Marsipulami
17-09-05, 01:06
’Christen kiest bewust voor linkse politiek’
Geplaatst op 17/9 '05 om 0:25u
Door Theo Borgermans (Bron: Nederlands Dagblad)
UTRECHT (RKnieuws.net) - Christenen kunnen goede redenen hebben te kiezen voor niet-confessionele en linkse politiek. Bovendien zijn confessionele en linkse politici, ondanks het verschil in beginselen, bondgenoten van elkaar. Dat schrijft drs. Theo Brand, politicoloog en actief voor ’De Linker Wang’, het platform voor geloof en politiek verbonden met GroenLinks in het Nederlands Dagblad.
Ronald van Raak ziet raakvlakken tussen christendom en socialisme (Nederlands Dagblad 8 september). Wouter Beekers benadrukt juist het verschil tussen christenen en socialisten (Nederlands Dagblad 12 september). Dat doet hij op basis van een karikatuur van de theologie van Huub Oosterhuis. Dat is jammer omdat de ChristenUnie en de sociale vleugel van het CDA enerzijds en PvdA, GroenLinks en SP anderzijds elkaar nodig hebben in de strijd tegen de neoliberale waan van de dag.
De boodschap van de SP kan worden uitgelegd als een aanval op confessionele politiek. De indruk ontstaat dat het socialisme de (enige) politieke vertaling zou zijn van het Evangelie. Anderzijds kan de naam ChristenUnie suggereren dat deze partij alle (ware) christenen verenigt.
Dat laatste is bij de oprichting van de partij genuanceerd door prominent partijlid Eimert van Middelkoop. Tweede Kamerlid Tineke Huizinga schreef onlangs in haar column in het kerkelijk opinieblad Centraal Weekblad respect te hebben voor motieven van Doorbraak-christenen. Tegelijk zullen SP’ers het bestaansrecht van confessionele politiek niet snel betwisten.
Bijbelse bron
Christenen kunnen, zo blijkt, tot een verschillende beginsel- en partijkeuze komen. Dat gebeurt vaak op basis van uiteenlopende theologische inzichten. Maar dat neemt niet weg dat zij elkaar mogen, ja zelfs zouden moeten, vinden op een aantal politieke prioriteiten zoals vrede, gerechtigheid en heelheid van de schepping. Want linksom of rechtsom, ze putten uit dezelfde bijbelse bron. Bovendien tellen in de politiek uiteindelijk niet de beginselen, maar het programma en het resultaat.
Het is jammer dat Beekers een karikatuur maakt van de theologische opvattingen van de bij linkse christenen populaire Huub Oosterhuis. Hoewel Oosterhuis prikkelend schrijft over de traditionele verzoeningsleer, wil dat niet zeggen dat voor hem de diepte van kruisdood en opstanding verdwijnt.
Het mysterie van de menswording van God, de kern van de bijbelse boodschap, is voor Oosterhuis het motief om te kiezen voor vrede en gerechtigheid. Oosterhuis meent dat geloof zich vooral vertaalt in poëzie en niet zozeer in dogma’s. Hoewel dat een benadering is die niet alle christenen aanspreekt, is het jammer dat Oosterhuis zo makkelijk wordt afgeserveerd. Kritiek op de theologie van Oosterhuis kan overigens samengaan met waardering voor het werk en de boodschap van deze dichter en theoloog, zoals de orthodox hervormde theoloog dr. J. Hoek enkele jaren geleden betoogde.
Doorbraak
Met zijn keuze voor het socialisme staat Oosterhuis in de respectabele traditie van Doorbraak-christenen die zich laten inspireren door de invloedrijke theoloog Karl Barth. Barth koos in de jaren dertig bewust tegen het nazisme en voor de sociaal-democratie. Zijn keuze voor de sociaal-democratie betekende een bewuste keuze voor niet-confessionele politiek.
In Nederland beďnvloedde Barth diepgaand de theologie binnen de Nederlandse Hervormde Kerk en later de Gereformeerde Kerken in Nederland. Vooraanstaande predikanten als ds. J.J. Buskes en ds. W. Banning en grote groepen kerkleden kozen in de jaren vijftig vanuit hun christen-zijn bewust voor de PvdA. Daarmee werd de zogeheten Doorbraak, die slechts ten dele slaagde, een feit.
Het bedrijven van christelijke politiek kent volgens de Doorbraaktraditie het gevaar dat Gods naam ijdel gebruikt wordt. De naam van God wordt immers verbonden aan een specifiek politiek programma. Daarvoor is God te groot, zo is de oprechte en ook vrome overtuiging binnen deze politiek-religieuze traditie.
De kerk moet een boodschap hebben voor de wereld, ook een politieke boodschap. Maar kerken en christenen moeten zich niet vereenzelvigen met een bepaalde politieke groepering. Tegelijk hebben individuele christenen de opdracht het zout der aarde te zijn en zich in te voegen in niet-confessionele politieke partijen, zo luidt de Doorbraakgedachte. Vanuit dezelfde gedachte koos de uit de ARP afkomstige Bas de Gaay Fortman jaren later voor de PPR ,waarvan hij begin jaren zeventig lijstrekker werd.
Opdracht
Hoewel de SP misschien nog wat maoďstische trekken vertoont, zoals Beekers stelt, verdient de rijke traditie van christenen die bewust kiezen voor linkse politiek beduidend meer respect. Het belangrijkste is echter dat christelijk geďnspireerde politici, van welke signatuur dan ook, zich niet tegen elkaar uit laten spelen. Ze zouden juist, met behoud van identiteit, meer moeten samenwerken aan de opdracht om in alle bescheidenheid te bouwen aan een wereld waarin eerbied voor de schepping, vrede en sociale gerechtigheid, meer dan nu, gestalte krijgen.
Geplaatst op 17/9 '05 om 0:25u
Door Theo Borgermans (Bron: Nederlands Dagblad)
UTRECHT (RKnieuws.net) - Christenen kunnen goede redenen hebben te kiezen voor niet-confessionele en linkse politiek. Bovendien zijn confessionele en linkse politici, ondanks het verschil in beginselen, bondgenoten van elkaar. Dat schrijft drs. Theo Brand, politicoloog en actief voor ’De Linker Wang’, het platform voor geloof en politiek verbonden met GroenLinks in het Nederlands Dagblad.
Ronald van Raak ziet raakvlakken tussen christendom en socialisme (Nederlands Dagblad 8 september). Wouter Beekers benadrukt juist het verschil tussen christenen en socialisten (Nederlands Dagblad 12 september). Dat doet hij op basis van een karikatuur van de theologie van Huub Oosterhuis. Dat is jammer omdat de ChristenUnie en de sociale vleugel van het CDA enerzijds en PvdA, GroenLinks en SP anderzijds elkaar nodig hebben in de strijd tegen de neoliberale waan van de dag.
De boodschap van de SP kan worden uitgelegd als een aanval op confessionele politiek. De indruk ontstaat dat het socialisme de (enige) politieke vertaling zou zijn van het Evangelie. Anderzijds kan de naam ChristenUnie suggereren dat deze partij alle (ware) christenen verenigt.
Dat laatste is bij de oprichting van de partij genuanceerd door prominent partijlid Eimert van Middelkoop. Tweede Kamerlid Tineke Huizinga schreef onlangs in haar column in het kerkelijk opinieblad Centraal Weekblad respect te hebben voor motieven van Doorbraak-christenen. Tegelijk zullen SP’ers het bestaansrecht van confessionele politiek niet snel betwisten.
Bijbelse bron
Christenen kunnen, zo blijkt, tot een verschillende beginsel- en partijkeuze komen. Dat gebeurt vaak op basis van uiteenlopende theologische inzichten. Maar dat neemt niet weg dat zij elkaar mogen, ja zelfs zouden moeten, vinden op een aantal politieke prioriteiten zoals vrede, gerechtigheid en heelheid van de schepping. Want linksom of rechtsom, ze putten uit dezelfde bijbelse bron. Bovendien tellen in de politiek uiteindelijk niet de beginselen, maar het programma en het resultaat.
Het is jammer dat Beekers een karikatuur maakt van de theologische opvattingen van de bij linkse christenen populaire Huub Oosterhuis. Hoewel Oosterhuis prikkelend schrijft over de traditionele verzoeningsleer, wil dat niet zeggen dat voor hem de diepte van kruisdood en opstanding verdwijnt.
Het mysterie van de menswording van God, de kern van de bijbelse boodschap, is voor Oosterhuis het motief om te kiezen voor vrede en gerechtigheid. Oosterhuis meent dat geloof zich vooral vertaalt in poëzie en niet zozeer in dogma’s. Hoewel dat een benadering is die niet alle christenen aanspreekt, is het jammer dat Oosterhuis zo makkelijk wordt afgeserveerd. Kritiek op de theologie van Oosterhuis kan overigens samengaan met waardering voor het werk en de boodschap van deze dichter en theoloog, zoals de orthodox hervormde theoloog dr. J. Hoek enkele jaren geleden betoogde.
Doorbraak
Met zijn keuze voor het socialisme staat Oosterhuis in de respectabele traditie van Doorbraak-christenen die zich laten inspireren door de invloedrijke theoloog Karl Barth. Barth koos in de jaren dertig bewust tegen het nazisme en voor de sociaal-democratie. Zijn keuze voor de sociaal-democratie betekende een bewuste keuze voor niet-confessionele politiek.
In Nederland beďnvloedde Barth diepgaand de theologie binnen de Nederlandse Hervormde Kerk en later de Gereformeerde Kerken in Nederland. Vooraanstaande predikanten als ds. J.J. Buskes en ds. W. Banning en grote groepen kerkleden kozen in de jaren vijftig vanuit hun christen-zijn bewust voor de PvdA. Daarmee werd de zogeheten Doorbraak, die slechts ten dele slaagde, een feit.
Het bedrijven van christelijke politiek kent volgens de Doorbraaktraditie het gevaar dat Gods naam ijdel gebruikt wordt. De naam van God wordt immers verbonden aan een specifiek politiek programma. Daarvoor is God te groot, zo is de oprechte en ook vrome overtuiging binnen deze politiek-religieuze traditie.
De kerk moet een boodschap hebben voor de wereld, ook een politieke boodschap. Maar kerken en christenen moeten zich niet vereenzelvigen met een bepaalde politieke groepering. Tegelijk hebben individuele christenen de opdracht het zout der aarde te zijn en zich in te voegen in niet-confessionele politieke partijen, zo luidt de Doorbraakgedachte. Vanuit dezelfde gedachte koos de uit de ARP afkomstige Bas de Gaay Fortman jaren later voor de PPR ,waarvan hij begin jaren zeventig lijstrekker werd.
Opdracht
Hoewel de SP misschien nog wat maoďstische trekken vertoont, zoals Beekers stelt, verdient de rijke traditie van christenen die bewust kiezen voor linkse politiek beduidend meer respect. Het belangrijkste is echter dat christelijk geďnspireerde politici, van welke signatuur dan ook, zich niet tegen elkaar uit laten spelen. Ze zouden juist, met behoud van identiteit, meer moeten samenwerken aan de opdracht om in alle bescheidenheid te bouwen aan een wereld waarin eerbied voor de schepping, vrede en sociale gerechtigheid, meer dan nu, gestalte krijgen.