EL MOKHTARI
08-06-05, 17:08
Filmfestival blijft onder Arabieren
De film 'Memory in Detention' heeft gisteren de belangrijkste prijs in de wacht gesleept op het vijfde Arab Film Festival in Rotterdam. De Gouden Havik voor de speelfilm van Lillali Ferhati vormt direct een erkenning voor de uitluikende filmindustrie in Marokko. Na decennia vol van onderdrukking en censuur is het pas sinds het aantreden van koning Mohammed VI mogelijk in alle vrijheid films te maken.
Rotterdam - 'Memory in Detention' (Al Dakira al Mataqula) is zo'n film die een paar jaar geleden onmogelijk had kunnen worden gemaakt in Marokko. Het is een geëngageerd verhaal, handelend over een politiek gevangene die is gestorven in de gevangenis. Zijn zoon treedt in zijn voetsporen en ontmoet in de gevangenis een vriend van de gestorven man. Als ze samen worden ontslagen, pogen ze samen met vrienden en familieleden de verloren herinneringen van de politieke gevangene terug te halen.
De film van Ferhati, die door de jury werd geroemd voor het koppelen van poëtisch vernuft aan een directe manier van filmen, staat niet op zichzelf. Ook 'Le Grand Voyage' levert het bewijs dat er in Marokko een generatie opkomt die de grote verteltraditie van dit land weet te vertalen op het witte doek.
http://univercine.free.fr/affiche%20le%20grand%20voyage.jpg
Deze roadmovie vertelt op aanstekelijke wijze het verhaal van een verwesterde zoon die met frisse tegenzin zijn vader vanuit Frankrijk naar Mekka brengt. Tijdens de reis in de gammele auto ontspint zich een familiedrama in de vorm van een generatieconflict dat zich uiteindelijk toespitst op het geloof.
In februari werd de film reeds met veel succes vertoond op het Rotterdams Filmfestival. Verleden jaar was er in Venetië de prijs voor het beste debuut en gisteren was het opnieuw raak. De door het Egyptische televisiestation ART ingestelde prijs voor beginnende filmmakers viel opnieuw ten deel aan 'Grand Voyage'-regisseur Ismaël Ferroukhi.
De nieuwe prijs uit het verre Egypte illustreert dat het Arab Film Festival over een uitgebreid netwerk in de Arabische wereld beschikt. Onder anderen met dank aan Intishal Al Timimi, de artistiek directeur die tussen Tunis en Bagdad bij wijze van spreken iedereen kent die een filmcamera vasthoudt.
Worteling
De worteling in de Rotterdamse samenleving verloopt iets minder soepel. Met name tijdens de weekend-voorstellingen waren de twee in Cinerama gereserveerde zalen tot de laatste plaats bezet. De lach van de overgrote meerderheid in het publiek was echter al verstorven op het moment dat de ondertiteling voor de niet-Arabieren de clou verklapte.
Voor de Nederlandse liefhebbers van wereldcinema betekende de afwezigheid een gemiste kans. Dankzij de specifieke invalshoek biedt het Arab Film Festival een breed en tamelijk compleet beeld van de filmische ontwikkelingen in dit deel van de wereld. Het eerste dat opviel, is dat de met horten en stoten de filmproduktie uit Irak op gang begint te komen.
Voorbeelden: 'Where is Iraq', waarin een filmmaker in zijn geboorteland op zoek gaat naar 23 vermiste familieleden. Of 'Iraq we never departed', een schetsmatige documentaire over de lotgevallen van de Iraakse voetbalploeg. Het team, bij de laatste Olympische Spelen nog goed voor een kleine verrassing, wordt gevolgd in de voorbereidingen op de Gulf Cup. De prachtige trainingsjasjes kunnen niet verhullen dat er gebrek aan alles is.
Met de val van Saddam is de vrees voor martelingen verdwenen, maar ook tegenwoordig is het leven niet alles. De spelers zijn voortdurend in de weer met hun mobieltje. Niet uit verveling, maar omdat ze willen weten hoe het met de familie gaat. En dat is geen overdreven vorm van bezorgdheid als je bedenkt dat er vrijwel dagelijks tientallen doden vallen bij aanslagen.
Omdat Nederlanders (vrijwel) nooit Arabische films zien, was het niet zo'n gek idee te praten over het beeld dat er van Arabieren wordt opgeroepen in films die de gemiddelde westerling wel ziet.
Vijanden
Van Hollywood heeft de Arabische gemeenschap weinig te verwachten, meende de Amerikaanse filmkenner Livia Alexander in een debat. ,,Rudolf Valentino nam het al op tegen een Arabische schurk. Hollywoodfilms zijn nergens zonder vijanden. En natuurlijk zijn dat niet altijd Arabieren. Onze filmmakers zijn ook gek op Chinezen en Russen. Maar ik weet niet of dat de situatie beter maakt.''
Doet Hollywood weinig recht aan de veelzijdige Arabische cultuur, ook 'eigen' filmmakers deinzen volgens de Tunesisch/Italiaanse filmmaker Salah Methnanini niet terug voor stereotyperingen. ,,Ik zal niet ontkennen dat vrouwenonderdrukking voorkomt in de Arabische wereld. Maar het is uiterst opvallend dat het thema in elke film terugkeert.''
De cineast deed zelf een poging tot verklaring. ,,Zonder westerse co-producenten komen die films niet tot stand. En die geldschieters eisen dat dit thema aan bod komt. Anders zijn ze niet geïnteresseerd.''
De film 'Memory in Detention' heeft gisteren de belangrijkste prijs in de wacht gesleept op het vijfde Arab Film Festival in Rotterdam. De Gouden Havik voor de speelfilm van Lillali Ferhati vormt direct een erkenning voor de uitluikende filmindustrie in Marokko. Na decennia vol van onderdrukking en censuur is het pas sinds het aantreden van koning Mohammed VI mogelijk in alle vrijheid films te maken.
Rotterdam - 'Memory in Detention' (Al Dakira al Mataqula) is zo'n film die een paar jaar geleden onmogelijk had kunnen worden gemaakt in Marokko. Het is een geëngageerd verhaal, handelend over een politiek gevangene die is gestorven in de gevangenis. Zijn zoon treedt in zijn voetsporen en ontmoet in de gevangenis een vriend van de gestorven man. Als ze samen worden ontslagen, pogen ze samen met vrienden en familieleden de verloren herinneringen van de politieke gevangene terug te halen.
De film van Ferhati, die door de jury werd geroemd voor het koppelen van poëtisch vernuft aan een directe manier van filmen, staat niet op zichzelf. Ook 'Le Grand Voyage' levert het bewijs dat er in Marokko een generatie opkomt die de grote verteltraditie van dit land weet te vertalen op het witte doek.
http://univercine.free.fr/affiche%20le%20grand%20voyage.jpg
Deze roadmovie vertelt op aanstekelijke wijze het verhaal van een verwesterde zoon die met frisse tegenzin zijn vader vanuit Frankrijk naar Mekka brengt. Tijdens de reis in de gammele auto ontspint zich een familiedrama in de vorm van een generatieconflict dat zich uiteindelijk toespitst op het geloof.
In februari werd de film reeds met veel succes vertoond op het Rotterdams Filmfestival. Verleden jaar was er in Venetië de prijs voor het beste debuut en gisteren was het opnieuw raak. De door het Egyptische televisiestation ART ingestelde prijs voor beginnende filmmakers viel opnieuw ten deel aan 'Grand Voyage'-regisseur Ismaël Ferroukhi.
De nieuwe prijs uit het verre Egypte illustreert dat het Arab Film Festival over een uitgebreid netwerk in de Arabische wereld beschikt. Onder anderen met dank aan Intishal Al Timimi, de artistiek directeur die tussen Tunis en Bagdad bij wijze van spreken iedereen kent die een filmcamera vasthoudt.
Worteling
De worteling in de Rotterdamse samenleving verloopt iets minder soepel. Met name tijdens de weekend-voorstellingen waren de twee in Cinerama gereserveerde zalen tot de laatste plaats bezet. De lach van de overgrote meerderheid in het publiek was echter al verstorven op het moment dat de ondertiteling voor de niet-Arabieren de clou verklapte.
Voor de Nederlandse liefhebbers van wereldcinema betekende de afwezigheid een gemiste kans. Dankzij de specifieke invalshoek biedt het Arab Film Festival een breed en tamelijk compleet beeld van de filmische ontwikkelingen in dit deel van de wereld. Het eerste dat opviel, is dat de met horten en stoten de filmproduktie uit Irak op gang begint te komen.
Voorbeelden: 'Where is Iraq', waarin een filmmaker in zijn geboorteland op zoek gaat naar 23 vermiste familieleden. Of 'Iraq we never departed', een schetsmatige documentaire over de lotgevallen van de Iraakse voetbalploeg. Het team, bij de laatste Olympische Spelen nog goed voor een kleine verrassing, wordt gevolgd in de voorbereidingen op de Gulf Cup. De prachtige trainingsjasjes kunnen niet verhullen dat er gebrek aan alles is.
Met de val van Saddam is de vrees voor martelingen verdwenen, maar ook tegenwoordig is het leven niet alles. De spelers zijn voortdurend in de weer met hun mobieltje. Niet uit verveling, maar omdat ze willen weten hoe het met de familie gaat. En dat is geen overdreven vorm van bezorgdheid als je bedenkt dat er vrijwel dagelijks tientallen doden vallen bij aanslagen.
Omdat Nederlanders (vrijwel) nooit Arabische films zien, was het niet zo'n gek idee te praten over het beeld dat er van Arabieren wordt opgeroepen in films die de gemiddelde westerling wel ziet.
Vijanden
Van Hollywood heeft de Arabische gemeenschap weinig te verwachten, meende de Amerikaanse filmkenner Livia Alexander in een debat. ,,Rudolf Valentino nam het al op tegen een Arabische schurk. Hollywoodfilms zijn nergens zonder vijanden. En natuurlijk zijn dat niet altijd Arabieren. Onze filmmakers zijn ook gek op Chinezen en Russen. Maar ik weet niet of dat de situatie beter maakt.''
Doet Hollywood weinig recht aan de veelzijdige Arabische cultuur, ook 'eigen' filmmakers deinzen volgens de Tunesisch/Italiaanse filmmaker Salah Methnanini niet terug voor stereotyperingen. ,,Ik zal niet ontkennen dat vrouwenonderdrukking voorkomt in de Arabische wereld. Maar het is uiterst opvallend dat het thema in elke film terugkeert.''
De cineast deed zelf een poging tot verklaring. ,,Zonder westerse co-producenten komen die films niet tot stand. En die geldschieters eisen dat dit thema aan bod komt. Anders zijn ze niet geïnteresseerd.''