Marsipulami
21-05-05, 09:01
REPORTAGE. Dakloosje pesten in Rotterdam
Antwerpen kijkt de kunst af bij noorderburen
Van onze medewerker
Politiemannen te paard patrouilleren in Rotterdam.
© Joyce van de Ven (JDV)
ROTTERDAM - Antwerpen zal maandag notoire overlastplegers met een straatverbod bestraffen. Deze maatregel hebben zij afgekeken bij zustergemeente Rotterdam. Hoe vergaat het de havenstad aan de Maas nadat zij dit repressiemiddel in 2002 al heeft ingevoerd?
Ik weet dat het niet is toegestaan om hier te slapen, maar ik was moe", staat op een geel vodje. Het is een bekeuring, uitgeschreven door de politie Rotterdam-Rijnmond. De omschrijving van het strafbare feit '(slaap)verblijf op de weg' in de Algemene Politie Verordening (APV) is een voorbeeldje van het nultolerantiebeleid in de havenstad. Twintig overtredingen, zoals samenscholing en openbaar drankgebruik, kunnen leiden tot een straatverbod.
Op de Kruiskade staan op een normale doordeweekse dag zo'n vijftien agenten en ambtenaren bij elkaar. Het zijn stadswachten en parkeerwachters, speciale Stadsmariniers en gewone agenten. Even verderop, op de Westersingel, rijden twee gehelmde dienders te paard af en aan. Het verborgen doel van de Rotterdamse politie: De 'targets' halen om 700 bekende en notoire overlastplegers tot begin 2006 voor minimaal drie maanden in een zorgtraject op te nemen.
,,Ze willen ons in een concentratiekamp stoppen", gilt een Surinaamse verslaafde voor de nabijgelegen Pauluskerk, waar ze binnen kunnen spuiten, of gewoon een kopje koffie krijgen. De man mist twee tanden en zegt met een brede grijns: ,,Ik heb net alweer een boete gehad." Dat is niet ongebruikelijk voor de heroïneverslaafde die net zestig dagen in de cel heeft gezeten vanwege overtreding van het straatverbod: ,,Ik krijg zeker tien boetes per dag."
Met deze politiek reageerde de Rotterdamse burgervader Ivo Opstelten op een woedende demonstratie van boze buurtbewoners. Ze waren in juli 2002 de 'overlastgevende en zorgmijdende drugsgebruikers' die bij de beruchte tippelzone Keileweg rondhingen, meer dan zat. De junkies en dealers, pooiers en heroïnehoertjes liepen overdag ook in de woonwijken rond en veroorzaakten mede de onvrede en het gevoel van onveiligheid waar wijlen Pim Fortuyn en zijn partij Leefbaar Rotterdam van profiteerden.
De noeste werkersstad aan de Maas heeft de afgelopen jaren een transformatie ondergaan. Sinds de moord op de onconventionele en omstreden politicus waait er een frisse wind van rücksichtslose repressie in de havenstad. ,,We realiseren ons dat we met de gebiedsontzegging (lees: straatverbod) de grenzen van de wet opzoeken", zegt gemeentewoordvoerder Robbert van Heijningen op het statige stadhuis van Rotterdam. ,,We pakken de overlastplegers keihard aan, met drang en anders dwang."
Hiertoe werd bijna drie jaar geleden het zwaarste wapen uit de kast gehaald, het straatverbod. Bij overtreding van deze 'gebiedsontzegging', die wel tot zes maanden verlengd kon worden, dreigden zes weken gevangenisstraf. Dit was de Rotterdamse strafrechter te veel van het goede. Hij floot politie en politiek terug: Een maand was het maximum voor dit 'ultimum remedium'. Het is een Amerikaanse techniek: Eerst bekeuren en dan kijken of het überhaupt wel mag.
In Antwerpen opteren de autoriteiten nu voor ten hoogste acht dagen straatverbod. De Belgische stad telt net als Rotterdam meer dan een half miljoen inwoners en heeft ook legio problemen met drugsoverlast en criminaliteit, hangjongeren en illegale prostitutie. Een half jaar geleden kwam een Antwerpse delegatie op bezoek in de Maasstad om te kijken hoe ze daar de veiligheid wilden verhogen.
De vergelijkingen tussen de twee havensteden zijn talrijk. In Antwerpen pleit het Vlaams Belang voor het einde van de tolerantie tegenover herhaaldelijke overlastplegers, de zogenaamde draaideurdelinquenten. In de zusterstad wordt die boemanrol ingenomen door de burgerpartij Leefbaar Rotterdam. Daar gaan ze echter nog verder. Onlangs is het preventieve fouilleren ingevoerd en het Rotterdamse bedelverbod heeft in verschillende Nederlandse steden als Arnhem en Groningen navolging gekregen.
Degenen die het sterkst getroffen worden zijn de daklozen, zoals Miguel van Erk. De geadopteerde Columbiaan (39) kijkt een beetje sip. Miguel, plastictasje, vuile trainingsjas en schoenen met losse veters, staat doelloos tegenover de Pauluskerk in het Rotterdamse centrum. ,,Zie je die bankjes", wijst hij. ,,Daar zitten scherpe randen op, zodat je er niet meer op kunt liggen. Ze treiteren ons, zonder ons te helpen."
Miguel wordt continu weggestuurd door de politie bij de Pauluskerk, omdat hij geen pasje heeft; hij mag echter wel op het bruggetje tegenover staan: ,,Het is belachelijk, we hebben al zo weinig bewegingsvrijheid en geld." 'Dakloosje pesten' heet dat in de volksmond, vertelt Sander de Kramer. Hij is hoofdredacteur van het Rotterdamse Straatmagazine en weet dat de beleidsmakers van zijn stad in New York de kunst van de 'zero tolerance' afkijken. Het summum volgens Sander: ,,Onlangs kreeg iemand een wijkverbod voor de buurt waar hij woonde."
Terug naar Miguel. Vroeger stal de verslaafde autoradio's en fietsen om zijn cocaïne en heroïne te bekostigen. Nu heeft hij een uitkering, die echter niet hoog genoeg is om de kosten voor zijn drugsverslaving te dekken. Hij vraagt dus voorbijgangers om een bijdrage. Door de continue wrijving met de politie heeft hij al vijf keer straatverbod gehad. Hetzelfde geldt voor zijn vriend Johnny (45) uit Venlo.
,,Het straatverbod is een verplaatsing van het probleem. Dat is een lapmiddel en geen fatsoenlijke opvang of medische hulp", zegt de beveiligingsmedewerker van de Pauluskerk, Ed Luys. De man met het Elvis Presley-kapsel komt uit Antwerpen en beklaagt zich over het bikkelharde sociale klimaat in Rotterdam: ,,Je mag de verslaafden niet als muizen door de stad jagen. Het blijven wel mensen."
Verschillende hulpverleners laken het jojo-effect van het straatverbod. Ze vinden dat de randgroepen nog meer de ellende in worden geduwd. Een van de meest ferventste critici is dominee Hans Visser van de Pauluskerk, die eerder al het Perron Nul leidde, waar de verslaafden achter het Centraal Station konden gebruiken. Hij wil dat de burgemeester de APV aanpast. Daartoe schrijft Visser onophoudelijk brieven: ,,Waarom mag iemand niet slapen op straat, op een bankje liggen of op een trap zitten, zolang hij geen overlast veroorzaakt?"
Maar veel drugsgebruikers zijn zo uit de wijk Delfshaven verdwenen. ,,Het is veel rustiger nu", licht agente De Nooijer toe. ,,We zitten er dik op en delen veel processen-verbaal uit. Het is eindelijk mogelijk om direct een gebiedsontzegging uit te schrijven." Annette van de Berg bevestigt dit beeld: ,,We hebben tachtig procent minder last dan vroeger. Toen zag je de heroïnehoertjes overal op de markt spuiten", zegt de groenteverkoopster op de markt. ,,Dit is toch een prettiger gevoel zo, nu er meer toezicht is."
Een oude mevrouw verwoordt echter haar medelijden, terwijl ze kaas bestelt: ,,Het zijn toch arme stakkers. Ze zijn nergens welkom. En je kan toch niet op elke hoek van de straat een agent posteren?" De socialistische voorzitter van de deelgemeente Delfshaven, Tom Harreman, geeft toe dat de overlast gedaald is. Dat zou echter niet met het straatverbod en de verharde APV, maar met een integraal veiligheidsbeleid te maken hebben.
Over de gebiedsontzegging blijft Harreman sceptisch. ,,Deze aanpak op korte termijn zet geen zoden aan de dijk. Je bent de meisjes en hun pooiertjes van de Keileweg maar eventjes kwijt. Het blijft een druppel op een gloeiende plaat", zegt de lokale politicus op de winderige brug met het historische havengezicht.
