Bofko
05-07-05, 09:34
JAFFA - Sinds een jaar is het aantal moorden met 30 procent gestegen. De politie inventariseert brandhaarden van criminaliteit. Het geweld in Israël verandert van karakter.
De onderklasse groeit en raakt verbitterd: ‘Iedereen steelt van iedereen’
De armetierige straatmarkt is er ineens, zonder aankondiging. De hoekwinkel van de Arabische visboer aan de Yefet-straat in Jaffa zag er nog glimmend geschrobd uit. Met zijn meloenen als kanonskogels was ook de groenteman even verderop in goeden doen – en de tot aan het plafond volgestouwde buurtsuper had zelfs een computerkassa.
Maar het is het laagje chroom op de wijk Ajami. Plots is er die afbraak-zijstraat, een paar honderd meter van de Middellandse Zee. De huizen zijn al jaren onbewoonbaar, het plaveisel is van steengruis. Stoffige van-alles-wat-kraampjes zetten de toon. Ingelijste koranverzen staan uitgestald op een groene vuilcontainer. Moeders roepen hun kinderen in het Hebreeuws, Russisch en Arabisch tot de orde.
‘Hier leeft 70 procent van de bewoners in armoede’, zegt Ibrahim Abu Shindi, geboren en getogen in Jaffa, het oude Arabische stadsdeel van Tel Aviv. Even verderop bestiert hij al elf jaar het Arabisch-joods Gemeenschapscentrum.
Het hoeft niet te verbazen als Ajami opduikt in de lijst met ‘haarden van criminaliteit’, die de Israëlische politie sinds kort van plan is samen te stellen. Het zijn vrijwel uitsluitend de arme, gemengde wijken die daarvoor op de nominatie staan. De teloorgang van die buurten is de verborgen Israëlische geschiedenis van de laatste vijftien jaar – van de maalstroom van intifada’s en vredesbesprekingen.
‘Diefstal’, zegt Abu Shindi, ‘beperkte zich in eerste instantie nog tot de dure auto’s en de mooie huizen. Maar die tijd is voorbij: iedereen steelt van iedereen.’ Van de twintigduizend Arabische Israëli’s in Jaffa is bijna driekwart jonger dan 30 jaar. De scholen kennen veel uitvallers: uitzicht op werk is er niet. ‘Leven op straat is een gemakkelijke uitweg. Ze stelen autoradio’s, en als het even kan de hele auto.’ Het aantal autodiefstallen is in Israël in de eerste vijf maanden van 2005 met 14 procent gestegen in vergelijking met 2004.
De kwalen slecht onderwijs, werkloosheid en discriminatie treffen ook de Ethiopische en, in wat mindere mate, de Russische joden – die in de jaren negentig in groten getale naar Israël zijn verhuisd. Met de Israëlische Arabieren vormen zij een onderklasse, die langzaam in de greep is geraakt van verbittering en frustratie.
De gruwelijke moord op zomaar een 15-jarig meisje gepleegd door een 16-jarige, lijmsnuivende jongen van Ethiopische afkomst, deed zes weken geleden het alarm afgaan. Plaats van handeling: Rehovot, een voorstad van Tel Aviv.
‘Israël is aan het veranderen’, zegt criminoloog Arye Rattner, hoogleraar aan de Universiteit van Haifa. ‘Er ontstaat een subcultuur die geweld als normaal beschouwt.’ In de eerste vijf maanden van 2005 zijn in Israël zeventig moorden gepleegd, een stijging van 30 procent in een jaar. ‘Onrustbarend is dat steeds vaker minderjarigen betrokken zijn bij steekpartijen.’
De paniek na de moord op het meisje Ma’aya Sapir in Rehovot vertaalde zich in krantenkoppen – de echtgenote van de Israëlische hoofdcommissaris Moshe Karadi gaf toe dat ze haar kinderen nauwelijks meer alleen over straat liet gaan. Premier Ariel Sharon haastte zich de ‘persoonlijke veiligheid’ van de bevolking voorop te stellen en zijn voorgenomen bezuinigingen op het politiekorps in te trekken.
In Jaffa treedt de politie nauwelijks op, zegt Ibrahim Abu Shindi. ‘Als ze horen dat het een ruzie of een steekpartij tussen Arabieren is, dan gaan ze niet naar binnen. ‘Laten ze elkaar maar afmaken’, is de houding.’
Het is wat Gideon Levy onlangs ‘de kloof tussen de beschermden en de onbeschermden’ heeft genoemd. Enerzijds zijn er de ‘personages’, die vanwege de terreurdreiging overal en altijd worden beschermd, en anderzijds zijn er ‘personen’, die het in de buitenwijken zelf maar moeten uitzoeken, schreef Levy, journalist van nationale statuur, in de krant Haaretz.
Op zoek naar een verklaring voor de toename van crimineel geweld verwijst criminoloog Rattner allereerst naar klassiekers: Israël kampt al jaren met een stroeve economie en de integratie van Ethiopiërs en Russen verloopt moeizaam.
Grofweg 2500 buurtgenoten van alle gezindten nemen wekelijks in het Arabisch-joods Gemeenschapscentrum deel aan de taal-, muziek- en danslessen. Het ideaal van Abu Shindi is verwezenlijkt: gesluierde moslimmeisjes leren hier Russisch-joodse meisjes Hebreeuws.
Maar: ‘Ik zie de laatste tijd steeds meer mensen – Arabieren, Ethiopiërs, joden – afhaken. Iedereen kruipt in zijn eigen hoek en denkt: laat de anderen maar stikken. Dat gaat verkeerd. De Palestijnse staat, waar iedereen over praat, die komt er wel. Is het niet over tien jaar, dan wel over vijftien jaar. De grote vraag is dan: wat voor een land is Israël tegen die tijd?’ Toch denkt Arye Rattner dat er meer is dan de klassieke sociaal-economische verklaringen voor de opkomst van vooral de gewelddadige criminaliteit. Hij formuleert voorzichtig.
Tot begin jaren negentig bleef Israël onder het Westerse gemiddelde van moordzaken. De criminoloog vindt dat opmerkelijk, omdat ‘Israël sinds 1948 eigenlijk een natuurlijk laboratorium was voor gewelddadige criminaliteit’.
Het land heeft altijd sociale spanningen gekend, en er zijn altijd veel wapens in omloop geweest. Toch was er sprake van een zekere mate van beheersing. ‘Het extreme geweld van de twee intifada’s moet hebben bijgedragen aan de omslag.’
‘Het is moeilijk wetenschappelijk te verklaren, maar de jongeren die de afgelopen tien, vijftien jaar in het leger zijn geweest, zijn in hun diensttijd vaak alleen maar geconfronteerd met gewelddadig gedrag. Het kan bijna niet anders dan dat het een weerslag heeft op de samenleving. De studies naar het gedrag van Vietnam-veteranen in de VS zijn bekend, maar in Israël moeten we ons ook gaan afvragen wat het resultaat is langdurig in een gewelddadige situatie verkeren.’
De Israëlische politie is niet optimistisch. Telde het korps in 2003 383.312 gevallen van gewelddadige criminaliteit, voor 2010 voorspelt de politie ruim 480 duizend incidenten. Om het tij te keren is de regering gevraagd ruim 180 miljoen euro extra aan misdaadbestrijding uit te geven.
