Orakel
16-05-05, 19:40
Controle over de media
Met gebruik van de media wordt een vredelievende bevolking veranderd in een oorlogszuchtige massa.
Laat ik eerst twee verschillende democratieconcepten tegenover elkaar stellen. Het ene vindt een samenleving democratisch als mensen op een betekenisvolle manier invloed kunnen hebben op het management van hun eigen zaken en als informatie vrij en open beschikbaar is. Een ander concept van democratie is dat mensen moeten worden afgehouden van het managen van hun eigen zaken en informatie scherp gecontroleerd wordt. Dat klinkt raar, maar we moeten ons realiseren dat dit het overheersende democratisch concept is.
Geschiedenis
De regering Wilson [Verenigde Staten - red.] heeft in 1917 een regeringscommissie voor propaganda in het leven geroepen - de Creel Commissie - die er binnen zes maanden in geslaagd is een vredelievende bevolking te veranderen in een hysterische, oorlogszuchtige bevolking, die iedere Duitser wilde vernietigen, en ten oorlog wilde trekken om de wereld te redden. Dat was een groot succes en leidde tot verdere successen. Zowel toen, als na de oorlog werden dezelfde technieken gebruikt om de angst voor de Roden - de Red Scare, zoals die genoemd werd - tot hysterie op te zwepen, die erin slaagde de vakbonden vrijwel te vernietigen en problemen als persvrijheid en vrijheid van politieke gedachtenvorming te elimineren. Met sterke steun van de media en de zakenwereld, die het werk feitelijk organiseerde. Met groot succes.
Onder degenen die actief en enthousiast meededen waren progressieve intellectuelen, mensen uit de John Dewey circle, die er trots op waren dat ze hadden laten zien dat de, zoals zij dat noemden, "intelligentere leden van de samenleving", zijzelf, in staat waren een aarzelende bevolking de oorlog in te drijven door hen angst aan te jagen en chauvinistisch fanatisme te bewerkstelligen. Daarbij werden grootse middelen gebruikt. Zo waren er vele geruchten over de wandaden van de Moffen, Belgische babies van wie de armpjes waren afgerukt, allemaal afschuwelijke zaken die we in geschiedenisboeken lezen.
Die geruchten waren verzonnen door het Britse Ministerie van Propaganda, dat er destijds op uit was, zoals in geheime verslagen te lezen valt, "het denken in de wereld te beheersen". Belangrijker is, dat het de gedachtewereld van het intelligentere deel van de bevolking van de Verenigde Staten wilde beheersen, zodat dit op zijn beurt de propaganda die het verzon zou verspreiden en het vredelievende land tot oorlogshysterie brengen. Dat werkte, zeer goed zelfs. En het liet zien dat staatspropaganda, mits die gesteund wordt door de opgeleide klasse en afwijkingen niet worden toegelaten, grote invloed kan hebben. Die les leerde Hitler, en met hem vele anderen, en dat wordt tot op de huidige dag gevolgd.
De 'verdwaasde kudde'
Walter Lippman, de dean van de Amerikaanse journalisten is een belangrijke criticus inzake internationaal en binnenlands beleid en een invloedrijke theoreticus van de liberale democratie. Hij betoogde dat wat hij een "omwenteling in de kunst van de democratie" noemde, gebruikt zou kunnen worden om overeenstemming te bewerkstelligen, dat wil zeggen: de bevolking door middel van nieuwe propagandatechnieken te laten instemmen met dingen die zij niet wenste. Hij stelde dat er in een goed functionerende democratie verschillende klassen bestaan. In de eerste plaats is er de klasse burgers, die een actieve rol spelen in het beleid; de specialisten. Dit zijn mensen die analyseren, beslissingen nemen en uitvoeren, en die in het politieke, economische en ideologische stelsel de dienst uitmaken. Zij maken een klein deel van de bevolking uit. De anderen, zij die buiten deze kleine groep staan, de grote meerderheid van de bevolking, vormen wat Lippmann de "verdwaasde kudde" noemde. En we moeten onszelf beschermen tegen de alles vertrappende woede van die verdwaase kudde. We moeten dus middelen vinden om die verdwaasde kudde te temmen, en dat is die nieuwe omwenteling in de democratie, het "bewerkstelligen van eenstemmigheid". Media, scholen en populaire cultuurvormen moeten daarvoor verdeeld worden. De politieke klasse en de besluitvormers moeten hen een draaglijk gevoel van werkelijkheid geven, maar tegelijkertijd het juiste denken bevorderen.
