Juliette
30-07-05, 20:47
Ishfaq Ilahi Choudhury
30/07/2005
Zelfs al zouden de westerse troepen verdwijnen uit het Midden-Oosten en Afghanistan, dan nog zou moslimextremisme blijven bestaan. We moeten dus als moslim de hand in eigen boezem steken, zegt Ishfaq Ilahi Choudhury uit Bangladesh. ,,Want we zijn te veel geobsedeerd met onze religieuze identiteit.''
SINDS de terreuraanslagen van 7 juli in Londen zijn tal van artikels verschenen over de oorzaken en gevolgen ervan. De meeste auteurs schreven dat de aanslagen het gevolg waren van frustratie en uitzichtloosheid in de moslimgemeenschap over heel de wereld.
Twee belangrijke redenen stipten zij aan. In de eerste plaats het buitenlandse beleid van het Westen in het Midden-Oosten, dat Israël gunstig gezind is en de Palestijnen niet. En ten tweede de door de VS geleide invasies van Afghanistan en Irak. Ze beschuldigden George Bush en Tony Blair vooral van vervreemding van de moslimgemeenschap en het aanwakkeren van de extremistische elementen erin. Maar ik denk dat, zelfs als er een Palestijnse staat zou bestaan en als de westelijke troepen uit Afghanistan en het Midden-Oosten zouden vertrokken zijn, er daarmee nog geen einde zou komen aan het islamitische extremisme en geweld.
Het extremisme onder ons
De reacties van de moslimgemeenschap na de aanslagen in Londen waren voorspelbaar. Eerst kwamen de ontkenningen en de gebruikelijke samenzweringstheorieën. Nadien, toen bleek dat alle vier de daders moslim waren, drukten apologeten erop dat die mensen niet representatief waren voor de islam.
Leiders van de Britse moslimgemeenschappen beweerden bij hoog en bij laag dat de extremisten niet de meerderheid van de moslims in het Verenigd Koninkrijk vertegenwoordigden. En het is waar dat de grote meerderheid van elke maatschappij bestaat uit hard werkende burgers die de wet volgen. Maar als slechts 0,001 procent van het anderhalf miljoen moslims in Groot-Brittannië extremistische neigingen heeft, dan nog zitten de Britten met 1.600 mogelijke zelfmoordterroristen.
Dat Britse moslimleiders tegenover de media bleven herhalen dat ze zich niet bewust waren van islamitisch extremisme in Groot-Brittannië, bewijst alleen dat ze ofwel niet geschikt zijn voor hun taak, ofwel de waarheid geweld aandoen.
Westerse moslimgetto's zijn immers vruchtbare grond voor religieus extremisme. Een jonge moslim in Groot-Brittannië mag niet naar de pub, mag niet naar Wimbledon, mag of kan een heleboel dingen niet doen die voor zijn leeftijdsgenoten de normaalste zaak van de wereld zijn. Gevolg: hij is afgesloten van het doorsnee politieke, economische en culturele leven en heeft slechts één plek voor zijn sociaal leven: de moskee. En daar worden jongeren, dankzij de vaak ongeletterde mollahs die in het thuisland gerekruteerd zijn, gebombardeerd met duistere religieuze dogma's.
Komt daar nog bij dat vanuit het Midden-Oosten geld toestroomde om de rijk versierde moskeeën met torenhoge minaretten te financieren, terwijl de lokale school stond af te takelen. En wat te zeggen van het fanatisme van de ouders die hun kinderen uit Groot-Brittannië naar Pakistan stuurden, om daar in de madrassas te studeren? Nu roepen die ouders hun onschuld uit; maar ze zijn medeplichtig aan de misdaden.
Geen moslim, dan vijand
Religieus extremisme is geen nieuw fenomeen in de islam. Sinds zijn kindertijd heeft de islam burgeroorlogen en onrust gekend, die zorgden voor een zwakke en gefragmenteerde maatschappij die geen idee had van hoe ze moest omgaan met verandering. Religieuze leiders hebben, vaak in samenwerking met niet zo religieuze despoten, dogma's gecreëerd die de groei van vrije denken en het wetenschappelijk onderzoek in de kiem smoorden.
De islamitische wereld heeft de Renaissance gemist en de daaropvolgende wetenschappelijk-industriële revolutie die zich in Europa in de veertiende tot zeventiende eeuw voltrok. Toen de koloniale invasie begon, lag de islamitische wereld al een paar eeuwen achter op Europa in intellectuele ontwikkeling. En tegen de achttiende eeuw was de islamitische wereld in zo'n staat van uitzichtloosheid vervallen dat er een hervormingsbeweging ontstond die in de Arabische wereld bekendstaat als de Wahabi-beweging.
