PDA

Bekijk Volledige Versie : Ook een katholiek mag een mening hebben



Juliette
15-06-05, 11:28
Patrick Loobuyck
15/06/2005

De holebi-adoptie, de uitspraken van de Paus, het Italiaanse referendum over kunstmatige bevruchting: als iemand vanuit gelovige hoek een standpunt inneemt over de 'ethische' thema's in de politiek, gaan de humanistische tegenstanders in de tegenaanval. Maar seculier is ook niet hetzelfde als neutraal, schrijft Patrick Loobuyck.


In het najaar van 2004 zorgden de uitlatingen van de Italiaanse kandidaat-eurocommissaris Rocco Buttiglione voor opschudding. De uitspraak dat hij homofilie persoonlijk 'zondig' vond, maar dat deze opvatting geen weerslag zou hebben op zijn beleid, heeft hem als Europees Commissaris onaanvaardbaar gemaakt. Nog meer consternatie ontstaat als de katholieke kerk bij monde van de paus euthanasie, abortus en het homohuwelijk verwerpt. Ook de recente rooms-katholieke oproep aan de Italianen om het referendum over kunstmatige bevruchting te boycotten blijkt erg omstreden.

Levensbeschouwelijk geïnspireerde uitspraken worden snel gebrandmerkt als politieke uitspraken die de scheiding tussen kerk en staat met voeten treden en de democratie ondermijnen. Het is echter nog maar de vraag of het zo'n vaart loopt. De discussie is verwarrend en het is goed een aantal zaken scherp te stellen.

Onder druk van de secularisering is een consensus ontstaan dat er op het politieke forum geen plaats is voor religieus geïnspireerde standpunten. Verwijzingen naar levensbeschouwingen zouden conservatief, onkritisch en dogmatisch zijn. De argumenten om levensbeschouwingen hun plaats in het publieke debat te ontzeggen zijn echter niet overtuigend. De standpunten van Rome over seksuele moraal zijn inderdaad conservatief, maar op andere vlakken zijn progressieve geluiden te horen. Religieuze standpunten zijn niet noodzakelijk conservatief en seculiere standpunten niet noodzakelijk progressief. Levensbeschouwelijke standpunten zijn ook niet noodzakelijk dooddoeners, ze kunnen een constructieve bijdrage leveren aan de democratische dialoog. Bovendien kunnen ook niet-religieuze (fundamentalistische) verwijzingen naar Marx, Hitler of absolute eigendomsrechten discussies verlammen. De kritiek snijdt dus pas hout als ze zich herformuleert als een kritiek op elk gebruik van autoriteitsargumenten dat niet voor verder kritisch onderzoek en dialoog openstaat.

Ook de kritiek dat godsdienstige argumentaties enkel op onkritische gehoorzaamheid insisteren, schiet tekort. Het gaat voorbij aan een belangrijke Thomistische denkstroming die stelt dat gelovigen op basis van de rede morele kennis kunnen hebben. Mensen kunnen vanuit hun geweten de wil van God op het spoor komen. De bijbel en de geloofstraditie hoeven dus het denken niet te vervangen, maar 'geven te denken'.

Het is bovendien onmogelijk en onwenselijk de publieke discussies te zuiveren van levensbeschouwelijke waarden. Er zijn tal van domeinen waarover men niet 'neutraal' kan debatteren. Individuen kunnen in publieke debatten niet zomaar afstand doen van hun levensbeschouwing, en dat geldt zowel voor gelovigen als vrijzinnigen. Wie gelooft dat het menselijke leven dat we van God hebben gekregen, begint bij de conceptie, kan daar in de publieke discussie niet zomaar abstractie van maken. Maar ook vrijzinnigen steunen - meestal impliciet - op een waardegeladen mens- en wereldbeeld. De 'seculiere' argumenten worden echter voorgesteld als 'neutrale' argumenten, terwijl ze ook door een particulier wereld- en mensbeeld zijn bepaald. Als vrijzinnigen hun wereldbeeld mogen laten spelen, waarom zouden gelovigen dat dan niet mogen doen?

Het is daarom beter te spreken van een 'pluralistische', dan van een 'neutrale' publieke rede. Vanuit democratisch perspectief is er geen bezwaar tegen levensbeschouwelijke standpunten in een debat dat aan wetgeving voorafgaat. Maar als er eenmaal voor een bepaald beleid gekozen is, kan de overheid dat beleid niet legitimeren door te verwijzen naar één levensbeschouwing. De legitimering van beleid gebeurt hoofdzakelijk door te verwijzen naar het pluralistisch democratisch proces waar dat beleid het resultaat van is.

Expliciet godsdienstige of (seculier) levensbeschouwelijke standpunten zijn niet per definitie ondemocratisch en niet per definitie een schending van de scheiding tussen kerk en staat. Het principe wordt enkel overtreden als kerkelijke instanties de democratisch tot stand gekomen wetten niet willen erkennen; of wanneer de politieke overheid zich gaat bemoeien met de geloofsinhoud van een religie. Je kunt de demarche van de katholieke kerk naar aanleiding van het bio-ethisch debat in Italië betreuren en er tegen argumenteren, maar ze overtreedt niet noodzakelijk de regels van de democratie.

Een heksenjacht tegen het gebruik van religieuze argumentaties is misplaatst. Of argumenten en standpunten religieus of seculier gefundeerd zijn, is op zich niet belangrijk. Vanuit democratisch oogpunt is het belangrijk of de argumenten en standpunten zich in het democratisch proces willen inschakelen en compatibel zijn met de principes, rechten en praktijken van de rechtstaat. Het probleem is dus niet dat er religieuze argumenten worden gebruikt, maar de manier waarop dit soms gebeurt.

De democratische publieke ruimte vereist geen neutrale standpunten, wel een democratische houding ten aanzien van de eigen standpunten. Deze democratische houding betekent luisterbereidheid, de ander als capabele gesprekspartner beschouwen, aanvaarden dat anderen van mening kunnen verschillen en bereid zijn het eigen standpunt op een begrijpelijke manier toe te lichten.

Patrick Loobuyck

(De auteur is als moraalfilosoof verbonden aan de UGent.)

Copyright | De Standaard Online 2005

Juliette
15-06-05, 11:30
Geplaatst door Juliette
De democratische publieke ruimte vereist geen neutrale standpunten, wel een democratische houding ten aanzien van de eigen standpunten. Deze democratische houding betekent luisterbereidheid, de ander als capabele gesprekspartner beschouwen, aanvaarden dat anderen van mening kunnen verschillen en bereid zijn het eigen standpunt op een begrijpelijke manier toe te lichten.



Wat meteen aantoont hoe onacceptabel de houding van de Italiaanse Kerk inzake het referendum over bio - ethische zaken. Hadden ze opgeroepen nee te stemmen was dat aanvaardbaar geweest. Oproepen om niet te stemmen getuigt van een erg ondemocratische houding. Majja. Hadden we iets anders verwacht :moe:

~Panthera~
15-06-05, 11:46
Geplaatst door Juliette
Wat meteen aantoont hoe onacceptabel de houding van de Italiaanse Kerk inzake het referendum over bio - ethische zaken. Hadden ze opgeroepen nee te stemmen was dat aanvaardbaar geweest. Oproepen om niet te stemmen getuigt van een erg ondemocratische houding.

Majja. Hadden we iets anders verwacht :moe:


Nee, gaat al eeuwen zo. :moe:

Juliette
15-06-05, 12:19
Geplaatst door ~Panthera~
Nee, gaat al eeuwen zo. :moe:

Ach verlangens naar een tijd dat je almachtig was en het plebs boog wanneer je maar wou. Moeilijk te vergeten die mooie tijden. :hihi:

Marsipulami
15-06-05, 12:20
Geplaatst door Juliette
Wat meteen aantoont hoe onacceptabel de houding van de Italiaanse Kerk inzake het referendum over bio - ethische zaken. Hadden ze opgeroepen nee te stemmen was dat aanvaardbaar geweest. Oproepen om niet te stemmen getuigt van een erg ondemocratische houding. Majja. Hadden we iets anders verwacht :moe:

:lole: Dit is een overwinning voor de gelovigen en iedereen die respect heeft voor de waardigheid van het menselijk leven. Slechte verliezers die hun nederlaag niet kunnen toegeven zullen er altijd wel zijn. :lachu:

Juliette
15-06-05, 12:24
Geplaatst door Marsipulami
:lole: Dit is een overwinning voor de gelovigen en iedereen die respect heeft voor de waardigheid van het menselijk leven. Slechte verliezers die hun nederlaag niet kunnen toegeven zullen er altijd wel zijn. :lachu:

Waarom hebben ze dan het lef niet om op te roepen nee te stemmen?

mark61
15-06-05, 12:28
Geplaatst door Juliette
Waarom hebben ze dan het lef niet om op te roepen nee te stemmen?