Denk er aan dat daarbij van een ongenoemde vooronderstelling wordt uitgegaan. Die betreft - en dat moeten zelfs de verantwoordelijken voor zichzelf verheimelijken - de vraag hoe zij in de positie komen die hen de autoriteit geeft beslissingen te nemen. Ze doen dat vanzelfsprekend door de mensen met werkelijke macht te dienen. Mensen met werkelijke macht zijn de mensen die de samenleving bezitten, en dat is een tamelijk kleine groep. Als de specialisten hen kunnen overtuigen hun belangen te dienen, dan zullen ze tot de leiding worden toegelaten. Maar houd dat stil. Het betekent dat zij zich de overtuiging en leerstellingen eigen gemaakt moeten hebben, die het belang van de macht dienen. Ze moeten diep doordrongen zijn van de waarden en belangen van de machthebbers en de band tussen staat en onderneming, die deze vertegenwoordigt. Als dat lukt, dan kunnen ze tot de klasse van de specialisten toetreden. De rest van de verdwaasde kudde moet worden afgeleid, haar aandacht moet op iets anders gevestigd worden.
Dat is gemakkelijk in wat tegenwoordig een totalitaire staat heet, en destijds een militaire staat. Je houdt een knuppel boven hun hoofd en als ze uit de lijn stappen sla je daar mee. Maar in vrijere en meer democratische samenlevingen kan dat niet meer. Dan moet je tot nieuwe propagandatechnieken je toevlucht nemen. De logica is helder: propaganda is voor de democratie wat de knuppel is in een totalitaire staat.
Het beheersen van publieke opinie
De Verenigde Staten gingen voorop in het PR-bedrijf. Het had zich voorgenomen "de geest van het publiek te beheersen", zoals leiders het noemden. Het leerde snel van de successen van de Creel Commissie, van het bewerkstelligen van de Red Scare en de nasleep daarvan. Het PR-bedrijf groeide in die tijd sterk. Het slaagde er in de jaren twintig geruime tijd in de bevolking volstrekt te onderwerpen aan sturing door de zakenwereld. Public Relations is een gigantische industrie, die tegenwoordig rond een miljard dollar per jaar besteedt. En die nog altijd gericht is op het beheersen van de publieke opinie. De bestuurder van een onderneming en de man die de vloeren schrobt hebben hetzelfde belang. We kunnen allemaal in harmonie samenwerken voor Amerika, dat was de kern van de boodschap.
Er werd enorm veel energie in gestoken om dat over te brengen. Het is tenslotte de zakenwereld die de media beheerst en over gigantische reserves beschikt.
Wie kan er tegen zijn de publieke opinie te mobiliseren voor verschaalde, lege concepten als "Amerikanisme"? Tegen gele linten? De kern van PR-slogans als "Steun onze troepen!" is dat ze niets betekenen. Ze betekenen zoveel als het steunen van de bevolking van Iowa. Maar er was natuurlijk wel een thema: steun je ons beleid? Maar men wil niet dat de mensen over dit thema nadenken, dat is de kern van goede propaganda. Het gaat er om een kreet te lanceren waar niemand tegen is, en iedereen voor, omdat niemand weet wat hij betekent. Omdat hij niets betekent, maar er uitsluitend op gericht is de aandacht af te leiden.
Het is zeer effectief en gaat tot de dag van vandaag door. En natuurlijk is er goed over nagedacht. De mensen in de PR-industrie werken daar niet voor niets. Ze werken. Ze proberen de juiste waarden te doen beklijven. Zij hebben terdege een idee wat democratie zou moeten zijn: een stelsel waarin de klasse van de specialisten ervoor wordt opgeleid de bazen, de bezitters van de samenleving, te dienen. De rest van de bevolking moet worden beroofd van iedere vorm van organisatie, omdat organisatie alleen maar moeilijkheden veroorzaakt. Die zou alleen voor de televisie moeten zitten en worden doordrongen van de boodschap dat het enige dat belangrijk is in het leven is meer spullen te hebben, of te leven zoals de rijke middenklassers, waarnaar je zit te kijken, en te leven met waarden als harmonie en Amerikanisme. Daar draait het om in het leven. En dan kun je wel denken dat er meer moet zijn in dit leven, maar omdat je alleen voor je TV zit zul je aannemen dat jij gek bent, gezien hetgeen daar omgaat.
Dat is dus het ideaal en er wordt veel geïnvesteerd om dat ideaal te bereiken. Er zit vanzelfsprekend een bepaald concept achter, het democratisch concept dat ik noemde. En de verdwaasde kudde vormt een probleem. We moeten een woedende oploop voorkomen, we moeten hen afleiden. Ze moeten naar de Superbowl kijken, naar sitcoms of geweldsfilms. Zo nu en dan doen we een beroep op ze om inhoudsloze slogans te schreeuwen, zoals "Steun onze troepen." We moeten ze flink bang houden. Tenzij ze bang zijn, voor allerlei duivels die hen dreigen te vernietigen, van binnenuit, van buitenaf, of waar dan ook vandaan, gaan ze misschien nadenken. En dat is heel gevaarlijk, omdat ze dat niet kunnen. Daarom is het belangrijk dat we ze afleiden en in een hoekje drukken.
Meningsvorming
Het is bovendien noodzakelijk de bevolking warm te maken voor buitenlandse avonturen. De bevolking is doorgaans vredelievend, zoals ten tijde van de Eerste Wereldoorlog. Het publiek ziet geen aanleiding om bij buitenlandse avonturen betrokken te raken, te doden en te martelen. Dus moeten we ze opjutten. En daarvoor moeten we ze bang maken...
Dat ideaal is tot op zekere hoogte bereikt, maar nooit helemaal. Sommige instellingen konden tot op heden niet vernietigd worden. De kerken, bijvoorbeeld, bestaan nog steeds en een groot deel van de afwijkende geluiden in de Verenigde Staten komen uit de kerken, simpelweg omdat die bestaan. Wie in een Europees land een politieke rede houdt zal dat hoogstwaarschijnlijk in een vakbondsgebouw doen. Hier gebeurt dat niet. Allereerst omdat er nauwelijks vakbonden zijn, en ook omdat ze voorzover ze bestaan, nauwelijks politiek actief zijn. Maar de kerken bestaan wel en dus spreekt men veelal in kerken. Het solidariteitswerk is in Amerika goeddeels vanuit de kerken ontstaan, voornamelijk omdat die bestaan.
Crisis in de demokratie
De verdwaasde kudde wordt nooit goed getemd, dat is een permanente strijd. In de jaren dertig kwamen ze opnieuw in opstand, en werden neergeslagen. In de jaren zestig was er opnieuw een golf van dissidentie. De specialistenklasse had daar een naam voor, de "crisis in de democratie". Men vond dat de democratie in de jaren zestig in een crisis was beland. Die crisis bestond eruit dat grote groepen in de bevolking zich gingen organiseren en probeerden in de politieke arena actief te worden. We komen zo terug bij de twee concepties van democratie. Volgens het boekje zou het een stap vooruit betekenen voor de democratie. Maar het gevoel overheerste dat er een probleem ontstond, een crisis die overwonnen moest worden. De bevolking moet worden teruggedreven naar haar staat van apathie, gehoorzaamheid en passiviteit, dat is haar natuurlijke toestand. We moeten daarom iets doen om de crisis te overwinnen. Daartoe werden pogingen gedaan, maar zonder succes.
Vietnamsyndroom
De crisis van de democratie bestaat nog steeds (deze tekst stamt uit begin jaren 1990; red.), maar is niet erg effectief als het op politieke veranderingen aankomt. Maar in tegenstelling tot wat velen geloven is ze wel succesvol als het om het veranderen van de publieke opinie gaat. Er werd na de jaren zestig veel gedaan om deze kwaal, het Vietnam Syndroom, te verhelpen. Het Vietnam Syndroom, een begrip dat rond 1970 opkwam, is naar believen gedefinieerd. Norman Podhoretz, intellectueel en Reagan-aanhanger, definieerde het als 'ziekelijke remmingen tegen het gebruik van militair geweld'. Hij zag ze bij een groot deel van de bevolking. Mensen begrepen niet waarom we mensen zouden moeten martelen of doden, of bedekken met bommentapijten.
Het is heel gevaarlijk wanneer een volk met dergelijke ziekelijke remmingen besmet wordt, zoals Goebbels zeer goed begreep, omdat er dan een grens gesteld wordt aan buitenlandse avonturen. Het is noodzakelijk, zoals de Washington Post onlangs tamelijk trots schreef, om "mensen respect voor krijgshaftige waarden bij te brengen". Dat is belangrijk. Wie een geweldssamenleving wil die overal ter wereld geweld gebruikt om de doelen van zijn elite te bereiken, moet de juiste waardering voor krijgshaftige waarden stimuleren en kan geen ziekelijke remmingen over het gebruik van geweld gebruiken. Dat is het Vietnam Syndroom, dat overwonnen moet worden.
Met gebruik van de media wordt een vredelievende bevolking veranderd in een oorlogszuchtige massa.
Laat ik eerst twee verschillende democratieconcepten tegenover elkaar stellen. Het ene vindt een samenleving democratisch als mensen op een betekenisvolle manier invloed kunnen hebben op het management van hun eigen zaken en als informatie vrij en open beschikbaar is. Een ander concept van democratie is dat mensen moeten worden afgehouden van het managen van hun eigen zaken en informatie scherp gecontroleerd wordt. Dat klinkt raar, maar we moeten ons realiseren dat dit het overheersende democratisch concept is.
Geschiedenis
De regering Wilson [Verenigde Staten - red.] heeft in 1917 een regeringscommissie voor propaganda in het leven geroepen - de Creel Commissie - die er binnen zes maanden in geslaagd is een vredelievende bevolking te veranderen in een hysterische, oorlogszuchtige bevolking, die iedere Duitser wilde vernietigen, en ten oorlog wilde trekken om de wereld te redden. Dat was een groot succes en leidde tot verdere successen. Zowel toen, als na de oorlog werden dezelfde technieken gebruikt om de angst voor de Roden - de Red Scare, zoals die genoemd werd - tot hysterie op te zwepen, die erin slaagde de vakbonden vrijwel te vernietigen en problemen als persvrijheid en vrijheid van politieke gedachtenvorming te elimineren. Met sterke steun van de media en de zakenwereld, die het werk feitelijk organiseerde. Met groot succes.
Onder degenen die actief en enthousiast meededen waren progressieve intellectuelen, mensen uit de John Dewey circle, die er trots op waren dat ze hadden laten zien dat de, zoals zij dat noemden, "intelligentere leden van de samenleving", zijzelf, in staat waren een aarzelende bevolking de oorlog in te drijven door hen angst aan te jagen en chauvinistisch fanatisme te bewerkstelligen. Daarbij werden grootse middelen gebruikt. Zo waren er vele geruchten over de wandaden van de Moffen, Belgische babies van wie de armpjes waren afgerukt, allemaal afschuwelijke zaken die we in geschiedenisboeken lezen.
