Juliette
29-10-05, 17:17
Therapieën met dieren zijn 'hot'. Dolfijnen, paarden, honden, zelfs fretten worden in de strijd gegooid om mensen van psychische en fysieke aandoeningen te verlossen. Kwakzalverij of gezond boerenverstand?
DOLFIJNEN vormen misschien wel de bekendste dieren die zich lenen voor dierentherapie. Zij worden al jaren ingeschakeld voor kinderen en volwassenen die kampen met autisme, het chronisch vermoeidheidssysteem, emotionele stress, fobieën en depressies. Het grootste effect dat de dieren zouden veroorzaken bij de mens is dat die er socialer en actiever van wordt. Een dolfijn is zodanig sociaal dat het dier zelf contact zoekt met de patiënten. En door hun hoge intelligentie reageren dolfijnen op aandacht van de patiënt, waardoor ze die een extra stimulans geven om nog meer te communiceren. Bovendien zijn deze beesten gemakkelijk te trainen, en zou ook de exotische toets, de grootte en de habitat - het water - van de dolfijn een stimulerende rol spelen.
Onlangs startten het kinderrevalidatiecentrum van het UZ Gent en het Dolfinarium in Brugge met een proefproject om de talenten van dolfijnen niet alleen in te schakelen voor psychisch herstel, maar ook om fysieke aandoeningen aan te pakken (DS 26 oktober). De dolfijnen zouden bij de kinderen op een speelse, onbewuste manier fysieke reacties moeten uitlokken die het kind niet zou maken als het er zich bewust van was. Een eerste test leverde volgens de begeleidende arts, Catharine Vander Linden, alvast enkele hoopvolle voorbeelden op. ,,Een kindje dat door een vroegere verlamming normaal maar één handje gebruikt, applaudisseerde nu onbewust voor de dolfijnen met twee handjes. Ook visjes geeft het met twee handjes."
Dolfijnen zijn niet de enige dieren die het kinderrevalidatiecentrum inschakelt. De kinderen zijn volgens Vander Linden eveneens gebaat bij hippotherapie. ,,Kinderen met verstijfde spieren laten we paardrijden. De kinderen zitten niet op een zadel, wel op een deken. De paarden maken dezelfde beweging als een stappende mens. In combinatie met de lichaamswarmte van het paard die door het deken komt, ontspannen de spieren van onze patiënten zich. Het bekken komt daardoor volledig los."
Over het praktische nut van enkele dierentherapieën heerst een vrij algemene consensus. Sommigen schatten de therapeutische waarde van dieren echter nog veel hoger in.
Dertig jaar geleden ontstond in de Verenigde Staten de Animal Assisted Therapy. De AAT is een therapie waarbij een dier, dat aan specifieke criteria voldoet, deelneemt aan de behandeling. Honden en paarden worden daarbij het meest ingezet. De dieren spelen een rol als ijsbreker voor psychische en fysieke stoornissen. Doordat ze veel aandacht opeisen, zou de interactie met het dier een positieve invloed hebben op zelfwaarde, depressie en angst. En doordat dieren relaxerend werken, gaan ze ook agressie en stress tegen.
,,In Vlaanderen staat de therapie nog in haar kinderschoenen", vertelt Katrien Kintaert van vzw 't Keerhof, een vereniging die therapie aanbiedt met behulp van dieren. ,,In de reacties van een aangepast dier herkent de cliënt vaak zichzelf, waardoor zijn zelfbegrip verhoogt. Alle dieren kunnen daarbij ingeschakeld worden, zolang ze in hun natuurlijke context gebruikt worden. Met een pony kan je niets doen, want die is veel te gemuteerd. Een konijn wordt dan weer verkeerdelijk als een knuffeldier voorgesteld, terwijl het in de natuur een vluchtdier is. Het dier wordt als metafoor gebruikt voor de problemen van de cliënt. Die moet voor het dier zorgen, waardoor hij zelfvertrouwen, inlevingsvermogen en verantwoordelijkheidszin kweekt. Zo herwint hij ook zijn sociale vaardigheden."
Klinkt mooi, maar houdt het ook steek? ,,Neen", oordeelt professor Willem Betz van de kritische denkgroep SKEPP. ,,Bepaalde eigenschappen van dieren toepassen op mensen, een beetje Reinaert deVos spelen dus, is klinkklare nonsens. Dat heeft geen enkele psychotherapeutische waarde. Aan die mensen zou je steeds moeten vragen: waar is het bewijs dat de therapie werkt?''
Van onze medewerker Jonas Van Puymbroeck
DOLFIJNEN vormen misschien wel de bekendste dieren die zich lenen voor dierentherapie. Zij worden al jaren ingeschakeld voor kinderen en volwassenen die kampen met autisme, het chronisch vermoeidheidssysteem, emotionele stress, fobieën en depressies. Het grootste effect dat de dieren zouden veroorzaken bij de mens is dat die er socialer en actiever van wordt. Een dolfijn is zodanig sociaal dat het dier zelf contact zoekt met de patiënten. En door hun hoge intelligentie reageren dolfijnen op aandacht van de patiënt, waardoor ze die een extra stimulans geven om nog meer te communiceren. Bovendien zijn deze beesten gemakkelijk te trainen, en zou ook de exotische toets, de grootte en de habitat - het water - van de dolfijn een stimulerende rol spelen.
Onlangs startten het kinderrevalidatiecentrum van het UZ Gent en het Dolfinarium in Brugge met een proefproject om de talenten van dolfijnen niet alleen in te schakelen voor psychisch herstel, maar ook om fysieke aandoeningen aan te pakken (DS 26 oktober). De dolfijnen zouden bij de kinderen op een speelse, onbewuste manier fysieke reacties moeten uitlokken die het kind niet zou maken als het er zich bewust van was. Een eerste test leverde volgens de begeleidende arts, Catharine Vander Linden, alvast enkele hoopvolle voorbeelden op. ,,Een kindje dat door een vroegere verlamming normaal maar één handje gebruikt, applaudisseerde nu onbewust voor de dolfijnen met twee handjes. Ook visjes geeft het met twee handjes."
Dolfijnen zijn niet de enige dieren die het kinderrevalidatiecentrum inschakelt. De kinderen zijn volgens Vander Linden eveneens gebaat bij hippotherapie. ,,Kinderen met verstijfde spieren laten we paardrijden. De kinderen zitten niet op een zadel, wel op een deken. De paarden maken dezelfde beweging als een stappende mens. In combinatie met de lichaamswarmte van het paard die door het deken komt, ontspannen de spieren van onze patiënten zich. Het bekken komt daardoor volledig los."
Over het praktische nut van enkele dierentherapieën heerst een vrij algemene consensus. Sommigen schatten de therapeutische waarde van dieren echter nog veel hoger in.
Dertig jaar geleden ontstond in de Verenigde Staten de Animal Assisted Therapy. De AAT is een therapie waarbij een dier, dat aan specifieke criteria voldoet, deelneemt aan de behandeling. Honden en paarden worden daarbij het meest ingezet. De dieren spelen een rol als ijsbreker voor psychische en fysieke stoornissen. Doordat ze veel aandacht opeisen, zou de interactie met het dier een positieve invloed hebben op zelfwaarde, depressie en angst. En doordat dieren relaxerend werken, gaan ze ook agressie en stress tegen.
,,In Vlaanderen staat de therapie nog in haar kinderschoenen", vertelt Katrien Kintaert van vzw 't Keerhof, een vereniging die therapie aanbiedt met behulp van dieren. ,,In de reacties van een aangepast dier herkent de cliënt vaak zichzelf, waardoor zijn zelfbegrip verhoogt. Alle dieren kunnen daarbij ingeschakeld worden, zolang ze in hun natuurlijke context gebruikt worden. Met een pony kan je niets doen, want die is veel te gemuteerd. Een konijn wordt dan weer verkeerdelijk als een knuffeldier voorgesteld, terwijl het in de natuur een vluchtdier is. Het dier wordt als metafoor gebruikt voor de problemen van de cliënt. Die moet voor het dier zorgen, waardoor hij zelfvertrouwen, inlevingsvermogen en verantwoordelijkheidszin kweekt. Zo herwint hij ook zijn sociale vaardigheden."
Klinkt mooi, maar houdt het ook steek? ,,Neen", oordeelt professor Willem Betz van de kritische denkgroep SKEPP. ,,Bepaalde eigenschappen van dieren toepassen op mensen, een beetje Reinaert deVos spelen dus, is klinkklare nonsens. Dat heeft geen enkele psychotherapeutische waarde. Aan die mensen zou je steeds moeten vragen: waar is het bewijs dat de therapie werkt?''
Van onze medewerker Jonas Van Puymbroeck