Hogedrukreinigend Frankrijk aflevering 9

[Marsipulami]

Ruim 200 arrestaties na nieuwe nacht van Frans geweld

Belga/AFP

PARIJS - Volgens een balans van de Franse ordetroepen zijn vannacht in de voorsteden 754 voertuigen in brand gestoken, waarvan een vierde in provinciesteden, drie vierden in de buurt van Parijs. Er werden 203 personen opgepakt.

Het is al de negende nacht op rij van geweldplegingen in de Franse voorsteden. Het ziet ernaar uit dat de balans van afgelopen nacht de zwaarste wordt. Er werden afgelopen nacht meer arrestaties verricht dan de voorgaande. Ook nu werden openbare instellingen als mikpunt uitgekozen door de onruststokers, zoals scholen, gemeentehuizen, commissariaten, maar ook opslagplaatsen en handelszaken.

Gisteravond werd in Sarcelles, ten noorden van Parijs, geschoten op een vernielde bus. In Aubervilliers, aan de noordelijke rand van Parijs, werd een pakhuis in brand gestoken en in een andere voorstad, Persan, werd brand gesticht in een ondergrondse parkeergarage. In Meaux, ten oosten van Parijs, maakten jongeren de evacuatie van een zieke uit een flat onmogelijk. Brandweerlieden die de zieke wilden evacueren werden met stenen bekogeld en een gereedstaande ambulance werd in brand gestoken, aldus de politie.

De schade aan publieke goederen loopt nu al op tot 7 miljoen euro, zegt een verzekeringsmaatschappij.

Rijsel, Tourcoing en Roubaix

Het geweld in de Parijse voorsteden breidt ook uit naar het noorden van Frankrijk. Terwijl er in Rijsel nagenoeg dagelijks gemiddeld een drietal voertuigen wordt in brand gestoken, telde de politie vannacht in Tourcoing, Roubaix en Mons-en-Baroeul, plaatsen nabij de Belgische grens, een twintigtal brandende voertuigen.

De Franse politie liet de speciale interventiepolitie CRS aanrukken, waarna de rust weerkeerde. Politie en brandweer vrezen voor een woelig weekend.

Ook in provinciale steden zoals Rennes en Nantes werden 45 voertuigen vernield. Er werden zo'n 700 brandweermannen en meer dan 1400 politieagenten ingezet om de rellen in te dijken.

Toeristen aangeraden voorsteden Parijs te mijden

Amerikanen en Russen die Frankrijk bezoeken is gisteren door hun regeringen aangeraden de voorsteden van Parijs te mijden.

Franse regering probeert uit impasse te geraken

De Franse regering heeft gisterenavond het overleg opgedreven om een oplossing te vinden voor de rellen in de achtergestelde wijken van Parijs.
De minister van Binnenlandse Zaken, Nicolas Sarkozy zei dat hij niet kon voorspellen wanneer de rellen tot een einde zouden komen. Premier Dominique de Villepin wil een 'actieplan' voor de achtergestelde wijken opstellen voor het einde van de maand. Frankrijk telt 750 gevoelige, verstedelijkte zones.

ml

[Marsipulami]

De haat van de banlieue

REPORTAGE. DE haat van de banlieue Niemand heeft vat op relschoppende jongeren in Parijs

© BELGA/AFP
Aansluitend bij dit artikelFrankrijk houdt adem in
Eigen schuld dikke bult, voor Franse politiek
'Terreur van de stilte' bedreigt Britse samenleving

De brede, arme, troosteloze rand rond de Franse hoofdstad staat in brand. Jongeren zijn er doordrenkt met een onbestemde haat.


'DIT komt ervan als je ons jarenlang als beesten behandelt. Dan beginnen we ons als beesten te gedragen. En het werkt blijkbaar. Niemand kijkt ooit naar ons om. We bestaan niet, tellen niet mee. Maar nu er rellen zijn, is iedereen plots geïnteresseerd. De politie is er, de politici, de pers''

Hij is een jaar of twintig, de zwarte jongeman die op ons is komen toegelopen. Twee glinsterende oorbellen in zijn oren, een dikke gouden ketting om de hals. Een beetje gangsta -look, maar ook niet helemaal. Hij is niet gevaarlijk, legt hij uit. Hij heeft niets te maken met de auto die honderd meter achter hem in lichterlaaie staat.

