Marsipulami
28-05-05, 19:49
Steve Stevaert blikt terug op elf jaar Wetstraat
Ook de koning zegt Steve
,,Socialisme zal gezellig zijn of zal niet zijn. Misschien is dat de belangrijkste zin die ik ooit heb verzonnen. Het zegt alles over hoe we met elkaar moeten omgaan: in de partij, tussen de partijen en in de samenleving.’’ Deze week zette Steve Stevaert (51) een punt achter een spraakmakend engagement van elf jaar in de Wetstraat. Hij keert als gouverneur van Limburg naar Hasselt terug. ,,Dit is het beste wat me kon overkomen.’’
IN februari 1994 maakte de Wetstraatpers voor het eerst kennis met 'Steve'. De Hasselaar was aangezocht om de Europese lijst van de socialisten te versterken. Voor het eerst kreeg hij een paginagroot interview in een nationale krant. Stevaert zette tijdens het gesprek een cd van Lou Reed op en vertelde een aanstekelijk en geëngageerd verhaal dat schril afstak tegen de rationele, Spartaanse en moraliserende aanpak van de toenmalige partijvoorzitter, Frank Vandenbroucke. Na elf jaar heeft Lou Reed plaatsgemaakt voor een onophoudelijk rinkelende gsm. De toekomstige gouverneur geeft zijn laatste interview als aftredend partijvoorzitter.
Louis Tobback deed u bij de Europese verkiezingen van 1994 een flink plezier door over u heen te springen, waardoor zijn eerste opvolger naar Europa mocht.
(lacht) ,,Europa was inderdaad mijn ding niet. Dat ik niet hoefde te gaan, was een goede zaak. Je ongeluk heb je dikwijls in de hand, je geluk niet. Tobback is daar mijn geluk geweest. Ik kreeg dikwijls het verwijt dat Europa en de internationale politiek me niet interesseerden. Dat was soms terecht. Maar ik haat mensen die dwepen met de internationale politiek, maar hun eigen buurman niet kennen.’’
,,De jongste tijd kreeg ik nochtans steeds meer interesse. Zo kan gratis onderwijs de redding betekenen van de derde wereld. Gratis onderwijs betekent namelijk ook gratis eten voor de schoolgaande jeugd. En het hoeft ook niet zo veel te kosten. Nu ik gouverneur word, moet ik dat voornemen weer opbergen.’’
U was veertig toen u, in 1994, voor het eerst in Brussel verscheen. Tegenwoordig lijkt dat stokoud.
,,Inderdaad, tegenwoordig zijn carrières ultrakort geworden. De technologische ontwikkelingen, zeker in de media, verkorten de omloopsnelheid. Ik ben organisch gegroeid in de partij. Voor mij was dat gezond, maar dat hoeft niet voor iedereen het geval te zijn.’’
,,Dat groeiproces heeft me in staat gesteld om onze partij door die verschrikkelijke periode, in 1999, heen te loodsen. Tijdens die verkiezingen haalden we nauwelijks vijftien procent. De PS smeet ons uit de Keizerslaan. We zaten in een gebouw dat niet eens brandveilig was, we moesten personeel ontslaan. Ons imago was belabberd.’’
,,Dat waren de tropenjaren. Ongetwijfeld was dat de moeilijkste tijd uit mijn carrière. Ik heb toen vreselijk afgezien. We zijn toen door het oog van de naald gekropen. Nog goed dat ik de buik van de partij kende. Niet dat iedereen het met me eens was. Maar ik kreeg toch veel gedaan, al was het maar omdat de mensen wisten dat ik het goed voor had met die partij.’’
En dat was nodig. U moest Patrick Janssens als voorzitter aanvaard krijgen.
,,Inderdaad, Patrick heeft het schitterend gedaan. Maar zonder mijn voorgeschiedenis had ik dat aan de partij nooit kunnen uitleggen. ‘Wie is dat nu in zijn onderlijfje?’ werd me voortdurend gevraagd. ,,Maar da is ne goeie, echt ne goeie’, antwoordde ik dan.’’
,,Het extern aantrekken van Janssens was niet mijn grootste risico. Het was berekend. Als Janssens niet slaagde, zou ik voorzitter worden. Nog goed dat we als groep sterk aan elkaar hingen. We hebben de nodige aanvallen moeten afblokken. Als mensen voor eigen rekening waren gaan rijden, dan was Janssens mislukt.’’