"Waarheid is niet per definitie het resultaat van een democratisch beslissingsproces. Ook al dacht bijna 100% van de mensen duizenden jaren lang dat de zon om de aarde draaide i.p.v. omgekeerd. Die éne gek die het tegendeel beweerde bleek achteraf toch gelijk te hebben."

M. Arsupilami

Alweer vergeten?

Marsipulami
15-06-05, 12:29
Geplaatst door Juliette
Waarom hebben ze dan het lef niet om op te roepen nee te stemmen?


Omdat dat wel een heel erg domme strategie zou geweest zijn. :fpiraat:

Marsipulami
15-06-05, 12:30
Geplaatst door mark61
"Waarheid is niet per definitie het resultaat van een democratisch beslissingsproces. Ook al dacht bijna 100% van de mensen duizenden jaren lang dat de zon om de aarde draaide i.p.v. omgekeerd. Die éne gek die het tegendeel beweerde bleek achteraf toch gelijk te hebben."

M. Arsupilami

Alweer vergeten?

Heel juist :duim:

David
15-06-05, 12:32
Geplaatst door Marsipulami
:lole: Dit is een overwinning voor de gelovigen en iedereen die respect heeft voor de waardigheid van het menselijk leven. Slechte verliezers die hun nederlaag niet kunnen toegeven zullen er altijd wel zijn. :lachu:


Exact. Homo's passen tenslotte niet in die waardigheid. :blij:

Juliette
15-06-05, 12:36
Geplaatst door Marsipulami
Omdat dat wel een heel erg domme strategie zou geweest zijn. :fpiraat:

Het doel heiligt de middelen enzo. De democratie mag verkracht worden in naam van het gelijk van enkele oude mannen in jurken?

Marsipulami
15-06-05, 12:37
Geplaatst door David
Exact. Homo's passen tenslotte niet in die waardigheid. :blij:

Dat is jouw mening.

mark61
15-06-05, 12:38
Geplaatst door Marsipulami
Dat is jouw mening.

Nee, het is de jouwe.

David
15-06-05, 12:39
Geplaatst door Marsipulami
Dat is jouw mening.


O, ja, die van katholieken was iets anders. Je mag het wel zijn, als je maar niets doet - en al helemaal niet gaat denken dat je een kind een thuis kunt geven. Zoiets menslievends was het toch?

mark61
15-06-05, 12:40
Geplaatst door David
O, ja, die van katholieken was iets anders. Je mag het wel zijn, als je maar niets doet - en al helemaal niet gaat denken dat je een kind een thuis kunt geven. Zoiets menslievends was het toch?

Daarentegen is euthanasie ws. geen probleem. En abortus op homo-gendragers ws. ook niet. Maar de Congregatie voor de Geloofsleer beraadt zich nog.

Marsipulami
15-06-05, 12:41
Geplaatst door Juliette
Het doel heiligt de middelen enzo. De democratie mag verkracht worden in naam van het gelijk van enkele oude mannen in jurken?

Democratie heeft een boel voordelen maar is geen heilige koe waar iedereen voor moet knielen. En het oproepen tot een boycot van een referendum voldoet perfect aan de democratische regels van een gezonde samenleving.

Juliette
15-06-05, 12:41
Geplaatst door Marsipulami
:lole: Dit is een overwinning voor de gelovigen en iedereen die respect heeft voor de waardigheid van het menselijk leven. Slechte verliezers die hun nederlaag niet kunnen toegeven zullen er altijd wel zijn. :lachu:

Waardigheid voor het menselijk leven uiteraard zeer precies door kardinalen in Rome ingevuld en geïnterpreteerd & voorgeschreven aan de rest. Tot heil van de mensheid in het algemeen en hun eigen ego in het bijzonder. Wie er anders over denkt heeft pech.

