PDA

Bekijk Volledige Versie : VUB maakt baby 'op maat'



Marsipulami
19-05-05, 14:55
VUB maakt baby 'op maat'


rr
BRUSSEL - In het academisch ziekenhuis van de VUB is afgelopen jaar met opzet een baby verwekt om als donor te dienen voor een zwaar zieke, oudere broer. De baby, een meisje, werd in januari geboren.



DE broer, die aan de immuunziekte chronische septische granulomatose lijdt, krijgt binnenkort een infuus met stamcellen uit de navelstreng van het meisje, die hem naar verwachting zullen genezen. De ouders van de jongen hadden al een gezond kind, ook een jongen, maar die had niet het juiste weefseltype om bloedcellen aan zijn broer te doneren. Ook in bloedbanken was geen geschikte donor gevonden. Ten einde raad klopte het anonieme echtpaar, dat van buitenlandse origine is, aan bij het gereputeerde Centrum voor Medische en Reproductieve Genetica van de VUB. Dat beheerst als een van de weinige centra in de wereld alle technieken van reageerbuisbevruchting en pre-implantatiediagnostiek die nodig zijn om zo'n 'baby op maat' af te leveren.

Aanvankelijk betwijfelden de artsen of het moreel verantwoord was om een kind te maken met de bedoeling een ander te redden. Pas nadat de ethische commissie van het ziekenhuis toestemming had verleend, maakten ze de bestelde reageerbuisembryo's aan, door zaadcellen van de vader in te spuiten in eicellen van de moeder. Ze namen bij elk reageerbuisembryo enkele cellen weg, waarvan ze het weefseltype bepaalden. De slaagkans van transplantatie wordt namelijk groter naarmate het weefseltype meer overeenstemt. Twee embryo's werden geschikt bevonden om in de baarmoeder in te worden geplant. Zij hadden hetzelfde weefseltype als de zieke broer, wat ze tot de ideale donor maakte. Bovendien waren ze van het vrouwelijke geslacht, zodat ze zeker gezond waren - meisjes krijgen geen chronische septische granulomatose. Een van de embryo's sloeg aan, en werd begin dit jaar geboren.

Het is niet voor het eerst dat een kind 'op bestelling' wordt verwekt, in de hoop aan donormateriaal te komen voor een zieke broer of zus. Vijf jaar geleden had een ziekenhuis uit Chicago de primeur. Sindsdien zijn in de VS, Australië, Italië en nu ook België minstens een dozijn dergelijke kinderen verwekt én geboren. De 'Belgische' boreling is niet de eerste die aan de VUB is verwekt. Eerder werden al embryo's gemaakt op vraag van een dozijn andere gezinnen, maar die sloegen niet aan of eindigden in een miskraam. In januari werd ook een tweede kind geboren van de hand van VUB-artsen. Hij had als donor kunnen dienen voor een broer met een andere immuunziekte (het syndroom van Wiskott-Aldrich), maar kwam te laat. De broer stierf twee weken voor zijn geboorte.

Meer kinderen made in Brussels staan op stapel: een vrouw is zestien weken zwanger, en de VUB heeft een wachtlijst met daarop zo'n vijftig, in hoofdzaak buitenlandse, gezinnen.

(hvde)

Bladzijde 11: Baby op maat kost een bom duiten.


19/05/2005 (hvde)

©Copyright De Standaard

Marsipulami
19-05-05, 14:56
Baby op vraag kost een bom duiten
Vooral rijke buitenlandse ouders vinden weg naar Brussel
Van onze redactrice


Een menselijk embryo van acht weken.
© REUTERS
BRUSSEL - Een op maat gemaakte baby die zijn bloed of beenmerg doneert, kan een broer of zus van de dood redden. Zo'n donorbaby verwekken is peperduur, en de techniek lokt aan de VUB vooral welgestelde buitenlandse ouders. Het is niet het enige waarmee de artsen uit Jette in hun maag zitten.



MINIMAAL 6.200 euro kost het om, gebruik makend van geavanceerde technieken uit de in-vitrofertilisatie en de pre-implantatiediagnose, een perfecte donor te verwekken voor een zieke broer of zus. Navelstrengbloed van zo'n pasgeboren baby met een geschikt weefseltype kan het verschil betekenen tussen leven en dood.

Voor Belgische ouderparen valt de rekening van zo'n donorbaby op bestelling in de praktijk mee, want zij genieten terugbetaling en betalen ,,maar'' 300 euro per in-vitrofertilisatierondje. Maar buitenlanders betalen de volle pot, en voor elke extra ivf-ronde die ze nodig hebben, tikt de rekening met een extra 5.600 euro aan.

En de meeste paren die bij de VUB aankloppen voor een kind op maat (de wachtlijst telt momenteel vijftig ouderparen), zíjn buitenlanders. De meeste bloedziekten waarvoor babydonoren op maat kunnen worden verwekt, komen immers beduidend vaker voor in mediterrane landen. Het gaat om aangeboren ziekten als thalassemie, sikkelcelanemie en immuunziekten. Met een bloedtransfusie van een geschikte donorbroer of -zus maken kinderen die aan zo'n ziekte lijden 75 tot 90 procent kans op genezing. Bij niet-erfelijke ziekten als leukemie is de genezingskans wat minder: 30 tot 50 procent.

,,Garantie op succes kunnen we de ouders niet geven'', zegt Hilde Van de Velde, die aan het Centrum voor Medische Genetica van de VUB kandidaat-embryo's screent op hun geschiktheid als donor. Ze haalt het voorbeeld aan van een vrouw van Italiaanse origine, die vier ivf-cycli doorliep in de hoop op een baby die haar dochter van de bloedziekte bèta-thalassemie zou kunnen genezen. Bij de eerste drie ivf-rondes raakte de vrouw niet zwanger. Bij de vierde wel, maar toen eindigde de zwangerschap in een miskraam. De vrouw had gelukkig de Belgische nationaliteit, anders had de rekening 28.000 euro bedragen, ook al was er geen kind.

Voorlopig maken daarom vooral zéér welgestelde of goed verzekerde buitenlandse ouders de gang naar de VUB. Anderen kunnen zich de behandeling eenvoudigweg niet permitteren. ,,Daar zitten we mee in onze maag, ja'', zegt Inge Liebaers van het Centrum voor Medische Genetica.

Ook haar collega Paul Devroey van het Centrum voor Reproductieve Geneeskunde ziet ongaarne een stroom van medisch toerisme richting de VUB op gang komen. Hij ergert zich aan de houding van sommige Europese landen die de verwekking van ,,baby's op maat'' onethisch zeggen te vinden en een behandeling in het buitenland niet terugbetalen. ,,Zoals Duitsland, Italië, Noorwegen, Spanje.'' De meeste van die landen beschikken zelf niet over de technische expertise om baby's op maat te maken, ook al zouden ze het willen. Momenteel kunnen ouders die een donorbaby willen laten verwekken terecht in vijf centra: behalve Brussel zijn dat Chicago, Detroit, Istanbul en Sydney.

Zelf zien de artsen van de VUB geen graten meer in het ,,maken'' van een kind om een ander kind te redden, al hebben ze aanvankelijk wel geaarzeld, geven Liebaers en Devroey toe. Het standpunt luidt nu dat het goed zit, zo lang het nieuwe kind maar gewenst is en niet uitsluitend als een medisch instrument wordt beschouwd. Dat test een VUB-psychologe - bij twijfel worden ouders afgewezen, maar dat is nog niet een keer nodig geweest, volgens de artsen.

Meer twijfel is er over de haalbaarheid van de aanpak op grote schaal. Ziekten als sikkelcelanemie en bèta-thalassemie komen veel voor in landen rond de Middellandse Zee en in delen van Afrika en Azië. Niet alle zieke kinderen kunnen worden geholpen met zo'n dure techniek. ,,En voorlopig valt de opbrengst wat tegen'', zegt Inge Liebaers. ,,We stopten er héél veel werk in en véél vrouwen doorliepen véél behandelingsrondes, maar voorlopig hebben we nog geen enkel kind genezen.''

Eén baby die in Brussel werd verwekt en in januari werd geboren, kwam twee weken te laat ter wereld om zijn doodzieke broer te redden. Van een tweede baby die in januari werd geboren, is nog onzeker of haar navelstreng voldoende genezende cellen bevatte om haar broer mee te kunnen genezen.


19/05/2005 Hilde Van den Eynde

©Copyright De Standaard