PDA

Bekijk Volledige Versie : NS bood nooit excuses aan voor jodentransport



delirious
19-09-05, 10:14
UTRECHT - "Met deze campagne wordt onze rol benoemd", lichtte een woordvoerder van het spoorbedrijf maandag de antiracismecampagne toe die vanaf eind september begint. Op 66 stations komen posters die herinneren aan de deportaties van joden per trein. Het Centraal Joods Overleg (CJO) voert de campagne samen met NS.



Geschiedschrijving

"Het siert de NS dat ze onmiddellijk 'ja' zei toen we voor deze campagne bij hen aanklopten", zei een woordvoerder van het CJO. In de geschiedschrijving van het spoorbedrijf is de betrokkenheid van de NS altijd onderbelicht geweest. "De afgelopen decennia was die aandacht heel summier. Nu is de confrontatie veel concreter."

In de Tweede Wereldoorlog gingen zo'n 100.000 joden op transport in wagons van de NS. Ze werden afgevoerd naar doorgangskampen als Westerbork en vervolgens naar kampen als Auschwitz of Birkenau. De NS leverde de treinen en het personeel dat die treinen bediende. "Wij hebben die mensen gereden", aldus de NS-woordvoerder.

Auschwitz

Er komen twee posters met de volgende teksten: "Vroeger vertrok hier de trein naar Auschwitz. Wanneer wordt de wereld wijzer" en "Toen moesten de joden oprotten. Wie nu ...". De laatste grote deportatie was op 29 september 1943. De campagne start op dezelfde datum 62 jaar later op station Muiderpoort, waar vandaan 11.000 joden werden weggevoerd.

Gerard074
19-09-05, 10:33
Ondanks de verschrikkingen uit WOII begrijp ik niet waarom steeds de jodenvervolging van stal moet worden gehaald als er een anti racisme campagne gestart wordt.

Me dunkt dat er inmiddels wel wat actuelere thema's zijn.

jan1974
19-09-05, 10:43
Geplaatst door Gerard074
.......
Me dunkt dat er inmiddels wel wat actuelere thema's zijn.
Welke dan?

waterfiets
19-09-05, 11:26
Geplaatst door delirious
UTRECHT - "Met deze campagne wordt onze rol benoemd", lichtte een woordvoerder van het spoorbedrijf maandag de antiracismecampagne toe

Ik zie eigenlijk niet hoe hun rol benoemd wordt? Staat er dan ergens dat de NS Joden vervoerde naar de vernietigingskampen?

waterfiets
19-09-05, 11:59
HUPKES, Willem (1880-1965)

Hupkes, Willem , president-directeur Nederlandse Spoorwegen ( Arnhem 12-5- 1880 - Amsterdam 11-3- 1965 ). Zoon van Johannes Hupkes, koopman, en Antonia Margaretha Hardeman. Gehuwd op 29-6-1906 met Catharina Antoinette Francine de Haan. Uit dit huwelijk werden 1 zoon en 2 dochters geboren. Na echtscheiding (17-7-1912) gehuwd op 5-8-1913 met Julie Marie Bauer. Uit dit huwelijk werden 4 zoons geboren. Na haar overlijden (26-3-1959) gehuwd op 17-12-1960 met Eva Julia Wagner. Uit dit huwelijk werden geen kinderen geboren.

Hupkes volgde de HBS in zijn geboorteplaats en studeerde vervolgens van 1898 tot 1904 werktuigbouw aan de Polytechnische School te Delft. Na het behalen van zijn diploma trad hij in september 1904 in dienst van de Hollandsche Spoorweg Maatschappij (HSM) als aspirant-adjunct-ingenieur met standplaats Arnhem. Een jaar later overgeplaatst naar de werkplaats te Amersfoort, hield hij zich bezig met de bouw en reparatie van rijtuigen en wagens. In 1911 volgde zijn bevordering tot ingenieur en overplaatsing naar het centraal bureau te Amsterdam, waar hij werd belast met het ontwerpen van een nieuw type sneltreinlocomotief. Hoewel gebonden aan een maximum-asdruk en een maximumlengte in verband met de bestaande draaischijven, wist hij met de serie 500 (later NS serie 2100) een machine te bouwen die sterk, snel en zuinig was. Van 1913 tot 1920 werden er 35 van gebouwd, die tot het einde van het stoomtijdperk in dienst zijn gebleven. In 1920, na de samenvoeging van de machineparken van de HSM en de Staatsspoorwegen (SS), werd Hupkes' oudere collega van de SS, prof. I. Franco, chef van de nieuwe Dienst van Materieel en Werkplaatsen, met Hupkes als tweede man. Zo kreeg de bouw van stoomlocomotieven voor de Nederlandsche Spoorwegen (NS) een sterk Staatsspoorkarakter en werden de ontwerpen van Hupkes - er was inmiddels ook een goede-rentreinmachine en een tenderlocomotief voor lokaallijnen verschenen - niet verder doorgebouwd. Hupkes concentreerde zich op de samenvoeging van de verschillende werkplaatsen en op nieuwe vormen van tractie. De lijn Amsterdam-Rotterdam zou worden geëlektrificeerd; voor de onrendabele lokaallijnen moest Hupkes een goedkopere vorm van exploitatie zoeken. Daartoe ontwierp hij enige series motorwagens, eerst met benzine-, later ook met dieselmotoren, die een volledig succes werden. Toen Franco in 1928 de NS verliet volgde Hupkes hem op als chef van de Dienst van Materieel en Werkplaatsen (later Tractie en Materieel genoemd). Met de bouw van stoomlocomotieven bemoeide hij zich weinig, hij concentreerde zich meer op de dieseltractie. Duitsland was voorgegaan in de bouw van lichte, snelle en comfortabele dieseltreinen voor de lange afstand. Hupkes introduceerde in 1934 in Nederland gestroomlijnde driewagenstellen van eigen ontwerp, aangedreven door dieselmotoren, met een ongekend comfort en hoge snelheid. De diesels maakten furore en droegen veel bij aan de verbetering van het verbleekte imago van de NS. De problemen die zich al gauw met de motoren voordeden werden onder Hupkes' vasthoudende leiding ten slotte overwonnen.

Toen in 1938 een plaats in de directie van NS vrijkwam, meende Hupkes aanspraak te kunnen maken op deze zetel, maar tot zijn teleurstelling gaf de regering de voorkeur aan iemand van buiten het bedrijf. Prof. J. Goudriaan, afkomstig van Philips, werd benoemd, maar toen in oktober 1938 opnieuw een vacature ontstond, werd Hupkes met zijn collega van de Dienst van Vervoer, ir. W.F.H, van Rijckevorsel, alsnog in de directie opgenomen. De eerste taak die de nieuwe directie zich gesteld zag was het terugdringen van de groeiende exploitatietekorten. Door modernisering en sluiting van onrendabele lijnen werd getracht dit doel te bereiken. Een groot deel van het net zou worden geëlektrificeerd; op de rest zou dieseltractie worden ingevoerd. De samenwerking binnen de directie verliep stroef. Goudriaan was een dynamisch man, vol nieuwe ideeën, maar impulsief en geen kenner van het spoorwegbedrijf. Hupkes daarentegen was door en door spoorman, grootgebracht in de tradities van het bedrijf. De overhaaste invoering van Goudriaans vernieuwingen bracht onrust onder het personeel, dat door het uitbreken van de oorlog toch al zo zwaar op de proef gesteld werd.

Toen de eerste schok van de Duitse inval voorbij was gaf de directie op 20 mei 1940 een dienstorder uit waarin het personeel werd opgedragen het bedrijf voort te zetten in loyale samenwerking met de bezetter. Het vitale spoorwegverkeer moest doorgang vinden. Nadat Goudriaan in oktober 1940 was gearresteerd en vervolgens ontslagen, kwam de leiding van het bedrijf geheel op de schouders van Hupkes als waarnemend president-directeur te rusten. Zijn streven was erop gericht zoveel mogelijk baas in eigen huis te blijven. Alleen door zich voorlopig loyaal op te stellen kon men de Duitsers buiten de deur houden. Daarbij achtte hij nauwe samenwerking met de Personeelraad, als vertegenwoordiger van de vakorganisaties, van het grootste belang. Bedreigingen als het uitzenden van personeel naar Duitsland, de verkoop of verhuur van materieel aan de Reichsbahn of de pogingen van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) om invloed binnen het bedrijf te krijgen, werden met wisselend succes bestreden. Door op één punt iets toe te geven kon hij elders voet bij stuk houden. Zo wist hij uitzending van 'zijn' mensen vrijwel geheel te voorkomen, maar kon hij niet beletten dat een deel van het rollend materieel over de oostgrens verdween. De NSB en daarmee verbonden organisaties kregen bij de NS geen voet aan de grond. Soms moest hij met de portefeuille zwaaien; de Duitsers wilden hem niet kwijt.

Dit alles bracht natuurlijk verwijten van de illegaliteit ten aanzien van Hupkes' beleid: waarom reed NS de jodentransporten naar Westerbork en waarom werden de militaire treinen niet gesaboteerd? Hupkes was van mening dat de Duitsers bij weigering van dergelijke transporten het bedrijf voor hun eigen doeleinden zouden overnemen tot nadeel van de burgerbevolking, die de vitale aanvoer van brandstoffen en voedsel zou moeten missen. Staking van het bedrijf zou alleen kunnen gebeuren op bevel van de regering in Londen in overleg met de geallieerde autoriteiten. Hupkes was geen verzetsman; de illegaliteit, zeker in het begin, was hem te wild en te verdeeld. De risico's van verzetsdaden bij NS waren in zijn ogen te groot in vergelijking met het rendement. Hij liet echter wel toe dat medewerkers gegevens over Duitse transporten doorgaven aan de Engelsen en hij wist vele mannen te behoeden voor de Arbeitseinsatz door hen een onmisbaar baantje bij het spoor te verschaffen. Pas laat in 1943, toen de militaire situatie zich in het voordeel van de geallieerden keerde, zocht hij contact met het georganiseerde verzet, in de vorm van de Orde Dienst van jhr. P.J. Six. Plannen voor een staking werden opgesteld, maar een regeling voor het uitbetalen van lonen aan stakers op langere termijn vond Hupkes niet nodig, omdat een staking toch maar van korte duur zou zijn. Maar alles liep anders dan Hupkes had gewild of kunnen voorzien. Buiten de NS-directie om werd uit Londen door de regering-Gerbrandy op 17 september 1944 het stakingsparool gegeven en het bedrijf kwam grotendeels stil te liggen, bovendien door de nederlaag van de geallieerden bij de slag om Arnhem voor een veel langere duur dan toen was verwacht. Door de slechte verbindingen, de algehele verwarring en de Duitse tegenmaatregelen ontglipte de leiding grotendeels aan de directie. Het waren vooral de verzetsorganisaties, zoals het Nationaal Steunfonds (NSF) en de Landelijke Organisatie (LO), die de stakende NS-werknemers wisten op te vangen en hun bij hun onderduik materiële hulp konden bieden. Pas laat in 1944 kreeg de NS-directie, en dan vooral Hupkes, weer enige greep op de gebeurtenissen, maar dan voornamelijk rond Utrecht. Angst voor anarchie en een communistische machtsovername binnen NS na de bevrijding brachten hem ertoe te streven naar een groter aandeel in de stakingsleiding voor de Personeelsraad. De Raad, als vertegenwoordiger van de gevestigde vakbonden, was een stabiliserend element in het bedrijf en moest dat blijven.

Bij de bevrijding was het aanzien van het bedrijf ongeschonden. Hupkes was erin geslaagd de discipline en het gezag van de directie en Personeelraad grotendeels te bewaren of althans na de aanvankelijke verwarring in september 1944 terug te vinden. Ook de zuiveringen binnen NS wist hij in eigen hand te houden en snel te doen afhandelen. Kritiek op zijn beleid kwam er ook, vooral van communistische zijde en ook van Goudriaan. Deze was na zijn vrijlating uit Duitse gevangenschap ontsnapt naar het in 1944 reeds bevrijde zuiden van het land en had daar de leiding genomen van de wederopbouw van het spoorwegnet. Binnen en ook buiten het bedrijf riep hij echter nog zoveel weerstanden op dat hij door de naoorlogse regering aan de kant werd geschoven. In zijn plaats werd Hupkes in juni 1945 benoemd tot president-directeur, hoewel hij de pensioengerechtigde leeftijd reeds bereikt had. Nog anderhalf jaar gaf hij leiding aan het herstel, totdat hij op 1 januari 1947 terugtrad. De Technische Hoogeschool Delft eerde in 1946 zijn verdiensten met een eredoctoraat, dat hij uit handen van prof. F. Westendorp ontving. Na zijn pensionering werd hij benoemd tot commissaris van NS, terwijl hij ook bij andere bedrijven soortgelijke functies vervulde.

P:

o.a. 'Nieuwe sneltreinlocomotieven der H.IJ.S.M.', in De Ingenieur 31 (1916)213-226; 'Benzine-motorrijtuigen der Nederlandsche Spoorwegen', ibidem 40 (1925) 25-40; 'Werkplaatsbeheer bij de Nederlandsche Spoorwegen', ibidem 46 (1931) V, 115-124; Nieuwjaarsredevoeringen gedurende oorlogstijd [S.l., ca. 1946].


L: 'Afscheid van ir. W. Hupkes', in Spoor- en tramwegen 20 (1947) 2 (16 januari) 17-19; A.J.C. Rüter, Rijden en staken. De Nederlandse Spoorwegen in oorlogstijd ('s-Gravenhage, 1960); J. Goudriaan, Vriend en vijand. Herinneringen aan de Nederlandse Spoorwegen 1938 -1948 (Amsterdam, 1961); F.Q. den Hollander, in De Ingenieur 77 (1965) A 251-252; S. Buys, 'Herinnering aan een president', in De Koppeling, 19-3-1965.

A.J. Veenendaal jr.


Oorspronkelijke versie opgenomen in: Biografisch Woordenboek van Nederland 3 (Den Haag 1989)
Laatst gewijzigd op 05-09-2003

Tomas
19-09-05, 13:06
Hoezo excuses? Dat was de enige periode in het bestaan van de ns dat ze wel optijd reden.

MaRiaH
19-09-05, 13:40
Geplaatst door Tomas
Hoezo excuses? Dat was de enige periode in het bestaan van de ns dat ze wel optijd reden.

:hihi: :haha:

de NS heeft ze niet vervoerd.. de duitse bezetter..
ik vind het zo ver gaan om nog steeds schuldigen te zoeken waar ze niet zijn.. alles verliep toch onder druk.

waterfiets
19-09-05, 15:09
Geplaatst door MaRiaH
de NS heeft ze niet vervoerd.. de duitse bezetter..

Dan heb je het stuk over Willem Hupkes hierboven niet gelezen ...

jan1974
19-09-05, 16:35
Geplaatst door delirious
"Vroeger vertrok hier de trein naar Auschwitz. Wanneer wordt de wereld wijzer"
Wanneer? Volgens mij is dat al gebeurd. In 1945.

"Toen moesten de joden oprotten. Wie nu ...".
Wat mij betreft: De terroristen.

Gnosis
19-09-05, 17:19
geplaatst door Tomas

Dat was de enige periode in het bestaan van de ns dat ze wel optijd reden.

En gratis.

Het is ook behoorlijk onbeschoft geweest dat ze de joden wel heen hebben gebracht, maar te bedonderd waren ze terug te brengen.
Net als moderne Duitsers kun je de NS dat nu niet meer kwalijk nemen, dus hoeft de NS zich daar nu ook niet voor te schamen het toe te geven.
De vraag wanneer de wereld wijzer wordt is naar mijn idee het meest sprekend, ik zou wel eens willen weten wanneer.

Joesoef
19-09-05, 17:26
Geplaatst door waterfiets
Dan heb je het stuk over Willem Hupkes hierboven niet gelezen ...

Kwee niet maar ook volgens mijn info waren deze transporten in duitse handen (op de infrastructuur en wat er bijhoort na).

jan1974
19-09-05, 17:26
Geplaatst door Gnosis
....De vraag wanneer de wereld wijzer wordt is naar mijn idee het meest sprekend, ik zou wel eens willen weten wanneer.
Volgens mij is dat een kwestie van willen. Echt willen.

Gnosis
19-09-05, 17:35
geplaatst door Jan1974
Volgens mij is dat een kwestie van willen. Echt willen.

Akkoord, toch zou ik zelf een antwoord voorstaan waar in termen als actie, handelen, doen, van je reet af komen etc. staan.

Ik wil ook wel eens iets en dan nog ga ik het niet doen :blij:

Denk dat de meeste mensen te apatisch zijn of het idee hebben dat ze wijs genoeg zijn om écht wijs te zijn.

Tomas
19-09-05, 17:37
Geplaatst door Gnosis
Akkoord, toch zou ik zelf een antwoord voorstaan waar in termen als actie, handelen, doen, van je reet af komen etc. staan.

Ik wil ook wel eens iets en dan nog ga ik het niet doen :blij:

Denk dat de meeste mensen te apatisch zijn of het idee hebben dat ze wijs genoeg zijn om écht wijs te zijn.

Als je niet nog 's een holocausgt wilt kan je ze beter niet van hun reet af laten komen. 't enige wat helpt is apathie.

Rabi'ah.
19-09-05, 18:00
Geplaatst door Tomas
Hoezo excuses? Dat was de enige periode in het bestaan van de ns dat ze wel optijd reden.

Ha ha ha. :moe:

Tomas
19-09-05, 18:02
Geplaatst door Rabi'ah.
Ha ha ha. :moe:

Laat je ijzer eens nakijken.

Gnosis
19-09-05, 23:03
geplaatst door Tomas
Als je niet nog 's een holocausgt wilt kan je ze beter niet van hun reet af laten komen. 't enige wat helpt is apathie.

Ik denk het niet, door apathie krijg je de situatie waar we nu in zitten, tenzij je daar tevreden mee bent of kan zeggen waarom apathie wel helpt...

Tomas
20-09-05, 12:31
Geplaatst door Gnosis
Ik denk het niet, door apathie krijg je de situatie waar we nu in zitten, tenzij je daar tevreden mee bent of kan zeggen waarom apathie wel helpt...

Welke situatie? Volgens mij waren Mo B en die moskee-affikkers juist niet apathisch. Uit apathie komt zelden iets slechts voort.

Gnosis
20-09-05, 12:57
Ik bedoel de situatie nu in Nederland en het apatische gedrag van Nederlanders die slecht geïnformeerd zijn, omdat ze niet welwillend zijn anderen aan te horen, te bang dat ze uit de veilige hoek van hun eigen vooroordelen gehaald worden.
Nederlanders die roepen dat dit en dat gedaan moet worden, de regering dit en dat is en zus en zo moet doen, maar niet bereid zijn zelf een actie te starten waardoor die situatie veranderd wordt.
Ik moet eraan toevoegen, het enige dat ik eraan doe is een klein beetje actief zijn bij de plaatselijke SP en proberen mensen te confronteren met hun vooroordelen en zelf het goede voorbeeld geven.