Die geruchten waren verzonnen door het Britse Ministerie van Propaganda, dat er destijds op uit was, zoals in geheime verslagen te lezen valt, "het denken in de wereld te beheersen". Belangrijker is, dat het de gedachtewereld van het intelligentere deel van de bevolking van de Verenigde Staten wilde beheersen, zodat dit op zijn beurt de propaganda die het verzon zou verspreiden en het vredelievende land tot oorlogshysterie brengen. Dat werkte, zeer goed zelfs. En het liet zien dat staatspropaganda, mits die gesteund wordt door de opgeleide klasse en afwijkingen niet worden toegelaten, grote invloed kan hebben. Die les leerde Hitler, en met hem vele anderen, en dat wordt tot op de huidige dag gevolgd.
De 'verdwaasde kudde'
Walter Lippman, de dean van de Amerikaanse journalisten is een belangrijke criticus inzake internationaal en binnenlands beleid en een invloedrijke theoreticus van de liberale democratie. Hij betoogde dat wat hij een "omwenteling in de kunst van de democratie" noemde, gebruikt zou kunnen worden om overeenstemming te bewerkstelligen, dat wil zeggen: de bevolking door middel van nieuwe propagandatechnieken te laten instemmen met dingen die zij niet wenste. Hij stelde dat er in een goed functionerende democratie verschillende klassen bestaan. In de eerste plaats is er de klasse burgers, die een actieve rol spelen in het beleid; de specialisten. Dit zijn mensen die analyseren, beslissingen nemen en uitvoeren, en die in het politieke, economische en ideologische stelsel de dienst uitmaken. Zij maken een klein deel van de bevolking uit. De anderen, zij die buiten deze kleine groep staan, de grote meerderheid van de bevolking, vormen wat Lippmann de "verdwaasde kudde" noemde. En we moeten onszelf beschermen tegen de alles vertrappende woede van die verdwaase kudde. We moeten dus middelen vinden om die verdwaasde kudde te temmen, en dat is die nieuwe omwenteling in de democratie, het "bewerkstelligen van eenstemmigheid". Media, scholen en populaire cultuurvormen moeten daarvoor verdeeld worden. De politieke klasse en de besluitvormers moeten hen een draaglijk gevoel van werkelijkheid geven, maar tegelijkertijd het juiste denken bevorderen.
Denk er aan dat daarbij van een ongenoemde vooronderstelling wordt uitgegaan. Die betreft - en dat moeten zelfs de verantwoordelijken voor zichzelf verheimelijken - de vraag hoe zij in de positie komen die hen de autoriteit geeft beslissingen te nemen. Ze doen dat vanzelfsprekend door de mensen met werkelijke macht te dienen. Mensen met werkelijke macht zijn de mensen die de samenleving bezitten, en dat is een tamelijk kleine groep. Als de specialisten hen kunnen overtuigen hun belangen te dienen, dan zullen ze tot de leiding worden toegelaten. Maar houd dat stil. Het betekent dat zij zich de overtuiging en leerstellingen eigen gemaakt moeten hebben, die het belang van de macht dienen. Ze moeten diep doordrongen zijn van de waarden en belangen van de machthebbers en de band tussen staat en onderneming, die deze vertegenwoordigt. Als dat lukt, dan kunnen ze tot de klasse van de specialisten toetreden. De rest van de verdwaasde kudde moet worden afgeleid, haar aandacht moet op iets anders gevestigd worden.