,,Het kartel met Spirit was een veel groter risico. Daar was er helemaal geen terugvalpositie. Tijdens het congres heb ik echt mijn tenen moeten uitkuisen. De ene na de andere spreker brandde het project af. Het was ook niet goed voorbereid, maar we hadden geen andere keuze. Toen heb ik met een oneliner toegeslagen. ‘Als je voor bent, stem dan voor. Als je tegen bent, doe dan als mijn pa, en stem ook voor.’ Iedereen wist dat mijn pa tegen was. Eigenlijk was dat mijn moment de gloire.’’
En de federale verkiezingen van 2003 dan? De SP.A-senaatslijst van Steve Stevaert was groter dan die van de VLD, met Guy Verhofstadt.
,,Nee, want zo’n verkiezingsuitslag is slechts het mechanische gevolg van een bepaalde manier van werken. Als socialist moet je over alles je mening hebben. Bijgevolg kun je dossiers claimen, zoals verkeersveiligheid en fiscaliteit. Of je kunt dossiers die tot de core business van de partij behoren, zoals sociale zekerheid, hoger op de agenda zetten. Als je dat combineert met goed politiek personeel, komen de resultaten vanzelf.’’
,,Ik hou een grotere voldoening over aan de manier waarop we toen hebben gewerkt. Maar niets menselijks is me vreemd, ik ben een bourgondiër, ik heb inderdaad genoten van het geluk en de vreugde bij onze militanten. Tot het gezaag begon.’’
Tja, u moest Vlaams minister-president worden.
,,Ik heb toen echt gewaarschuwd tegen de hoogmoed. Men vroeg zich af of ik minister-president wilde worden. En als ik dat niet wilde, wie het dan wel zou doen. Daar werd ik ontzettend kregelig van.’’
,,Ik ben een verschrikkelijke controlefreak. Ik geloof in de maakbaarheid van de samenleving, (grinnikt) iets minder in de maakbaarheid van de mens. Maar ik weet heel goed dat op het einde van de rit de hemel op uwe kop kan vallen.’’
Dat is de laatste week niet gebeurd. Hoewel u een jaar geleden interesse liet blijken voor het gouverneurschap, lekte daar niks van uit.
,,Daar ben ik erg blij om. Niemand geloofde me toen ik zei dat ik dat wilde doen. Maar soms moet je politici geloven. Ik stap te vroeg over, daarvan ben ik me bewust. Maar om tal van redenen is het nu een goed moment. Ik zou gebleven zijn als de partij in de peilingen maar achttien procent haalde. Of als er verkiezingen voor de deur stonden.’’
,,In geen geval wilde ik een overgangsfiguur als gouverneur, om mijn stoel warm te houden. Voor het eerst mogen de socialisten de Limburgse gouverneur leveren. Dan moet je niet met een zwaktebod afkomen. En ik wou ook niet de indruk geven dat ik in Limburg ga uitbollen. You ain’t seen nothing yet. Ik ga de provincie profileren. Ik ga daarbij boven de partijen staan. Ook naar het Vlaams Belang toe. Emotioneel is dat niet evident. Maar als gouverneur moet ik die partij correct behandelen.’’
Is het zo makkelijk om die knop om te draaien?
,,Zeker. De functies ga ik zeker niet missen. Met de inhoud zal dat wat moeilijker gaan. Als er beslissingen komen die me niet zinnen, zal dat pijn doen.’’
,,Als de gouverneur in rubberen laarzen op televisie komt, weten de mensen dat er overstromingen zijn. Dat is ook het enige moment dat de mensen beseffen dat de gouverneur bestaat. Op dat punt heb ik mezelf geen dienst bewezen. Als minister van Openbare Werken heb ik in Limburg de dijken opgehoogd, waardoor overstromingen uitgesloten zijn. Het zal jeuken. Maar als het jeukt, moet je kletsen.’’
,,Ik heb dikwijls geprobeerd om als burgemeester naar Hasselt terug te keren. Het is me nooit gelukt. Nu ga ik als gouverneur. En eigenlijk is dat maar goed ook. Ik ben een stuk jonger dan Louis Tobback. Ik zou doorlopend worden gebeld. En als er een ongeluk gebeurt, een minister die ontslag neemt of zo, zouden partijgenoten zeggen: ‘Die zot denkt dat Hasselt het middelpunt van de wereld is. En wij liggen hier te sterven.’ De roep om terug te keren, zou sterk zijn. Nu zeggen ze dat Limburg voor mij de navel is geworden. Maar ik kan niet meer terug.’’
,,Dit is het beste wat me kon overkomen. Veel mensen begrijpen het niet. Toen ik het nieuws aan Elio Di Rupo vertelde, moest de PS-voorzitter me twee dingen beloven. Hij mocht het niet verder vertellen en hij mocht niet lachen. In het niet verder vertellen, slaagde hij. (lacht) Voor de rest schoot hij schromelijk tekort.’’
,,Als een toppoliticus gemeten wordt aan het aantal decibels dat hij produceert, ben ik geen toppoliticus’’, vertelde u na de federale regeringsonderhandelingen.
,,Inderdaad, die verliepen niet aangenaam. Er waren te veel perikelen. De beste onderhandelaars zijn niet altijd zij die voortdurend hun mond opendoen. De partij beschouwt me als een goede onderhandelaar, maar ik zwijg veel. Ze noemden me: Steve de zwijger. Ik ben de politiek zeker niet beu. Negatieve ervaringen hebben niets met mijn beslissing te maken.’’
,,Ik ben onthecht. Daarin verschil ik van een echte toppoliticus. Ik haal de kracht uit mijn overtuiging. Die verlies ik niet als gouverneur. Ze geeft me ook de kracht om achttien uur per dag te werken. Maar als je onthecht bent, word je minder cynisch. Cynisme bedreigt niet alleen de politiek, maar de hele samenleving. In mijn hoofd ging het steeds om een zeer tijdelijk verblijf.’’
,,Die attitude hield ik over uit mijn vorig leven als commerçant. Ik werd niet gedreven door het geldgewin. Ik heb de aanleg om aan politiek te doen. Ik ken de algebra en de alchemie van het vak. Maar de mandaten hebben me nooit geïnteresseerd. Misschien komt het ook doordat ik ooit ben ‘ontdekt’. Uit eigen beweging zou ik de politiek niet zijn ingestapt.’’
Samen met Johan Vande Lanotte nam u in 1999 de partij over. Door omstandigheden werd u in 2003 voorzitter, hij volgt u nu op. Ironisch voor een duo dat in 1999 niet durfde te beslissen wie partijleider zou worden.
,,Dat klopt niet. Johan vertelde me dat ik in 1999 gerust voorzitter kon worden. Maar we hadden behoefte aan een nieuw profiel. We hadden vooral behoefte aan een nieuw profiel uit Antwerpen. Stel u even voor dat we Janssens nu niet hadden. Ik heb me toen wel met de partij beziggehouden, kwestie van die kleine krokodillen bij Janssens weg te houden.’’
-------------->
Ook de koning zegt Steve
,,Socialisme zal gezellig zijn of zal niet zijn. Misschien is dat de belangrijkste zin die ik ooit heb verzonnen. Het zegt alles over hoe we met elkaar moeten omgaan: in de partij, tussen de partijen en in de samenleving.’’ Deze week zette Steve Stevaert (51) een punt achter een spraakmakend engagement van elf jaar in de Wetstraat. Hij keert als gouverneur van Limburg naar Hasselt terug. ,,Dit is het beste wat me kon overkomen.’’
IN februari 1994 maakte de Wetstraatpers voor het eerst kennis met 'Steve'. De Hasselaar was aangezocht om de Europese lijst van de socialisten te versterken. Voor het eerst kreeg hij een paginagroot interview in een nationale krant. Stevaert zette tijdens het gesprek een cd van Lou Reed op en vertelde een aanstekelijk en geëngageerd verhaal dat schril afstak tegen de rationele, Spartaanse en moraliserende aanpak van de toenmalige partijvoorzitter, Frank Vandenbroucke. Na elf jaar heeft Lou Reed plaatsgemaakt voor een onophoudelijk rinkelende gsm. De toekomstige gouverneur geeft zijn laatste interview als aftredend partijvoorzitter.
Louis Tobback deed u bij de Europese verkiezingen van 1994 een flink plezier door over u heen te springen, waardoor zijn eerste opvolger naar Europa mocht.
(lacht) ,,Europa was inderdaad mijn ding niet. Dat ik niet hoefde te gaan, was een goede zaak. Je ongeluk heb je dikwijls in de hand, je geluk niet. Tobback is daar mijn geluk geweest. Ik kreeg dikwijls het verwijt dat Europa en de internationale politiek me niet interesseerden. Dat was soms terecht. Maar ik haat mensen die dwepen met de internationale politiek, maar hun eigen buurman niet kennen.’’
,,De jongste tijd kreeg ik nochtans steeds meer interesse. Zo kan gratis onderwijs de redding betekenen van de derde wereld. Gratis onderwijs betekent namelijk ook gratis eten voor de schoolgaande jeugd. En het hoeft ook niet zo veel te kosten. Nu ik gouverneur word, moet ik dat voornemen weer opbergen.’’