Maar we zouden er wel beter aan doen dicht in de buurt van de politie te blijven, anders zouden we al onze spullen wel eens kwijt kunnen raken. ,,Je moet dat begrijpen hé, het is hier een heel arme buurt. Een duur fototoestel veroveren is een buitenkansje dat zich niet elke dag aandient.''

Enkele uren daarvoor - toen de zon nog niet onder was - hadden we nog ongestoord door de smalle straat tussen de woonblokken van Clichy-sous-Bois gewandeld. Links en rechts werden er wat vijandige blikken geworpen, want vreemdelingen zijn nu eenmaal niet zo gewenst. Zeker niet als ze een fototoestel bij zich hebben.

Nu het donker is, ziet de omgeving er veel dreigender uit. ,,Het is ook gevaarlijk'', zegt de zwarte jongen, en hij kijkt even schichtig naar enkele andere jongeren die naast de auto zijn komen staan. Achter ons zijn er nog enkele op komst. ,,Maak maar snel dat je wegkomt. Het is de hoogste tijd.''

Clichy-sous-Bois is al een week onrustig. Het begon na de dood van twee jongens die zichzelf geëlektrocuteerd hebben toen ze zich voor de politie verstopten in een transformatorcabine. Maar daar gaat het al lang niet meer om. ,, C'est la haine '', vertelt een meisje. ,,Het is de haat.'' Net als in de gelijknamige Franse film die in 1995 ophef maakte door een messcherp beeld te schetsen van het leven van de jongeren in de Parijse banlieue. Jongeren die zich vergeten voelen, die het idee hebben dat ze niets betekenen en die in relschoppen een manier gevonden hebben om van zich te laten horen.

Kat en muis

Deze nacht zijn er in Clichy-sous-Bois geen grote confrontaties tussen jongeren en ordetroepen. Het is niet zoals de eerste dagen, toen de straten bezaaid lagen met stenen en er een spoor van uitgebrande auto's werd getrokken. ,,Toen was het hier echte stadsguerrilla'', vertelt een Parijse fotograaf die het allemaal meemaakte. ,,Net Beiroet, om het met enige zin voor overdrijving te zeggen.''

Nu is het veel meer een kat-en-muisspel. Maar eentje waarbij de kat geen zin heeft om mee te spelen. De politie is er wel, massaal zelfs, maar de agenten hebben duidelijk de opdracht zich op de achtergrond te houden, zeker niet te provoceren. En dus staan de tientallen combi's opgesteld voor de brandweerkazerne en in een straat een beetje aan de zijkant van de wijk. Ze zijn er alleen voor het geval de toestand zo uit de hand loopt dat ze echt moeten ingrijpen.

Het is rond 22 uur als de eerste auto in de buurt in brand vliegt. Een kleine Franse wagen op een parking zo'n vijfhonderd meter van de massale ordemacht. Maar er komt geen reactie. Zelfs de brandweer laat zich niet zien. De auto brandt gewoon uit.

Even later: een bestelwagen. Weer geen reactie. Nog wat later: een nieuwe auto, deze keer vlakbij de kazerne. Maar weer komt er geen reactie. De agenten hebben zelfs nog niet de moeite gedaan hun gevechtskledij aan te trekken. Maar lang zal dat niet meer duren.

Plots komt een groepje jongeren van tussen de blokken op de agenten aangelopen. Ze gooien een molotovcocktail naar de combi's en spurten weer weg. Voor iemand goed beseft wat er gebeurd is, zijn ze al lang verdwenen tussen de appartementsblokken.

De politiestrategie heeft succes. Echte rellen blijven uit, de jongeren houden er na een tijdje vanzelf mee op. In Clichy-sous-Bois tenminste. Een half uur verderop in Aulay-sous-Bois, Bobigny, Bondy en Le Blanc-Mesnil is de toestand wel weer helemaal uit de hand gelopen.

In die andere voorsteden zijn de problemen net dezelfde als in Clichy-sous-Bois. Veel jongeren zonder doel, massale werkloosheid, een grote invloed van criminele bendes omdat de politie zich amper nog in de hete wijken vertoont, veel anonieme en vervallen hoogbouw. En bovenal: grauwe troosteloosheid. In een dikke band van tientallen kilometers dik rond de Franse hoofdstad.

Enkele miljoenen mensen wonen er naar schatting. Veel van hen zijn tientallen jaren geleden naar Frankrijk gekomen en hebben al die tijd gewerkt.

