echnaton
27-05-05, 13:55
Verzet Westelijke Sahara is het wachten moe
door Judit Neurink
Duizenden verzamelen zich vandaag in de Westelijke Sahara om te betogen tegen de 'muur van de schande' -het symbool van de Marokkaanse bezetting van de regio.
Het is een oorlog van kreten geworden. 'Dertig jaar genoeg!' aan Saharaanse zijde, de 'Sahara is Marokkaans' aan de Marokkaanse kant. Maar verder is het doodstil geworden rond het al dertig jaar slepende conflict over de Westelijke Sahara. Daarom maken activisten uit Europa en leden van het bevrijdingsfront Polisario vandaag een mars naar Tifariti, een plaatsje nabij de ruim 2000 kilometer lange, streng bewaakte aarden wal die Marokko in de jaren tachtig dwars door de Westelijke Sahara bouwde. De 'muur van de schande', zoals de Saharanen hem noemen, scheidt Saharaanse vluchtelingen van de zeventig procent van het gebied die Marokko bezet houdt.
Het is in oktober dertig jaar geleden dat de Marokkaanse koning Hassan 300000 onderdanen aanzette tot de Groene Mars naar de zojuist door kolonisator Spanje verlaten Westelijke Sahara. Hassan wilde het gebied opdelen met Mauretanië, maar vond het Internationaal Hof in Den Haag tegenover zich, dat vaststelde dat het Saharaanse volk recht heeft op zelfbeschikking. De mars was het begin van een jarenlange strijd met Polisario, tot de VN in 1991 een staakt-het-vuren wisten te bereiken.
Maar toen was er al een status-quo in het voordeel van Rabat. Terwijl de Saharaanse vluchtelingkampen in het Algerijnse Tindoef steeds definitiever werden, veranderde Marokko de etnische samenstelling van 'haar Sahara' door er migranten naartoe te sturen. Dat torpedeerde pogingen het conflict via een referendum op te lossen. Een laatste poging eindigde vorig jaar juni met het opstappen van VN-afgezant James Baker.
Ja, toen werd het erg stil, zucht Ali Mahamoed, de vertegenwoordiger van Polisario in Nederland. ,,Wij hadden een hele grote concessie gedaan, maar Marokko wilde niet. Wij hebben Bakers vredesplan geaccepteerd.'' Dat ging uit van vijf jaar autonomie onder de Marokkanen, en een referendum over de toekomst van het gebied. ,,Dat plan is door de Veiligheidsraad geaccepteerd'', benadrukt Mahamoed, ,,maar het is niet in Marokko's belang om verder te gaan dan het staakt-het-vuren.''
Bakers vredesplan zou voor de 165000 Saharanen in Tindoef een onzekere reis naar bezet gebied hebben betekend om na vijf jaar te mogen stemmen, erkent hij, en niet iedereen was daar gelukkig mee. Maar Polisario had zich in die vijf jaar wel in het nieuwe autonome bestuur kunnen bewijzen -een risico dat Rabat niet wilde lopen.
Want niet alleen is de mantra 'De Sahara is Marokkaans' onaantastbaar, de Westelijke Sahara is een belangrijke inkomstenbron. De rijke fosfaatmijnen van Boekra, de nieuwe grote vissershaven van Dakhla en niet te vergeten de olie voor de kust. Omstreden, omdat de exploitatie hiervan door een bezetter in strijd is met het internationaal recht.
Internationale druk heeft hier toch enig resultaat gehad, want het Franse TotalFinaElf trok zich terug uit de zoektocht naar olie, al heeft het Amerikaanse Kerr-McGee desondanks z'n contract verlengd.
Ali Mahamoed blijft hopen dat dit soort druk op Rabat de impasse kan doorbreken. ,,De wereld moet Marokko dwingen de resoluties uit te voeren'', zegt hij. Maar James Baker realiseerde zich hoe onwaarschijnlijk dat is. ,,De Westelijke Sahara is geen Koeweit'', zei hij ooit veelbetekend tegen Polisario-diplomaten. En nu de Amerikanen voor hun oorlog tegen de terreur leunen op Marokko en Algerije, is er weinig hoop.
Mahamoed is het wachten moe, maakt hij duidelijk met een wanhopig klinkend dreigement. ,,We willen een vreedzame oplossing. Maar als Marokko blijft dwarsliggen, heeft het staakt-het-vuren geen zin meer. Dan sluit ik een militaire operatie niet uit.''
Copyright: Trouw, 20 mei 2005
door Judit Neurink
Duizenden verzamelen zich vandaag in de Westelijke Sahara om te betogen tegen de 'muur van de schande' -het symbool van de Marokkaanse bezetting van de regio.
Het is een oorlog van kreten geworden. 'Dertig jaar genoeg!' aan Saharaanse zijde, de 'Sahara is Marokkaans' aan de Marokkaanse kant. Maar verder is het doodstil geworden rond het al dertig jaar slepende conflict over de Westelijke Sahara. Daarom maken activisten uit Europa en leden van het bevrijdingsfront Polisario vandaag een mars naar Tifariti, een plaatsje nabij de ruim 2000 kilometer lange, streng bewaakte aarden wal die Marokko in de jaren tachtig dwars door de Westelijke Sahara bouwde. De 'muur van de schande', zoals de Saharanen hem noemen, scheidt Saharaanse vluchtelingen van de zeventig procent van het gebied die Marokko bezet houdt.
Het is in oktober dertig jaar geleden dat de Marokkaanse koning Hassan 300000 onderdanen aanzette tot de Groene Mars naar de zojuist door kolonisator Spanje verlaten Westelijke Sahara. Hassan wilde het gebied opdelen met Mauretanië, maar vond het Internationaal Hof in Den Haag tegenover zich, dat vaststelde dat het Saharaanse volk recht heeft op zelfbeschikking. De mars was het begin van een jarenlange strijd met Polisario, tot de VN in 1991 een staakt-het-vuren wisten te bereiken.
Maar toen was er al een status-quo in het voordeel van Rabat. Terwijl de Saharaanse vluchtelingkampen in het Algerijnse Tindoef steeds definitiever werden, veranderde Marokko de etnische samenstelling van 'haar Sahara' door er migranten naartoe te sturen. Dat torpedeerde pogingen het conflict via een referendum op te lossen. Een laatste poging eindigde vorig jaar juni met het opstappen van VN-afgezant James Baker.
Ja, toen werd het erg stil, zucht Ali Mahamoed, de vertegenwoordiger van Polisario in Nederland. ,,Wij hadden een hele grote concessie gedaan, maar Marokko wilde niet. Wij hebben Bakers vredesplan geaccepteerd.'' Dat ging uit van vijf jaar autonomie onder de Marokkanen, en een referendum over de toekomst van het gebied. ,,Dat plan is door de Veiligheidsraad geaccepteerd'', benadrukt Mahamoed, ,,maar het is niet in Marokko's belang om verder te gaan dan het staakt-het-vuren.''
Bakers vredesplan zou voor de 165000 Saharanen in Tindoef een onzekere reis naar bezet gebied hebben betekend om na vijf jaar te mogen stemmen, erkent hij, en niet iedereen was daar gelukkig mee. Maar Polisario had zich in die vijf jaar wel in het nieuwe autonome bestuur kunnen bewijzen -een risico dat Rabat niet wilde lopen.
Want niet alleen is de mantra 'De Sahara is Marokkaans' onaantastbaar, de Westelijke Sahara is een belangrijke inkomstenbron. De rijke fosfaatmijnen van Boekra, de nieuwe grote vissershaven van Dakhla en niet te vergeten de olie voor de kust. Omstreden, omdat de exploitatie hiervan door een bezetter in strijd is met het internationaal recht.
Internationale druk heeft hier toch enig resultaat gehad, want het Franse TotalFinaElf trok zich terug uit de zoektocht naar olie, al heeft het Amerikaanse Kerr-McGee desondanks z'n contract verlengd.
Ali Mahamoed blijft hopen dat dit soort druk op Rabat de impasse kan doorbreken. ,,De wereld moet Marokko dwingen de resoluties uit te voeren'', zegt hij. Maar James Baker realiseerde zich hoe onwaarschijnlijk dat is. ,,De Westelijke Sahara is geen Koeweit'', zei hij ooit veelbetekend tegen Polisario-diplomaten. En nu de Amerikanen voor hun oorlog tegen de terreur leunen op Marokko en Algerije, is er weinig hoop.
Mahamoed is het wachten moe, maakt hij duidelijk met een wanhopig klinkend dreigement. ,,We willen een vreedzame oplossing. Maar als Marokko blijft dwarsliggen, heeft het staakt-het-vuren geen zin meer. Dan sluit ik een militaire operatie niet uit.''
Copyright: Trouw, 20 mei 2005