U was veertig toen u, in 1994, voor het eerst in Brussel verscheen. Tegenwoordig lijkt dat stokoud.
,,Inderdaad, tegenwoordig zijn carrières ultrakort geworden. De technologische ontwikkelingen, zeker in de media, verkorten de omloopsnelheid. Ik ben organisch gegroeid in de partij. Voor mij was dat gezond, maar dat hoeft niet voor iedereen het geval te zijn.’’
,,Dat groeiproces heeft me in staat gesteld om onze partij door die verschrikkelijke periode, in 1999, heen te loodsen. Tijdens die verkiezingen haalden we nauwelijks vijftien procent. De PS smeet ons uit de Keizerslaan. We zaten in een gebouw dat niet eens brandveilig was, we moesten personeel ontslaan. Ons imago was belabberd.’’
,,Dat waren de tropenjaren. Ongetwijfeld was dat de moeilijkste tijd uit mijn carrière. Ik heb toen vreselijk afgezien. We zijn toen door het oog van de naald gekropen. Nog goed dat ik de buik van de partij kende. Niet dat iedereen het met me eens was. Maar ik kreeg toch veel gedaan, al was het maar omdat de mensen wisten dat ik het goed voor had met die partij.’’
En dat was nodig. U moest Patrick Janssens als voorzitter aanvaard krijgen.
,,Inderdaad, Patrick heeft het schitterend gedaan. Maar zonder mijn voorgeschiedenis had ik dat aan de partij nooit kunnen uitleggen. ‘Wie is dat nu in zijn onderlijfje?’ werd me voortdurend gevraagd. ,,Maar da is ne goeie, echt ne goeie’, antwoordde ik dan.’’
,,Het extern aantrekken van Janssens was niet mijn grootste risico. Het was berekend. Als Janssens niet slaagde, zou ik voorzitter worden. Nog goed dat we als groep sterk aan elkaar hingen. We hebben de nodige aanvallen moeten afblokken. Als mensen voor eigen rekening waren gaan rijden, dan was Janssens mislukt.’’
,,Het kartel met Spirit was een veel groter risico. Daar was er helemaal geen terugvalpositie. Tijdens het congres heb ik echt mijn tenen moeten uitkuisen. De ene na de andere spreker brandde het project af. Het was ook niet goed voorbereid, maar we hadden geen andere keuze. Toen heb ik met een oneliner toegeslagen. ‘Als je voor bent, stem dan voor. Als je tegen bent, doe dan als mijn pa, en stem ook voor.’ Iedereen wist dat mijn pa tegen was. Eigenlijk was dat mijn moment de gloire.’’
En de federale verkiezingen van 2003 dan? De SP.A-senaatslijst van Steve Stevaert was groter dan die van de VLD, met Guy Verhofstadt.
,,Nee, want zo’n verkiezingsuitslag is slechts het mechanische gevolg van een bepaalde manier van werken. Als socialist moet je over alles je mening hebben. Bijgevolg kun je dossiers claimen, zoals verkeersveiligheid en fiscaliteit. Of je kunt dossiers die tot de core business van de partij behoren, zoals sociale zekerheid, hoger op de agenda zetten. Als je dat combineert met goed politiek personeel, komen de resultaten vanzelf.’’
,,Ik hou een grotere voldoening over aan de manier waarop we toen hebben gewerkt. Maar niets menselijks is me vreemd, ik ben een bourgondiër, ik heb inderdaad genoten van het geluk en de vreugde bij onze militanten. Tot het gezaag begon.’’
Tja, u moest Vlaams minister-president worden.
,,Ik heb toen echt gewaarschuwd tegen de hoogmoed. Men vroeg zich af of ik minister-president wilde worden. En als ik dat niet wilde, wie het dan wel zou doen. Daar werd ik ontzettend kregelig van.’’
,,Ik ben een verschrikkelijke controlefreak. Ik geloof in de maakbaarheid van de samenleving, (grinnikt) iets minder in de maakbaarheid van de mens. Maar ik weet heel goed dat op het einde van de rit de hemel op uwe kop kan vallen.’’
Dat is de laatste week niet gebeurd. Hoewel u een jaar geleden interesse liet blijken voor het gouverneurschap, lekte daar niks van uit.
,,Daar ben ik erg blij om. Niemand geloofde me toen ik zei dat ik dat wilde doen. Maar soms moet je politici geloven. Ik stap te vroeg over, daarvan ben ik me bewust. Maar om tal van redenen is het nu een goed moment. Ik zou gebleven zijn als de partij in de peilingen maar achttien procent haalde. Of als er verkiezingen voor de deur stonden.’’
