Juliette
24-11-05, 08:50
Autowrakken in de Franse banlieues? De Franse integratiepolitiek is mislukt! Interetnische rellen in Birmingham en jihadi-aanslagen in Londen? Het Britse multiculturalisme is ten dode opgeschreven! Katrina? Blijkbaar geldt de Amerikaanse droom niet voor de kleinkinderen van Afrikaanse slaven die de middelen niet hebben om te vluchten. De massamoord in het Atochastation? Zelfs Spanje met zijn rijke Andalusische erfenis blijft niet gespaard.
Het gaat dus om meer dan Frankrijk. Maar het gaat ook om meer dan alleen een haperende integratiepolitiek. Jacques Delors stelde ooit de vraag. Een samenleving wordt een samenleving als ze op een sociaal contract is gebouwd. Waar is dat contract als twintig procent van een samenleving opgesloten zit in enclaves zonder perspectief, tien procent geprivilegieerden zich verschanst in getto's en zeventig procent zijn draai niet meer vindt?
Tien procent gaat het echt voor de wind. Hoogopgeleid en met stock options in de hand leven deze bevoorrechten almaar meer in een negentiende-eeuws aandoende aristocratische weelde. Wereldwijd concentreren rijkdom en inkomen zich in steeds minder handen - ten koste van de rest. De Paris Hiltons van deze wereld krijgen alle kansen, trekken zich terug achter ommuurde vestingen, niet langer gehinderd door enige gemeenschapszin.
De twintig procent verstotenen krijgt te weinig kansen. Kansarmoede heeft vandaag steeds meer een huidskleur. Terwijl de werkloosheid bij autochtonen terugloopt, stijgt ze bij de kinderen en de kleinkinderen van immigranten. Ahmed komt gewoon moeilijker aan de bak dan Paul. Hij is Belg, maar wordt niet als een Belg beschouwd. Velen onderschatten het gevoel van uitsluiting, of - erger nog - het gevoel als de vijfde colonne te worden aangezien. De mengeling van kansarmoede en etnische afkomst is een ideale voedingsbodem voor een heruitgave van de negentiende-eeuwse classes laborieuses, classes dangereuses.
De grote middengroep van bijna driekwart van onze samenleving - wel, die ziet het niet meer zitten. Bekijk de opiniepeilingen. In alle landen (China, Vietnam en Azerbeidzjan vormen de uitzonderingen) overheerst het gevoel dat er iets goed fout zit in de samenleving. Mark Elchardus heeft eerder in dit blad beschreven hoe ook België niet ontsnapt aan een groot onbehagen. Peilingen in de Verenigde Staten of grootscheeps onderzoek in Nederland wijzen alle op hetzelfde wijd verspreide gevoel: mensen voelen dat hun veilige en vertrouwde wereld verdwijnt en ze willen terug naar een zachtere en meer solidaire samenleving - maar ze verwachten en vrezen het omgekeerde: toenemende criminaliteit, groeiende intolerantie, stijgende ongelijkheid. Het succes van programma's als Expeditie Robinson - Vertrouw Niemand! - voorspelt inderdaad weinig goeds.
Onzekerheid is het overheersende kenmerk in onze wereld vandaag. Een wereld die steeds onbegrijpelijker wordt, roept angst op, en angst is een slechte leermeester. Angstige mensen denken niet goed na. Zoals de Franse jongeren die de auto's van hun buren in brand steken en mensen van hun eigen wijk tot werkloosheid veroordelen. Of minderheidsgroepen die zich terugtrekken in de vertrouwdheid van hun eigen etnische getto en daarmee hun kansen op een betere toekomst ondergraven. Of mensen die zich in een chaotische wereld aan het racisme als ultieme strohalm vastklampen en dan verbaasd zijn over de toenemende intolerantie.
De Poolse socioloog Zygmunt Bauman schetste onlangs het onderscheid tussen een goede en een slechte samenleving. Een goede samenleving is een samenleving die zichzelf verwijt niet goed genoeg te zijn. Een slechte samenleving is een samenleving die gelooft dat zij zich niet kan verbeteren.
Rik Coolsaet
De auteur doceert internationale politiek aan de Universiteit Gent.
Copyright Knack Online
Het gaat dus om meer dan Frankrijk. Maar het gaat ook om meer dan alleen een haperende integratiepolitiek. Jacques Delors stelde ooit de vraag. Een samenleving wordt een samenleving als ze op een sociaal contract is gebouwd. Waar is dat contract als twintig procent van een samenleving opgesloten zit in enclaves zonder perspectief, tien procent geprivilegieerden zich verschanst in getto's en zeventig procent zijn draai niet meer vindt?
Tien procent gaat het echt voor de wind. Hoogopgeleid en met stock options in de hand leven deze bevoorrechten almaar meer in een negentiende-eeuws aandoende aristocratische weelde. Wereldwijd concentreren rijkdom en inkomen zich in steeds minder handen - ten koste van de rest. De Paris Hiltons van deze wereld krijgen alle kansen, trekken zich terug achter ommuurde vestingen, niet langer gehinderd door enige gemeenschapszin.
De twintig procent verstotenen krijgt te weinig kansen. Kansarmoede heeft vandaag steeds meer een huidskleur. Terwijl de werkloosheid bij autochtonen terugloopt, stijgt ze bij de kinderen en de kleinkinderen van immigranten. Ahmed komt gewoon moeilijker aan de bak dan Paul. Hij is Belg, maar wordt niet als een Belg beschouwd. Velen onderschatten het gevoel van uitsluiting, of - erger nog - het gevoel als de vijfde colonne te worden aangezien. De mengeling van kansarmoede en etnische afkomst is een ideale voedingsbodem voor een heruitgave van de negentiende-eeuwse classes laborieuses, classes dangereuses.
De grote middengroep van bijna driekwart van onze samenleving - wel, die ziet het niet meer zitten. Bekijk de opiniepeilingen. In alle landen (China, Vietnam en Azerbeidzjan vormen de uitzonderingen) overheerst het gevoel dat er iets goed fout zit in de samenleving. Mark Elchardus heeft eerder in dit blad beschreven hoe ook België niet ontsnapt aan een groot onbehagen. Peilingen in de Verenigde Staten of grootscheeps onderzoek in Nederland wijzen alle op hetzelfde wijd verspreide gevoel: mensen voelen dat hun veilige en vertrouwde wereld verdwijnt en ze willen terug naar een zachtere en meer solidaire samenleving - maar ze verwachten en vrezen het omgekeerde: toenemende criminaliteit, groeiende intolerantie, stijgende ongelijkheid. Het succes van programma's als Expeditie Robinson - Vertrouw Niemand! - voorspelt inderdaad weinig goeds.
Onzekerheid is het overheersende kenmerk in onze wereld vandaag. Een wereld die steeds onbegrijpelijker wordt, roept angst op, en angst is een slechte leermeester. Angstige mensen denken niet goed na. Zoals de Franse jongeren die de auto's van hun buren in brand steken en mensen van hun eigen wijk tot werkloosheid veroordelen. Of minderheidsgroepen die zich terugtrekken in de vertrouwdheid van hun eigen etnische getto en daarmee hun kansen op een betere toekomst ondergraven. Of mensen die zich in een chaotische wereld aan het racisme als ultieme strohalm vastklampen en dan verbaasd zijn over de toenemende intolerantie.
De Poolse socioloog Zygmunt Bauman schetste onlangs het onderscheid tussen een goede en een slechte samenleving. Een goede samenleving is een samenleving die zichzelf verwijt niet goed genoeg te zijn. Een slechte samenleving is een samenleving die gelooft dat zij zich niet kan verbeteren.
Rik Coolsaet
De auteur doceert internationale politiek aan de Universiteit Gent.
Copyright Knack Online