Marsipulami
19-11-05, 07:45
Karen Armstrong zoekt heil in religieuze 'Spiltijd'
Amsterdam (ANP) 18 november 2005 - Om een uitweg te vinden uit de “diepe geestelijke crisis” waarin de mensheid verkeert, moet ze te rade gaan bij ongeëvenaarde wijsheid van de religieuze “Spiltijd” tussen 900 en 200 voor Christus. In die periode ontstonden in China, India, Israël en Griekenland de grote geestelijke tradities van deze wereld.
Nederlandse editie vóór Engelse
Dat betoogt de Britse godsdienstwetenschapper Karen Armstrong, auteur van bestsellers als Een geschiedenis van God en Strijd om God, in haar nieuwste boek De grote transformatie. Het verscheen gisteren in Nederlandse vertaling. Het Engelse origineel komt pas komend voorjaar uit.
Kiem wereldgodsdiensten
Armstrong ontleende het begrip Spiltijd aan de Duitse filosoof Karl Jaspers. In die periode ontstonden in China het confucianisme en taoïsme, in India het hindoeïsme en boeddhisme, in Israël het joodse monotheïsme en in Griekenland het filosofisch rationalisme. Het was de tijd van onder anderen Boeddha, Socrates, Confucius, de profeet Jeremia, Mencius en Euripides.
Vruchtbare veranderingen
“De Spiltijd was een van de vruchtbaarste perioden van intellectuele, psychologische, filosofische en religieuze verandering in de geschreven geschiedenis”, aldus Armstrong. Latere tradities als het rabbijnse jodendom, het christendom en de islam bouwen daar volgens haar allemaal op voort. Het ontstaan van de islam in de zevende eeuw na Christus noemt ze “de laatste bloei van de Spiltijd”.
Goddelijke onbenoembaar
Wat de diverse stromingen gemeen hadden, was dat ze in roerige tijden van oorlog en geweld ontstonden, aldus Armstrong. Hoe verschillend hun denken ook was, de wijzen uit de Spiltijd zochten hun heil volgens haar niet in leerstellige waarheden en theologie. Voor hen was het goddelijke uiteindelijk onbenoembaar. “Het was meestal een teken dat de Spiltijd over zijn hoogtepunt heen was wanneer een profeet of filosoof de nadruk begon te leggen op verplichte doctrines.”
Compassie
De wijzen uit de Spiltijd predikten ieder op eigen wijze een “spiritualiteit van empathie en mededogen”, aldus Armstrong. “Ze stonden erop dat mensen hun egoïsme en hebzucht, hun gewelddadigheid en liefdeloosheid lieten varen. De enige manier waarop je God, Nirvana, Brahman of de Weg kon ontmoeten, was door een leven van compassie.” Die houding komt volgens de schrijfster tot uiting in verschillende versies van de zogeheten Gulden Regel: wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet.
Nieuwe koers
Armstrong erkent dat heilige teksten uit de Spiltijd vaak de “bloeddorstige context” weerspiegelen waarin ze zijn ontstaan. Ze lenen zich dan ook vaak voor een religieuze rechtvaardiging van geweld. De les die de hedendaagse mens uit de Spiltijd moet trekken, is dat hij kritisch naar de eigen traditie moet kijken en zich net als de hervormers van toen moet inspannen om die een nieuwe koers te geven, aldus de voormalige non, die zich sinds haar uittreden aan godsdienstwetenschappelijke studie wijdt.
Tradities verminkt door extremisten
“In onze tijd hebben extremisten de tradities van de Spiltijd verminkt door de nadruk te leggen op de oorlogszuchtige elementen die zich in de loop der eeuwen hebben ontwikkeld, ten koste van geluiden van mededogen en respect voor de heilige rechten van anderen. Om hun religie te heroveren, moeten hun geloofsgenoten zich wijden aan een programma van gedisciplineerde en creatieve studie, discussie, reflectie en actie.”
Amsterdam (ANP) 18 november 2005 - Om een uitweg te vinden uit de “diepe geestelijke crisis” waarin de mensheid verkeert, moet ze te rade gaan bij ongeëvenaarde wijsheid van de religieuze “Spiltijd” tussen 900 en 200 voor Christus. In die periode ontstonden in China, India, Israël en Griekenland de grote geestelijke tradities van deze wereld.
Nederlandse editie vóór Engelse
Dat betoogt de Britse godsdienstwetenschapper Karen Armstrong, auteur van bestsellers als Een geschiedenis van God en Strijd om God, in haar nieuwste boek De grote transformatie. Het verscheen gisteren in Nederlandse vertaling. Het Engelse origineel komt pas komend voorjaar uit.
Kiem wereldgodsdiensten
Armstrong ontleende het begrip Spiltijd aan de Duitse filosoof Karl Jaspers. In die periode ontstonden in China het confucianisme en taoïsme, in India het hindoeïsme en boeddhisme, in Israël het joodse monotheïsme en in Griekenland het filosofisch rationalisme. Het was de tijd van onder anderen Boeddha, Socrates, Confucius, de profeet Jeremia, Mencius en Euripides.
Vruchtbare veranderingen
“De Spiltijd was een van de vruchtbaarste perioden van intellectuele, psychologische, filosofische en religieuze verandering in de geschreven geschiedenis”, aldus Armstrong. Latere tradities als het rabbijnse jodendom, het christendom en de islam bouwen daar volgens haar allemaal op voort. Het ontstaan van de islam in de zevende eeuw na Christus noemt ze “de laatste bloei van de Spiltijd”.
Goddelijke onbenoembaar
Wat de diverse stromingen gemeen hadden, was dat ze in roerige tijden van oorlog en geweld ontstonden, aldus Armstrong. Hoe verschillend hun denken ook was, de wijzen uit de Spiltijd zochten hun heil volgens haar niet in leerstellige waarheden en theologie. Voor hen was het goddelijke uiteindelijk onbenoembaar. “Het was meestal een teken dat de Spiltijd over zijn hoogtepunt heen was wanneer een profeet of filosoof de nadruk begon te leggen op verplichte doctrines.”
Compassie
De wijzen uit de Spiltijd predikten ieder op eigen wijze een “spiritualiteit van empathie en mededogen”, aldus Armstrong. “Ze stonden erop dat mensen hun egoïsme en hebzucht, hun gewelddadigheid en liefdeloosheid lieten varen. De enige manier waarop je God, Nirvana, Brahman of de Weg kon ontmoeten, was door een leven van compassie.” Die houding komt volgens de schrijfster tot uiting in verschillende versies van de zogeheten Gulden Regel: wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet.
Nieuwe koers
Armstrong erkent dat heilige teksten uit de Spiltijd vaak de “bloeddorstige context” weerspiegelen waarin ze zijn ontstaan. Ze lenen zich dan ook vaak voor een religieuze rechtvaardiging van geweld. De les die de hedendaagse mens uit de Spiltijd moet trekken, is dat hij kritisch naar de eigen traditie moet kijken en zich net als de hervormers van toen moet inspannen om die een nieuwe koers te geven, aldus de voormalige non, die zich sinds haar uittreden aan godsdienstwetenschappelijke studie wijdt.
Tradities verminkt door extremisten
“In onze tijd hebben extremisten de tradities van de Spiltijd verminkt door de nadruk te leggen op de oorlogszuchtige elementen die zich in de loop der eeuwen hebben ontwikkeld, ten koste van geluiden van mededogen en respect voor de heilige rechten van anderen. Om hun religie te heroveren, moeten hun geloofsgenoten zich wijden aan een programma van gedisciplineerde en creatieve studie, discussie, reflectie en actie.”