Dat is gemakkelijk in wat tegenwoordig een totalitaire staat heet, en destijds een militaire staat. Je houdt een knuppel boven hun hoofd en als ze uit de lijn stappen sla je daar mee. Maar in vrijere en meer democratische samenlevingen kan dat niet meer. Dan moet je tot nieuwe propagandatechnieken je toevlucht nemen. De logica is helder: propaganda is voor de democratie wat de knuppel is in een totalitaire staat.
Het beheersen van publieke opinie
De Verenigde Staten gingen voorop in het PR-bedrijf. Het had zich voorgenomen "de geest van het publiek te beheersen", zoals leiders het noemden. Het leerde snel van de successen van de Creel Commissie, van het bewerkstelligen van de Red Scare en de nasleep daarvan. Het PR-bedrijf groeide in die tijd sterk. Het slaagde er in de jaren twintig geruime tijd in de bevolking volstrekt te onderwerpen aan sturing door de zakenwereld. Public Relations is een gigantische industrie, die tegenwoordig rond een miljard dollar per jaar besteedt. En die nog altijd gericht is op het beheersen van de publieke opinie. De bestuurder van een onderneming en de man die de vloeren schrobt hebben hetzelfde belang. We kunnen allemaal in harmonie samenwerken voor Amerika, dat was de kern van de boodschap.
Er werd enorm veel energie in gestoken om dat over te brengen. Het is tenslotte de zakenwereld die de media beheerst en over gigantische reserves beschikt.
Wie kan er tegen zijn de publieke opinie te mobiliseren voor verschaalde, lege concepten als "Amerikanisme"? Tegen gele linten? De kern van PR-slogans als "Steun onze troepen!" is dat ze niets betekenen. Ze betekenen zoveel als het steunen van de bevolking van Iowa. Maar er was natuurlijk wel een thema: steun je ons beleid? Maar men wil niet dat de mensen over dit thema nadenken, dat is de kern van goede propaganda. Het gaat er om een kreet te lanceren waar niemand tegen is, en iedereen voor, omdat niemand weet wat hij betekent. Omdat hij niets betekent, maar er uitsluitend op gericht is de aandacht af te leiden.
Het is zeer effectief en gaat tot de dag van vandaag door. En natuurlijk is er goed over nagedacht. De mensen in de PR-industrie werken daar niet voor niets. Ze werken. Ze proberen de juiste waarden te doen beklijven. Zij hebben terdege een idee wat democratie zou moeten zijn: een stelsel waarin de klasse van de specialisten ervoor wordt opgeleid de bazen, de bezitters van de samenleving, te dienen. De rest van de bevolking moet worden beroofd van iedere vorm van organisatie, omdat organisatie alleen maar moeilijkheden veroorzaakt. Die zou alleen voor de televisie moeten zitten en worden doordrongen van de boodschap dat het enige dat belangrijk is in het leven is meer spullen te hebben, of te leven zoals de rijke middenklassers, waarnaar je zit te kijken, en te leven met waarden als harmonie en Amerikanisme. Daar draait het om in het leven. En dan kun je wel denken dat er meer moet zijn in dit leven, maar omdat je alleen voor je TV zit zul je aannemen dat jij gek bent, gezien hetgeen daar omgaat.
Dat is dus het ideaal en er wordt veel geïnvesteerd om dat ideaal te bereiken. Er zit vanzelfsprekend een bepaald concept achter, het democratisch concept dat ik noemde. En de verdwaasde kudde vormt een probleem. We moeten een woedende oploop voorkomen, we moeten hen afleiden. Ze moeten naar de Superbowl kijken, naar sitcoms of geweldsfilms. Zo nu en dan doen we een beroep op ze om inhoudsloze slogans te schreeuwen, zoals "Steun onze troepen." We moeten ze flink bang houden. Tenzij ze bang zijn, voor allerlei duivels die hen dreigen te vernietigen, van binnenuit, van buitenaf, of waar dan ook vandaan, gaan ze misschien nadenken. En dat is heel gevaarlijk, omdat ze dat niet kunnen. Daarom is het belangrijk dat we ze afleiden en in een hoekje drukken.