Juliette
15-06-05, 12:43
Geplaatst door Marsipulami
Democratie heeft een boel voordelen maar is geen heilige koe waar iedereen voor moet knielen. En het oproepen tot een boycot van een referendum voldoet perfect aan de democratische regels van een gezonde samenleving.

Democratie lijkt me interessanter dan van bovenaf opgelegde religieuze dictaten. Je weet maar nooit wie er in die stoel plaatsneemt.

David
15-06-05, 12:43
Geplaatst door Juliette
Waardigheid voor het menselijk leven uiteraard zeer precies door kardinalen in Rome ingevuld en geïnterpreteerd & voorgeschreven aan de rest. Tot heil van de mensheid in het algemeen en hun eigen ego in het bijzonder. Wie er anders over denkt heeft pech.


Vette pech.

mark61
15-06-05, 12:45
Geplaatst door Marsipulami
Democratie heeft een boel voordelen maar is geen heilige koe waar iedereen voor moet knielen. En het oproepen tot een boycot van een referendum voldoet perfect aan de democratische regels van een gezonde samenleving.

Nee, het is volkomen ongezond. Weer zo'n mislukte poging om niet-religieuze verschijnselen op jezuïtische wijze ook tot religie te bombarderen.

David
15-06-05, 12:47
Geplaatst door Marsipulami
Democratie heeft een boel voordelen maar is geen heilige koe waar iedereen voor moet knielen.


Jij met je gekniel altijd. Kniel eens voor wat heren, in plaats van voor de heer. Je zult er van opknappen.

mark61
15-06-05, 12:54
Geplaatst door Juliette
Democratie lijkt me interessanter dan van bovenaf opgelegde religieuze dictaten. Je weet maar nooit wie er in die stoel plaatsneemt.

Na, die wordt gekozen door kardinalen die voor de heilige koe van de democratie geknield zijn. Het schijnt dat ze over de kandidaat stemmen, namelijk.
Ze zitten niet een week lang zwijgend te wachtend tot het verlossende Woord nederdaalt.

Wat een mongolen. Democratie voor 150 geronten.

Wide-O
15-06-05, 12:54
Geplaatst door David
Jij met je gekniel altijd. Kniel eens voor wat heren, in plaats van voor de heer. Je zult er van opknappen.

Cola-beeldscherm-interface moment, LOL :D

mark61
15-06-05, 12:54
Geplaatst door David
Jij met je gekniel altijd. Kniel eens voor wat heren, in plaats van voor de heer. Je zult er van opknappen.

Ah, praktische therapie. Zou het met Juul ook werken denk je?

Marsipulami
15-06-05, 12:55
Geplaatst door mark61
Nee, het is volkomen ongezond. Weer zo'n mislukte poging om niet-religieuze verschijnselen op jezuïtische wijze ook tot religie te bombarderen.

Leg eens uit.

mark61
15-06-05, 12:55
Geplaatst door Wide-O
Cola-beeldscherm-interface moment, LOL :D

Je bent toch wel geaard mag ik hopen?

mark61
15-06-05, 12:56
Geplaatst door Marsipulami
Leg eens uit.

Dr kan geen idee bestaan buiten het katholicisme of jij bombardeert het tot 'geloof'. Das een sofisme annex woordspelletje. Ik geloof dat samourai lekkerder is dan americaine.

Het is volkomen ongezond om mensen op te roepen geen gebruik te maken van een recht waar miljarden mensen op deze wereld naar smachten as we speak. Alsmede de mensen hiero nog niet zo lang geleden. Het is van een onuitspreekbaar cynisme.

Dutchguy
15-06-05, 12:56
Geplaatst door Juliette
Democratie lijkt me interessanter dan van bovenaf opgelegde religieuze dictaten. Je weet maar nooit wie er in die stoel plaatsneemt.

White-dressed orcs.

Marsipulami
15-06-05, 12:57
Geplaatst door mark61
Dr kan geen idee bestaan buiten het katholicisme of jij bombardeert het tot 'geloof'. Das een sofisme annex woordspelletje. Ik geloof dat samourai lekkerder is dan americaine.

Nu begrijp ik het nog niet.

David
15-06-05, 12:58
Geplaatst door mark61
Dr kan geen idee bestaan buiten het katholicisme of jij bombardeert het tot 'geloof'. Das een sofisme annex woordspelletje. Ik geloof dat samourai lekkerder is dan americaine.


Tartaar. En dat heb ik unaniem besloten.

David
15-06-05, 12:59
Geplaatst door mark61
Ah, praktische therapie. Zou het met Juul ook werken denk je?


Ik ben een praktisch mens. Is altijd het beste. Voor iedereen.

mark61
15-06-05, 13:01
Geplaatst door Marsipulami
Nu begrijp ik het nog niet.

Nou, das dan heel stom.

In werkelijkheid begrijp je het prima, maar zit je weer met je mond vol tanden. Kopje koffie? Koekje erbij?

Wide-O
15-06-05, 13:01
Chinese saus is ook erg lekker overigens, vergeten te zeggen :nerveus:

mark61
15-06-05, 13:01
Geplaatst door David
Tartaar. En dat heb ik unaniem besloten.

Sjit, nog zo'n onfeilbare. Wacht maar tot ik kardinaal ben.

mark61
15-06-05, 13:02
Geplaatst door Wide-O
Chinese saus is ook erg lekker overigens, vergeten te zeggen :nerveus:

Dat vertel je me nou. Moek weer dat hele eind rijden.

David
15-06-05, 13:02
Geplaatst door Wide-O
Chinese saus is ook erg lekker overigens, vergeten te zeggen :nerveus:


Zolang de waardigheid van de mensheid maar niet in gevaar komt door de democratisch koe! Kniel, gij zondaar!

mark61
15-06-05, 13:02
Geplaatst door Dutchguy
White-dressed orcs.

Het Rode Gevaar toch? Of is dat alleen op zondag?

David
15-06-05, 13:03
Geplaatst door mark61
Sjit, nog zo'n onfeilbare. Wacht maar tot ik kardinaal ben.


Wacht maar tot ik paus ben. Davidosius de Eerste. Met een heel showballet elke zondag dat balkon op!

Wide-O
15-06-05, 13:04
Geplaatst door David
Zolang de waardigheid van de mensheid maar niet in gevaar komt door de democratisch koe! Kniel, gij zondaar!

Ikke niet kniel, ikke doktersbriefje. :roker:

mark61
15-06-05, 13:05
Geplaatst door David
Wacht maar tot ik paus ben. Davidosius de Eerste. Met een heel showballet elke zondag dat balkon op!

Ik begreep net dat je al sauspaus bent.

mark61
15-06-05, 13:05
Geplaatst door Wide-O
Ikke niet kniel, ikke doktersbriefje. :roker:

Bukken kan al wel? Ik probeer je te reïntegreren.

David
15-06-05, 13:06
Geplaatst door mark61
Ik begreep net dat je al sauspaus bent.


Dat is nog maar het begin. De tijden van La Borgia zullen terugkeren!

mark61
15-06-05, 13:07
Geplaatst door David
Dat is nog maar het begin. De tijden van La Borgia zullen terugkeren!

Kinky. Gifsauzen.

David
15-06-05, 13:08
Zo. Mars z'n topic is afdoende verziekt.

Juliette
15-06-05, 13:10
Geplaatst door David
Zo. Mars z'n topic is afdoende verziekt.

Istie weg?

mark61
15-06-05, 13:11
Geplaatst door Juliette
Istie weg?

Ff koffie drinken en de verzamelde werken van Wojtyla erop naslaan. Hij leert intussen aardig Pools zo, das een positief bijeffect.

David
15-06-05, 13:12
Geplaatst door Juliette
Istie weg?


Welnee, hij heeft alweer een nieuwe. Die katholieken zijn volhoudertjes, hoor! :roker:

Marsipulami
15-06-05, 13:13
Geplaatst door David
Zo. Mars z'n topic is afdoende verziekt.

Het was de topic van Juliette. Maar goed, ik heb een andere voor jou geplaatst net. Die over de Italiaanse Prijs voor Journalistiek. :zwaai: