Marsipulami
28-05-05, 10:10
Amsterdamse drugsverslaafden krijgen grafmonument
Als de dood voor de dood
Van onze redactrice in Nederland
AMSTERDAM - Voor de junks van Amsterdam is de dood nooit ver weg. Ze voelen zelf hun einde naderen of zien anderen gaan, meestal in alle eenzaamheid. Het Drugspastoraat Amsterdam wil ze ook na hun dood uit de anonimiteit tillen en richtte een verzamelgraf创 in. Want: Veel drugsverslaafden hebben een heilige schrik dat ze op straat in elkaar zakken en dan ook nog eens onder de grond geschoffeld worden.创
DE dood is een precair onderwerp voor verslaafden'', vertelt Nelly Versteeg, een van de twee pastors van het oecumenische Drugspastoraat Amsterdam dat zwaar verslaafde mensen begeleidt bij het stervensproces. Ze praten er niet graag over. Net zoals ze ook niet graag vertellen wat er in hun leven allemaal mis is gegaan.''
Versteeg: Verslaafden zijn als mens niet goed uitgerust om met problemen om te gaan. Alles wat hun verdriet of pijn doet of hen machteloos maakt, gaan ze liever uit de weg. Ze vluchten in de roes van de drugs. En als je je hele leven al allerlei problemen uit de weg bent gegaan, dan hoort de dood gewoon in dat rijtje.''
Toch houdt de dood de verslaafden erg bezig. De mensen die steun zoeken bij het Amsterdamse Drugspastoraat, bijvoorbeeld om hun 'testament' op te stellen of hun begrafenis te regelen, zijn meestal al vele jaren, vaak al decennialang verslaafd aan harddrugs, meestal hero飊e of coca飊e. Velen van hen halen de vijftig niet, want drugs slopen je lichaam en het leven op straat is erg zwaar.
In de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw kwam daar de aidsepidemie bovenop, die genadeloos de ene na de andere drugsverslaafde van de straat maaide. Ze waren besmet geraakt door vieze naalden of onveilige seks, vaak in de prostitutie.
Niet toevallig werd in die periode, in 1990, het Drugspastoraat Amsterdam opgericht.
Tot dan regelde de gemeente Amsterdam alle begrafenissen: een erg sobere dienst, daarna een anoniem graf.
Heel respectvol, dat wel hoor'', zegt Nelly Versteeg. Maar meer dan vier dragers en tien kopjes koffie achteraf was het niet. Veel drugsverslaafden hebben een heilige schrik dat ze op straat in elkaar zakken en dan ook nog eens onder de grond geschoffeld worden.'' ,,Vanuit die behoefte werd het Drugspastoraat opgericht. Het kocht graven aan en de doden kregen een steen met hun naam en data erop. Zo werden ze zichtbaar gemaakt, kregen ze een plek waar mensen heen konden om hen te gedenken.''
Maar al die graven worden na tien jaar geruimd, en zo vergleden de overledenen weer in de anonimiteit. Bij het Drugspastoraat rijpte het idee om een grafmonument op te richten. Na jarenlang fondsen werven, was het deze maand zover. Centraal op de begraafplaats Sint-Barbara in West-Amsterdam werd het verzamelgraf uit zwarte marmer gewijd.
Negen meter breed is het en 1,25 meter hoog. Op een glasplaat staan de namen van de overleden junks gegraveerd. Honderd zijn het er al. Voor het monument liggen tien graven, die telkens aan drie mensen boven elkaar een laatste rustplaats bieden. Daar worden ook de stoffelijke resten van de geruimde graven herbegraven.
Bij iedere begrafenis wordt een korte dienst gehouden, geleid door een pastor.
Andere verslaafden zie je daar meestal niet'', zegt Versteeg. Ze hebben het er moeilijk mee om iemand te begraven van pakweg 45 jaar, die na een heftig leven op straat gestorven is aan een longontsteking.''
,,Het is te confronterend. Verslaafden hebben het gevoel dat ze in hun eigen graf staan te kijken. Vaak zijn er alleen hulpverleners en misschien nog wat familieleden bij.'' Toch zijn de reacties op het grafmonument overwegend positief. Voor de meeste junks is het een troost dat iemand om ze geeft en erover waakt dat ze goed begraven worden. Een enkeling wil er niet begraven worden, want dan liggen we weer allemaal bij elkaar''; die vindt het een verdere stigmatisering over de dood heen.
Het Drugspastoraat regelde in zijn vijftienjarige bestaan 250 uitvaarten, een gemiddelde van zestien, zeventien per jaar. Nu ligt dat wat lager, zo磏 twaalf per jaar, omdat de aidspiek voorbij is en overdosis geen dagelijks verschijnsel meer is.
28/05/2005 Ilse Degryse
〤opyright De Standaard
Als de dood voor de dood
Van onze redactrice in Nederland
AMSTERDAM - Voor de junks van Amsterdam is de dood nooit ver weg. Ze voelen zelf hun einde naderen of zien anderen gaan, meestal in alle eenzaamheid. Het Drugspastoraat Amsterdam wil ze ook na hun dood uit de anonimiteit tillen en richtte een verzamelgraf创 in. Want: Veel drugsverslaafden hebben een heilige schrik dat ze op straat in elkaar zakken en dan ook nog eens onder de grond geschoffeld worden.创
DE dood is een precair onderwerp voor verslaafden'', vertelt Nelly Versteeg, een van de twee pastors van het oecumenische Drugspastoraat Amsterdam dat zwaar verslaafde mensen begeleidt bij het stervensproces. Ze praten er niet graag over. Net zoals ze ook niet graag vertellen wat er in hun leven allemaal mis is gegaan.''
Versteeg: Verslaafden zijn als mens niet goed uitgerust om met problemen om te gaan. Alles wat hun verdriet of pijn doet of hen machteloos maakt, gaan ze liever uit de weg. Ze vluchten in de roes van de drugs. En als je je hele leven al allerlei problemen uit de weg bent gegaan, dan hoort de dood gewoon in dat rijtje.''
Toch houdt de dood de verslaafden erg bezig. De mensen die steun zoeken bij het Amsterdamse Drugspastoraat, bijvoorbeeld om hun 'testament' op te stellen of hun begrafenis te regelen, zijn meestal al vele jaren, vaak al decennialang verslaafd aan harddrugs, meestal hero飊e of coca飊e. Velen van hen halen de vijftig niet, want drugs slopen je lichaam en het leven op straat is erg zwaar.
In de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw kwam daar de aidsepidemie bovenop, die genadeloos de ene na de andere drugsverslaafde van de straat maaide. Ze waren besmet geraakt door vieze naalden of onveilige seks, vaak in de prostitutie.
Niet toevallig werd in die periode, in 1990, het Drugspastoraat Amsterdam opgericht.
Tot dan regelde de gemeente Amsterdam alle begrafenissen: een erg sobere dienst, daarna een anoniem graf.
Heel respectvol, dat wel hoor'', zegt Nelly Versteeg. Maar meer dan vier dragers en tien kopjes koffie achteraf was het niet. Veel drugsverslaafden hebben een heilige schrik dat ze op straat in elkaar zakken en dan ook nog eens onder de grond geschoffeld worden.'' ,,Vanuit die behoefte werd het Drugspastoraat opgericht. Het kocht graven aan en de doden kregen een steen met hun naam en data erop. Zo werden ze zichtbaar gemaakt, kregen ze een plek waar mensen heen konden om hen te gedenken.''
Maar al die graven worden na tien jaar geruimd, en zo vergleden de overledenen weer in de anonimiteit. Bij het Drugspastoraat rijpte het idee om een grafmonument op te richten. Na jarenlang fondsen werven, was het deze maand zover. Centraal op de begraafplaats Sint-Barbara in West-Amsterdam werd het verzamelgraf uit zwarte marmer gewijd.
Negen meter breed is het en 1,25 meter hoog. Op een glasplaat staan de namen van de overleden junks gegraveerd. Honderd zijn het er al. Voor het monument liggen tien graven, die telkens aan drie mensen boven elkaar een laatste rustplaats bieden. Daar worden ook de stoffelijke resten van de geruimde graven herbegraven.
Bij iedere begrafenis wordt een korte dienst gehouden, geleid door een pastor.
Andere verslaafden zie je daar meestal niet'', zegt Versteeg. Ze hebben het er moeilijk mee om iemand te begraven van pakweg 45 jaar, die na een heftig leven op straat gestorven is aan een longontsteking.''
,,Het is te confronterend. Verslaafden hebben het gevoel dat ze in hun eigen graf staan te kijken. Vaak zijn er alleen hulpverleners en misschien nog wat familieleden bij.'' Toch zijn de reacties op het grafmonument overwegend positief. Voor de meeste junks is het een troost dat iemand om ze geeft en erover waakt dat ze goed begraven worden. Een enkeling wil er niet begraven worden, want dan liggen we weer allemaal bij elkaar''; die vindt het een verdere stigmatisering over de dood heen.
Het Drugspastoraat regelde in zijn vijftienjarige bestaan 250 uitvaarten, een gemiddelde van zestien, zeventien per jaar. Nu ligt dat wat lager, zo磏 twaalf per jaar, omdat de aidspiek voorbij is en overdosis geen dagelijks verschijnsel meer is.
28/05/2005 Ilse Degryse
〤opyright De Standaard