Ik moet toegeven dat ik het met je eens ben in dat opzicht dat het misschien beter is dat die mensen apatisch blijven dan dat ze even bevooroordeeld en onbezonnen een actie beginnen.
Uit apathie mag dan vaak niets slechts voorkomen, ook zelden iets goeds.

DeStorthoop
20-09-05, 15:07
Geplaatst door Gnosis
Uit apathie mag dan vaak niets slechts voorkomen, ook zelden iets goeds.

Juist gnozer, wat we nodig hebben is engagement. Wie zei ook al weer dat het probleem niet zit bij degene die kwaad doen maar bij degenen die erbij staan en niets doen? (o.i.d.)

Gnosis
20-09-05, 15:19
geplaatst door DeStorthoop
Juist gnozer, wat we nodig hebben is engagement. Wie zei ook al weer dat het probleem niet zit bij degene die kwaad doen maar bij degenen die erbij staan en niets doen? (o.i.d.)

Gniffel, ik weet niet wie het was, jij zou het geweest kunnen zijn.
Dat is trouwens een serieus probleem, ik weet niet meer wat de psychologische term ervoor is, maar je ziet het vaak in drukbevolkte metro's (vooral in Japan en China) waar vrouwen worden verkracht. Iedereen denkt: 'Iemand anders zegt er wel wat van of doet er wat aan.', en des te meer mensen er om heen staan, des te kleiner de kans dat er daadwerkelijk iemand iets doet.
Dat is precies wat ik bedoel met de situatie waar we nu in zitten, thanx voor je inspiratie!

DeStorthoop
20-09-05, 15:43
Geplaatst door Gnosis
Gniffel, ik weet niet wie het was, jij zou het geweest kunnen zijn.
Dat is trouwens een serieus probleem, ik weet niet meer wat de psychologische term ervoor is, maar je ziet het vaak in drukbevolkte metro's (vooral in Japan en China) waar vrouwen worden verkracht. Iedereen denkt: 'Iemand anders zegt er wel wat van of doet er wat aan.', en des te meer mensen er om heen staan, des te kleiner de kans dat er daadwerkelijk iemand iets doet.
Dat is precies wat ik bedoel met de situatie waar we nu in zitten, thanx voor je inspiratie!

Op dezelfde manier verzuipen er kinderen onder het oog van vele toeschouwers. Nee, apathie is iets schitterends....

Graag gedaan.

waterfiets
20-09-05, 15:53
Geplaatst door Joesoef
Kwee niet maar ook volgens mijn info waren deze transporten in duitse handen (op de infrastructuur en wat er bijhoort na).

hierboven staat in het artikel over Hupkes (directeur van de NS in WOII):
"Hupkes was van mening dat de Duitsers bij weigering van dergelijke transporten het bedrijf voor hun eigen doeleinden zouden overnemen tot nadeel van de burgerbevolking, die de vitale aanvoer van brandstoffen en voedsel zou moeten missen. Staking van het bedrijf zou alleen kunnen gebeuren op bevel van de regering in Londen in overleg met de geallieerde autoriteiten".
Dit argument is ook in Nova gehanteerd gisteren. Dit soort argumenten zijn uiteraard zeer discutabel zoals ook in NOVA bleek. Maar daarom vind ik dit soort mensen juist wel boeiend. Immers goed-kwaad lag echt niet zo duidelijk. Hupkes kan wel degelijk vanuit een bepaalde verantwoordelijkheid om de aanvoer van voedsel gehandeld hebben. Maar aan de andere kant kan je ook argumenteren dat hij fout was. Het schijnt dat in het laatste oorlogsjaar de NS gestaakt heeft en dat was op bevel van de geallieerden te Londen. Na de oorlog heeft de NS dit uitvergroot en de eigen rol in het verzet benadrukt. De waarheid is dus veel ingewikkelder en genuanceerder.