Het islamitisch extremisme dat we vandaag zien, wordt in hoofdzaak gevoed door de Wahabi-doctrine, die de moderniteit verwerpt en de heilige schriften letterlijk interpreteert. De ,,Wahabi's'' geloven dat het de plicht is van de moslims om de jihad te voeren en de suprematie van de islam op te leggen. Alle niet-moslims zijn voor hen vijanden en moslims die de Wahabi-doctrine niet volgen, beschouwen ze als afvallig of afwijkend. Er is dus in de moslimwereld een aanhoudende strijd aan de gang tussen de extreme traditionalisten en de gematigden. En die strijd gaat veel verder dan Palestina, Irak of Afghanistan.
Voor gewone mensen is het vaak moeilijk te begrijpen wat zoveel jonge mensen drijft om te sterven voor hun zaak. Maar vaak komen zelfmoordterroristen uit de onderste lagen van de maatschappij. Arme ouders met veel kinderen worden nogal eens onder druk gezet om een van hun kinderen op te offeren in dienst van Allah. (Heeft u ooit gehoord dat zonen van ayatollahs of moefti's stierven in zelfmoordaanslagen?) Zelfmoordterroristen worden zo sterk religieus gehersenspoeld dat ze zelfs in een moskee vol gelovigen of een school vol kinderen een bom kunnen laten ontploffen. Voor hen betekent het een manier om te ontsnappen aan een extreem hopeloze situatie en tegelijk een verzekering van hun plaats in de hemel.
Een opdracht voor de islam
Als er dan al een positief gevolg is van de bomaanslagen in Londen, dan is het dat de Britse moslims nu toch toegeven dat extremisten bestaan en dat de moslimgemeenschap moet samenwerken om hun ideologie te bestrijden. Louter blijven herhalen dat de extremisten niet de ware islam vertegenwoordigen, kan echt niet meer volstaan. Je moet hen militair, sociaal en politiek bestrijden.
Maar welke lessen kunnen we nog trekken uit de aanslagen in Londen? Ik denk dat het er heel wat zijn.
Om te beginnen moeten we de islam depolitiseren en de seculiere waarden in ons openbaar leven versterken. De moskeeën moeten plaatsen zijn voor gebed, meditatie, beschouwing; geen toevluchtsoorden voor religieuze extremisten.
Democratische instellingen die geleidelijk aan groeien in de islamitische wereld moeten zorgvuldig gekoesterd worden. Despoten die godsdienst gebruiken als een middel om hun eigen macht te behouden en te versterken zouden moeten afgezet worden, en daarin zou de wereldgemeenschap een zeer positieve rol kunnen spelen.
Hervormingen in het onderwijs in een groot deel van de moslimwereld laten al veel te lang op zich wachten. We moeten een moderne, seculiere opvoeding verspreiden in onze gemeenschap. Want als gevolg van de terroristische aanslagen, zou moslimimmigratie naar Europa of Amerika aan banden kunnen worden gelegd. En veiligheidsmaatregelen zouden ertoe kunnen leiden dat moslims geen toegang meer krijgen tot de nieuwste technologieën. De technologische kloof tussen de islamstaten en de rest van de wereld zou daardoor nog groter worden. Kunnen we dat toelaten? En is dat de toekomst die we voor de volgende generatie in petto hebben?
Daarnaast moeten we ook zorgvuldig toezien op de leerstof van het godsdienstonderwijs. Het doel van onderwijs en opvoeding is burgers te vormen met een hoge morele en ethische standaard. En op dat vlak moeten we onszelf de vraag durven stellen: waarom is, ondanks de overdosis aan godsdienstig onderwijs, corruptie zo inherent aan een groot deel van de islamwereld? Waarom zijn onze ethische normen zo pover?
We zijn te veel geobsedeerd met onze religieuze identiteit en we vergeten daardoor dat we tot een veel bredere wereld behoren waar andere godsdiensten, culturen, en nationaliteiten bestaan, elk met hun eigen variatie en rijkdom. Laten we genieten van de rijke diversiteit van de menselijke beschaving die God, in zijn oneindige wijsheid, ons geschonken heeft. En laten we hopen dat achter de donkere wolken van angst en twijfel nieuwe hoop en nieuwe wijsheid liggen.
Ishfaq Ilahi Choudhury
(De auteur is gewezen luchtmachtcommandant en maakt deel uit van het bestuur van de University of Asia Pacific in Dhaka, Bangladesh.)
Dit in een ingekorte versie van het opinieartikel dat eerder in de Bengaalse krant The Daily Star verscheen.
Copyright | De Standaard Online 2005
30/07/2005
Zelfs al zouden de westerse troepen verdwijnen uit het Midden-Oosten en Afghanistan, dan nog zou moslimextremisme blijven bestaan. We moeten dus als moslim de hand in eigen boezem steken, zegt Ishfaq Ilahi Choudhury uit Bangladesh. ,,Want we zijn te veel geobsedeerd met onze religieuze identiteit.''
SINDS de terreuraanslagen van 7 juli in Londen zijn tal van artikels verschenen over de oorzaken en gevolgen ervan. De meeste auteurs schreven dat de aanslagen het gevolg waren van frustratie en uitzichtloosheid in de moslimgemeenschap over heel de wereld.
Twee belangrijke redenen stipten zij aan. In de eerste plaats het buitenlandse beleid van het Westen in het Midden-Oosten, dat Israël gunstig gezind is en de Palestijnen niet. En ten tweede de door de VS geleide invasies van Afghanistan en Irak. Ze beschuldigden George Bush en Tony Blair vooral van vervreemding van de moslimgemeenschap en het aanwakkeren van de extremistische elementen erin. Maar ik denk dat, zelfs als er een Palestijnse staat zou bestaan en als de westelijke troepen uit Afghanistan en het Midden-Oosten zouden vertrokken zijn, er daarmee nog geen einde zou komen aan het islamitische extremisme en geweld.
Het extremisme onder ons
De reacties van de moslimgemeenschap na de aanslagen in Londen waren voorspelbaar. Eerst kwamen de ontkenningen en de gebruikelijke samenzweringstheorieën. Nadien, toen bleek dat alle vier de daders moslim waren, drukten apologeten erop dat die mensen niet representatief waren voor de islam.
Leiders van de Britse moslimgemeenschappen beweerden bij hoog en bij laag dat de extremisten niet de meerderheid van de moslims in het Verenigd Koninkrijk vertegenwoordigden. En het is waar dat de grote meerderheid van elke maatschappij bestaat uit hard werkende burgers die de wet volgen. Maar als slechts 0,001 procent van het anderhalf miljoen moslims in Groot-Brittannië extremistische neigingen heeft, dan nog zitten de Britten met 1.600 mogelijke zelfmoordterroristen.
Dat Britse moslimleiders tegenover de media bleven herhalen dat ze zich niet bewust waren van islamitisch extremisme in Groot-Brittannië, bewijst alleen dat ze ofwel niet geschikt zijn voor hun taak, ofwel de waarheid geweld aandoen.
Westerse moslimgetto's zijn immers vruchtbare grond voor religieus extremisme. Een jonge moslim in Groot-Brittannië mag niet naar de pub, mag niet naar Wimbledon, mag of kan een heleboel dingen niet doen die voor zijn leeftijdsgenoten de normaalste zaak van de wereld zijn. Gevolg: hij is afgesloten van het doorsnee politieke, economische en culturele leven en heeft slechts één plek voor zijn sociaal leven: de moskee. En daar worden jongeren, dankzij de vaak ongeletterde mollahs die in het thuisland gerekruteerd zijn, gebombardeerd met duistere religieuze dogma's.
Komt daar nog bij dat vanuit het Midden-Oosten geld toestroomde om de rijk versierde moskeeën met torenhoge minaretten te financieren, terwijl de lokale school stond af te takelen. En wat te zeggen van het fanatisme van de ouders die hun kinderen uit Groot-Brittannië naar Pakistan stuurden, om daar in de madrassas te studeren? Nu roepen die ouders hun onschuld uit; maar ze zijn medeplichtig aan de misdaden.
Geen moslim, dan vijand
Religieus extremisme is geen nieuw fenomeen in de islam. Sinds zijn kindertijd heeft de islam burgeroorlogen en onrust gekend, die zorgden voor een zwakke en gefragmenteerde maatschappij die geen idee had van hoe ze moest omgaan met verandering. Religieuze leiders hebben, vaak in samenwerking met niet zo religieuze despoten, dogma's gecreëerd die de groei van vrije denken en het wetenschappelijk onderzoek in de kiem smoorden.
De islamitische wereld heeft de Renaissance gemist en de daaropvolgende wetenschappelijk-industriële revolutie die zich in Europa in de veertiende tot zeventiende eeuw voltrok. Toen de koloniale invasie begon, lag de islamitische wereld al een paar eeuwen achter op Europa in intellectuele ontwikkeling. En tegen de achttiende eeuw was de islamitische wereld in zo'n staat van uitzichtloosheid vervallen dat er een hervormingsbeweging ontstond die in de Arabische wereld bekendstaat als de Wahabi-beweging.