Maar voor de jongste generatie is dat werk er niet. ,,En het is een vicieuze cirkel'', zegt Mohammed Charef, een Algerijn die al dertien jaar in Clichy-sous-Bois woont, ,,en werkt''. ,,Maar hoe slechter de reputatie van deze wijken wordt, hoe kleiner de kans op werk. Een jongere die tijdens een sollicitatiegesprek zegt dat hij uit Clichy-sous-Bois komt, wordt op voorhand afgeschreven door werkgevers.''

Geen tomaten

Mamad wijst voor de aanhoudende rellen met een beschuldigende vinger naar de Franse minister van Binnenlandse Zaken, Nicolas Sarkozy. ,, Racaille - uitschot'' noemde die de jongeren toen ze op straat kwamen na de dood van de twee tieners. ,,Ik begrijp dat niet. Als havenarbeiders in het zuiden van Frankrijk een boot kapen uit protest, dan is dat een protestactie. Als landbouwers betogen en ondertussen wat dingen kapot slaan, dan zijn dat 'boze landbouwers'. Maar als jongeren kwaad worden, op straat komen en dingen kapot slaan, dan zijn het meteen criminelen. Wij hadden - zoals de landbouwers - ook wel met tomaten willen gooien. Maar we hebben geen tomaten. Wij hebben alleen stenen.''

En Mamad is dan nog een gematigde jonge stem. Net als Samir is hij een van de ,, grands frères '' van Clichy-sous-Bois. De ,,grote broers'' hebben de taak op zich genomen de andere jongeren wat te kalmeren. Ze moeten bemiddelen tussen de overheid en de straat. Soms lukt het, ,,omdat we die jongeren al jaren kennen en ze respect hebben voor ons''. Maar soms krijgen ook zij geen vat en moeten ze zich snel uit de voeten maken.

De ,, grands frères '' werken voor de gemeente, maar als ze moeten kiezen dan staan ze toch eerder aan de kant van de jongeren. Mamad heeft niet per toeval een wit T-shirt aan met achteraan de namen 'Benna' en 'Traoré', de namen van de gestorven jongens.

Op zijn borst staat er ,, Mort pour rien'' (gestorven voor niets) en de letters A.D.M.. ,, Au-delà des mots '' (niet vatbaar in woorden), legt hij uit. ,,Het is hoog tijd dat ze echt iets doen voor ons. De tijd voor mooie woorden is voorbij.''

De Egyptenaar Ramadan heeft er allemaal geen boodschap aan. Hij staat met verbijstering in de ogen te kijken naar de plaats waar hij enkele uren tevoren zijn twee vrachtwagens had geparkeerd in Bondy. Al twintig jaar heeft hij een vaste routine op marktdagen. Hij komt aan rond 5 uur , gaat een koffietje drinken met zijn metgezel, inspecteert daarna zijn vaste standplaats om te zien of ze proper genoeg is om zijn fruit en groenten uit te stallen. Daarna begint hij zijn vrachtwagens uit te laden.

Zo zou hij het ook donderdagmorgen doen, maar toen hij terugwandelde naar zijn vrachtwagens, stonden die allebei in lichterlaaie. Een van de twee kon hij nog blussen, de andere was niet meer te redden. Van de duizenden euro's aan fruit zijn alleen nog wat verkoolde mandarijnen over.

Hij probeert zich rustig te houden, maar hij trilt van woede. En dan, na even nadenken, barst hij toch los: ,,Luiaards zijn het. Allemaal. Ze doen zelfs geen moeite om werk te vinden. Neen, dan leven ze liever van een uitkering, die ik betaal.''

Taxichauffeur Azedine denkt er net zo over. Hij is geboren in Algerije, maar woont al 25 jaar in Frankrijk. ,,En ik ben dus Fransman'', zegt hij trots. ,,Een Fransman die hard werkt. Maar die dan wel moet toekijken als jongens uit zijn buurt de auto van zijn vrouw in de fik steken. Zomaar, omdat ze daar zin in hebben. Opvoeding, daar mankeert het die gasten aan. Die hebben geen respect meer. Nergens voor. Ze kennen god noch gebod.''

Niemand voelt zich geroepen om de jongeren daar zelf op aan te spreken. In Aulnay-sous-Bois hebben enkele mannen het even geprobeerd, maar het is een fiasco geworden. Ze werden gewoon weggelachen. ,,Hier in Bondy is er niemand die zoiets durft'', zegt Veronique. ,,Je hoort niets en je zegt zeker niets. Dat is hier de wet. Zelfs de politie komt nooit meer in deze wijk. De bendes zijn hier de baas. Voor mij is het echt genoeg geweest. Ik ga verhuizen, want wat moet er anders worden van mijn kinderen. Die zien elke nacht brandende auto's, horen het lawaai van de politiesirenes,... Ik vraag mij af hoeveel kinderen getraumatiseerd uit deze rellen zullen komen.''

,,Kalmeer nu toch''

Ondertussen is het voor de bewoners van de getroffen voorsteden elke ochtend bang wakker worden en hopen dat hun auto er nog staat. ,,Eigenlijk zouden we in onze auto's moeten slapen'', zegt een van de weinige blanke buurtbewoners. ,,Deze auto hier bijvoorbeeld is van een mevrouw die daar woont.'' Hij wijst naar de zoveelste verdieping van het woonblok achter zich. ,,Het was een gloednieuwe Peugeot 607. Nu is er alleen nog een uitgebrand wrak over. En ze weet het nog niet eens. We kunnen haar niet bereiken.''

Niemand weet hoe de rellen nu moeten stoppen. De procureur van Bobigny, François Molins, probeerde het met een persconferentie waarin hij absolute openheid beloofde en een uiterst grondig onderzoek naar de dood van Zyed Benna en Bouna Traoré.

Politici zoals minister van Binnenlandse Zaken Sarkozy wisselen gespierde taal af met genuanceerde boodschappen. De ordediensten stromen in almaar grotere getale naar de voorsteden. Maar het haalt voorlopig niets uit. Ook Syakah Traoré, de broer van Bouna, probeerde het. ,,Kalmeer nu toch en stop het plunderen. Het is niet zó dat we onze stem moeten laten horen.'' Maar hij weet niet of ze naar hem wél zullen luisteren.

,,Dit is het verhaal van een maatschappij die van een torengebouw valt'', klinkt het aan het einde van de film La Haine . ,,Tijdens de val herhaalt ze steeds: er is nog niets aan de hand, er is nog niets aan de hand,... Maar wat telt is niet de val, maar de landing.'' De Parijse banlieue lijkt geland. Wie raapt haar nu op?

Steven De Bock

[Marsipulami]

ANALYSE. Waarom het geweld in de Parijse voorstad Clichy-sous-Bois aanhoudt.

Politici moeten voor orde en preventie kiezen

Aansluitend bij dit artikelRellen rond Parijs breiden zich uit

Reeksen en columnsDe Standaard Analyse

,,Er is geen enkele reden waarom de gemoederen zouden bedaren. Het weer blijft mooi. Het is schoolvakantie. En het einde van de ramadan, altijd een gespannen periode, is in zicht.'' Een anonieme hoge verantwoordelijke van de Franse ordehandhavers twijfelde er niet aan dat het nog een tijdje onrustig blijft in de Parijse voorstad Clichy-sous-Bois.


Het geweld begon nadat twee jongeren donderdag geëlektrocuteerd raakten in de transformatorkabine waar ze zich voor de politie hadden verschanst. De eerste resultaten van het gerechtelijke onderzoek wijzen erop dat het wellicht om een dramatisch misverstand gaat.

Het is een terugkerend fenomeen: jonge allochtonen die in armenwijken wonen, komen om in een actie waar de politie van dicht of ver mee is gemoeid. Dat brengt een kettingreactie op gang die de desolate sfeer en de ogenschijnlijke gelatenheid in de buurt omvormt tot een golf van woede en orgie van geweld.

Clichy-sous-Bois is een van de armste gemeenten van Frankrijk. Het telt een kleine 60.000 inwoners - 80 procent moslim - van wie de helft jonger is dan 25. Woonkazernes zijn er de regel en ongeveer 5.000 jongeren heeft een bijzonder precaire huisvesting. Ze gaan van hot naar her. In deze sociale woestenij heeft de politie het uiterst moeilijk in haar gevecht tegen het recht van de sterkste.

De Parijse voorstad is dus het schoolvoorbeeld van wat er in grootsteden fout kan gaan. Minister Nicolas Sarkozy van Binnenlandse Zaken denkt oplossingen te kunnen aanreiken door met de spierballen te rollen: stoer taalgebruik, inschakelen van de oproerpolitie, zero tolerance.

Uiteraard krijgt hij weerwerk vanuit linkse hoek. Die promoot preventie als zaligmakend middel om het geweld tegen te gaan. Merkwaardig genoeg krijgt Sarkozy eveneens kritiek uit de regering zelf en uit politierangen. Een politievakbond zei dat zijn minister ten gronde gelijk had, maar dat hij in deze delicate omstandigheden er beter aan deed geen olie op het vuur te gooien. Hij hekelde dat het geld voor politiebuurtwerk verminderde ten voordele van grote operaties tegen de criminaliteit en dat de subsidiëring van buurtverenigingen naar omlaag ging.

Sarkozy's collega in de regering, Azouz Begag - verantwoordelijk voor het gelijkekansenbeleid - zit op dezelfde golflengte als hij de minister van Binnenlandse Zaken op de korrel neemt. Begag is afkomstig uit een arme voorstad van Lyon.

Frans premier Dominique de Villepin komt niet tussen in het dispuut bij zijn regeringsleden omdat het hem niet slecht uitkomt dat zijn minister van Binnenlandse Zaken problemen heeft. De Villepin en Sarkozy strijden immers om dé kandidaat van rechts te worden bij de volgende presidentsverkiezingen, in 2007.

En de inwoners van Clichy-sous-Bois, die worden daar allemaal niet beter van. Net zo min als van de vastgeroeste discussie over de kwestie, die al jaren woedt tussen links en rechts. Rechtse politici die zich uitsluitend profileren op 'orde en wet'. Linkse politici die 'preventie' als enig zaligmakend recept verkondigen. Beide groepen zitten vast in hun clichés, in de perceptie, in de overtuiging dat hun electoraat het een of het ander wil. Zou het bij hen ooit zijn opgekomen dat vele mensen beide willen? Dat ze daar misschien meer kiezers mee kunnen winnen, dan er te verliezen aan de extreme zijde van hun kamp? Hoe dan ook, de houding die ze al jaren aannemen, zet geen zoden aan de dijk.

Een rechter veroordeelde maandag drie relschoppers tussen 20 en 27 jaar tot acht maanden opsluiting waarvan twee effectief. Acht anderen verschijnen vandaag. Zo moet dat, zal Sarkozy, die maandag een bezoek bracht aan Clichy-sous-Bois, hebben gedacht. Maar de ouders van de twee dode tieners, aan wie hij via de media een grondig onderzoek had beloofd, wilden hem niet ontmoeten.

Ondertussen hadden enkele tientallen volwassenen, velen met een lange baard en in traditionele moslimkledij, geprobeerd de woede in hun wijk te doen bekoelen. Ze vormden een geïmproviseerde ordedienst die tussen hun jongere geloofsgenoten en de politie in ging staan. Het moet voor die oudere moslims niet gemakkelijk zijn dat de jongeren steeds minder naar hen luisteren.

Een duurzame oplossing voor de Parijse voorstad en voor tal van andere plaatsen - in Brussel deden zich gelijkaardige rellen voor en ook Birmingham in Groot-Brittannië kende recentelijk opnieuw geweld - lijkt niet dichterbij.

Bovendien zullen de ordetroepen er niet meer van kunnen uitgaan dat zo'n uitbarsting van geweld als een strovuur opnieuw verdwijnt.



Boudewijn Vanpeteghem is redacteur buitenland. Elke dag beantwoordt de redactie een actuele vraag.

[mark61]

Geplaatst door Marsipulami
De Egyptenaar Ramadan heeft er allemaal geen boodschap aan. Hij staat met verbijstering in de ogen te kijken naar de plaats waar hij enkele uren tevoren zijn twee vrachtwagens had geparkeerd in Bondy. Al twintig jaar heeft hij een vaste routine op marktdagen. Hij komt aan rond 5 uur , gaat een koffietje drinken met zijn metgezel, inspecteert daarna zijn vaste standplaats om te zien of ze proper genoeg is om zijn fruit en groenten uit te stallen. Daarna begint hij zijn vrachtwagens uit te laden.

Zo zou hij het ook donderdagmorgen doen, maar toen hij terugwandelde naar zijn vrachtwagens, stonden die allebei in lichterlaaie. Een van de twee kon hij nog blussen, de andere was niet meer te redden. Van de duizenden euro's aan fruit zijn alleen nog wat verkoolde mandarijnen over.

Hij probeert zich rustig te houden, maar hij trilt van woede. En dan, na even nadenken, barst hij toch los: ,,Luiaards zijn het. Allemaal. Ze doen zelfs geen moeite om werk te vinden. Neen, dan leven ze liever van een uitkering, die ik betaal.''

Taxichauffeur Azedine denkt er net zo over. Hij is geboren in Algerije, maar woont al 25 jaar in Frankrijk. ,,En ik ben dus Fransman'', zegt hij trots. ,,Een Fransman die hard werkt. Maar die dan wel moet toekijken als jongens uit zijn buurt de auto van zijn vrouw in de fik steken. Zomaar, omdat ze daar zin in hebben. Opvoeding, daar mankeert het die gasten aan. Die hebben geen respect meer. Nergens voor. Ze kennen god noch gebod.''

Jaa Mars, dit gaat over hoofddoekjes.

[Marsipulami]

Geplaatst door Marsipulami


Ondertussen hadden enkele tientallen volwassenen, velen met een lange baard en in traditionele moslimkledij, geprobeerd de woede in hun wijk te doen bekoelen. Ze vormden een geïmproviseerde ordedienst die tussen hun jongere geloofsgenoten en de politie in ging staan. Het moet voor die oudere moslims niet gemakkelijk zijn dat de jongeren steeds minder naar hen luisteren.


Op momenten dat de politiediensten hun werk niet meer aankunnen mogen de moslimfundamentalisten de problemen komen oplossen die hun beter geïntegreerde geloofsgenoten veroorzaken. :p

[Oeroeboeroe]

Geplaatst door Marsipulami
Op momenten dat de politiediensten hun werk niet meer aankunnen mogen de moslimfundamentalisten de problemen komen oplossen die hun beter geïntegreerde geloofsgenoten veroorzaken. :p

Ik vrees dat je gelijk hebt...

[MO_NL]

Vernederingen zijn hier een dagelijkse ervaring

Socioloog Laurent Mucchielli over de rellen in Parijse voorsteden


De slechte economische situatie vormt volgens socioloog Laurent Mucchielli de echte oorzaak voor de rellen in de Parijse voorsteden. Politie en politiek willen dat liever niet horen.

Door onze correspondent René Moerland


PARIJS. Als er gevochten wordt in de voorsteden, en er dan ook nog politieke strijd uitbreekt over de benadering van jongeren, heeft Laurent Mucchielli (37) het druk. De socioloog en historicus, directeur van het Instituut voor sociologisch onderzoek naar recht en strafrechtelijke instituties, geldt als kenner van geweld in de voorsteden en het publieke debat daarover. Hij publiceerde onder meer Violences et insécurité. Fantasmes et réalités dans le débat français. Per e-mail beantwoordde hij enige vragen.

In Nederland zijn zorgen over radicalisering van islamitische jongeren, in Groot-Brittannië zijn er rassenrellen. Wat is er specifiek aan de Franse rellen?

,,Het gaat niet om etniciteit en religie bij de rellen die we nu zien. Dat zijn verklaringen die voortkomen uit angst en onbegrip voor de echte problemen die sinds zo'n twintig jaar de toestand in de volkswijken heeft verslechterd. Het grootste probleem is de economische situatie. In politiek en media gaan de commentaren over de kleine schommelingen in werkloosheid tussen acht en negen procent onder de gehele beroepsbevolking.

,,Maar die cijfers zeggen niets over de dagelijkse werkelijkheid van werkloosheid van jongeren in de volkswijken. In sommige wijken bedraagt de werkloosheid van jonge mannen zonder diploma's en met laagopgeleide vaders rond de 50 procent. En als we de gevolgen konden meten van discriminatie naar woonplaats en huidskleur, zou dat werkloosheidpercentage waarschijnlijk nog groter zijn. Die economische realiteit is cruciaal om te begrijpen hoe de gevoelens van woede, onrechtvaardigheid en uitsluiting van die jongeren permanent worden gevoed.''

Berust de haat tegen de politie in de voorsteden daadwerkelijk op misstanden of op de behoefte om eigen wangedrag te maskeren?

,,Het debat over het geweld waarmee de politie optreedt is de vertaling van het bredere conflict tussen een deel van de jongeren en de politie, dat ook een echt probleem is. Sinds het eerste effect van het repressievere optreden in 2002 en 2003 is weggeëbd, wordt de dagelijkse praktijk bepaald door politiecontroles die jongeren ervaren als controles gebaseerd op uiterlijk, en dus als vernederingen. En dan er is ook het kat-en-muisspel tussen opgeschoten jongens en agenten, wat kennelijk ook de achtergrond was van het drama in Clichy-sous-Bois.

,,Zo is er al jaren sprake van een vicieuze cirkel, waarin de politie gevangen zit. Niemand heeft de politieke moed om die cirkel te benoemen en te doorbreken, want dat zou kunnen leiden tot een grondige hervorming van het politieoptreden in Frankrijk. En dat zou zonder twijfel niet goed vallen bij de politiebonden, zeker niet bij de bond van politiecommissarissen, de belangrijkste gesprekspartner en raadgever van de minister van Binnenlandse Zaken, die ook een rol heeft gespeeld in het mislukken van de invoering van wijkpolitie.''

Leidt de ferme taal van Sarkozy alleen tot woede, of dwingt hij zo ook respect af?

,,Dat is nog een vernedering erbij, bovenop de dagelijkse vernederingen in het economische leven en de contacten met de politie. Die jongeren ervaren een algehele politieke en symbolische vernedering, die rechtstreeks voorvloeit uit de uitlatingen van de minister van Binnenlandse Zaken, die mensen te pas en te onpas uitmaakt voor 'gespuis' en 'bandieten'.

Waarom verbreiden de onlusten zich dit keer zo?

,,Door de gecombineerde ervaring van de drie typen vernederingen die ik noemde. Die ervaring is wijd verbreid in al die wijken waar nu rellen zijn. En het risico bestaat dat nieuwe dramatische gebeurtenissen de komende maanden weer diezelfde collectieve emoties zullen losmaken. Dat is trouwens al vaker gebeurd, zoals in oktober in de Vaulx-en-Velin, de regio rond Lyon, maar die gebeurtenissen hebben niet zoveel aandacht van media en politiek gekregen.''

Volgens Sarkozy is het geweld niet spontaan, maar goed georganiseerd. Werkt dat zo, bij zulke rellen?

,,Dat verhaal is tegelijk onjuist, schandalig en contraproductief. Het is onjuist omdat het aantal jongeren dat in opstand komt veel groter is dan het kleine aantal dat gewend is crimineel gedrag te vertonen. Natuurlijk, er zijn groepjes kleine criminelen die van de situatie gebruik maken om hun gewelddadigheid de vrije loop te laten. Maar het is schandalig de rellen terug te brengen tot een probleem van criminaliteit. Daarmee ontken je al die echte problemen. Zo ga je door met het vernederen van die jongeren, in plaats van te proberen een antwoord te vinden op de vragen die zij oproepen.

,,De minister van Binnenlandse Zaken is ongetwijfeld intelligent genoeg om dat te begrijpen, maar hij verkoopt dat soort praat kennelijk met een electoraal doel. Zulke taal is contraproductief omdat ze wrok van de jongeren alleen maar erger kan maken.''

Hoe groot acht u de kans dat de haat tegen de overheid leidt tot de groei van invloed van moslim-radicalen, zoals wordt gesuggereerd?

,,Er is een enorm verschil tussen de angst voor de islam en de werkelijke aard van de invloed van de islam in de volkswijken. Die radicale groepen zijn splinters waar de politie voortdurend op let. De meeste gelovigen hebben niets gewelddadigs. Zij spelen juist een rol in het voorkomen van geweld en het oplossen van criminaliteit. Het is tijd om op te houden met het demoniseren van de islam en begrip op te gaan brengen voor de behoefte aan begrip en waardigheid, die de bevolkingsgroepen uit Noord-Afrika nodig hebben.''

Is er een terechte vrees voor het ontstaan van een langdurige stadsguerrilla, voor het steeds verder uitbreiden van de opstand?

,,Als we willen dat de jongeren rustiger worden, moeten we ze eerst zeggen dat ze gehoord worden, en dat men hun woede en vernedering begrijpt. Dat wil niet zeggen dat men criminele daden moet goedpraten, maar wel dat men hun schreeuw van revolte en leed serieus neemt. En daarna moet aan hen worden uitgelegd wat er gedaan wordt om daadwerkelijk hun kansen te vergroten om een plaats te vinden in het economische en sociale leven. Dat betekent echt iets gaan doen aan de schooluitval en de werkgelegenheid, want zonder oplossingen daarvoor blijft voor hen de deur gesloten naar sociale integratie en zelfontplooiing, via huisvesting, consumptie en het stichten van een gezin.''


bron: NRC