De plannen zijn: alle vuurwapens in het land te registreren, de ‘haarden van criminaliteit’ in kaart te brengen en meer Ethiopische en Russische joden in het korps aan te nemen. Maar dan wel pas in het najaar. In augustus zet de regering de helft van het politiekorps in om de ontruiming van de nederzettingen in de Gazastrook in goede banen te leiden. Hoofdcommissaris Moshe Karadi heeft al gewaarschuwd dat in die tijd agenten in de rest van het land maar met mate paraat zijn.
volkskrant.nl
De onderklasse groeit en raakt verbitterd: ‘Iedereen steelt van iedereen’
De armetierige straatmarkt is er ineens, zonder aankondiging. De hoekwinkel van de Arabische visboer aan de Yefet-straat in Jaffa zag er nog glimmend geschrobd uit. Met zijn meloenen als kanonskogels was ook de groenteman even verderop in goeden doen – en de tot aan het plafond volgestouwde buurtsuper had zelfs een computerkassa.
Maar het is het laagje chroom op de wijk Ajami. Plots is er die afbraak-zijstraat, een paar honderd meter van de Middellandse Zee. De huizen zijn al jaren onbewoonbaar, het plaveisel is van steengruis. Stoffige van-alles-wat-kraampjes zetten de toon. Ingelijste koranverzen staan uitgestald op een groene vuilcontainer. Moeders roepen hun kinderen in het Hebreeuws, Russisch en Arabisch tot de orde.
‘Hier leeft 70 procent van de bewoners in armoede’, zegt Ibrahim Abu Shindi, geboren en getogen in Jaffa, het oude Arabische stadsdeel van Tel Aviv. Even verderop bestiert hij al elf jaar het Arabisch-joods Gemeenschapscentrum.
Het hoeft niet te verbazen als Ajami opduikt in de lijst met ‘haarden van criminaliteit’, die de Israëlische politie sinds kort van plan is samen te stellen. Het zijn vrijwel uitsluitend de arme, gemengde wijken die daarvoor op de nominatie staan. De teloorgang van die buurten is de verborgen Israëlische geschiedenis van de laatste vijftien jaar – van de maalstroom van intifada’s en vredesbesprekingen.
‘Diefstal’, zegt Abu Shindi, ‘beperkte zich in eerste instantie nog tot de dure auto’s en de mooie huizen. Maar die tijd is voorbij: iedereen steelt van iedereen.’ Van de twintigduizend Arabische Israëli’s in Jaffa is bijna driekwart jonger dan 30 jaar. De scholen kennen veel uitvallers: uitzicht op werk is er niet. ‘Leven op straat is een gemakkelijke uitweg. Ze stelen autoradio’s, en als het even kan de hele auto.’ Het aantal autodiefstallen is in Israël in de eerste vijf maanden van 2005 met 14 procent gestegen in vergelijking met 2004.
De kwalen slecht onderwijs, werkloosheid en discriminatie treffen ook de Ethiopische en, in wat mindere mate, de Russische joden – die in de jaren negentig in groten getale naar Israël zijn verhuisd. Met de Israëlische Arabieren vormen zij een onderklasse, die langzaam in de greep is geraakt van verbittering en frustratie.
De gruwelijke moord op zomaar een 15-jarig meisje gepleegd door een 16-jarige, lijmsnuivende jongen van Ethiopische afkomst, deed zes weken geleden het alarm afgaan. Plaats van handeling: Rehovot, een voorstad van Tel Aviv.
‘Israël is aan het veranderen’, zegt criminoloog Arye Rattner, hoogleraar aan de Universiteit van Haifa. ‘Er ontstaat een subcultuur die geweld als normaal beschouwt.’ In de eerste vijf maanden van 2005 zijn in Israël zeventig moorden gepleegd, een stijging van 30 procent in een jaar. ‘Onrustbarend is dat steeds vaker minderjarigen betrokken zijn bij steekpartijen.’
De paniek na de moord op het meisje Ma’aya Sapir in Rehovot vertaalde zich in krantenkoppen – de echtgenote van de Israëlische hoofdcommissaris Moshe Karadi gaf toe dat ze haar kinderen nauwelijks meer alleen over straat liet gaan. Premier Ariel Sharon haastte zich de ‘persoonlijke veiligheid’ van de bevolking voorop te stellen en zijn voorgenomen bezuinigingen op het politiekorps in te trekken.