Meningsvorming
Het is bovendien noodzakelijk de bevolking warm te maken voor buitenlandse avonturen. De bevolking is doorgaans vredelievend, zoals ten tijde van de Eerste Wereldoorlog. Het publiek ziet geen aanleiding om bij buitenlandse avonturen betrokken te raken, te doden en te martelen. Dus moeten we ze opjutten. En daarvoor moeten we ze bang maken...
Dat ideaal is tot op zekere hoogte bereikt, maar nooit helemaal. Sommige instellingen konden tot op heden niet vernietigd worden. De kerken, bijvoorbeeld, bestaan nog steeds en een groot deel van de afwijkende geluiden in de Verenigde Staten komen uit de kerken, simpelweg omdat die bestaan. Wie in een Europees land een politieke rede houdt zal dat hoogstwaarschijnlijk in een vakbondsgebouw doen. Hier gebeurt dat niet. Allereerst omdat er nauwelijks vakbonden zijn, en ook omdat ze voorzover ze bestaan, nauwelijks politiek actief zijn. Maar de kerken bestaan wel en dus spreekt men veelal in kerken. Het solidariteitswerk is in Amerika goeddeels vanuit de kerken ontstaan, voornamelijk omdat die bestaan.
Crisis in de demokratie
De verdwaasde kudde wordt nooit goed getemd, dat is een permanente strijd. In de jaren dertig kwamen ze opnieuw in opstand, en werden neergeslagen. In de jaren zestig was er opnieuw een golf van dissidentie. De specialistenklasse had daar een naam voor, de "crisis in de democratie". Men vond dat de democratie in de jaren zestig in een crisis was beland. Die crisis bestond eruit dat grote groepen in de bevolking zich gingen organiseren en probeerden in de politieke arena actief te worden. We komen zo terug bij de twee concepties van democratie. Volgens het boekje zou het een stap vooruit betekenen voor de democratie. Maar het gevoel overheerste dat er een probleem ontstond, een crisis die overwonnen moest worden. De bevolking moet worden teruggedreven naar haar staat van apathie, gehoorzaamheid en passiviteit, dat is haar natuurlijke toestand. We moeten daarom iets doen om de crisis te overwinnen. Daartoe werden pogingen gedaan, maar zonder succes.
Vietnamsyndroom
De crisis van de democratie bestaat nog steeds (deze tekst stamt uit begin jaren 1990; red.), maar is niet erg effectief als het op politieke veranderingen aankomt. Maar in tegenstelling tot wat velen geloven is ze wel succesvol als het om het veranderen van de publieke opinie gaat. Er werd na de jaren zestig veel gedaan om deze kwaal, het Vietnam Syndroom, te verhelpen. Het Vietnam Syndroom, een begrip dat rond 1970 opkwam, is naar believen gedefinieerd. Norman Podhoretz, intellectueel en Reagan-aanhanger, definieerde het als 'ziekelijke remmingen tegen het gebruik van militair geweld'. Hij zag ze bij een groot deel van de bevolking. Mensen begrepen niet waarom we mensen zouden moeten martelen of doden, of bedekken met bommentapijten.
Het is heel gevaarlijk wanneer een volk met dergelijke ziekelijke remmingen besmet wordt, zoals Goebbels zeer goed begreep, omdat er dan een grens gesteld wordt aan buitenlandse avonturen. Het is noodzakelijk, zoals de Washington Post onlangs tamelijk trots schreef, om "mensen respect voor krijgshaftige waarden bij te brengen". Dat is belangrijk. Wie een geweldssamenleving wil die overal ter wereld geweld gebruikt om de doelen van zijn elite te bereiken, moet de juiste waardering voor krijgshaftige waarden stimuleren en kan geen ziekelijke remmingen over het gebruik van geweld gebruiken. Dat is het Vietnam Syndroom, dat overwonnen moet worden.