Het islamitisch extremisme dat we vandaag zien, wordt in hoofdzaak gevoed door de Wahabi-doctrine, die de moderniteit verwerpt en de heilige schriften letterlijk interpreteert. De ,,Wahabi's'' geloven dat het de plicht is van de moslims om de jihad te voeren en de suprematie van de islam op te leggen. Alle niet-moslims zijn voor hen vijanden en moslims die de Wahabi-doctrine niet volgen, beschouwen ze als afvallig of afwijkend. Er is dus in de moslimwereld een aanhoudende strijd aan de gang tussen de extreme traditionalisten en de gematigden. En die strijd gaat veel verder dan Palestina, Irak of Afghanistan.
Voor gewone mensen is het vaak moeilijk te begrijpen wat zoveel jonge mensen drijft om te sterven voor hun zaak. Maar vaak komen zelfmoordterroristen uit de onderste lagen van de maatschappij. Arme ouders met veel kinderen worden nogal eens onder druk gezet om een van hun kinderen op te offeren in dienst van Allah. (Heeft u ooit gehoord dat zonen van ayatollahs of moefti's stierven in zelfmoordaanslagen?) Zelfmoordterroristen worden zo sterk religieus gehersenspoeld dat ze zelfs in een moskee vol gelovigen of een school vol kinderen een bom kunnen laten ontploffen. Voor hen betekent het een manier om te ontsnappen aan een extreem hopeloze situatie en tegelijk een verzekering van hun plaats in de hemel.
Een opdracht voor de islam
Als er dan al een positief gevolg is van de bomaanslagen in Londen, dan is het dat de Britse moslims nu toch toegeven dat extremisten bestaan en dat de moslimgemeenschap moet samenwerken om hun ideologie te bestrijden. Louter blijven herhalen dat de extremisten niet de ware islam vertegenwoordigen, kan echt niet meer volstaan. Je moet hen militair, sociaal en politiek bestrijden.
Maar welke lessen kunnen we nog trekken uit de aanslagen in Londen? Ik denk dat het er heel wat zijn.
Om te beginnen moeten we de islam depolitiseren en de seculiere waarden in ons openbaar leven versterken. De moskeeën moeten plaatsen zijn voor gebed, meditatie, beschouwing; geen toevluchtsoorden voor religieuze extremisten.
Democratische instellingen die geleidelijk aan groeien in de islamitische wereld moeten zorgvuldig gekoesterd worden. Despoten die godsdienst gebruiken als een middel om hun eigen macht te behouden en te versterken zouden moeten afgezet worden, en daarin zou de wereldgemeenschap een zeer positieve rol kunnen spelen.
Hervormingen in het onderwijs in een groot deel van de moslimwereld laten al veel te lang op zich wachten. We moeten een moderne, seculiere opvoeding verspreiden in onze gemeenschap. Want als gevolg van de terroristische aanslagen, zou moslimimmigratie naar Europa of Amerika aan banden kunnen worden gelegd. En veiligheidsmaatregelen zouden ertoe kunnen leiden dat moslims geen toegang meer krijgen tot de nieuwste technologieën. De technologische kloof tussen de islamstaten en de rest van de wereld zou daardoor nog groter worden. Kunnen we dat toelaten? En is dat de toekomst die we voor de volgende generatie in petto hebben?
Daarnaast moeten we ook zorgvuldig toezien op de leerstof van het godsdienstonderwijs. Het doel van onderwijs en opvoeding is burgers te vormen met een hoge morele en ethische standaard. En op dat vlak moeten we onszelf de vraag durven stellen: waarom is, ondanks de overdosis aan godsdienstig onderwijs, corruptie zo inherent aan een groot deel van de islamwereld? Waarom zijn onze ethische normen zo pover?
We zijn te veel geobsedeerd met onze religieuze identiteit en we vergeten daardoor dat we tot een veel bredere wereld behoren waar andere godsdiensten, culturen, en nationaliteiten bestaan, elk met hun eigen variatie en rijkdom. Laten we genieten van de rijke diversiteit van de menselijke beschaving die God, in zijn oneindige wijsheid, ons geschonken heeft. En laten we hopen dat achter de donkere wolken van angst en twijfel nieuwe hoop en nieuwe wijsheid liggen.
Ishfaq Ilahi Choudhury
(De auteur is gewezen luchtmachtcommandant en maakt deel uit van het bestuur van de University of Asia Pacific in Dhaka, Bangladesh.)
Dit in een ingekorte versie van het opinieartikel dat eerder in de Bengaalse krant The Daily Star verscheen.
Copyright | De Standaard Online 2005