21/05/2005 Rob Savelberg
©Copyright De Standaard
Antwerpen kijkt de kunst af bij noorderburen
Van onze medewerker
Politiemannen te paard patrouilleren in Rotterdam.
© Joyce van de Ven (JDV)
ROTTERDAM - Antwerpen zal maandag notoire overlastplegers met een straatverbod bestraffen. Deze maatregel hebben zij afgekeken bij zustergemeente Rotterdam. Hoe vergaat het de havenstad aan de Maas nadat zij dit repressiemiddel in 2002 al heeft ingevoerd?
Ik weet dat het niet is toegestaan om hier te slapen, maar ik was moe", staat op een geel vodje. Het is een bekeuring, uitgeschreven door de politie Rotterdam-Rijnmond. De omschrijving van het strafbare feit '(slaap)verblijf op de weg' in de Algemene Politie Verordening (APV) is een voorbeeldje van het nultolerantiebeleid in de havenstad. Twintig overtredingen, zoals samenscholing en openbaar drankgebruik, kunnen leiden tot een straatverbod.
Op de Kruiskade staan op een normale doordeweekse dag zo'n vijftien agenten en ambtenaren bij elkaar. Het zijn stadswachten en parkeerwachters, speciale Stadsmariniers en gewone agenten. Even verderop, op de Westersingel, rijden twee gehelmde dienders te paard af en aan. Het verborgen doel van de Rotterdamse politie: De 'targets' halen om 700 bekende en notoire overlastplegers tot begin 2006 voor minimaal drie maanden in een zorgtraject op te nemen.
,,Ze willen ons in een concentratiekamp stoppen", gilt een Surinaamse verslaafde voor de nabijgelegen Pauluskerk, waar ze binnen kunnen spuiten, of gewoon een kopje koffie krijgen. De man mist twee tanden en zegt met een brede grijns: ,,Ik heb net alweer een boete gehad." Dat is niet ongebruikelijk voor de heroïneverslaafde die net zestig dagen in de cel heeft gezeten vanwege overtreding van het straatverbod: ,,Ik krijg zeker tien boetes per dag."
Met deze politiek reageerde de Rotterdamse burgervader Ivo Opstelten op een woedende demonstratie van boze buurtbewoners. Ze waren in juli 2002 de 'overlastgevende en zorgmijdende drugsgebruikers' die bij de beruchte tippelzone Keileweg rondhingen, meer dan zat. De junkies en dealers, pooiers en heroïnehoertjes liepen overdag ook in de woonwijken rond en veroorzaakten mede de onvrede en het gevoel van onveiligheid waar wijlen Pim Fortuyn en zijn partij Leefbaar Rotterdam van profiteerden.
De noeste werkersstad aan de Maas heeft de afgelopen jaren een transformatie ondergaan. Sinds de moord op de onconventionele en omstreden politicus waait er een frisse wind van rücksichtslose repressie in de havenstad. ,,We realiseren ons dat we met de gebiedsontzegging (lees: straatverbod) de grenzen van de wet opzoeken", zegt gemeentewoordvoerder Robbert van Heijningen op het statige stadhuis van Rotterdam. ,,We pakken de overlastplegers keihard aan, met drang en anders dwang."
Hiertoe werd bijna drie jaar geleden het zwaarste wapen uit de kast gehaald, het straatverbod. Bij overtreding van deze 'gebiedsontzegging', die wel tot zes maanden verlengd kon worden, dreigden zes weken gevangenisstraf. Dit was de Rotterdamse strafrechter te veel van het goede. Hij floot politie en politiek terug: Een maand was het maximum voor dit 'ultimum remedium'. Het is een Amerikaanse techniek: Eerst bekeuren en dan kijken of het überhaupt wel mag.
In Antwerpen opteren de autoriteiten nu voor ten hoogste acht dagen straatverbod. De Belgische stad telt net als Rotterdam meer dan een half miljoen inwoners en heeft ook legio problemen met drugsoverlast en criminaliteit, hangjongeren en illegale prostitutie. Een half jaar geleden kwam een Antwerpse delegatie op bezoek in de Maasstad om te kijken hoe ze daar de veiligheid wilden verhogen.
De vergelijkingen tussen de twee havensteden zijn talrijk. In Antwerpen pleit het Vlaams Belang voor het einde van de tolerantie tegenover herhaaldelijke overlastplegers, de zogenaamde draaideurdelinquenten. In de zusterstad wordt die boemanrol ingenomen door de burgerpartij Leefbaar Rotterdam. Daar gaan ze echter nog verder. Onlangs is het preventieve fouilleren ingevoerd en het Rotterdamse bedelverbod heeft in verschillende Nederlandse steden als Arnhem en Groningen navolging gekregen.
Degenen die het sterkst getroffen worden zijn de daklozen, zoals Miguel van Erk. De geadopteerde Columbiaan (39) kijkt een beetje sip. Miguel, plastictasje, vuile trainingsjas en schoenen met losse veters, staat doelloos tegenover de Pauluskerk in het Rotterdamse centrum. ,,Zie je die bankjes", wijst hij. ,,Daar zitten scherpe randen op, zodat je er niet meer op kunt liggen. Ze treiteren ons, zonder ons te helpen."
Miguel wordt continu weggestuurd door de politie bij de Pauluskerk, omdat hij geen pasje heeft; hij mag echter wel op het bruggetje tegenover staan: ,,Het is belachelijk, we hebben al zo weinig bewegingsvrijheid en geld." 'Dakloosje pesten' heet dat in de volksmond, vertelt Sander de Kramer. Hij is hoofdredacteur van het Rotterdamse Straatmagazine en weet dat de beleidsmakers van zijn stad in New York de kunst van de 'zero tolerance' afkijken. Het summum volgens Sander: ,,Onlangs kreeg iemand een wijkverbod voor de buurt waar hij woonde."
Terug naar Miguel. Vroeger stal de verslaafde autoradio's en fietsen om zijn cocaïne en heroïne te bekostigen. Nu heeft hij een uitkering, die echter niet hoog genoeg is om de kosten voor zijn drugsverslaving te dekken. Hij vraagt dus voorbijgangers om een bijdrage. Door de continue wrijving met de politie heeft hij al vijf keer straatverbod gehad. Hetzelfde geldt voor zijn vriend Johnny (45) uit Venlo.
,,Het straatverbod is een verplaatsing van het probleem. Dat is een lapmiddel en geen fatsoenlijke opvang of medische hulp", zegt de beveiligingsmedewerker van de Pauluskerk, Ed Luys. De man met het Elvis Presley-kapsel komt uit Antwerpen en beklaagt zich over het bikkelharde sociale klimaat in Rotterdam: ,,Je mag de verslaafden niet als muizen door de stad jagen. Het blijven wel mensen."
Verschillende hulpverleners laken het jojo-effect van het straatverbod. Ze vinden dat de randgroepen nog meer de ellende in worden geduwd. Een van de meest ferventste critici is dominee Hans Visser van de Pauluskerk, die eerder al het Perron Nul leidde, waar de verslaafden achter het Centraal Station konden gebruiken. Hij wil dat de burgemeester de APV aanpast. Daartoe schrijft Visser onophoudelijk brieven: ,,Waarom mag iemand niet slapen op straat, op een bankje liggen of op een trap zitten, zolang hij geen overlast veroorzaakt?"
Maar veel drugsgebruikers zijn zo uit de wijk Delfshaven verdwenen. ,,Het is veel rustiger nu", licht agente De Nooijer toe. ,,We zitten er dik op en delen veel processen-verbaal uit. Het is eindelijk mogelijk om direct een gebiedsontzegging uit te schrijven." Annette van de Berg bevestigt dit beeld: ,,We hebben tachtig procent minder last dan vroeger. Toen zag je de heroïnehoertjes overal op de markt spuiten", zegt de groenteverkoopster op de markt. ,,Dit is toch een prettiger gevoel zo, nu er meer toezicht is."
Een oude mevrouw verwoordt echter haar medelijden, terwijl ze kaas bestelt: ,,Het zijn toch arme stakkers. Ze zijn nergens welkom. En je kan toch niet op elke hoek van de straat een agent posteren?" De socialistische voorzitter van de deelgemeente Delfshaven, Tom Harreman, geeft toe dat de overlast gedaald is. Dat zou echter niet met het straatverbod en de verharde APV, maar met een integraal veiligheidsbeleid te maken hebben.
Over de gebiedsontzegging blijft Harreman sceptisch. ,,Deze aanpak op korte termijn zet geen zoden aan de dijk. Je bent de meisjes en hun pooiertjes van de Keileweg maar eventjes kwijt. Het blijft een druppel op een gloeiende plaat", zegt de lokale politicus op de winderige brug met het historische havengezicht.
21/05/2005 Rob Savelberg
©Copyright De Standaard