PDA

Bekijk Volledige Versie : Ongelegd dinosaurusei gevonden



Marsipulami
22-04-05, 10:56
Ongelegd dinosaurusei gevonden

BIOLOGEN hebben een onverwacht zicht gekregen op de voortplanting van dinosaurussen door de vondst van een fossiel wijfje in China. In haar buik zaten nog twee ongelegde eieren. De overblijfselen van het moederdier, dat stierf voor ze haar eieren kon leggen, laten zien dat dinosaurussen inzake hun voortplanting het midden hielden tussen primitieve reptielen en moderne vogels.



,,Hiermee is bewezen dat dinosaurussen twee eieren tegelijk legden'', zegt paleontoloog Tamaki Sato van het Canadese Museum voor Natuurwetenschappen, die bij de opgraving was betrokken.

Dát dinosaurussen eieren legden, is niet nieuw. Sinds de eerste dinosaurusjagers in de jaren twintig van de vorige eeuw de woestijn van Binnen-Mongolië introkken, op zoek naar fossielen, weten biologen dat dinosaurussen eierleggende reptielen waren. Er zijn diverse vindplaatsen van fossiele dino-eieren en zelfs van nesten vol met dinosauruseieren bekend. In 1933 vonden paleontologen in de Gobiwoestijn zelfs het gefossiliseerde skelet van een dinosaurus, die broedend op haar nest was gestorven. Maar tot vandaag hadden biologen alleen indirecte bewijzen dat dinosaurussen eieren legden. Een wijfje met ongelegde eieren is daarom groot nieuws in het dino-wereldje.

De onderzoekers vonden de twee eieren ter grootte van een aardappel in het gefossiliseerde bekken van een Oviraptor, die werd opgegraven bij de stad Ganzoe in de Chinese provincie Jiangxi. Ze maakten hun vondst publiek in het wetenschappelijke vakblad Science .

De ruim drie meter lange Oviraptor behoorde tot de groep van de theropoden, waarvan de Tyrannosaurus rex en vermoedelijk alle moderne vogels afstammen. De soort leefde tussen 100 en 65 miljoen jaar geleden. Biologen weten uit andere vondsten dat Oviraptors tot vijftien eieren in één nest konden hebben, maar ze wisten niet hoeveel eieren per keer werden gelegd of hoeveel tijd het de dieren kostte om hun nest tot aan de rand te vullen.

Een hedendaagse kip doet ongeveer 26 uur over de productie van één enkel ei. Een krokodil heeft daar meer tijd voor nodig: drie weken. Maar terwijl kippen doorgaans één ei per keer leggen, produceren krokodillen twintig tot zestig exemplaren per leg. Schildpadden doen nog beter: tachtig tot honderd tachtig eieren per legbeurt.

Zoals een vogel maar anders dan een krokodil, kon het Oviraptorwijfje niet al haar eieren in een keer leggen, vermoeden de onderzoekers. Ze denken dat ze twee eierstokken en twee eileiders had, een 'primitieve' eigenschap die de oviraptor met krokodillen en schildpadden deelt. Moderne vogels hebben, om gewicht te sparen om te kunnen vliegen, slechts één eierstok en één eileider. Wél zoals bij vogels en anders dan bij krokodillen, produceerden de eileiders van dinosaurussen per keer elk één groot ei. De onderzoekers denken dat de dieren twee eieren per leg hadden en doorgingen met leggen tot het nest vol was.

De Oviraptor (die een warm verenpak had) broedde de eieren uit. Grotere en zwaardere dino's gingen niet op hun nest zitten om te broeden (daar konden de eieren niet tegen). Zij lieten de zon het werk doen. Veel grote dino's maakten hun nesten in groepen bij elkaar. Door de nesten bij toerbeurt in de gaten te houden, hielden ze vleeseters uit de buurt van hun jongen.



© The Los Angeles Times


22/04/2005