PDA

Bekijk Volledige Versie : Aidsepidemie dooft vanzelf uit



Marsipulami
21-09-05, 10:21
Het ontsnappingsscenario van het aidsvirus

De voortplantingssnelheid van het aidsvirus gaat erop achteruit, suggereren Vlaamse onderzoekers. Mogelijk dooft de aids-epidemie vanzelf uit, maar dat kan nog lang duren. En hoeveel mensen zullen het dan nog kunnen navertellen?


WETENSCHAPPERS van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen vergeleken aidsvirussen uit de periode tussen 1986 en 1989 met virussen uit bloedstalen van de jaren 2002 en 2003. ,,Het virus in de recentere stalen plant zich trager voort en is minder ziekteverwekkend dan in de oudere stalen'', zegt Guido Vanham, die het onderzoek in het ITG superviseerde.

De onderzochte HIV-1-virussen waren afkomstig van slechts 24 patiënten uit de Antwerpse aidskliniek, te weinig om de resultaten te veralgemenen en er zwaarwichtige conclusies uit te trekken, geven de onderzoekers grif toe. Maar als ze een werkelijke trend weerspiegelen, levert dat interessante hypothesen op.

De vertragende voortplanting zou een overlevingsstrategie van het virus kunnen zijn. Snel vermenigvuldigende, agressieve virussen wekken een sterke afweerreactie op bij hun gastheer. Een trager virus heeft meer kans om te ontsnappen aan de verdedigingsmechanismen van het menselijke immuunsysteem. Ook aidsremmende geneesmiddelen hebben minder vat op een trager virus. En als de patiënt trager ziek wordt en dood gaat, kan het virus in het lichaam langer overleven.

,,Een soortgelijke evolutie is ook bij andere virussen waargenomen'', zegt Myriam Witvrouw, die aan de KU Leuven onderzoek doet naar aidsbestrijding. ,,Het ebolavirus in Afrika bijvoorbeeld ging zo snel, dat de patiënten stierven voor ze de ziekteverwekker aan veel andere mensen konden doorgeven. Zo'n epidemie sterft snel uit. Als het virus minder ziekteverwekkend wordt, overleeft het langer, en kan het aan meer mensen doorgegeven worden.''

Vanham haalt de epidemie van myxomatose aan om te illustreren wat ook met het aidsvirus kan gebeuren. ,,Bij het eerste contact met Australische konijnen was het myxoma-virus bijzonder agressief. Later evolueerde het naar een zwakkere vorm. Vooral als virussen van gastheer veranderen, kunnen ze in de nieuwe soort bijzonder dodelijk zijn. Daarna zwakt de epidemie meestal af, of dooft ze uit.''

Van het aidsvirus vermoedt men dat het van apen op de mens is overgedragen. Bij apen zijn virussen gevonden die heel verwant zijn aan het menselijk aidsvirus, maar ze lijken de dieren niet ziek te maken. Mogelijk is het virus bij apen al lang geleden naar een onschadelijk vorm geëvolueerd. ,,De mens is misschien een van de laatste mensachtige apensoorten die met het virus geïnfecteerd is geraakt. Het zou kunnen dat het aanpassingsproces van het aidsvirus bij de mens al bezig is.''

Het is bijna zeker dat het virus voor de mens uiteindelijk onschadelijk wordt, meent Vanham. Maar hoelang zal het duren eer het is veranderd in een sluimerende medereiziger waarvan de gastheer geen last ondervindt? ,,Het zou een proces van honderden of duizenden jaren kunnen zijn. Onze onderzoeksresultaten suggereren dat dat proces al begonnen is, en dat het misschien sneller verloopt, mogelijk over slechts tientallen jaren.'' Iets soortgelijks is waarschijnlijk al eerder gebeurd. ,,De mens draagt in zijn erfelijk materiaal de overblijfselen van andere virussen die tot dezelfde familie behoren als het aidsvirus. Die hebben bij onze voorouders mogelijk ook epidemieën veroorzaakt, die uiteindelijk zijn uitgedoofd. Maar tegen welke prijs? Is de bevolking erdoor gedecimeerd? We weten dat maar één procent van de Europeanen ongevoelig is voor het aidsvirus.''

De Antwerpse onderzoekers vergeleken virusstalen die nog geen vijftien jaar uit elkaar lagen. Om de gedurfde hypothesen over het evoluerende virus te staven is nog veel extra onderzoek nodig. Intussen zitten we nog een hele tijd met het dodelijke aidsvirus opgescheept. ,,Hoe meer we het virus onder druk zetten met geneesmiddelen, hoe minder het zich kan herpakken'', zegt Vanham. Aidsvirussen blijken hoe langer hoe meer resistent te worden tegen de beschikbare geneesmiddelen, en dus moeilijker te bestrijden. Preventieve maatregelen - zoals condooms - blijven noodzakelijk. ,,Het virus wordt misschien trager, maar daarom niet minder besmettelijk. Over de besmettelijkheid zeggen onze onderzoeksresultaten niets'', benadrukt Vanham. Mogelijk wordt het gevaar op overdracht zelfs groter, want als de symptomen van de ziekte pas later merkbaar worden, nemen besmette personen nog geen voorzorgsmaatregelen terwijl ze toch al anderen kunnen besmetten. ,,Maar als het virus zich trager vermenigvuldigt, circuleren er minder virussen in het bloed en worden ze misschien niet zo gemakkelijk overgedragen. Anderzijds zijn er virusvarianten bekend die zich ondanks een lage concentratie in het bloed toch ophopen in bijvoorbeeld het sperma. Dat bevordert dan weer de overdracht.''

De zoektocht naar nieuwe geneesmiddelen en vaccins gaat onverminderd voort, want de epidemie breidt nog steeds uit. ,,Als het virus trager wordt, is het misschien gemakkelijker er een vaccin tegen te vinden'', hoopt Vanham. De resultaten van het Antwerpse onderzoek worden op 29 september gepubliceerd in AIDS , een vakblad van de International Aids Society. Een Vlaamse krant doorbrak voortijdig het publicatie-embargo, zodat de gegevens vervroegd zijn vrijgegeven.

Kim De Rijck is wetenschapsredacteur. Elke dag beantwoordt de redactie een actuele vraag.


21/09/2005 Kim De Rijck

©Copyright De Standaard

waterfiets
21-09-05, 13:13
De mensheid zal ook wel vanzelf uitdoven.

~Panthera~
21-09-05, 13:16
Geplaatst door waterfiets
De mensheid zal ook wel vanzelf uitdoven.


:hihi: