnen op de arbeidsmarkt, klonk het, maar de hoge werkloosheid bij jonge allochtonen is het gevolg.
Ik zou de lijn willen doortrekken naar de politieke participatie van vrouwen. De partijen ondertekenden ook altijd charters, waarbij ze zichzelf quota oplegden, maar het was pas wanneer de wetgeving aangepast werd, dat de aanwezigheid van vrouwen werd opgekrikt. - Pleit u nu voor quota voor allochtonen in bedrijven?
Nee. Wij willen stapsgewijs gaan. De vrijblijvend maatregelen gaven, zelfs met subsidies van de overheid, weinig resultaat. Daarom is de tweede stap om de bedrijven wettelijk te verplichten om voor zichzelf eens na te denken hoe ze met doelgroepen omgaan. We willen de werkgevers verplichten een lijst op te maken met hun werknemers, op basis waarvan de overheid kan nagaan in hoeverre ze rekening houden met de aanwezigheid van verschillende doelgroepen: allochtonen, vrouwen, vijftigplussers.
Als het bedrijf te weinig divers blijkt, dan moet het een diversiteitplan opstellen. Wie werkt er op welk niveau? Hoeveel vrouwen zijn daar bij, hoeveel mensen van een andere origine? Hoe wil het bedrijf de doelgroepen beter bereiken? Zo zet je bedrijven aan om ook voor zichzelf na te denken.
Dit is geen theoretische oefening. Ik kan me inbeelden dat in een uithoek van West-Vlaanderen geen allochtonen wonen. Met die omgevingsfactoren houden we rekening. Maar in Gent zou ik toch wel eens de cijfers van bepaalde doelgroepen bij Volvo Car Trucks bekijken.
- De werkgeversorganisaties zullen dat graag horen.
Ik hoop dat, op een moment dat zelfs de VLD signalen geeft, de bedrijven eindelijk een stuk meegaan met de politiek, zodat quota nooit nodig zullen zijn. Ze hebben ook een verantwoordelijkheid op te nemen. We zijn ook realistisch: het gaat om bedrijven vanaf vijftig werknemers. Bedrijven die werken met allochtonen melden totnogtoe weinig negatieve ervaringen. Daarom moeten we andere bedrijven over de streep kunnen halen. De koudwatervrees is nog veel te groot.
- Is het probleem niet vooral de lage scholingsgraad bij allochtonen?
Discriminatie is er op alle niveaus: bij de laaggeschoolde allochtonen, maar ook bij de hooggeschoolde.
Wat de lage scholing betreft, je zou bijna het hele onderwijssysteem moeten doorlichten. Het gelijkekansendecreet heeft ook niet het effect wat men ervan verwachtte. In de opleiding van leerkrachten moet meer aandacht gaan naar omgaan met diversiteit. Leerkrachten komen vaak uit de middenklasse, waardoor ze zich niet kunnen inleven in de leefwereld van kinderen in wijken met een laaggeschoolde bevolking - niet alleen allochtonen trouwens. Zonder dat ze het beseffen, schieten ze daardoor te kort.
Mijn partij stelt voor om de leerplicht te verlagen tot vijf jaar, om zo weinig mogelijk leerachterstand op te lopen. Persoonlijk zou ik haar op drie jaar brengen. We moeten denken aan streefcijfers die onderwijsinstellingen zichzelf kunnen opleggen als ze eenmaal zicht hebben op de slaagkansen van allochtonen.
Ook in het onderwijs hoopt men nog te veel op het heilzame effect van allerlei projecten, taalklasjes... maar in de praktijk laten we te veel talenten liggen. Dat is een maatschappelijk verlies. Investeren in onderwijs kost veel, maar op termijn kun je dat op economisch vlak recupereren. Maar dan kom je bij de vraag: wat voor Vlaanderen willen we? In welke mate zijn we bereid te investeren in een Vlaanderen waar alle kinderen, van welke origine ook, het maximum aan hun talenten kunnen realiseren? Ik pleit voor een Marshallplan, niet alleen voor onderwijs maar op alle beleidsniveau, met strikt controleerbare streefcijfers.
- Een van de werkgroepen voor het ideologisch congres van SP.A buigt zich over migratie. Wat verwacht u daarvan?
Over asiel is iedereen het eens dat de aanvragen veel sneller behandeld moeten worden - wat de uitkomst ook is.
Een andere discussie is of we een nieuwe migratie zullen nodig hebben om het effect van de vergrijzing op de sociale zekerheid op te vangen. Binnen de partij is er een consensus dat we in de eerste plaats moeten investeren op de mensen die hier aanwezig zijn. Tegelijk houden we het achterhoofd dat we binnen tien of vijftien jaar mogelijk nieuwe migranten nodig hebben. Ik hoop dat we dan die groep beter onthalen en dat we niet meer de fout maken van veertig jaar geleden.
Australië, Nieuw-Zeeland, Canada en zelfs Amerika slagen in een migratiebeleid, dat mensen met verschillende etnische achtergronden opneemt en hen toch bijvoorbeeld Amerikaan te laten voelen. ,,Wat leuk'', is de reactie in de Verenigde Staten als ze horen dat hun landgenoten uit Turkije afkomstig zijn. Dat gevoel ken ik, als kind van een gastarbeider, niet. Mijn kinderen hebben ook vreemde namen. Ik hoop dat ze dat gevoel als Vlamingen wel zullen kennen.
Copyright | De Standaard Online 2005