,,In geen geval wilde ik een overgangsfiguur als gouverneur, om mijn stoel warm te houden. Voor het eerst mogen de socialisten de Limburgse gouverneur leveren. Dan moet je niet met een zwaktebod afkomen. En ik wou ook niet de indruk geven dat ik in Limburg ga uitbollen. You ain’t seen nothing yet. Ik ga de provincie profileren. Ik ga daarbij boven de partijen staan. Ook naar het Vlaams Belang toe. Emotioneel is dat niet evident. Maar als gouverneur moet ik die partij correct behandelen.’’
Is het zo makkelijk om die knop om te draaien?
,,Zeker. De functies ga ik zeker niet missen. Met de inhoud zal dat wat moeilijker gaan. Als er beslissingen komen die me niet zinnen, zal dat pijn doen.’’
,,Als de gouverneur in rubberen laarzen op televisie komt, weten de mensen dat er overstromingen zijn. Dat is ook het enige moment dat de mensen beseffen dat de gouverneur bestaat. Op dat punt heb ik mezelf geen dienst bewezen. Als minister van Openbare Werken heb ik in Limburg de dijken opgehoogd, waardoor overstromingen uitgesloten zijn. Het zal jeuken. Maar als het jeukt, moet je kletsen.’’
,,Ik heb dikwijls geprobeerd om als burgemeester naar Hasselt terug te keren. Het is me nooit gelukt. Nu ga ik als gouverneur. En eigenlijk is dat maar goed ook. Ik ben een stuk jonger dan Louis Tobback. Ik zou doorlopend worden gebeld. En als er een ongeluk gebeurt, een minister die ontslag neemt of zo, zouden partijgenoten zeggen: ‘Die zot denkt dat Hasselt het middelpunt van de wereld is. En wij liggen hier te sterven.’ De roep om terug te keren, zou sterk zijn. Nu zeggen ze dat Limburg voor mij de navel is geworden. Maar ik kan niet meer terug.’’
,,Dit is het beste wat me kon overkomen. Veel mensen begrijpen het niet. Toen ik het nieuws aan Elio Di Rupo vertelde, moest de PS-voorzitter me twee dingen beloven. Hij mocht het niet verder vertellen en hij mocht niet lachen. In het niet verder vertellen, slaagde hij. (lacht) Voor de rest schoot hij schromelijk tekort.’’
,,Als een toppoliticus gemeten wordt aan het aantal decibels dat hij produceert, ben ik geen toppoliticus’’, vertelde u na de federale regeringsonderhandelingen.
,,Inderdaad, die verliepen niet aangenaam. Er waren te veel perikelen. De beste onderhandelaars zijn niet altijd zij die voortdurend hun mond opendoen. De partij beschouwt me als een goede onderhandelaar, maar ik zwijg veel. Ze noemden me: Steve de zwijger. Ik ben de politiek zeker niet beu. Negatieve ervaringen hebben niets met mijn beslissing te maken.’’
,,Ik ben onthecht. Daarin verschil ik van een echte toppoliticus. Ik haal de kracht uit mijn overtuiging. Die verlies ik niet als gouverneur. Ze geeft me ook de kracht om achttien uur per dag te werken. Maar als je onthecht bent, word je minder cynisch. Cynisme bedreigt niet alleen de politiek, maar de hele samenleving. In mijn hoofd ging het steeds om een zeer tijdelijk verblijf.’’
,,Die attitude hield ik over uit mijn vorig leven als commerçant. Ik werd niet gedreven door het geldgewin. Ik heb de aanleg om aan politiek te doen. Ik ken de algebra en de alchemie van het vak. Maar de mandaten hebben me nooit geïnteresseerd. Misschien komt het ook doordat ik ooit ben ‘ontdekt’. Uit eigen beweging zou ik de politiek niet zijn ingestapt.’’
Samen met Johan Vande Lanotte nam u in 1999 de partij over. Door omstandigheden werd u in 2003 voorzitter, hij volgt u nu op. Ironisch voor een duo dat in 1999 niet durfde te beslissen wie partijleider zou worden.
,,Dat klopt niet. Johan vertelde me dat ik in 1999 gerust voorzitter kon worden. Maar we hadden behoefte aan een nieuw profiel. We hadden vooral behoefte aan een nieuw profiel uit Antwerpen. Stel u even voor dat we Janssens nu niet hadden. Ik heb me toen wel met de partij beziggehouden, kwestie van die kleine krokodillen bij Janssens weg te houden.’’
-------------->