In Jaffa treedt de politie nauwelijks op, zegt Ibrahim Abu Shindi. ‘Als ze horen dat het een ruzie of een steekpartij tussen Arabieren is, dan gaan ze niet naar binnen. ‘Laten ze elkaar maar afmaken’, is de houding.’
Het is wat Gideon Levy onlangs ‘de kloof tussen de beschermden en de onbeschermden’ heeft genoemd. Enerzijds zijn er de ‘personages’, die vanwege de terreurdreiging overal en altijd worden beschermd, en anderzijds zijn er ‘personen’, die het in de buitenwijken zelf maar moeten uitzoeken, schreef Levy, journalist van nationale statuur, in de krant Haaretz.
Op zoek naar een verklaring voor de toename van crimineel geweld verwijst criminoloog Rattner allereerst naar klassiekers: Israël kampt al jaren met een stroeve economie en de integratie van Ethiopiërs en Russen verloopt moeizaam.
Grofweg 2500 buurtgenoten van alle gezindten nemen wekelijks in het Arabisch-joods Gemeenschapscentrum deel aan de taal-, muziek- en danslessen. Het ideaal van Abu Shindi is verwezenlijkt: gesluierde moslimmeisjes leren hier Russisch-joodse meisjes Hebreeuws.
Maar: ‘Ik zie de laatste tijd steeds meer mensen – Arabieren, Ethiopiërs, joden – afhaken. Iedereen kruipt in zijn eigen hoek en denkt: laat de anderen maar stikken. Dat gaat verkeerd. De Palestijnse staat, waar iedereen over praat, die komt er wel. Is het niet over tien jaar, dan wel over vijftien jaar. De grote vraag is dan: wat voor een land is Israël tegen die tijd?’ Toch denkt Arye Rattner dat er meer is dan de klassieke sociaal-economische verklaringen voor de opkomst van vooral de gewelddadige criminaliteit. Hij formuleert voorzichtig.
Tot begin jaren negentig bleef Israël onder het Westerse gemiddelde van moordzaken. De criminoloog vindt dat opmerkelijk, omdat ‘Israël sinds 1948 eigenlijk een natuurlijk laboratorium was voor gewelddadige criminaliteit’.
Het land heeft altijd sociale spanningen gekend, en er zijn altijd veel wapens in omloop geweest. Toch was er sprake van een zekere mate van beheersing. ‘Het extreme geweld van de twee intifada’s moet hebben bijgedragen aan de omslag.’
‘Het is moeilijk wetenschappelijk te verklaren, maar de jongeren die de afgelopen tien, vijftien jaar in het leger zijn geweest, zijn in hun diensttijd vaak alleen maar geconfronteerd met gewelddadig gedrag. Het kan bijna niet anders dan dat het een weerslag heeft op de samenleving. De studies naar het gedrag van Vietnam-veteranen in de VS zijn bekend, maar in Israël moeten we ons ook gaan afvragen wat het resultaat is langdurig in een gewelddadige situatie verkeren.’
De Israëlische politie is niet optimistisch. Telde het korps in 2003 383.312 gevallen van gewelddadige criminaliteit, voor 2010 voorspelt de politie ruim 480 duizend incidenten. Om het tij te keren is de regering gevraagd ruim 180 miljoen euro extra aan misdaadbestrijding uit te geven.
De plannen zijn: alle vuurwapens in het land te registreren, de ‘haarden van criminaliteit’ in kaart te brengen en meer Ethiopische en Russische joden in het korps aan te nemen. Maar dan wel pas in het najaar. In augustus zet de regering de helft van het politiekorps in om de ontruiming van de nederzettingen in de Gazastrook in goede banen te leiden. Hoofdcommissaris Moshe Karadi heeft al gewaarschuwd dat in die tijd agenten in de rest van het land maar met mate paraat zijn.
volkskrant.nl