Ron Haleber
24-11-05, 09:41
Mediterrane mentaliteit als medicijn tegen het ziekmakend kille Noorden (inzicht van Nietzsche).
In onze kille noordelijke landen worden Mediterrane mensen weinig serieus genomen: terwijl in de regel het omgekeerde het geval is, acht men ze frivool, lui, sexistisch en materialistisch. De immigratiegolf heeft weinig tot verbetering van dit beeld bijgedragen: het eenzijdig negatieve beeld dat Marokkanen hebben zegt daarover al genoeg. Toch trokken Europese kunstenaars, dichters en denkers vanouds ter lering en inspiratie altijd naar de Méditerranee in het Zuiden.
Nietzsche staat bekend als somber denker van 'de dood van God' en als de fascist van de Übermensch. Maar is dit beeld wel juist? Wat blijkt? De van Duitsland ziekgeworden Nietzsche was een van de Europese landverhuizers die zich liet genezen door land en mensen van het Mediterrane Zuiden.
Eenmaal in Italië komt Nietzsche tot het besef dat zijn gezondheidsproblemen het product zijn van de Duitse cultuur, die vanwege haar christelijke, romantische en nationalistische karakter als geheel 'ziek' is.
Niet alleen hij zelf, maar heel Duitsland heeft dringend genezing nodig, diagnosticeert hij. In het boek "De vrolijke wetenschap" (1882/1887) rekent Nietzsche daarom af met alles wat ziek en Duits is: het gelijkheidsdenken, de naastenliefde, de plichtethiek, de dweperige, romantische smaak in de kunst, de pessimistische levensvisie en het idealisme in de wetenschap. Daartegenover schetst hij het hoopvolle beeld van de gezonde, sensualistische filosoof-kunstenaar, de 'vrolijke mediterrane wetenschapper'
De filosofe en Auteur Martine Prange (zie noot onder) geeft deze opvallende en onbekende bekering van Nietzsche weer in haar boek:
"Nietzsches vrolijke wetenschap tussen noord en zuid" (144 blz).Uitgeverij Klement, € 14,90.
http://www.uitgeverijklement.nl/titels/omslagPrange.gif
Lof der Méditerranée biedt een verrassende interpretatie van Nietzsches meest persoonlijke boek De vrolijke wetenschap. Op heldere, compacte en toegankelijke wijze zet deze mooie studie uiteen hoe Nietzsche na zijn vertrek uit het ziekmakende noorden hoop en genezing vindt in Italië.
Het beeld van de 'vrolijke wetenschapper', hoe die eruit ziet en hoe hij zich verhoudt tot de opposities noord-zuid en ziekte-gezondheid, verheldert dit boek aan de hand van uitgebreide tekstbesprekingen van 'de dood van God', de leren van de 'amor fati' en de 'eeuwige terugkeer', en van Nietzsches gedicht 'In het zuiden'.
Als belangrijke achtergronden fungeren daarbij Nietzsches breuk met Wagner, zijn nieuwe smaak voor de lichtvoetige muziek van de 'opera buffa' en zijn intellectuele verwantschap met Goethe, die met zijn heldere kunstenaarsblik Nietzsches nieuwe model wordt van de ware filosoof.
Niet eerder is zo overtuigend aangetoond, dat Nietzsches verblijven in Italië doorslaggevend zijn geweest voor zijn anti-nationalisme, zijn zorg om Europa en zijn liefde voor het leven.
Het boek gaf mij als oud lezer en bewonderaar van Nietzsche een nieuw erg overzichtelijk perspectief van zijn werk. Een inzicht in het dwingende en logische verband van de uiteenlopende thems's van zijn denken. Het beeld dat Prange geeft, legt de rijkdom van de creativiteit van de Mediterranen bloot.
Zeker Marokko vormt een onverbrekelijk onderdeel van deze wereld van licht en kleur. En van de 'charme van de Mediterrane mens! . Veel schilders als de Franse Delacroix trokken al in de 19e eeuw naar Marokko. Maar ook modernen als de vaak 'abstracte' Matisse. Van Gogh was ook zo'n persoon.
De kleur en het spel van het licht drongen door tot het kille Noorden...
Ik heb daarom een paar foto's van hun oeuvre bewerkt om dit voor jullie te illustreren!
Ron Haleber.
Martine Prange (1969) studeerde filosofie en literatuurwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam en de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Sinds 2002 is zij als promovendus verbonden aan de faculteit wijsbegeerte van de Rijksuniversiteit Groningen, waar zij werkt aan een dissertatie over de ontwikkeling van Nietzsches idealen voor de Europese cultuur in relatie tot zijn muziekesthetica, onder de titel 'Nietzsche's Ideal Europe'.
Daarnaast publiceert ze artikelen voor verschillende bladen, o.a. recensies over Turkse literatuur voor het dagblad Trouw.
http://www.ronhaleber.nl/medi/d2.jpg
Delacroix: Uit zijn Noord Afrikaans schetsboek.
http://www.ronhaleber.nl/medi/m1.jpg
Deze en de volgende doeken zijn van de beroemde vaak 'abstracte' Matisse (begin 20ste eeuw).
http://www.ronhaleber.nl/medi/m1b.jpg
Hopelijk overbodige VOETNOOT VOOR PRIKKERS VAN MAROC.NL:
Voor de moslims moet worden opgemerkt dat DE VROUW in de Europese kunst nooit als FITNA heeft gefigureerd, dus niet als werktuig van de Satan. Ook niet als exemplarisch voor keukensloofje of kelderslet waarin zij cultureel in sommige lokale culturen [niet dus door religies] werd opgevat...
Het lichaam van de vrouw is in Europa al 2500 jaar sinds de oude Grieken niet haraam, maar werd opgevat als beeld van Schoonheid van de Natuur... Cq. dat wil zeggen voor gelovigen: als de Schoonheid van de Schepping Gods...
De vrouw als positieve bron van de Schoonheid blijft voor onze nieuwe Nederlanders nog steeds erg wennen. Maar tot de moslim-intellectuelen van de moderne Maghreb is dit inzicht zeker al een 50 jaar wijd doorgedrongen!
Vandaar waag ik het maar Matisse, beroemd schilder van 100 jaar geleden, hier de ruimte te geven.
Matisse decoreerde trouwens ook christelijke kerken...
http://www.ronhaleber.nl/medi/m2.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m3.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m3.gif
http://www.ronhaleber.nl/medi/m4.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m4b.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m5.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m6.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m7.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m8.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m9.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m9a.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m9c.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m9d.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m9e.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m9f.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m1.jpg
In onze kille noordelijke landen worden Mediterrane mensen weinig serieus genomen: terwijl in de regel het omgekeerde het geval is, acht men ze frivool, lui, sexistisch en materialistisch. De immigratiegolf heeft weinig tot verbetering van dit beeld bijgedragen: het eenzijdig negatieve beeld dat Marokkanen hebben zegt daarover al genoeg. Toch trokken Europese kunstenaars, dichters en denkers vanouds ter lering en inspiratie altijd naar de Méditerranee in het Zuiden.
Nietzsche staat bekend als somber denker van 'de dood van God' en als de fascist van de Übermensch. Maar is dit beeld wel juist? Wat blijkt? De van Duitsland ziekgeworden Nietzsche was een van de Europese landverhuizers die zich liet genezen door land en mensen van het Mediterrane Zuiden.
Eenmaal in Italië komt Nietzsche tot het besef dat zijn gezondheidsproblemen het product zijn van de Duitse cultuur, die vanwege haar christelijke, romantische en nationalistische karakter als geheel 'ziek' is.
Niet alleen hij zelf, maar heel Duitsland heeft dringend genezing nodig, diagnosticeert hij. In het boek "De vrolijke wetenschap" (1882/1887) rekent Nietzsche daarom af met alles wat ziek en Duits is: het gelijkheidsdenken, de naastenliefde, de plichtethiek, de dweperige, romantische smaak in de kunst, de pessimistische levensvisie en het idealisme in de wetenschap. Daartegenover schetst hij het hoopvolle beeld van de gezonde, sensualistische filosoof-kunstenaar, de 'vrolijke mediterrane wetenschapper'
De filosofe en Auteur Martine Prange (zie noot onder) geeft deze opvallende en onbekende bekering van Nietzsche weer in haar boek:
"Nietzsches vrolijke wetenschap tussen noord en zuid" (144 blz).Uitgeverij Klement, € 14,90.
http://www.uitgeverijklement.nl/titels/omslagPrange.gif
Lof der Méditerranée biedt een verrassende interpretatie van Nietzsches meest persoonlijke boek De vrolijke wetenschap. Op heldere, compacte en toegankelijke wijze zet deze mooie studie uiteen hoe Nietzsche na zijn vertrek uit het ziekmakende noorden hoop en genezing vindt in Italië.
Het beeld van de 'vrolijke wetenschapper', hoe die eruit ziet en hoe hij zich verhoudt tot de opposities noord-zuid en ziekte-gezondheid, verheldert dit boek aan de hand van uitgebreide tekstbesprekingen van 'de dood van God', de leren van de 'amor fati' en de 'eeuwige terugkeer', en van Nietzsches gedicht 'In het zuiden'.
Als belangrijke achtergronden fungeren daarbij Nietzsches breuk met Wagner, zijn nieuwe smaak voor de lichtvoetige muziek van de 'opera buffa' en zijn intellectuele verwantschap met Goethe, die met zijn heldere kunstenaarsblik Nietzsches nieuwe model wordt van de ware filosoof.
Niet eerder is zo overtuigend aangetoond, dat Nietzsches verblijven in Italië doorslaggevend zijn geweest voor zijn anti-nationalisme, zijn zorg om Europa en zijn liefde voor het leven.
Het boek gaf mij als oud lezer en bewonderaar van Nietzsche een nieuw erg overzichtelijk perspectief van zijn werk. Een inzicht in het dwingende en logische verband van de uiteenlopende thems's van zijn denken. Het beeld dat Prange geeft, legt de rijkdom van de creativiteit van de Mediterranen bloot.
Zeker Marokko vormt een onverbrekelijk onderdeel van deze wereld van licht en kleur. En van de 'charme van de Mediterrane mens! . Veel schilders als de Franse Delacroix trokken al in de 19e eeuw naar Marokko. Maar ook modernen als de vaak 'abstracte' Matisse. Van Gogh was ook zo'n persoon.
De kleur en het spel van het licht drongen door tot het kille Noorden...
Ik heb daarom een paar foto's van hun oeuvre bewerkt om dit voor jullie te illustreren!
Ron Haleber.
Martine Prange (1969) studeerde filosofie en literatuurwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam en de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Sinds 2002 is zij als promovendus verbonden aan de faculteit wijsbegeerte van de Rijksuniversiteit Groningen, waar zij werkt aan een dissertatie over de ontwikkeling van Nietzsches idealen voor de Europese cultuur in relatie tot zijn muziekesthetica, onder de titel 'Nietzsche's Ideal Europe'.
Daarnaast publiceert ze artikelen voor verschillende bladen, o.a. recensies over Turkse literatuur voor het dagblad Trouw.
http://www.ronhaleber.nl/medi/d2.jpg
Delacroix: Uit zijn Noord Afrikaans schetsboek.
http://www.ronhaleber.nl/medi/m1.jpg
Deze en de volgende doeken zijn van de beroemde vaak 'abstracte' Matisse (begin 20ste eeuw).
http://www.ronhaleber.nl/medi/m1b.jpg
Hopelijk overbodige VOETNOOT VOOR PRIKKERS VAN MAROC.NL:
Voor de moslims moet worden opgemerkt dat DE VROUW in de Europese kunst nooit als FITNA heeft gefigureerd, dus niet als werktuig van de Satan. Ook niet als exemplarisch voor keukensloofje of kelderslet waarin zij cultureel in sommige lokale culturen [niet dus door religies] werd opgevat...
Het lichaam van de vrouw is in Europa al 2500 jaar sinds de oude Grieken niet haraam, maar werd opgevat als beeld van Schoonheid van de Natuur... Cq. dat wil zeggen voor gelovigen: als de Schoonheid van de Schepping Gods...
De vrouw als positieve bron van de Schoonheid blijft voor onze nieuwe Nederlanders nog steeds erg wennen. Maar tot de moslim-intellectuelen van de moderne Maghreb is dit inzicht zeker al een 50 jaar wijd doorgedrongen!
Vandaar waag ik het maar Matisse, beroemd schilder van 100 jaar geleden, hier de ruimte te geven.
Matisse decoreerde trouwens ook christelijke kerken...
http://www.ronhaleber.nl/medi/m2.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m3.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m3.gif
http://www.ronhaleber.nl/medi/m4.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m4b.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m5.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m6.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m7.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m8.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m9.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m9a.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m9c.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m9d.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m9e.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m9f.jpg
http://www.ronhaleber.nl/medi/m1.jpg