PDA

Bekijk Volledige Versie : Shoot to kill, right to live.



Juliette
26-07-05, 12:43
Militair jurist Chris De Cock over shoot to kill, right to live

Chris De Cock
26/07/2005
Het Britse ,,Shoot-to-kill''-beleid heeft zijn eerste slachtoffer geëist: een jonge, onschuldige Braziliaan. Maar met 'dodelijk geweld tegen terreur' moet je dan ook bijzonder behoedzaam omgaan, zegt Chris De Cock. ,,Het recht op leven is essentieel.''


AFGELOPEN vrijdag werd de 27-jarige Braziliaan Jean Charles de Menezes in Londen doodgeschoten in het metrostation van Stockwell. Uit officiële verklaringen van de Londense politie blijkt dat politieofficieren in burgerkledij het vuur openden in navolging van het Britse ,, Shoot-to-kill ''-beleid, ingevoerd als antwoord op de terroristische aanslagen van 7 juli.

Bij dat ,, Shoot-to-kill ''-beleid stellen nogal wat mensen zich vragen. Terechte vragen, in het licht van het recht op leven dat diverse mensenrechtenverdragen garanderen. Al hebben onze westerse regeringen natuurlijk geen eenvoudige taak. Enerzijds willen ze de bevolking beschermen tegen elke arbitraire levensberoving door een terroristische aanslag. En anderzijds zijn er grenzen aan het gebruik van (dodelijk) geweld tegen vermoedelijke terroristen.

De zaak-De Menezes doet onmiddellijk terugdenken aan de zaak-McCann, waarvoor het Verenigd Koninkrijk veroordeeld werd door het Europees Hof van de Rechten van de Mens. In die zaak oordeelde het Europees Hof dat het doden van drie vermoedelijke IRA-leden op Gibraltar, van wie gevreesd werd dat zij een bom zouden laten ontploffen op Ince's Hall op 8 maart 1988, in strijd was met artikel 2 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens, dat het recht op leven beschermt.

De twee zaken vertonen opmerkelijke overeenkomsten. Net zoals in het geval van De Menezes, werden Daniel McCann, Sean Savage en Mairead Farrell vanop korte afstand neergeschoten toen Britse SAS-soldaten vermoedden dat zij een bom tot ontploffing zouden brengen. Naderhand bleek dat de verdachten ongewapend waren, geen detonator op zak hadden en er zich geen autobom in hun wagen bevond. Bovendien bekenden alle vier de soldaten dat ze schoten om te doden.

Haast op identieke wijze werd afgelopen vrijdag De Menezes van dichtbij doodgeschoten. Hij bleek niets te maken te hebben met terroristische aanslagen of activiteiten en er werd geschoten om te doden. Hoewel er ook er verschil is tussen beide zaken: de Britse regering heeft nu wel, in de nasleep van de aanslagen van 7 juli, besloten tot een actief ,, Shoot-to-kill '-beleid.

Zonder overhaaste conclusies te willen trekken over de geweldinstructies en de toepassing ervan door de Britse overheid, kun je je toch een aantal dingen afvragen. Zoals: welke terroristische verdenkingen berustten er op De Menezes, behalve dan dat hij een verdacht pand verliet? Waren er (concrete) aanwijzingen van een nakende aanslag door de Braziliaan? Waarom heeft men hem niet gearresteerd bij het verlaten van het pand, in plaats van hem te schaduwen op de openbare weg (met het risico hem uit het oog te verliezen)? Hoopte de Britse overheid door dat schaduwwerk nog andere vermeende terroristen te kunnen vatten? Over welke informatie beschikten de agenten toen zij de dodelijke schoten afvuurden?

De Britse overheid zal met stevige argumenten voor de dag moeten komen om het incident alsnog te rechtvaardigen. Want zeggen dat er, op het ogenblik van het verlaten van het pand, onvoldoende bewijs was om de 'vermeende' terrorist op te pakken, werd al in de zaak-McCann afgewimpeld. Daarnaast wees het Europese Hof erop dat de beslissing om de IRA-verdachten niet te verhinderen Gibraltar binnen te komen (De Menezes: het pand te verlaten), samen met de mogelijk verkeerde beoordeling van bepaalde informatie (bezit van een explosieve lading en intentie ze tot ontploffing te brengen) en het automatisch hanteren van dodelijk geweld ( shoot-to-kill -instructies) niet overtuigend genoeg waren om te besluiten dat het neerschieten van drie terroristen absoluut noodzakelijk was.

Terecht stelt De Standaard in zijn commentaar van 25 juli dat het cruciaal is dat een samenleving in de strijd tegen terreur haar eigen waarden niet overboord gooit, ook al omdat het Europees Mensenrechtenverdrag geen afwijking toelaat van de 'recht op leven'-bepaling tijdens periodes van oproer of opstand (en dus ook onzekerheid).

Het recht op leven behoort tot de harde kern van de mensenrechten waarvan geen afwijking mogelijk is. En landen die in de strijd tegen het terrorisme dodelijk geweld toelaten, moeten goed beseffen dat die beslissing uiterst omzichtig moet genomen worden en dat het geweld ,,absoluut noodzakelijk'' moet zijn. Een automatische vrijgeleide in de vorm van een ,, licence to kill '' valt dan ook moeilijk te verzoenen met de heersende mensenrechten.

Chris De Cock

(De auteur is militair jurist.)



Copyright | De Standaard Online 2005

mark61
26-07-05, 13:28
In België worden onschuldige karbonades al om niks vermoord.

Tomas
26-07-05, 13:33
Heel triest allemaal, maar in London was het de afgelopen week een vage staat van oorlog. Het was voorbij de staat van een "terroristisch incidentje". Dus dan worden mensenrechten, buirgerrechten en voorzorgsmaatregelen allemaal wat lager ingeschaald. Voor mij wel enigszins begrijpelijk.

mark61
26-07-05, 13:42
Geplaatst door Tomas
Heel triest allemaal, maar in London was het de afgelopen week een vage staat van oorlog. Het was voorbij de staat van een "terroristisch incidentje". Dus dan worden mensenrechten, buirgerrechten en voorzorgsmaatregelen allemaal wat lager ingeschaald. Voor mij wel enigszins begrijpelijk.

Blijft het feit dat de man wel meteen na het verlaten van zijn huis gearresteerd had kunnen worden. Bovendien lijkt het meer op ordinaire paniek om 5/8 kogels te pompen in iemand die al overmeesterd is, dan strikte toepassing van 'shoot to kill'.

Tomas
26-07-05, 13:44
Geplaatst door mark61
Blijft het feit dat de man wel meteen na het verlaten van zijn huis gearresteerd had kunnen worden. Bovendien lijkt het meer op ordinaire paniek om 5/8 kogels te pompen in iemand die al overmeesterd is, dan strikte toepassing van 'shoot to kill'.

Ja, van een zekere mate van paniek zal wel sprake zijn geweest. Ik kan me dat bij een halve oorlogstaat ook niet anders voorstellen.

mark61
26-07-05, 13:45
Geplaatst door Tomas
Ja, van een zekere mate van paniek zal wel sprake zijn geweest. Ik kan me dat bij een halve oorlogstaat ook niet anders voorstellen.

Bij de burgerij misschien, maar toch niet bij iemand die ervoor is opgeleid.

Tomas
26-07-05, 13:48
Geplaatst door mark61
Bij de burgerij misschien, maar toch niet bij iemand die ervoor is opgeleid.

Rambo bestaat niet echt. Echte soldaten pissen in hun schaamhaar als puntje bij paaltje komt.

mark61
26-07-05, 13:49
Geplaatst door Tomas
Rambo bestaat niet echt. Echte soldaten pissen in hun schaamhaar als puntje bij paaltje komt.

Apparently.

Juliette
26-07-05, 22:50
Geplaatst door Tomas
Heel triest allemaal, maar in London was het de afgelopen week een vage staat van oorlog. Het was voorbij de staat van een "terroristisch incidentje". Dus dan worden mensenrechten, buirgerrechten en voorzorgsmaatregelen allemaal wat lager ingeschaald. Voor mij wel enigszins begrijpelijk.

Bredere belangen gaan altijd het eerst de kast in als er eigen belangen op het spel staan :moe: