PDA

Bekijk Volledige Versie : Katholieke Kerk in Afrika groeit explosief



Marsipulami
16-04-05, 15:35
Katholieke Kerk in Afrika groeit explosief
Westerse katholieke traditie komt onder druk van Afrikaanse traditie

Geplaatst op 15/4 '05 om 22:08u
Door Eric Masseus (Bron: AP)


SOWETO (RKnieuws.net) – De Mis in de Rooms-katholieke St. Jozefkerk is zo vol dat de parochianen buiten de kerk dicht opeen gepakt bij de kerkdeur de eucharistviering proberen te volgen. Iedereen neemt uitgelaten deel aan de eredienst. Het gaat er heel wat vrolijker aan toe dan in de Europese kathedralen.

De Rooms-katholieke Kerk lijkt hier jong, actief en relevant, en groeit zo explosief – met bijna 140 miljoen rooms-katholieken in Afrika – dat het een vitaal deel is van de hedendaagse christelijke expansie.

De nieuwe paus erft een enthousiaste Afrikaanse kudde, maar zal ook moeten concurreren met de Islam en Christelijke Pinksterkerken, zei aartsbisschop Pius Ncube. Volgens de aartsbisschop groeit de Kerk vooral zo snel, omdat zij probeert om zich in de Afrikaanse cultuur te incultureren in plaats van te proberen om van de Afrikanen westerlingen te maken.

“De Kerk in Afrika is vitaal. In Europa is de Heilige Mis eenvoudigweg een plicht waar je je doorheen moet bijten,” aldus Ncube. “Afrikanen willen iets echt vieren. Zij willen zich verheugen, brullen en dansen.”

In de St. Jozefkerk geven de priesters de preek in het Zulu en veroorzaken een luidruchtig gelag als zij in hun preek voorbeelden uit het dagelijkse leven aanhalen die voor de parochianen heel herkenbaar zijn. Zonder orgel, de hymnes worden a capella gezongen terwijl de gelovigen en het koor zwaaien en dansen.

Het aantal katholieken in Afrika is met 150 procent toegenomen sinds paus Johannes Paulus II in 1978 plaats nam op de stoel van Petrus. Geestelijken en wetenschappers zeggen dat de groei, de snelste in de lange geschiedenis van de Kerk, in de toekomst de aard van het geloof zal doen veranderen.

“De Kerk is gebaseerd op de Westerse traditie dat onder enorme druk zal komen te staan naarmate de Afrikaanse kerk ouder wordt,” zei Paul Germond. Germond doceert religiewetenschappen aan de Universiteit van Witwatersrand in Johannesburg.

Vele tientallen jaren werden West-Europa en Noord-Amerika gezien als de financiële basis van de Kerk, zelfs toen de gelovigen zich steeds minder gingen aantrekken van de leer van de Kerk. Latijns-Amerika, waarvan meer dan 90 procent van de mensen katholiek is, wordt gezien als een fundament van het geloof. Maar Afrika wordt gezien als de groeimarkt bij "de strijd om de zielen".

Gepassioneerd betrokken bij Heilige Mis

De parochianen van de St. Jozefkerk zeggen dat hun parochie het model is wat het Tweede Vaticaanse Concilie voorstond, toen het de Latijnse Mis verving door de Mis in de lokale taal, en weerspiegelt goed waarom het geloof in Afrika zo snel groeit.

De roodbruine tegels op de vloer van de St. Jozefkerk zijn gebarsten en versplinterd, de witte en oranje muren zijn gedecoreerd met goedkope, moderne prenten die het lijden van Christus weergeven. De ruiten zijn van wit, geel en groen helder glas zonder een duidelijk patroon. Maar de parochianen lijken zich gepassioneerd betrokken te voelen bij de Heilige Mis.

“Sinds Vaticanum II kunnen de mensen klappen, dansen en de drums bespelen,” zei Alson Ntombela (72) en parochiaan in de St. Jozefkerk. “Afrikanen zijn zeer spiritueel. Zij houden ervan om lof te zingen. De Rooms-katholieke Kerk accepteert onze cultuur.”

De arts Makhosonke Maseko (30) vertelde zich bekeerd te hebben tot het katholicisme vanuit de Presbyteriaanse Kerk, omdat de rooms-katholieken meer dan anderen proberen om religie voor de Afrikanen relevant te maken.

Geen Afrikaanse paus

Aartsbisschop Ncube zei toen hij 45 jaar geleden rooms-katholiek werd er slechts twee of drie Afrikaanse bisschoppen waren. Nu is ongeveer 80 procent van de bisschoppen Afrikaans. Eens waren de meeste priesters in Afrika westerse missionarissen, nu zendt Afrika priesters naar Europa en Amerika. “Afrika is een continent met veel problemen, met oorlogen, onrust, honger, armoede en de aids-crisis. Dit heeft tot gevolg dat veel mensen God zoeken,” zei Ncube.

Hij schrijft een groot deel van het succes in Afrika toe aan de inspanningen van Johannes Paulus II. De paus maakte veertien reizen naar Afrika, meer dan naar enig ander continent. “Hij was een paus van de mensen. Hij was een zegen,” zei Ncube.

Geestelijken en wetenschappers zeggen dat het erg onwaarschijnlijk is dat het college van kardinalen, die maandag aan het conclaaf beginnen, een Afrikaan tot paus kiezen. Kardinaal Francis Arinze (72) uit Nigeria wordt beschouwd als de belangrijkste Afrikaanse kandidaat voor het pausschap. Hij is gestegen tot op plaats vier in het Vaticaan in een tijd dat fundamentalistische islamieten en protestantse sekten de plaats van het communisme hebben ingenomen als de grootste uitdaging van het katholieke proselitisme.

Westerse kerkelijke traditie onder druk

Professor Germond gelooft dat de explosieve groei van het christendom in Afrika voor een deel te danken is aan de mate waarin de Afrikanen worden geaccepteerd en een rol gaan spelen in de moderne wereld.

Toen de missionarissen het christendom brachten, brachten zij ook onderwijs en gezondheidszorg. Ongeveer 60 procent van de ziekenhuisbedden in Kongo bevinden zich in rooms-katholieke ziekenhuizen.

“Het christendom is diep geworteld in het onderwijssysteem. Vele Afrikaanse leiders zijn opgeleid in christelijke scholen en universiteiten,” zei Germond. De groei van de Rooms-katholieke Kerk is enorm, maar het is moeilijk om daarover precieze cijfers te vergaren.

“Afrikanen zijn zeer pluralistisch aangaande hun geloof. Zij kunnen katholiek zijn en toch blijven deelnemen aan de diensten van de Pinksterkerken of gaan naar de traditionele genezers,” aldus Germond.

De kerk aanpassen aan de Afrikaanse cultuur betekent een wijziging van de aard van het geloof, zei Germond. Op dit moment blijven de veranderingen van het kerkelijke geloof in Afrika. Maar als het zwaartepunt van de Kerk zuidwaarts glijdt, zullen de westerse tradities onder zware druk komen te staan.

“De Kerk is het oudste instituut in de geschiedenis. Het past zich geleidelijk en pas na enkele generaties aan de veranderingen aan,” aldus Germond.